Theo-Willem van Leeuwen - Max Verstappen tonnen schade?
Vzr. Rechtbank Amsterdam 13 oktober 2016, IEF 16619 (Mavic tegen Picnic) Inhaken op de actualiteit met een parodie klinkt aantrekkelijk, maar mag dit? Is het voldoende als je een look-a-like gebruikt om geen claim aan je broek te krijgen als je een BN-er parodieert? En als de BN-er toch stappen onderneemt, hoe hoog kan de schadevergoeding dan zijn?De parodie van supermarkt Picnic op de nieuwe commercial van Jumbo met Max Verstappen, lijkt wat uit de bocht te vliegen. Dit artikel is tevens verschenen in de weekendbijlage van de HDC-kranten.
Jumbo is een van de sponsors van Max Verstappen. In de nieuwe commercials van de supermarktketen vervult Max de rol van boodschappen bezorger. In zijn Formule 1 auto scheurt hij van de ene naar de andere klant om de online bestelde boodschappen razendsnel af te leveren. Nog geen dag na de lancering van de commercial komt de online supermarkt Picnic met een parodie. We zien een dubbelganger van Max in een Red Bull overall rustig rond rijden in een bezorgbusje. Na een korte pitstop (waarbij de boodschappen worden bezorgd), vervolgt Max zijn weg door Amersfoort. Volgens het management van Picnic een ludiek filmpje. Het management van Max Verstappen kan de grap niet waarderen en stelt dat de commercial inbreuk maakt op het imago van Verstappen. De commercial wordt offline gehaald. Afgelopen maand lijkt deze rel alsnog een vervolg te krijgen. Het management van Max Verstappen wenst 350.000 euro schadevergoeding te krijgen. Heeft Max een punt?
Max Verstappen is ongekend populair. BN-ers kunnen hun populariteit ten gelde maken op basis van het portretrecht. Zij hebben een zogenaamde verzilverbare populariteit. Wat dit betreft is het goed dat het management van Max een claim neerlegt. Max Verstappen kan alleen als sportman alleen floreren als hij de steun heeft van sponsors. Die sponsors betalen een flink bedrag en als wederprestatie mogen ze dan bijvoorbeeld het portret van Max gebruiken in hun commercials. Als derden dit ook mogen doen zonder enige vergoeding hiervoor te betalen, dan valt de basis weg voor menig sponsorcontract. Dus het is slim van het management dat ze hiertegen in actie komt.
Maar kan Max zich wel beroepen op zijn portretrechten? Het is toch een look a like die we zien? Het feit dat er een dubbelganger is gebruikt kan Picnic niet baten. Uit alles (kleding/ houding/ gezicht) blijkt duidelijk dat het hier gaat om Max Verstappen. (Een portret is dus meer dan alleen een foto, het gaat erom dat persoon herkenbaar is en dat kan ook op basis van karakteristieke kenmerken.)
Zover ik weet is de parodie maar een paar uur online te zien geweest. Kan Max nu zomaar nu iedere vergoeding vragen? De rechter heeft zich hier eerder over uitgelaten. Een paar jaar geleden kwam Louis van Gaal in actie toen een foto van hem als bondscoach werd gebruikt voor een schrijfwedstrijd. Hij eiste 100.000 euro, de rechter gaf hem toen 25.000 euro (gebaseerd op eerdere toegekende vergoedingen in vergelijkbare rechtszaken). Ik verwacht dat de rechter nu ook zal kijken welke royalty vergoeding in de branche gebruikelijk is. Die is voor een Formule 1 rijder hoog, ongeacht dat het filmpje maar een paar uur te zien is geweest. Max gaat winnen, maar de hoogte van de schade zal waarschijnlijk lager uitvallen.
Aanhaken op actualiteit is leuk, ook in de vorm van parodie. Bedenk alleen wel dat BVN-ers een verzilverbare populariteit hebben, die ze vaak zullen opeisen. Ook bij een parodie. Pas daarnaast op bij inhakers dat er geen inbreuk wordt gemaakt op andere IE-rechten (zoals merken) van derden.
