Uitzending Undercover in Nederland mag uitgezonden worden: voldoende steun in feiten en verdachte wordt niet herkend

Vzr. Rechtbank Amsterdam 14 september 2018, IEF 17979 (Eiser tegen Noordkaap TV Producties) Onrechtmatige uitzending. Eiser biedt diensten aan via sexjobs.nl, onder de schuilnaam Taliesha. De J heeft op verzoek van Taliesha twee telefoonabonnementen afgesloten en diverse keren geld uitgeleend. In totaal gaat het om ongeveer 13.000 euro. De J heeft Alberto Stegeman van Undercover in Nederland benaderd. Op verzoek van Stegeman heeft de J een afspraak gemaakt met Taliesha. Tijdens deze ontmoeting heeft Stegeman Taliesha opgewacht met een cameraploeg en aangesproken. Eiser vordert de uitzending te verbieden. De uitlatingen vinden voldoende steun in het feitenmateriaal. Stegeman mag zelf de vorm van een uiting bepalen. Hij beschuldigt de eiser van oplichting, maar voor die beschuldiging had hij goede gronden. Eiser zal niet herkend worden in de uitzending en wordt niet bij echte naam genoemd. Alleen de familie en kennissenkring van de eiser zal haar toch herkennen, maar dat is een voorzienbaar gevolg van haar eigen handelen. De vordering wordt afgewezen.

4.3 Eiser vordert een uitzending te verbieden als die niet voldoet aan bepaalde door haar gestelde voorwaarden. Dat komt neer op preventieve censuur. Noordkaap heeft terecht aangevoerd dat een dergelijk verbod alleen kan worden gegeven in uitzonderlijke omstandigheden. Daarvan kan slechts sprake zijn als de publicatie voor de betrokkenen tot onherstelbare schade zal leiden en, indien de publicaties pas achteraf onrechtmatig zou worden geacht, de nadelige gevolgen van de openbaar making niet meer kunnen worden hersteld door middel van een op dat moment uit te spreken veroordeling.
4.8 Dit verweer gaat niet op. De J kon niet beter weten dan dat hij steeds met een en dezelfde persoon van doen had en dit dat dit X was die hij een paar keer in levende lijve heeft ontmoet. X is samen met Y naar de laatste afspraak gekomen en in het toen door hen met Stegeman gevoerde telefoongesprek wisten zij beiden precies waarover hij het had toen hij X beschuldigde van oplichting, wat bovendien grif werd erkend. Y zat dus gewoon in het complot. Verder komt het voor rekening en risico van X als zij haar 'zakenpartner' (met een vrouwenstem) namens Taliesha met de J laat bellen of mailen en hem haar bankpas meegeeft zonder verder te controleren wat daarmee gebeurt. Handgeschreven briefjes die van Y afkomstig zouden zijn maken dat niet anders.
4.9 Uitgangspunt is dat het aan de journalist is om de vorm van een uiting te bepalen. In de uitzending beschuldigt Stegeman X in stellige bewoordingen van oplichting, maar voor die beschuldiging had hij goede gronden, zoals hiervoor is gebleken. Hij laat zich tegenover haar niet diffamerend of onnodig grievend uit. Dat hij ervoor heeft gekozen beelden van X te toning om aan de oplichting een gezicht te geven is niet zonder enige grond. Zij is immers de enige die de J heeft ontmoet. X wordt overigens alleen in beeld gebracht met een wipe om haar onherkenbaar te maken. De inkleding van de verdenkingen kan dan ook de toets der kritiek doorstaan.
4.10 X gaat ervan uit dat zij bij uitzending zal worden herkend, maar dat is voorshands niet aannemelijk. De uitzending wijst immers verschillende keren in een andere richting dan die van X. Zo wordt een foto getoond waarop het gewipede gezicht van Taliesha te zien zou zijn (de echte voor- en achternaam wordt niet genoemd). X zelf stelt dat dit niet een foto van haar is. Door de wipe heen is te zien dat het inderdaad niet gaat om een portretfoto van X: de huidskleur is anders. Verder meldt de J in de uitzending dat Taliesha een kind heeft, terwijl X er drie heeft. Weliswaar ligt de parkeerplaats, waar Stegeman Taliesha opwacht, vlakbij de woning van z, bij wie zij regelmatig over de vloer komt, maar in de uitzending meldt Taliesha dat zij met de trein en de bus uit Amsterdam is gekomen en uiteindelijk blijkt zij met de auto te zijn. Daardoor ontstaat de indruk dat de locatie niet haar gebruikelijke leefomgeving is.
4.11 De enige aanwijzing inde richting van X zijn de opnamen van de auto waarin zij is komen aanrijden -die auto is van haar- en de opnamen van de confrontatie en het telefoongesprek. Van het type auto zijn veel in Nederland. Op zichzelf genomen biedt de auto dus onvoldoende houvast voor indirecte herkenning. bij het tonen van de beelden van Taliesha is haar gezicht door middel van een wipe onherkenbaar gemaakt. Wat nog wel van haar te zien is - haren, postuur en kleding - is niet zo opmerkelijk of uitgesproken dat zij aan de hand daarvan zal worden herkend door een publiek van enige omvang. Haar stemgeluid is alleen door een telefoon te horen en de geluidskwaliteit is niet erg goed, zodat niet te verwachten is dat zij aan de hand daarvan zal worden herkend. Voor zover personen uit haar familie en kennissenkring haar aan een combinatie van factoren toch zullen .herkennen, geldt dat het verlies van goede naam een voorzienbaar gevolg is van haar eigen handelen
4.15 Alle feiten en omstandigheden in aanmerking genomen moet het belang van Noordkaap bij uitingsvrijheid zwaarder wegen dan het belang van eiser bij bescherming van haar privacy. De inbreuk die de uitzending zal maken op haar persoonlijke levenssfeer voldoet daarmee aan de noodzakelijkheidstoets van artikel 8 lid 2 EVRM en van onrechtmatig handelen door Noordkaap is geen sprake. Voor een preventief verbod tot uitzending bestaat al helemaal geen grond. De vorderingen zullen worden afgewezen.