Octrooi hot stamping techniek van ArcelorMittal vernietigd: voor de hand liggende werkwijze

Rechtbank Den Haag 13 september 2017, IEF 17099; ECLI:NL:RBDHA:2017:10432 (Tata Steel tegen Arcelormittal) Octrooirecht. Tata Steel en ArcelorMittal zijn beide producenten van staal. ArcelorMittal is houdster van het Europese octrooi 2 242 863 B1 voor een "process for manufacturing stamped products, and stamped products prepared from the same". Tata Steel vordert vernietiging van het Nederlandse deel van EP 863. Centraal in EP 863 staat de technologie van het door middel 'hot stamping' vervaardigen van staalproducten uit staalplaat of staalstrips. In het bijzonder richt het zich op de eigenschappen van de coating na het doorlopen van dit proces. Tata Steel bestrijdt de in conclusies 1 en 2 geclaimde werkwijzen met een nieuwheids- en inventiviteitsaanval. De rechtbank wijst de vordering toe. De werkwijze van conclusie 1 vloeit voort uit een voor de hand liggende wijze uit de meest nabije stand van de techniek. Ook conclusie 2 zal niet in stand kunnen blijven. Het Nederlandse deel van EP 863 wordt vernietigd. 

4.22 (…) Het voorgaande betekent dat EP 863 ten opzichte van WHK slechts één verschilkenmerk kent, te weten kenmerk 1.7. Volgens dit kenmerk dient het verhitten van een blank niet alleen gedurende een bepaalde tijd plaats te vinden (zie kenmerk 1.6), maar dienen daarbij ook specifieke opwarmsnelheden (Vc en Vc') te worden gebruikt. Volgens het octrooi zou het technisch effect daarvan met name zien op een verbeterde lasbaarheid en daarnaast verbeterde verfbaarheid en corrosiebestendigheid.

4.23. Tata Steel heeft echter bestreden dat deze maatregel technisch effect heeft. Daartoe heeft zij onder verwijzing naar figuur 2 in het artikel van Winkel (zie hiervoor, r.o. 2.9 en 2.10) aangevoerd dat de geclaimde opwarmsnelheden een autonoom, door de wetten van de thermodynamica beheerst proces zijn, met andere woorden een automatisch gevolg van de eigenschappen van de blank (de samenstelling, de dikte en de coating) en de temperatuur van de oven (waarbij de opwarmsnelheid het hoogste zal zijn aan het begin, als het temperatuurverschil tussen de oven en de blank het grootst is). Daarbij heeft zij erop gewezen dat één van de opposanten in de oppositieprocedure bij het EOB, Salzgitter Flachstahl, het in WHK beschreven proces heeft nagewerkt met gebruikmaking van een blank van Usibor 1500P-staal met een dikte van 1,5 mm en een andere stalen blank met aluminium-siliciumcoating. Salzgitter kwam bij toepassing daarvan uit op opwarmsnelheden die midden in de door het octrooi geclaimde ranges lagen, te weten tussen de 6,9°C/s en 8,9°C/s waar tussen 4°C/s en 12°C/s geclaimd wordt en tussen de 3,6°C/s en 4,7°C/s waar tussen de 1,5°C/s en 6°C/s geclaimd wordt.

4.24. Dit betoog treft naar het oordeel van de rechtbank doel. Winkel beschrijft de ovens die in de stand van de hot stamping techniek gebruikt werden en ook in EP 863 gebruikt worden. De in 2.10 weergegeven curve toont welke verwarmingscurve een staalplaat van een bepaalde dikte bij een bepaalde temperatuur doorloopt, uitgaande van een constante oventemperatuur van 900°C. Voor de blank met een dikte van 2mm openbaart de grafiek een opwarmingssnelheid van circa 6,5°C/s resp. circa 3,5°C/s voor het bereik van 20°C-700°C resp. 500°C-700°C. Voor de blank met een dikte van 1,2mm is dat circa 8,5 °C/s resp. circa 5,5°C/s. Een volledige austenitisering wordt in Winkel weliswaar niet binnen 4 minuten bereikt bij 900°C, maar valt wel binnen het in figuur I van EP 863 weergegeven bereik ABCD. Hoewel Winkel geen handboek betreft, laat dit onverlet dat de in het artikel opgenomen curve van figuur 2 inzichtelijk maakt dat de vakman die, onder toepassing van zijn algemene vakkennis, de leer van WHK zou toepassen, vanzelf binnen het in conclusie 1 van EP 863 genoemde bereik zal werken. De uit de curve af te lezen opwarmsnelheden worden bovendien bevestigd door het experiment van Salzgitter. (…)