Draaibaar geplaatst
Rechtbank ’s-Gravenhage, 25 oktober 2006 (bij vervroeging). Vonnis in twee zaken (rolnummers HA ZA 05-436 en HA ZA 06-542) Bluewater Energy Services B.V., (en in één zaak Bluewater Terminal Systems N.V., hierna samen: Bluewater) tegen Single Buoy Moorings Inc. (en SBM-Imodco Inc, hierna samen: SBM c.s.)
Integrale vernietiging in octrooizaak over o.a. het voorkomen van het ovaal worden van ronde gaten in een scheepsdek.
Dubbele zaak, waarbij in één de nietigheid van een octrooi van SBM wordt gevorderd en in de andere nietigheid én inbreuk. Alleen komt de rechter niet aan de inbreuk toe, omdat het octrooi geheel vernietigd wordt wegens gebrek aan nieuwheid. Proceskostenveroordeling nog tegen het liquidatietarief, omdat de procedure is aangevangen voor de uiterste implementatiedatum van de betreffende EG-richtlijn.
De voorzieningenrechter van deze rechtbank heeft eerder bij vonnis van 6 juli 2004 geoordeeld dat op het octrooi geen inbreuk wordt gemaakt door Bluewater c.s., welk oordeel is bevestigd door het Haagse hof op 18 mei 2006 (Eerder bericht hier).
SBM is houdster van EP-0 338 605, dat betrekking heeft op zogenaamde “Floating Production, Storage and Offloading systems” (FPSO´s). Een FPSO is een drijvend systeem voor de winning van olie op zee. In feite is een FPSO een olietanker die is omgebouwd door in of op de olietanker een zogenaamd “turret mooring system” te installeren. Een turret mooring system omvat een verticale ronde koker (2 in onderstaande fig. 1) welke vast is verbonden aan de structuur van het schip. Deze koker is aan de onder- en bovenzijde open. In de ronde doorgaande koker wordt een zogenaamde “turret” (11), een hoofdzakelijk ronde buisstructuur, draaibaar geplaatst. De “turret” is aan de onderzijde voorzien van “mooring means”. Hiermee wordt de “turret” boven een vooraf bepaalde locatie in het olieveld aan de zeebodem verankerd. Het schip zelf kan om de verankerde “turret” heendraaien. Het schip fungeert als drijvende opslagplaats voor de ruwe olie die omhoog wordt gepompt.
Het dek van een dergelijk schip is onderhevig aan spanningen, die maken dat een rond gat in het dek tot een ovaal wordt vervormd. Deze vervorming is echter ongewenst waar het de verbinding van de koker aan de scheepsstructuur betreft, omdat daarmee de lagers die zorgen dat het schip vrij kan draaien om de verankerde “turret”, (te) zwaar worden belast en onbruikbaar kunnen worden. Het octrooi beoogt de vervorming af te bouwen door – kort gezegd – de lagers (verwijzings¬nummers 8, 9 in bovenste figuur, afbeeldingen ook in vonnis) rond de “turret” niet direct op het scheepsdek te monteren maar daartussen afstand te creëren en bovendien de lagers te monteren op een stijve ring (7) en deze te verbinden met de koker (2).
De hoofdconclusie van het octrooi luidt als volgt.
Een schip met afmeermiddelen, bestaande uit:
1. Een koker (11) die draaibaar om een verticale as is bevestigd aan het schip
(1) door middel van
2. een lagerconstructie (8, 9)
3. binnen de romp van het schip (1) in een kamer (2, 19) die althans aan de
onderkant open is,
4.1 welke lagerconstructie (8, 9) axiale en radiale krachten kan opnemen en
4.2 diens buitenring (8) aan de kamer bevestigd heeft en
4.3 diens binnenring (9) aan de genoemde koker (11)
5. [die] aan diens ondereinde de middelen (13) voor het bevestigen van
ankerkettingen of kabels (14)
6.1 [met het kenmerk dat] de buitenring (8) van het axiale/radiale lager (8, 9)
is bevestigd aan een stijve ring (7)
6.2 die op zijn beurt weer is bevestigd aan een koker (2) die in de constructie
van het schip is bevestigd en de genoemde kamer vormt en de draaibare
koker (11) omgeeft
6.3 welke stijve ring (7) aan de genoemde vaste koker (2) is bevestigd op een
afstand van de constructie van het schip (1).
Bluewater c.s. hebben aangevoerd dat het octrooi nietig is, omdat het niet nieuw althans niet
inventief is te achten in verband met EP 0 259 072. SBM c.s. betwisten daarin de aanwezigheid van maatregelen 6.2 en 6.3.
De rechtbank stelt voorop dat de “box sectioned support” aangeduid met nummer 67 in figuur 9 (onderste afbeelding, zie vonnis voor gedetailleerde afbeelding) moet worden beschouwd als een stijve ring in de zin van kenmerk 6.1 van het octrooi. Vervolgens wordt overwogen dat die stijve ring wel degelijk is bevestigd aan de koker 2 van het octrooi in de zin van kenmerk 6.2, terwijl pilaren 68 zorgen voor afstand tussen de ring 67 en de constructie van het schip volgens kenmerk 6.3. De ring 67 is immers via pilaren en via een ondersteunend, driehoekig vormgegeven steundeel, bevestigd aan de koker 61. Weliswaar is die bevestiging minder direct te noemen dan in het octrooi is weergegeven, maar uit de beschrijving van het octrooi blijkt dat kenmerk 6.2 ook andere bevestigingen aan de koker 2 toelaat (zolang maar afstand tot de constructie wordt gecreëerd als in kenmerk 6.3 bedoeld).
Niet is vol te houden dat uit de omstandigheid dat in figuren 1 en 2 van het octrooi koker 2 lijkt door te lopen en één koker lijkt te vormen met koker 6, een beperking tot uitsluitend die uitvoeringsvorm moet worden afgeleid. Voor die beperking geeft de tekst van de conclusie, in samenhang gelezen met voornoemde passages uit de beschrijving, geen aanleiding, zodat deze ook niet daarin alsnog kan worden gelezen.
Zo er al niettemin onduidelijkheid bij de gemiddelde vakman zou zijn over dit een en ander, is van belang dat uit de verleningsgeschiedenis volgt dat de octrooihouder aan heeft gegeven dat tube 6 best op het dek kon worden geplaatst en (dus) niet noodzakelijkerwijs op koker 2 behoefde te zijn afgesteund.
Uit het voorgaande kan de conclusie worden getrokken dat conclusie 1 van het octrooi niet nieuw is in verband met EP 072 en zodoende nietig is te achten. Niet gesteld is dat het octrooi gedeeltelijk in stand zou moeten blijven, noch is anderszins gebleken hoe en op welke wijze dit zou moeten gebeuren, indachtig ook de criteria die daarvoor in de jurisprudentie zijn ontwikkeld. Het octrooi moet derhalve integraal worden vernietigd en het daarop gebaseerde inbreukverbod dient te worden afgewezen.
Lees het vonnis hier.
