Google moet recensies verwijderen en NAW-gegevens afgeven

Vzr. Rechtbank Amsterdam 11 november 2019, IEF 18816, IT 2940; (Kleermakerij tegen Google) Eiseres is een kleermakerij en heeft last van recensies die via Google Reviews worden geplaatst bij haar bedrijfsvermelding op Google Maps. Zij vermoed dat het gaat om nep recensies. De kleermakerij vordert verwijdering van de Google-recensies en vordert afgifte van de NAW-gegevens van de persoon/personen die de Google-recensies heeft/hebben geschreven. Google stelt dat zij een hoge mate van terughoudendheid betrachten ten aanzien van het verwijderen van recensies en al helemaal ten aanzien van het verstrekken van gegevens van haar gebruikers aan derden. Geoordeeld wordt dat de tien besproken recensies dezelfde kenmerken vertonen. De zeer specifieke combinatie van identificerende gegevens rechtvaardigt het vermoeden dat de recensies afkomstig zijn van dezelfde persoon of personen. De recensies beschrijven dan ook geen werkelijke gebeurtenissen en zijn schadelijk en onrechtmatig jegens de kleermakerij. De vordering tot verwijdering van de recensies wordt toegewezen. De vordering tot afgifte van NAW-gegevens wordt ook toegewezen. Aan de vereisten van het arrest HR Lycos/Pessers is voldaan. De bescherming van de eer en goede naam van de kleermakerij weegt zwaarder dan de vrijheid van Google-gebruikers om valse recensies te plaatsen, en van het internetpubliek om die recensies te kunnen ontvangen.

4.6. Op grond van hetgeen hiervoor in 4.2 - 4.5 is overwogen is, in elk geval in de verhouding tussen partijen, voorhand aannemelijk dat alle tien recensies, zoals de kleermakerij gemotiveerd heeft gesteld, door een en dezelfde persoon of groep van personen zijn geplaatst die een wrok koestert tegen (de eigenaar van) de kleermakerij. Daarom is eveneens aannemelijk dat deze persoon of personen met de negatieve inhoud van de recensies geen werkelijke gebeurtenissen beschrijft, maar tot opzet heeft/hebben schade toe te brengen aan de goede naam van de kleermakerij. Een dergelijke handelwijze is onrechtmatig tegenover de kleermakerij.

4.9. Uit hetgeen hiervoor is overwogen, volgt dat de mogelijkheid dat de recensies jegens de kleermakerij onrechtmatig en schadelijk zijn, voldoende aannemelijk is. 

De kleermakerij heeft voorts een reëel belang bij verkrijging van de gevorderde gegevens die ertoe strekken om auteur(s) van de 10 recensies te kunnen identificeren. Het is immers aannemelijk dat zij door de recensie schade lijdt. Gelet op het aantal advertenties en het tijdsbestek waarover zij zijn geplaatst, is bovendien aannemelijk dat hier het om een hardnekkig volgehouden wraakactie gaat, zodat ook vrees voor herhaling bestaat. 

Verder is aannemelijk dat geen minder ingrijpende mogelijkheid bestaat om de NAW-gegevens van de recensent te achterhalen; de kleermakerij heeft dit immers gesteld en is daarin door Google niet tegengesproken. 

Ten slotte dient het belang van de kleermakerij te prevaleren boven het belang van Google om de opgevorderde gegevens niet openbaar te maken. Zij moet immers in de gelegenheid worden gesteld op te treden tegen degene(n) die de desbetreffende advertenties heeft geplaatst. Dit belang weegt in de concrete omstandigheden van het geval zwaarder dan het belang van de recesent(en) bij anonimiteit en het belang van Google als internettussenpersoon om niet tegen haar wil de identiteit van een gebruiker van haar platform kenbaar te maken. Indien de auteur(s) van de recensies door de kleermakerij (in rechte) wordt aangesproken, zal/zullen hij of zij in de gelegenheid zijn zich tegen de beschuldigingen te verdedigen. De gestelde vrees voor een chilling effect op het plaatsen van kritische recensies is niet voldoende aannemelijk gemaakt. Het is immers niet de kritische inhoud van de recensies, maar het vermoeden dat deze vals zijn, en geïnspireerd door een onzuiver motief, dat de hierna te geven bevelen rechtvaardigt. 

4.11. Bij de beoordeling van de vordering Google te veroordelen om (nu ook) de recensies van (…) te verwijderen en verwijderd te houden van Google Maps en haar overige diensten, is (ook) terughoudendheid vereist gezien het grondrecht van uitingsvrijheid, ook van anonieme gebruikers, en het feit dat de Google diensten een faciliterende rol bij de verspreiding van informatie op het internet vervullen. Maar ook in zoverre weegt de bescherming van de eer en goede naam van de kleermakerij zwaarder dan de vrijheid van Google-gebruikers om valse recensies te plaatsen, en van het internetpubliek om die recensies te kunnen ontvangen.