Gepubliceerd op vrijdag 1 januari 2010
IEF 8485
De weergave van dit artikel is misschien niet optimaal, omdat deze is overgenomen uit onze oudere databank.

Kunst, omdat het mag

Alphonse Mucha Absinthe RobetteBewaar mij voor den waanzin van het recht /  De sluwe waarheid van den letterknecht. / Hij is de wilde haver op den akker / Van buiten glanzend en van binnen slecht. (Willem de Mérode (1887-1939) uit De rozenhof, 1925).  

De IE- nieuwjaarsdagtraditie: Kunst, omdat het mag. Voor veel uitgevers, (muziek)producenten, drukkers van ansichtkaarten en andere verveelvoudigers is de 1ste januari een vrolijke dag, voor veel erven en nabestaanden niet. Werk van kunstenaars en andere makers die in 1939 zijn overleden, is in Nederland en andere '70-jaren landen' sinds vandaag niet langer auteursrechtelijk beschermd.

Hieronder het nu rechtenvrije  ‘Waanzin’ van Willem de Mérode uit ‘Het kostbaar bloed’. (1919-1921) en 'Never give all the heart' van de Ierse dichter William Butler Yeats (1865-1939). Hiernaast het affiche Absinthe Robette van de Tsjechische kunstenaar Adolphe Mucha (1860 -1939). Enkele andere bekende auteursrechthebbenden die na 1939 geen creatieve keuzes meer hebben gemaakt: Sigmund Freud, grondlegger psychoanalyse, 1856-1939, Nynke van Hichtum, kinderboekenschrijfster (Afke’s Tiental), 1860-1939, Joseph Roth, 1894-1939, schrijver, Ford Madox Ford, schrijver (The Good Soldier),1873-1939, Antony Fokker, vliegtuigbouwer, 1890-1939, José Martínez, Argentijns tangokomponist en bandleider, 1890-1939 en Louis Davids, zanger en kleinkunstenaar (auteursrechthebbende op o.a. Naar de bollen, De kleine man, Als je voor een dubbeltje geboren bent), 1883-1939. 


Waanzin

Ik leef niet meer als ik u niet aanschouw.
Mijn denken is in leegte weggezonken.
’k Zie ’t licht niet meer, maar ballen vuur en vonken
En dan duikt alles in een nacht van rouw.

Er is een luide suizing in mijn oor,
Waar alle stemmen effen in vervloeien,
Tot klanken, schoon als bloemen, open bloeien,
En met een schok is ’t dat ‘k u noemen hoor.

Dit is beminnens waanzin, zeer gevreesd,
Wijl niemand uit haar weerloosheid geneest,
Of van haar laten wil, dan om te sterven.

Daar is geen leven buiten uw verband.
Blindelings tast ik langs de wereldwand
En stoot mijzelf gelijk een vaas aan scherven.

Willem de Mérode

Never give all the heart

Never give all the heart, for love
Will hardly seem worth thinking of
To passionate women if it seem
Certain, and they never dream
That it fades out from kiss to kiss;
For everything that's lovely is
But a brief, dreamy, kind delight.
O never give the heart outright,
For they, for all smooth lips can say,
Have given their hearts up to the play.
And who could play it well enough
If deaf and dumb and blind with love?
He that made this knows all the cost,
For he gave all his heart and lost.

W.B. Yeats