Ook zonder vrijkaartje opera is er voldoende mogelijkheid tot informatievergaring

Hof Amsterdam 27 augustus 2019, IEF 18652; ECLI:NL:GHAMS:2019:3129 (Recensent tegen Nationale Opera) X schrijft sinds enkele jaren (onbetaald) recensies van operavoorstellingen. Hij ontving perskaarten van de Nationale Opera en uitnodigingen voor persbijeenkomsten. Nadat dit is stopgezet, is er een incident geweest waarbij het hoofd communicatie zich door de recensent bedreigd voelde. Brengt het recht op vrije nieuwsgaring, en in het verlengde daarvan op vrije meningsuiting, met zich mee dat de Nationale Opera vrijkaarten dient te verstrekken voor premierevoorstellingen en hem toe te laten tot de nazit hiervan? De Nationale Opera betwist dat de recensent is belemmerd in zijn recht op vrije nieuwsgaring. Zij voert aan dat er gelijkwaardige, alternatieve persfaciliteiten beschikbaar blijven. Het herhaaldelijk aanvallen van de Nationale Opera en de programmering, de belangenverstrengeling omtrent operareizen die hij - in andere hoedanigheid dan die van recensent - aanbiedt en zijn houding tijdens de bewuste nazit ten opzichte van de communicatiemanager, hebben er mede toe geleid dat de Nationale Opera hem niet langer voorziet van vrijkaarten. Tevens heeft de Nationale Opera een beroep gedaan op haar eigendomsrecht dan wel gebruiksrecht. De beslissing van de Nationale Opera leveren geen schending van artikel 10 EVRM op.

3.5 Het hof stelt voorop dat ook een fundamenteel recht als het recht op vrije nieuwsgaring niet absoluut is. Het tweede lid van artikel 10 EVRM bepaalt ook dat dit recht kan worden beperkt, onder meer ter bescherming van de rechten van anderen. Het komt derhalve aan op een weging van de over en weer gestelde belangen.

3.6 Het hof oordeelt hier dat deze belangenafweging in het voordeel van de Nationale Opera uitvalt en overweegt daartoe allereerst dat uit het recht op vrije nieuwsgaring als bedoeld in artikel 10 EVRM voor X niet het recht voortvloeit om kosteloos iedere door hem gekozen premierevoorstelling van de Nationale Opera te blijven bezoeken. Dat X voortaan de voor publiek gebruikelijke toegangsprijs moet betalen, vormt als zodanig geen belemmering van zijn recht op vrije nieuwsgaring. (...)

3.7 De Nationale Opera heeft verder onweersproken aangevoerd dat de nazit een ontspannen en feestelijke bijeenkomst is, vooral bestemd om de artiesten en donateurs te bedanken. Het hof acht door de Nationale Opera voldoende aannemelijk gemaakt dat de nazit vanuit journalistiek oogpunt van beperkte betekenis is.

3.8 In de belangenafweging dient ten slotte nog aan de orde te komen of er voor X een voldoende volwaardig alternatief voor het bijwonen van de nazit voorhanden is. (...) Het hof acht in hoge mate aanemelijk dat X, ook zonder toegang te hebben tot de nazit, gelet op de hiervoor opgesomde, uitgebreide reeks van persfaciliteiten beschikt over voldoende volwaardige alternatieven om de nagestreefde informatie te vergaren.