Dyslexie font heeft geen auteursrechtelijke bescherming

Rb. Amsterdam 11 oktober 2023, IEF 21718; ECLI:NL:RBAMS:2023:6332 (Dyslexiefont tegen Gottmer). Eiser heeft een dyslexie font bedacht en gemaakt (hierna: het dyslexie font). Daarna heeft eiser Dyslexiefont B.V. opgericht (hierna samen te noemen: Dyslexie Font c.s.) en licenties daaraan verleend, zodat online via Dyslexiefont B.V. licenties kunnen worden afgenomen om het dyslexie font te gebruiken. Gottmer geeft kinderboeken uit zoals het boek ‘Blitz’. Dyslexie Font c.s. stelt dat Gottmer voor het uitgeven van het kinderboek Blitz gebruikmaakt van het dyslexie font zonder een daartoe strekkende licentie. Gottmer heeft aangegeven geen gebruik te maken van het dyslexiefont, maar van een vrij toegankelijk lettertype dat te krijgen is op het internet. Dyslexie Font c.s. vordert een inbreukverbod tegen Gottmer op grond van haar auteursrechten op het font. Zij stelt dat Gottmer van alle acht onderscheidende kenmerken van het dyslexie font gebruikmaakt. Gottmer voert verweer dat het dyslexie font geen auteursrechten toekomt, ofwel dat de beschermingsomvang zo gering is dat Dyslexie Font c.s. zich alleen kan verzetten tegen identieke kopieën. In dat geval verschilt het lettertype dat Gottmer heeft gebruikt dusdanig van het dyslexie font dat geen sprake is van een auteursrechtinbreuk.

Het dyslexie font bezit een aantal onderscheidende kenmerken, maar dit zijn elementen waar elk dyslexie lettertype aan voldoet volgens de rechtbank. Tevens zijn deze elementen technisch bepaald, omdat ze ervoor zorgen dat mensen met dyslexie beter kunnen lezen. Dit heeft Gottmer volgens de rechtbank voldoende gemotiveerd. Dat sprake is van vrije en creatieve keuzes heeft Dyslexie Font c.s. onvoldoende aangetoond. Zij hebben namelijk niet aangegeven waarom is gekozen voor een bepaalde ronding, lengte of hoek van een letter. Het dyslexie font komt dus geen auteursrechtelijke bescherming toe. De vorderingen van Dyslexie Font c.s. worden afgewezen. 

4.5.

Dyslexie Font c.s. voert aan dat het dyslexie font een uniek ontwerp kent, waarbij de vormen van de letters die op elkaar lijken op subtiele wijze zijn aangepast, bijvoorbeeld het langer maken van de stokken en staarten van sommige letters. Dyslexie Font c.s. stelt dat het dyslexie font is opgebouwd uit de volgende, unieke elementen:

zwaardere onderkant; het zwaartepunt van de letters ligt laag,

geen letter is gelijk; de vorm van op elkaar lijkende letters is aangepast,

betere spatiëring; de afstand tussen verschillende letters en woorden is vergroot,

langere stokken en staarten; letters met stokken en staarten worden langer gemaakt,

hoofdletters en leestekens zijn vetter gemaakt,

schuinere letters; sommige letters worden schuiner neergezet dan andere letters,

grotere openingen; de openingen van diverse letters zijn vergroot,

verschillende hoogtes; letters die op elkaar lijken, krijgen verschillende hoogtes om deze ieder een eigen karakter mee te geven,

hogere x-hoogte; de hoogte van letters is – vergeleken met de breedte – vergroot.

4.6.

Deze elementen zijn inderdaad in het dyslexie font waarneembaar. Maar Gottmer heeft terecht aangevoerd dat dit algemene elementen zijn waar elk dyslexie lettertype aan voldoet. De elementen zijn technisch bepaald, omdat ze ervoor zorgen dat mensen met dyslexie de tekst beter kunnen lezen. Gottmer heeft dit met de onderzoeken die zij heeft overgelegd voldoende onderbouwd en aangetoond. Dit heeft Dyslexie Font c.s. zelf eigenlijk ook bevestigd doordat Dyslexie Font c.s. stelt dat alle negen hiervoor genoemde elementen er voor zorgen dat letters minder makkelijk worden gespiegeld of verwisseld, waardoor teksten beter leesbaar worden.

Dat en welke creatieve keuzes [eiser 2] heeft gemaakt bij het ontwerp van het dyslexie font is onvoldoende onderbouwd. Dyslexie Font c.s. heeft bijvoorbeeld niet aangevoerd of, waar en waarom bij een bepaalde letter, naast de elementen die nodig zijn voor een betere leesbaarheid, voor een bepaalde ronding, hoek of lengte is gekozen. Met andere woorden, Dyslexie Font c.s. heeft niet gesteld of aangevoerd waarom voor déze vorm van de letters is gekozen, los van de negen (technisch bepaalde) elementen. Het feit dát er een keuzemogelijkheid is, geeft geen doorslag in de vraag of er daadwerkelijk creatieve keuzes zijn gemaakt. 

4.7.

Hoewel de overige weren geen bespreking meer behoeven, merkt de rechtbank op dat de beschermingsomvang gering zou zijn als het dyslexie font wel als een auteursrechtelijk beschermd werk zou worden aangemerkt. Het is maar zeer de vraag of Gottmer met het door haar gebruikte lettertype daarop inbreuk maakt.