Scapino maakt inbreuk op de auteursrechten van Birkenstock

Rb. Midden-Nederland 12 november 2025, IEF 23091; ECLI:NL:RBMNE:2025:5837 (Birkenstock tegen Scapino). Birkenstock vordert auteursrechtelijke bescherming voor de sandaalmodellen Madrid, Arizona, Florida, Boston en Gizeh, en stelt dat Scapino met haar sandalen van de (huis)merken Bioslippers, Bio Life, Hush Puppies en Thu!s inbreuk maakt op die rechten. Volgens Birkenstock gaat het in totaal om 29 modellen die inbreukmakend zijn of als slaafse nabootsing kwalificeren. Scapino betwist dit en beroept zich onder meer op rechtsverwerking, vanwege een vaststellingsovereenkomst uit 2015. De rechtbank beoordeelt de auteursrechthebbende positie van Birkenstock IP naar Duits recht, en oordeelt dat Birkenstock IP vanaf 22 maart 2023 de exploitatie- en handhavingsrechten bezat op de gestelde auteursrechten. 

De modellen Madrid, Arizona en Florida voldoen aan de werktoets en genieten auteursrechtelijke bescherming. De Boston doorstaat die toets niet, onder meer omdat er al eerder een klomp met een vergelijkbare upper op de markt was. Het auteursrecht op het model Gizeh is definitief vervallen wegens het ontbreken van een instandhoudingsverklaring na een Benelux-modeldepot. Bij vergelijking blijkt dat de kenmerkende vormgevingselementen van de beschermde modellen grotendeels zijn overgenomen in de Scapino-sandalen. De aanwezige verschillen doen geen afbreuk aan de totaalindruk. Daarmee is sprake van auteursrechtinbreuk op de Madrid, Arizona en Florida. Ten aanzien van de Boston en Gizeh beroept Birkenstock zich subsidiair op slaafse nabootsing. De rechtbank overweegt alleen dat Birkenstock onvoldoende heeft gesteld dat deze modellen nog een eigen gezicht op de markt hebben. De vorderingen op deze grondslag worden afgewezen. Het beroep van Scapino op rechtsverwerking slaagt gedeeltelijk: Birkenstock mocht optreden, maar had Scapino gelet op de afspraken uit 2015 een redelijke uitlooptermijn moeten geven om de verkoop ervan te staken. Scapino wordt als overwegend in het ongelijk gestelde partij veroordeeld in de proceskosten. 

3.63 Voor de vorderingen van Birkenstock betekent dit het volgende: 

De vordering tot het staken van inbreuk op het auteursrecht op de Madrid, Arizona en Florida met de inbreukmakende sandalen, zoals beschreven in 3.37, 3.41 en 3.46 (en die staan op de als productie 8C door Birkenstock overlegde lijst en de daarop staande productnummers) is toewijsbaar. Voor de Boston en Gizeh wordt de vordering zowel op de primaire als de subsidiaire grondslag (slaafse nabootsing) afgewezen. De ingangsdatum van het verbod zal de rechtbank bepalen op vier weken na betekening van dit vonnis. Om deze termijn was door Scapino verzocht in verband met de aanpassing van haar logistieke proces en daartegen is door Birkenstock geen bezwaar gemaakt. Het zou niet redelijk zijn de dwangsommen eerder te laten ingaan, omdat dwangsommen alleen moeten worden gekoppeld aan een veroordeling die een partij kan nakomen. De rechtbank ziet aanleiding om de gevorderde dwangsom te matigen tot € 1.000,- per dag(deel) of € 75,- per sandaal, tot een maximum van € 100.000,-. 

De gevorderde verklaring over kort gezegd het totaal aantal inbreukmakende sandalen is ook toewijsbaar, met dien verstande dat de periode waarover Scapino deze gegevens moet verstrekken, loopt vanaf 17 augustus 2024 tot en met heden en dat haar een termijn van vier weken zal worden gegund om de verklaring te verstrekken. Ook hier zal de gevorderde dwangsom worden gematigd tot € 1.000,- per dag(deel) tot een maximum van € 100.000,-. 

De veroordeling tot vergoeding van schade als gevolg van het inbreukmakend handelen met verwijzing naar de schadestaatprocedure wordt ook toegewezen. Voor verwijzing naar de schadestaatprocedure is voldoende dat aannemelijk is geworden dat Birkenstock schade lijdt en heeft geleden als gevolg van de inbreuk op het auteursrecht op de Madrid, Arizona en Florida door Scapino. Voor de duidelijkheid merkt de rechtbank op dat wat zij hiervoor onder 3.61 heeft overwogen betekent dat Birkenstock alleen aanspraak maakt op vergoeding van schade als gevolg van inbreukmakende handelingen van Scapino vanaf 17 augustus 2024. 

De verklaring voor recht dat Scapino inbreuk maakt op de auteursrechten van Birkenstock wordt afgewezen, nu gesteld noch gebleken is dat Birkenstock een zelfstandig belang heeft bij die vordering naast de al toegewezen vordering tot het staken van de inbreuk en de andere toegewezen vorderingen, die worden toegewezen vanwege die inbreuk.