Filou heeft andere 'look-en-feel' dan Duvel

Hof van beroep Brussel 26 juni 2018, IEF 17984; IEFbe 2735 (Duvel tegen Honsebrouck) Merkenrecht. Oneerlijke handelspraktijk. Misleidende reclame. Honsebrouck brengt speciaalbieren op de markt waaronder Filou-bier. Dit is dezelfde biersoort als Duvel. Duvel betoogt dat er sprake is van een inbreuk gezien de kleur en vorm van de (banale) Steinie-flesjes. Behoudens de witte achtergrond zijn de kroonkurken evenmin overeenstemmend. De achterzijde van het etiket is voldoende op zichzelf staand. Met de voorzijde wordt het imago en de 'look-and-feel' gekopieerd. De rechtbank oordeelde [IEFbe 1748] dat er geen sprake was van uitbuiting van het imago of de look-a-feel omdat alle kenmerken ook terugkomen in andere speciaalbieren. In hoger beroep vordert Duvel dat Honsebrouck de productie en het op de marktbrengen van Filou stopzet. Auditief en visueel is geen overeenstemming tussen Duvel en Filou. De kroonkurk van Duvel is zeer verschillend. Er wordt gebruikt gemaakt van een bruine Steini fles maar talrijke andere merken maken daar ook gebruik van. Het aantal verschillen op het etiket van Filou geven het een andere 'look' dan het etiket van Duvel. De consument zou niet snel het flesje van Filou verwarren met Duvel. De vordering wordt afgewezen.

14. De gemiddelde consument is in casu de redelijk geinformeerde, omzichtige en oplettende Belgische consument van bier.
Partijen zijn het niet eens over het aandacht niveau van deze consument. Het hof oordeelt dat het aandachtniveau van de gemiddelde consument in casu een normaal, gemiddeld aandacht niveau is. Er is geen gegronde reden om aan te nemen dat het aandacht niveau ervan verhoogd is. De bewering dat het aandacht niveau van de gemiddelde consument van blond speciaal bier met een hoge gisting en een hoog alcoholpercentage, in  België hoger is dan dat van de gemiddelde consument van pilsener, overtuigt niet. ln België zijn zowel pilsener als blond speciaal bier met een hoge gisting en een hoog alcoholpercentage gewone verbruiksgoederen, bestemd voor dagelijkse consumptie.
16. Ten onrechte stelt Duvel dat de visuele totaalindruk van de flesjes doorslaggevend is. Daar waar dit voor de relevante consument bij de aankoop van bier in een winkel, grootwarenhuis of drankencentrale zeker het geval is, is dit niet het geval bij een bestelling in de horeca. Ter gelegenheid van een bestelling voor verbruik in de horeca zal het auditieve immers van doorslaggevend belang zijn, aangezien de bestelling door de gemiddelde consument doorgaans mondeling wordt geplaatst. ln strijd met hetgeen Duvel beoogt, kan er niet zonder meer overgegaan worden tot een vergelijking tussen de auditieve en visuele totaalindruk die wordt gewekt door de Duvel flesjes en deze die wordt gewekt door de Filou flesjes. Aangezien er rekening dient te worden gehouden met alle concrete omstandigheden, dient onder meer rekening gehouden te worden met de specificiteit van de Belgische biermarkt en zodoende eveneens met de totaalindruk van de andere bieren dan Duvel en Filoú die in België op de markt zijn. Auditief of visueel is er geen overeenstemming tussen 'Duvel', 'filou','sloeber' of 'Budels"
Van enig aanhaken bij de 'look and feel' van Duvel kan dan ook geen sprake zijn wat de respectieve namen (merken)van de betrokken bieren betreft. ln strijd met hetgeen Duvel voorhoudt, is de kroonkurk van de Duvelfles en deze van de Filou fles zeer verschillend (zie de foto afgebeeld in randnummer 8). Er is sprake van een zekere begripsmatige overeenstemming. De zekere mate van begripsmatige overeenstemming bestaat echter niet enkel tussen Duvel en Filou, zij bestaat eveneens tussen Duvel en Sloeber. Zowel Duvel, Sloeber als Filou hebben immers een connotatie van 'belhamel' of 'kwajongen'. Qua begripsmatige overeenstemming leunen zij zodoende alle drie sterk aan bij het Deugniet bier (zie randnummer 6). Zowel Duvel, Filou als Sloeber maken gebruik van de Steini fles, in donkere kleur. Talrijke andere (speciaal)bieren maken echter eveneens gebruik van de Steini fles, hetgeen blijkt uit de afbeeldingen in randnummer 6 van dit arrest. Wat het gebruik van de Steini fles betreft door Van Honsebrouck voor het Filou bier in flesjes, stelt het hof vast dat Van Honsebrouck dit flesje reeds vele jaren gebruikt voor haar kasteel bier en er dus een zekere continuïteit is in het gebruik maken van dit flesje, waarvoor ook voor het Filou bier werd geopteerd in het kader van een restyling na het spaaklopen van de samenwerking met Aldi en de herlancering van het Filou bier door Van Honsebrouck op de Belgische markt.
Uit de hiervoor gedane vaststellingen, leidt het hof af dat de gemiddelde Belgische consument, die op de Belgische markt geconfronteerd wordt met een veelheid aan te koop aangeboden blonde speciaal bieren, met hoge gisting en hoog alcoholpercentage, dat verkocht wordt onder verschillende merken of tekens, in dezelfde flessen, met daarop etiketten die gebruik maken van dezelfde grafische elementen, kleuren dn vormgeving, of een combinatie daarvan, het gewoon is om hieruit een keuze te moeten maken om zijn blond speciaal bier, met hoge gisting en hoog alcoholpercentage, aan te kopen.;
Het is voldoende aannemelijk dat het gebruik van onderscheiden en niet-overeenstemmende merken/woordtekens voor het bier, samen met geringe verschillen in de overige gebruikte woordelementen, kleuren en grafische elementen, van aard zijn om de gemiddelde consument toe te laten zeer snel feilloos zijn keuze te maken in de winkelrekken, zelfs wanneer de bieren naast elkaar zijn uitgestald. Dat Duvel een bekend merk is, doet daar niets aan af. Van Honsebrouck wijst terecht op een aantal verschillen in het etiket van Filou, die dit toch een andere 'look' geven dan het etiket van Duvel. Het betreft het verschillend lettertype dat wordt gebruikt voor 'Filou' en voor 'Duvel' en het gebruik voor Filou van een figuurtje van een jongen met baret en een katapult, daar waar op het etiket van Duvel een wapenschild wordt afgebeeld.
19. Er staat aan de hand van deze stukken en tevens rekening houdend met alle concrete omstandigheden die hiervoor werden opgesomd ter gelegenheid van de bespreking van het eerste middel van Duvel, niet voldoende vast dat van Honsebrouck door de commercialisering van haar Fílou flesjes een daad stelt die verwarring verwekt of zou kunnen vertrekken ten opzichte van de inrichting, de waren of de werkzaamheid op het gebied van nijverheid of handel van een concurrent, te weten Duvel. Er staat evenmin voldoende vast dat van Honsebrouck zich schuldig maakt aan een handelspraktijk die in haar feitelijke context, al haar kenmerken en omstandigheden in aanmerking genomen, met name deze die hiervoor werden opgesomd ter gelegenheid van de bespreking van het eerste middel van Duvel, de gemiddelde consument ertoe brengt of kan
brengen een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen, en die de marketing behelst van het Filou bier door middel van het Filou flesje, op zodanige wijze dat verwarring wordt geschapen met producten van een concurrent, te weten Duvel.