Traditie voor IE-juristen: het IE-Diner - foto's en tafelredes

Tien jaar IE-Diner en ook ruim tien jaar deLex. Daarom was er een speciaal feestje. Afgelopen donderdag was het zover: het tiende IE-Diner. Een lustrum. En dat vierden we. Dit keer geen jasje/dasje, maar Black Tie. Onder de bezielende leiding van ceremonie meester jhr.mr.Toon Huydecoper, oud-advocaat-generaal bij de Hoge Raad der Nederlanden, een mooie avond met IE-juristen. Magazine Mr. was erbij, zie hier de foto's.

Met hieronder de tafelspeeches van:
Constant van Nispen, VU Amsterdam - Fundatie Redding Juridisch Cultureel Erfgoed
Christiaan Alberdingk Thijm, bureau Brandeis - Inclusieve eigendom: kom uit je luie bubbel
Vivien Rörsch, de Brauw Blackstone Westbroek - Levenslessen van damesrugby; the FIPA
Joris van Manen, Hoyng Rokh Monegier - A little bit more Obama, a little less Trump

***

Constant van Nispen, VU Amsterdam - Fundatie Redding Juridisch Cultureel Erfgoed

Dames en Heren, De gelegenheid die ik van Claudia heb gekregen, om U kort toe te spreken wil ik gebruiken, zo niet misbruiken, voor een wervingspraatje. En wel om U enthousiast te maken voor een donateurschap van de Fundatie Redding Juridisch Cultureel Erfgoed.

U zult zich afvragen: is er behoefte aan een fundatie tot redding van ons juridisch cultureel erfgoed? Zorgt de overheid niet via de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (ouderen onder U noemen dat nog de Dienst Monumentenzorg) – niet ook voor het juridisch erfgoed? Ei…de overheid doet wat zij altijd doet: falen. Er is dus niets ongewoons aan de hand, geen reden om zich zorgen te maken. Maar alleen particulier initiatief kan ons juridisch cultureel erfgoed redden.

De vraag is natuurlijk: zijn er nog voldoende geesten rijp om zich daarvoor in te zetten?  Wie Uwer gaat nog gebukt onder de afschaffing van de onsplitsbaarheid van het aveu? Ik wel, maar zijn er nog veel anderen die die afschaffing nog dagelijks als een verarming ervaren?

Wie weet nog dat ons oude BW tot 25 jaar geleden in art. 705 bepaalde dat de gemene secreten ‘beurtelings, dan over het eene erf, en dan over het andere erf’ geruimd moeten worden? Die bepaling is geschrapt. Ik las vorige week in de krant dat onderzoekers niet begrijpen waarom de ammoniakuitstoot, ondanks alle maatregelen in de agrarische sector, niet omlaag gaat. Maar ik weet wel waarom: de gemene secreten worden niet meer geruimd, laat staan zoals het hoort: beurtelings, dan over het ene erf, dan over het andere erf.

En wie betreurt nog dat we iemand niet meer vijf jaar lang kunnen gijzelen wegens stellionaat, zoals art. 585 Rv tot 2002 mogelijk maakte? Er staan vele cellen in onze gevangenissen leeg; dat is natuurlijk niet verwonderlijk als je bij stellionaat geen lijfsdwang meer kunt toepassen.

U hebt ook gelezen dat het failliet gegane deurwaarderskantoor BSR (dat stond voor: Betrouwbaar Sterk Rechtvaardig) – de boel heeft geflest door ten onrechte dubbele incassokosten aan arme debiteuren in rekening te brengen. Waarom kwam zoiets vroeger niet voor? Ik zal U zeggen waarom. Tot vijftien jaar geleden bepaalde art. 474 Rv dat deurwaarders die zoiets deden, strafrechtelijk zouden worden vervolgd wegens knevelarij. Als een deurwaarder weet dat hij tien jaar in een cel op water en brood moet zitten met een ijzeren bal aan zijn been wegens knevelarij, laat hij het wel uit zijn hoofd de zaak te belazeren. Wat is ervoor in de plaats gekomen? …een externe toezichthouder; dat is een stel ambtenaren die blijken te hebben zitten slapen al er iets is misgegaan. Eigenlijk zitten zij altijd te slapen, maar dat blijkt pas als er iets is misgegaan. Ruimen die lui en herstel art. 474-oud Rv.

Toen ik als student boek 1 BW bestudeerde bleek mij dat er wettige en onwettige kinderen zijn, en dat die onwettige weer onderverdeeld worden in natuurlijke, overspelige en bloedschennige. Een uiterst logische indeling. Maar waar zijn de overspelige en bloedschennige kinderen gebleven? Verdwenen! In Buenos Aires vragen de Dwaze Moeders al jarenlang wekelijks op het Plaza de Mayo aandacht voor hun verdwenen kinderen. Waarom staan de moeders van de verdwenen overspelige en bloedschennige kinderen niet wekelijks op de Dam? Schamen zij zich voor het gepleegde overspel? Dat is anno 2017 toch volstrekt normaal! Iedereen tindert toch? Van de vaders moeten die kinderen het niet hebben, want art. 343 BW bepaalde indertijd dat een in overspel of bloedschande geteeld kind door zijn vader niet kon worden erkend. Goed idee: dat zal ze afleren in overspel of bloedschande te worden geteeld. Maar het gaat mij om de prachtige formulering: een in overspel of bloedschande geteeld kind.

De Fundatie Redding Juridisch Cultureel Erfgoed stelt zich allereerst ten doel deze ten onrechte afgeschafte juridische bepalingen zo spoedig mogelijk weer in te voeren. Daartoe is deze fundatie opgericht; jongeren onder U spreken meen ik over een stichting maar dat vind ik niet zo’n mooi woord.

Daarnaast stelt de fundatie zich blijkens haar statuten meer in het algemeen ten doel om de rechtspraktijk cultureel te verrijken. En dat brengt mij op een kwestie die mij al jarenlang hoog zit. Ik bedoel de serie juridische pulpboeken die Kluwer over de Nederlandse juristen uitstort. Dit vraagt wellicht enige toelichting gelet op de esthetische afstomping waaronder velen Uwer helaas gebukt gaan. Ik heb mij, na de advocatuur te hebben verlaten, gestort op een studie kunstgeschiedenis. In dat vak blijkt echter geen rooie cent te verdienen te zijn. Dat heeft wel tot prettig gevolg dat in de collegezaal nagenoeg uitsluitend jonge meisjes zijn aan te treffen. Maar dit terzijde. Mijn punt is dat die kunsthistorici, hoewel het arme luizen zijn, prachtige boeken hebben. Uitgeverijen als Waanders in Zwolle of Verloren in Hilversum – om de voornaamste te noemen - geven continu schitterende boekwerken uit. Grote zorg wordt besteed aan omslag, lettertype, papiersoort, bladspiegel e.d.  Juristen mogen toch wel tot de rijkelui gerekend worden. Hoe kan het dan dat de boeken die voor hen worden gedrukt, zulke vodden zijn. Slappe kaften, smerige kleuren, goedkoop papier, rommelige tekstpagina’s. Geen wonder: bureauredacties zijn of worden afgeschaft; de tekst van de auteur gaat direct naar de drukkerij. Een drukproef is er niet meer bij. Ook deze wantoestand wil de fundatie bestrijden en ik hoop dat ik ook hier op Uw warme instemming mag rekenen.

Uiteraard staat aan het hoofd van  zo’n fundatie een College van Regenten. Dit college bestaat uit levende juridische monumenten en het zal  U dan ook niet verbazen dat daarvoor onze voorzitter van vanavond, jonker Huydecoper, als opperregent is aangezocht. Deze heeft deze eervolle functie met graagte aanvaard nu de rechtsvorm wars is van democratisch/populistisch gedoe. Democratisch/populistisch: dat is tegenwoordig meen ik synoniem.

Een fundatie heeft wel donateurs nodig en ik nodig u allen graag uit om te doneren. Uiteraard willen we alleen ‘gereede penningen’ zoals art. 445 Rv het vroeger uitdrukte. We willen verder geen euro’s,  maar munten die behoren tot ons juridisch cultureel erfgoed. Onze goede oude guldens zijn er niet meer, maar de Staat geeft nog wel dukaten uit. Ik verzoek U dan ook om Uw gulle gaven in dukaten te storten. U ontvangt daarvoor een recief als bedoeld in art. 612-oud Rv.

U krijgt als donateur ook korting op de excursies die de fundatie gaat organiseren. De eerste excursie zal een queeste naar bedreigd juridisch erfgoed zijn. ’s Morgens gaan we op zoek naar de glacien en redouten, zoals U weet onderdelen van vestingwerken die volgens art. 579 BW-oud eigendom van de Staat zijn. 25 jaar geleden waren zij er in ieder geval nog – die glacien en redouten - en het kan toch niet, dat zij nu allemaal weg zijn.’ s Middags vervolgen we onze queeste naar de tontines van art. 308-oud K. Ter afsluiting biedt onze sympathieke sponsor deLex ons aan het eind van de dag een eenvoudige maar voedzame maaltijd aan. Dankjewel Claudia.

***

Christiaan Alberdingk Thijm, bureau Brandeis - Inclusieve eigendom: kom uit je luie bubbel

Zijn hier ook boze witte mannen?
Wie heeft de Brexit voorspeld?
Wie dacht dat Trump de verkiezingen zou winnen?

Het kwam voor mij volledig onverwacht. Met mij velen anderen. En dat komt, zo blijkt, doordat wij allemaal in onze eigen bubbel leven. Onze eigen filterbubbel. Ik had voor de gelegenheid van de VS verkiezingen een abonnement op de NYT genomen. Na het “Grab ‘em by the pussy” incident, waren de NYT en ik het er roerend over eens dat deze man niet gekozen kon worden. Zelfs Tic Tac vond het nodig zich publiekelijk van Trump te distantiëren. “Trump had geen toestemming ons merk te gebruiken en wij respecteren alle vrouwen.”

Facebook heeft mij eindeloos in de waan gelaten door mij alleen dat nieuws te serveren dat bij mijn profiel past. Bij mijn beperkte wereldbeeld. Trump zou geen belastingen betalen, hij zou een muur tussen Mexico en de VS willen bouwen, hij zou beweren dat er stembusfraude zou zijn gepleegd. Wat blijkt? Allemaal nepnieuws.

Dit alles heeft mij tot denken gezet over de bubbels in mijn leven. En u bent daar een van. De intellectuele eigendom bubbel. De IE-bubbel.

Is dat erg? Het is buitengewoon behaaglijk bij u, ik ken de meesten bij naam. Fijne mensen, vaak met een juridische achtergrond, misschien wat veel mannen met strikjes.

Maar het ontwaken met president Trump voelde een beetje als de hoofdpersoon uit de Truman-show. Dat je op een dag wakker wordt en dat de wereld ineens anders is dan je dacht. De gemiddelde goed geïnformeerde consument blijkt niet geïnteresseerd te zijn in de vernietiging van een octrooi op een pontonsamenstel met rupsbanden.

Laten we eerlijk zijn: we zijn niet echt een inclusief gezelschap, wij van de intellectuele eigendom, met onze exclusieve rechten. We hebben onze eigen wetjes, onze eigen rechters, onze eigen handhaving, eigen advocatenkantoren, ons eigen IE-Forum. Boek 9, nee bedankt, wij blijven lekker apart. We hebben een muur gebouwd tussen ons en de rest van het recht. Het octrooirecht en het merkenrecht zijn nog enigszins internationaal georiënteerd, maar de Auteurswet, dat is echt een heel chauvinistisch wetje. Zit daar met zijn rug naar de rest van het recht, haat te prediken. Denkt dat het prevaleert boven al het andere recht. "Nee, nee, De afweging met andere rechten is al door de wetgever gemaakt." Wij moeten de verbinding maken met de rest van het recht. Van exclusieve naar inclusieve rechten. Van intellectuele eigendom naar inclusieve eigendom.

Hoe doen we dat? Drie beginselen.

Gelijkheid. We zijn niet beter dan anderen. Is er hier iemand die arbeidsrecht doet? Huurrecht? Dat kan hele leuke mensen zijn. Ik zeg: we gaan het land in en we gaan het gesprek aan met de gewone man, met gewone verbintenissenrecht mensen. We zetten een buddyprogramma op met fusies en overnames. Geen negatieve reflexwerking meer, alleen nog maar het “juiste evenwicht”.

Het tweede beginsel is: tolerantie. Kijk, ons recht is groot geworden door grootmoedig de ongeoorloofde mededinging toe te laten. Laten we onze grenzen weer openstellen voor vluchtelingen. Als we een bootje bedrijfsgeheimen zien dobberen, dan zeggen we: kom er gezellig bij. In ons bootje is plek genoeg. En als het recht op privacy vraagt “Waar is het feestje?” Dan zeggen wij: hier is het feestje.  

Het derde beginsel: gidsrecht. Goed voorbeeld doet goed volgen, wij weten dat als geen ander. Laat ons een voorbeeld voor anderen zijn, een wegbereider. Laat onze maatman ook die van andere rechtsgebieden zijn. Laten we de daadwerkelijke proceskostenveroordeling delen met anderen.

Laten we uit onze luie bubbel komen en laat zien waar een klein rechtsgebied groot in kan zijn.

Vakgenoten, ik beloof jullie het wordt geweldig, laten we de intellectuele eigendom weer groots maken. Dankuwel.

***

Vivien Rörsch, de Brauw Blackstone Westbroek - Levenslessen van damesrugby; the FIPA
Het is een immense eer om op het tiende lustrum van deLex te mogen spreken. DeLex, een inspirerende organisatie die zich inzet om juridische professionals met elkaar te verbinden. Het is ook een eer als enige vrouw te mogen spreken. Ik werk vaak samen met mannen. Volgens mij is er geen andere vrouwelijke cassatieadvocaat gespecialiseerd in het IE-recht. Maar niet alleen in mijn werk, ook in mijn privéleven zie ik veel mannen. Hoe dat komt? Ik weet het niet. Misschien omdat ik een aanpakker ben en competitief ingesteld. Ik hou van winnen. Dat blijkt ook uit de sporten die ik beoefen: namelijk boksen, crossfit en sinds kort rugby.

Met name rugby heeft mij veel geleerd. Deze levenslessen brachten mij op een verrassend idee, waarover straks meer. Rugby is echt een teamsport.

Je bereikt meer als je het samen doet. Communicatie is belangrijk. Als je niet weet waar je teamgenoten zijn, gooi je de bal in de handen van de tegenstander. Of erger, als zij niet weten waar jij bent, word je om ver gebeukt. Ik speel in dames 2. Dat betekent dat ik in een team met alleen maar vrouwen zit. Op zich grappig dat je via zo'n mannelijke sport als rugby, voor het eerst ontdekt hoe leuk het is om samen met alleen maar vrouwen te zijn. Dat concept van graag met gelijkgestemden bijeenkomen, dat zal bij deze groep IE-ers goed moeten resoneren. Wij, IE-ers, houden ervan om samen te zijn. Er bestaat geen rechtsgebied met zoveel clubjes: de VIE, INTA, Marques, WIPO, Aippi, VvIE, VvA, Eplaw, IPLA, AIPLA, ACC, CIER, IVIR, VvRr en BMM, een netwerk voor Jonge IE-ers en nog een vereniging voor octrooirechtstudenten. En natuurlijk ook de veelbesproken VIEPA.

Is het niet ontroerend? Wij, IE-ers, we zien elkaar graag en richten daartoe allerlei clubjes op. Dat is ook goed. Samenzijn en met elkaar praten is belangrijk. Dat leerde ik bij rugby.

Ik leerde bij rugby nog een les. Weet iedereen wat een scrum is? De houding waarin je - na een kleine overtreding - voorovergebogen op elkaar induwt. In de scrum staan mensen met een stevige bouw. Maar met alleen maar van dit soort sterke krachten win je een wedstrijd niet. Om een try, een punt, te scoren heb je ook lichte renpaarden nodig (de zogenaamde wingers). En zo is het ook in het echte leven. Mensen komen in verschillende maten en vormen. Omarm die verschillen.

Van belang zijn de aanpakkers, de veelgehoorde haantjes, degene met een winnersmentaliteit, die voor de inhoud gaan om kwaliteit te leveren; zeg maar de brute, meer mannelijke krachten. Maar even belangrijk zijn de feminiene eigenschappen, de mensen met een lange termijn visie en holistische aanpak, die graag samenwerken, en oog voor detail hebben, die het proces en de relatie met de cliënt voorop stellen. Juist in deze tijd met zoveel concurrenten die allemaal kwaliteitswerk afleveren is het onderhouden van relaties belangrijk. Wat ik eigenlijk wil zeggen is het volgende: Ik, degene die zich comfortabel voelt bij mannen, begint door te krijgen dat er ook wat meer ruimte mag zijn voor vrouwelijke kwaliteiten. En om die te ontwikkelen zijn er vrouwen nodig.

Hoeveel vrouwen zijn er werkzaam in het IE-recht? De getallen zijn verwarrend. In het IE-recht zijn meer vrouwen dan bijvoorbeeld in M&A. Meer dan 65% van de inhouse IP counsels zijn vrouw. Maar het aantal vrouwen in de topfuncties van de advocatuur, rechterlijke macht en wetenschap komt niet boven de 10% uit. Dat is weinig.

Kennelijk is er sprake van een glazenplafond. Dat is een algemeen probleem, niet specifiek voor het IE-recht. Claudia de Brey legde dat probleem ongeveer als volgt uit:

Als jullie mannen een glazenplafond tegenkomen dan roepen jullie je vrienden erbij, rijden langs de Hornbach, zetten met zijn allen de schouders er onder om het plafond open te breken om vervolgens lekker met elkaar de kroeg in te duiken.

En wat doen wij vrouwen? Een gewone vrouw die een glazenplafond tegenkomt, die staart naar het plafond totdat ze een vlekje ziet, pakt een stofdoekje, poetst het plafond op en vergelijkt haar spiegelbeeld met dat van haar buurvrouw.

Maar wij IE-vrouwen pakken dat anders aan. Wat doen wij? Wij richten natuurlijk nog een clubje op want daar zijn wij goed in. Mede namens onze gastvrouw Claudia Zuidema, Judith Krens, Ady van Nieuwenhuizen en vele vrouwen in de zaal kondig ik hier vanavond een nieuw vrouwennetwerk aan, speciaal voor IE-ers.

De naam voor deze club was nog even een breinbreker.

De Vereniging voor Intellectuele Eigendomsrecht Vrouwen? Afgekort: de VIEV! Een vrolijke naam. Ik, Vivien, was natuurlijk direct enthousiast. Typisch iets voor advocaten om zo'n vereniging naar jezelf te noemen, maar ik vind het in dit verband minder gepast.

Het mag wat internationaler. We hopen op een olievlekeffect. Dus werd het: Female Intellectual Property Association. Afgekort: "FIPA".

Enige auditieve overeenstemming met de VIEPA kan ik niet ontkennen, maar dat is ook alles. Ik verwacht geen problemen. Alle IE-ers hebben er immers baat bij als de vrouwen elkaar meer de bal gaan toespelen. Ik leerde dat tijdens een zaak voor een fonds dat uitsluitend investeert in ondernemingen met een uitgesproken genderbeleid. Meer vrouwen in de top leidt tot minder risico, een betere werksfeer, en 10% meer winst, zo blijkt uit onderzoek.

Dus vrouwen, meld je aan, noteer internationale vrouwendag 8 maart alvast in je agenda voor de eerste netwerkbijeenkomst; er volgt nog een officiële uitnodiging.

Ook voor de mannen heb ik nieuws. Kluwer stopt helaas met het aanbieden van opleidingen. Het goede nieuws is dat deLex bereid is de bal over te pakken. Dit betekent dat wij IE- ers elkaar jaarlijks kunnen blijven ontmoeten op het merken-, octrooi- en softwarecongres. Laten we daar op proosten. DeLex, de verbindende factor van het IE-recht.

Ik verheug mij bij voorbaat op het aankomende jaar waarin wij elkaar geregeld gaan ontmoeten. 

***
Joris van Manen - A little bit more Obama, a little less Trump [pdf]
Mijnheer de voorzitter, Claudia, allen, ik wilde het vandaag maar eens niet over Donald Trump hebben. Maar ik ben eigenlijk heel snel van gedachten veranderd. Ik ga het vandaag alleen maar over Donald Trump hebben. Hoewel in de beschaafde wereld niemand Trump een warm hart toedraagt kunnen we er stiekem geen genoeg van krijgen om zijn doen en laten nauwgezet te volgen. Mijn excuus om het vandaag over “Goldilocks” te hebben is een kort onderzoek naar de invloed die hij mogelijk zal hebben op ons wereldje: dat van de intellectuele eigendom en media.

(...) zie pdf (...)

Het Trumpje in ons
Dames en heren, er zit een Trumpje in ons allemaal.

Sociale media hebben niet alleen Trump een podium gegeven om over zichzelf op te scheppen. Velen van ons doen daar aan mee. We zijn erg trots op onszelf en iedereen moet het weten. Ook IE advocaten zich hier schuldig aan. En daar heeft het jubilerende IE-Forum ook een aandeel in. Zij heeft ons een forum gegeven waarop wij schitteren. Als wij een zaakje winnen, sturen we dat per kerende naar IE-Forum, zodat onze naam boven ons succesvolle vonnis wordt vermeld.

Zaken worden niet meer geschikt. Nee wij willen vonnis, en nog voor dat het vonnis naar de cliënt gaat zetten wij het op IE forum. Of de cliënt dat nou leuk vindt of niet. Wij nemen tegen betaling van forse bedragen prijzen in ontvangst die wij niet verdienen. Twitter en FaceBook worden gebruikt om ook degenen die het op IE-Forum gemist hadden op onze successen te wijzen. Ik heb de volgende voorbeelden voor de goede orde geanonimiseerd. (...pdf)

En dan heb ik het nog niet over de rel die een jaar geleden ontstond over de doodswens tegen Geert Wilders, van jawel, een IE-advocaat. (...pdf)
We doen mee aan spelletjes- en andere televisieprogramma’s en we tonen onze gespierde body in Quote. (...pdf)
En als de pers het waagt ons in al onze ijdelheid in beeld te brengen op een manier die ons niet zint gaan we suen:(...pdf)

Voor wie doen we het eigenlijk?
En dan vraagt men zich in gemoede af voor wie we dit allemaal eigenlijk deden.
Dank u wel.