Niet altijd thuiskopievergoeding bij refurbished producten

Rb Den Haag 26 oktober 2022, IEF 21056; C/09/596559 / HA ZA 20-720 (Thuiskopie tegen SES Computers) Thuiskopie stelt zich al jaren op het standpunt dat bestaande, refurbished voorwerpen middels richtlijnconforme uitleg van de Auteursrechtrichtlijn aangemerkt moeten worden als nieuw gefabriceerde voorwerpen, waarover nog een keer thuiskopieheffing afgedragen moet worden. Thuiskopie heeft die heffingen ook jarenlang geïnd. SES Computers heeft zich daar om principiële redenen altijd tegen verzet. De rechtbank stelt dat bepaalde vormen van refurbishment als fabricage kunnen worden aangemerkt, daarover moet thuiskopievergoeding worden afgedragen. Dat SES zulke werkzaamgeden uitvoert, heeft Thuiskopie onvoldoende gemotiveerd. Verder oordeelt de rechtbank dat SES Computers opgave moet doen van eigen importen en van inkopen in Nederland. Over importen moet zij heffingen afdragen. Over in Nederland ingekochte voorwerpen waarvan zij niet kan aantonen dat er heffing is betaald zal zij heffingen moeten betalen, tenzij zij kan aantonen wie de fabrikant of importeur is die de heffing verschuldigd is. Als dat niet lukt, dan komt dat voor rekening en risico van SES Computers.  

5.8. De beoordeling van deze vraag heeft mede een principieel karakter. De rechtbank heeft daarom overwogen om prejudicičle vragen te stellen aan de Hoge Raad over de uitleg van fabrikant van een voorwerp dat bestemd is om een werk ten gehore te brengen, te vertonen of weer te geven' in artikel 16 c Aw in het licht van de Arl. Het debat wordt echter ingekleurd door de stellingen van Thuiskopie over wat onder refurbishment moet worden verstaan en de feitelijke beoordeling van de vraag wat SES precies doet. Partijen hebben ook niet aangestuurd op het stellen van prejudiciële vragen en het is bovendien in hun belang dat nu een beslissing wordt genomen. De rechtbank laat het stellen van prejudiciële vragen daarom achterwege en oordeelt als volgt.

5.11. Thuiskopie stelt met juistheid dat de Aw zoveel mogelijk richtlijnconform moet worden uitgelegd. Richtlijnconforme uitleg strekt echter niet zo ver dat een uitleg in strijd met de Auteurswet toelaatbaar is. Dat zou in strijd komen met het rechtszekerheidsbeginsel. Artikel 16c lid 2 Aw kan niet zo ruim worden uitgelegd dat 'het aanpassen, vernieuwen, controleren en/of heropbouwen' van een reeds bestaand voorwerp is aan te merken als het als fabrikant vervaardigen van een heffingsplichtig voorwerp. Het repareren of controleren van een apparaat dat vervolgens wordt verhandeld, is echt iets anders dan fabricage van dat voorwerp. Het valt echter wel onder de definitie van refirbishment die Thuiskopie verdedigt. Dat verhoudt zich niet tot artikel I 6c lid 5 Aw waarin is bepaald dat de vergoeding slechts éénmaal per voorwerp is verschuldigd en tot artikel 16ga Aw dat aparte verplichtingen oplegt aan wederverkopers. Het zou ook tot een meervoudige en daarom meer dan redelijke vergoeding voor de rechthebbende kunnen leiden en daarmee het rechtmatig evenwicht verstoren dat wordt beoogd met de Arl.

5.20 De vraag of SES de thuiskopievergoeding over deze voorwerpen uiteindelijk zal moeten betalen, hangt af van het vermogen en de bereidheid van SES om gegevens aan te leveren over de fabrikant of importeur en of deze reeds de thuiskopieheffing heeft voldaan. Het gaat dan om de originele fabrikant in de zin van artikel 16c lid 2 en 3 Aw en niet de fabrikant zoals Thuiskopie dit begrip (breed) uitlegt in haar toelichting op de SONT- besluiten (vgl. 3.11 en 3.13).