Inbreuk op auteursrecht door publicatie foto

Rb. Overijssel 13 december 2024, IEF 22432; ECLI:NL:RBOVE:2024:6663 (Eiser tegen gedaagde) Eiser is professioneel fotograaf en heeft in opdracht van een bedrijf een aantal foto’s gemaakt, waaronder de foto die in deze zaak centraal staat. Gedaagde heeft de foto van eiser gebruikt bij een artikel op zijn website. Bij de foto staat de naam van eiser niet vermeld, maar deze is wel opgenomen in de metadata. Eiser heeft geen toestemming gegeven voor het gebruik van de foto. Hij heeft gedaagde hiervan op de hoogte gesteld en aangegeven dat hij het gebruik van de foto financieel met hem wenst te regelen, waarop gedaagde de foto van zijn website heeft verwijderd. Gedaagde weigert echter schadevergoeding te betalen, waarop eiser deze in deze zaak vordert.

De kantonrechter stelt vast dat de foto een auteursrechtelijk beschermd werk is; dit staat tussen partijen ook niet ter discussie. Gedaagde heeft de foto zonder toestemming en zonder vermelding van eiser op zijn site geplaatst. Dat de naam van eiser wel in de metadata staat, doet daar niet aan af, aangezien dit niet zichtbaar is voor gewone bezoekers van de site. Gedaagde voert aan dat hij de foto heeft gekregen van het bedrijf in opdracht waarvan eiser de foto heeft gemaakt en dat dit bedrijf niets heeft vermeld over auteursrecht op de foto. Hiertegen stelt de kantonrechter dat dit de eiser niet tegengeworpen kan worden. Het feit dat de inbreuk door gedaagde niet opzettelijk was, leidt er niet toe dat deze niet voor zijn risico komt. Het publiceren vormt alsnog een inbreuk op het auteursrecht van eiser. Daarnaast geeft het feit dat het bedrijf toestemming had om de foto te plaatsen niet aan dat gedaagde deze toestemming ook had of dat het bedrijf deze toestemming kon verlenen. Het publiceren van de foto blijft hierdoor voor rekening van gedaagde.

Gedaagde doet nog beroep op het citaatrecht van de Auteurswet. Deze uitzondering is hier alleen niet van toepassing, aangezien de foto niet inhoudelijk relevant of functioneel is. De foto functioneert slechts als versiering. Er wordt niet naar de foto verwezen en het wordt niet besproken in de tekst, waardoor het niet als citaat gezien worden. Daarnaast is de foto een groot onderdeel van de publicatie, waardoor het citaatrecht op deze grond ook geen uitvoering vindt. Op grond van het citaatrecht moet ook altijd de naam van de auteur worden vermeld, dit heeft gedaagde niet gedaan. Door dit alles kan een beroep op het citaatrecht niet slapen. De kantonrechter wijst de schadevergoeding op grond van de licentiekosten die eigenlijk in rekening waren gebracht toe, vermeerderd met 25% wegens het ontbreken van de naam van de fotograaf.

4.3. [gedaagde] heeft aangevoerd dat hij de foto heeft gekregen van [bedrijf 2] en dat [bedrijf 2] niets heeft vermeld over het auteursrecht op de foto. De kantonrechter overweegt daarover dat die omstandigheid niet aan [eiser] kan worden tegengeworpen. Dat [gedaagde] niet opzettelijk inbreuk heeft gemaakt op het auteursrecht, betekent niet dat de inbreuk niet voor zijn risico komt. Ook iemand die uit onwetendheid of per ongeluk een foto zonder toestemming publiceert, maakt inbreuk op het auteursrecht. Het feit dat [bedrijf 2] toestemming had om de foto te plaatsen betekent niet dat [gedaagde] dat recht ook had. Ook als [gedaagde] door de gestelde uitlatingen van [bedrijf 2] de indruk heeft gekregen dat hij de foto mocht gebruiken, had hij nader onderzoek moeten doen naar de herkomst en status van de foto. Dan was gebleken dat [bedrijf 2] een licentie heeft verkregen voor het eenmalig gebruik van de foto en dat voor plaatsing van de foto door [gedaagde] toestemming vereist was van [eiser]. Het publiceren van de foto komt dan ook voor rekening van [gedaagde].

4.4. [gedaagde] heeft ook een beroep gedaan op het citaatrecht als bedoeld in artikel 15a van de Auteurswet. Die uitzondering op het auteursrecht is hier echter niet van toepassing. Het citaatrecht ziet op het mogen gebruiken van een (deel van een) foto als dat inhoudelijk relevant en functioneel is en niet slechts ter versiering of illustratie, en als deze slechts een klein onderdeel is van de publicatie. In dit geval is er naar het oordeel van de kantonrechter geen sprake van een toelaatbaar citaat. Er ligt veel nadruk op de foto, vooral doordat de foto groot is in relatie tot de tekst. De foto wordt niet besproken in de tekst en er wordt niet naar verwezen. Daarmee krijgt de foto de functie van een versiering van het artikel. Er is dus geen functioneel verband op grond waarvan het gebruik van de foto een gerechtvaardigd doel heeft. Bovendien geldt ook bij gebruik van een foto op grond van het citaatrecht dat altijd de naam van de auteur moet worden vermeld. Het beroep van [gedaagde] op het citaatrecht slaagt dus niet. Vast komt te staan dat [gedaagde] inbreuk heeft gemaakt op het auteursrecht van [eiser].