Vóór 2009 erkende wijnnamen behouden bescherming onder oud EU-regime

HvJ EU 6 maart 2025, IEF 22964; IEFbe 3998; ECLI:EU:C:2025:693 (Duca di Salaparuta/Italië (Salaparuta-wijnnaam)). Het Siciliaanse wijnbedrijf Duca di Salaparuta bezit sinds 1989 (nationaal) en 2000 (EU) handelsmerken “Salaparuta” voor wijn, terwijl de wijnen niet afkomstig zijn uit de gemeente Salaparuta. In 2006 erkent Italië de DOC “Salaparuta” als beschermde oorsprongsbenaming; per 8 augustus 2009 wordt deze naam zonder nieuw inhoudelijk onderzoek door de Europese Commissie als beschermde oorsprongsbenaming (PDO) opgenomen in het EU-register. Duca di Salaparuta stelt dat deze beschermde naam misleidend is en botst met zijn oudere bekende merken, en dat volgens het latere EU-recht bescherming geweigerd moet worden wanneer een geografische naam door de reputatie van een ouder merk de consument kan misleiden (o.a. art. 43 lid 2 Verordening 479/2008, art. 118k Verordening 1234/2007, art. 101 lid 2 Verordening 1308/2013). De Italiaanse cassatierechter vraagt het Hof van Justitie of dit nieuwe regime van toepassing is op wijnnamen die al vóór 1 augustus 2009 nationaal waren erkend en daarna automatisch EU-bescherming kregen, of dat het oude regime uit Verordening 1493/1999 blijft gelden.

Het Hof beslist dat voor bestaande wijnnamen die vóór 1 augustus 2009 nationaal waren erkend en daarna automatisch EU-bescherming hebben gekregen (via de overgangsbepalingen in Verordening 479/2008 art. 51, later overgenomen in Verordening 1234/2007 art. 118s en Verordening 1308/2013 art. 107) uitsluitend het oude regime van Verordening 1493/1999 geldt. De opname in 2009 is geen nieuwe registratie; de bescherming loopt automatisch door omwille van rechtszekerheid. De latere weigeringsgronden wegens mogelijke misleiding door oudere merken zijn daarom niet van toepassing. Conflicten worden volledig geregeld door bijlage VII, sectie F(2) van Verordening 1493/1999: de beschermde wijnnaam heeft voorrang, maar een ouder bekend merk mag onder strikte voorwaarden blijven bestaan en worden gebruikt (co-existentie), zonder het gebruik van de geografische naam te kunnen tegenhouden. Internationale verdragen als TRIPS, de Parijse Conventie en het Madrids Akkoord veranderen dit niet.

84      Since that transitional regime provides for the automatic extension of the protection of wine names protected under Article 54 of Regulation No 1493/1999 and, moreover, expressly governs the situations in which those names are withdrawn, the Court holds that Article 43(2) of Regulation No 479/2008, Article 118k of Regulation No 1234/2007 and Article 101(2) of Regulation No 1308/2013 do not apply to a conflict such as that arising in the dispute in the main proceedings.

85      Article 43(2) of Regulation No 479/2008, Article 118k of Regulation No 1234/2007 and Article 101(2) of Regulation No 1308/2013 apply to applications for protection subject to the new regime established by Regulation No 479/2008, as referred to in paragraph 73 of the present judgment, not to protected wine names recognised under the regime set out in Regulation No 1493/1999. As is apparent from the title itself of the articles in which those provisions appear, namely ‘Grounds for refusal of protection’ or ‘Additional grounds for refusal of protection’, those provisions provide only for a situation in which registration of a new name is refused because of a conflict with an earlier well-known mark, not in which a name which had already been registered under Article 54(4) and (5) of Regulation No 1493/1999 is withdrawn.

86      Furthermore, it is apparent from the wording itself of the second subparagraph of Section F(2) of Annex VII to Regulation No 1493/1999 that that provision covers the situation where the well-known mark registered for a wine or grape must contains words identical to a name, by providing, under certain conditions, for the principle of coexistence between that mark and that name. Therefore, the EU legislature necessarily considered, when Regulation No 1493/1999 was adopted, that such a name could be registered despite the existence of an earlier well-known mark.

87      Furthermore, while, as regards agricultural products and foodstuffs, Article 14(3) of Council Regulation (EEC) No 2081/92 of 14 July 1992 on the protection of geographical indications and designations of origin for agricultural products and foodstuffs (OJ 1992 L 208, p. 1), which is not applicable to wine products, provided that a designation of origin or a geographical indication was not to be registered where, in the light of a trade mark’s reputation and renown and the length of time it has been used, registration was liable to mislead the consumer as to the true identity of the product, it should be noted that the EU legislature chose deliberately not to include an analogous provision in Regulation No 1493/1999.

88      Consequently, a conflict between a wine name protected at national level, subsequently extended automatically at EU level, and earlier well-known marks registered for wines, containing words identical to that name, must be resolved by applying Section F(2) of Annex VII to Regulation No 1493/1999, as the EU legislature had intended that such a name prevail over those trade marks, while providing for a regime under which they may coexist