'Krat met letters' niet auteursrechtelijk beschermd, wel sprake van slaafse nabootsing

Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 26 september 2023, IEF 21687; 200.318.148/01 (Hema tegen Lidl). Hema heeft in 2019 een kratje laten ontwerpen waarop letters bevestigd kunnen worden. Het kratje en de letterset worden afzonderlijk door Hema verkocht. Enkele jaren later is Lidl eenzelfde krat met letters begonnen te verkopen in hun winkels. In 2022 spande Hema een kort geding aan en stelde dat Lidl inbreuk maakte op haar auteursrechten, en dat er sprake was van slaafse nabootsing. De voorzieningenrechter heeft in eerste aanleg geoordeeld [zie IEF 20967] dat het letterkrat geen auteursrechtelijk beschermd werk is. Ook de vorderingen op grond van slaafse nabootsing werden afgewezen wegens gebrek aan een eigen gezicht op de markt. Hema heeft tegen de afwijzing van haar vorderingen hoger beroep ingesteld. 

Hema benadrukt dat zij auteursrechtelijke bescherming van het krat samen met de letters inroept. Hiervoor maakt het niet uit dat de twee elementen afzonderlijk worden verkocht, omdat het krat wel als ‘letterkrat’ wordt geadverteerd en omschreven. Hema stelt ten aanzien van de technisch noodzakelijke elementen van het krat, dat deze beschermd kunnen zijn indien zij het resultaat zijn van een eigen intellectuele schepping van de ontwerper. Hier gaat het hof niet in mee, omdat wel sprake moet zijn van voldoende ruimte voor vrije en creatieve keuzes. Doordat het uiterlijk van het krat en de bevestiging van de letters voornamelijk is bepaald door functionele en technische elementen, is het krat niet auteursrechtelijk beschermd.

Het hof komt echter wel tot het oordeel dat er sprake is van slaafse nabootsing. Het hof acht het voldoende aannemelijk dat het krat van Hema in combinatie met de letters een eigen gezicht op de markt heeft. Het krat van Lidl wijkt hier alleen wat betreft de bodem van af. Deze kleine afwijking is voor de consument, mede door de manier waarop het krat verpakt is, niet te zien. Dit levert gevaar voor verwarring op en is naar oordeel van het hof niet nodig voor de deugdelijkheid en de bruikbaarheid van het krat. Het verwarringsgevaar wordt niet weggenomen door het enkele gebruik van een andere merknaam, omdat de gelijkenis hiervoor te groot is. Daarnaast zal het gebruik van een andere merknaam niet 'post sale' verwarring voorkomen. Het hof komt tot de conclusie dat Lidl onrechtmatig handelt jegens Hema door het letterkrat slaafs na te bootsen. 

5.34 Het hof stelt vast dat het Lidl letterkrat op nagenoeg alle punten, behalve de bodem, een kopie is van het Hema letterkrat. Lidl Nederland en Delta-Sport wijzen op verschillen in de door Hema genoemde afmetingen van het handvat en ruimte tussen de verticale lijnen, maar die verschillen zijn zo marginaal (enkele millimeters) dat die door de weinig oplettende consument van dit type product niet zullen worden opgemerkt.