Y.Noorlander, ´Beweging in het merkenrecht: bewegingsmerken', Kenmerkend nr. 13.

Beweging in het merkenrecht: bewegingsmerken

met dank aan Yvonne Noorlander, Nederlandsch Octrooibureau

Beweging als merk
Hoewel bewegingsmerken in het verleden werden geweigerd ter inschrijving door het Europees Merkenbureau (hierna: OHIM) constateerde Nederlandsch Octrooibureau onlangs dat steeds meer bewegingsmerken worden geaccepteerd ter inschrijving. Een bekend voorbeeld van een geregistreerd bewegingsmerk is wel de hiernaast afgebeelde animatie van Microsoft.

Om een merkenrecht te verkrijgen moet volgens de wetgeving het betreffende teken onder andere vatbaar zijn voor grafische weergave. De ratio hierachter is dat een merk registreerbaar moet zijn en daarom door middel van een afbeelding in het register moet kunnen worden opgenomen.

Grafische weergave
In de jurisprudentie wordt het begrip grafische weergave verder uitgelegd. De grafische weergave van een merk kan volgens de jurisprudentie geschieden door middel van figuren, lijnen of lettertekens. De grafische weergave moet volledig, gemakkelijk, toegankelijk, begrijpelijk, duurzaam en objectief zijn. Geuren voldoen vooralsnog niet aan het vereiste van grafische weergave. Hoewel geur wel grafisch kan worden weergegeven door middel van een scheikundige formule, zal slechts een enkeling de betrokken geur in de formule begrijpen. Merkdepots van bewegingstekens voldeden tot voor kort ook niet aan het vereiste van grafische weergave. Nu de beweging in het depot duidelijker wordt weergegeven en omschreven door de aanvragers, zijn inmiddels tientallen bewegingsmerken geaccepteerd ter inschrijving. Toch weigerde het OHIM onlangs weer een inschrijving van een bewegingsmerk.

Weigering bewegingsmerk
Het OHIM vond de aanvrage tot inschrijving van Sony Ericsson voor hun bewegingmerk niet duidelijk genoeg. De 20 ingediende afbeeldingen en de bijbehorende omschrijving lieten volgens het OHIM niet een duidelijke ondubbelzinnige volgorde zien, het was niet goed mogelijk de beweging te bevatten en de afbeeldingen lieten niet alles zien wat beschreven werd in de omschrijving. Sony Ericsson heeft vervolgens een duidelijkere omschrijving toegevoegd aan de registratie waarna het merk alsnog werd geweigerd. In een beroepsprocedure tegen de weigering werd de uitspraak met betrekking tot de weigering ongedaan gemaakt. De Raad van Beroep van het OHIM oordeelde dat de onderzoekers niet consequent waren geweest in hun oordeel en dat het betreffende bewegingsmerk voldoet aan het vereiste van grafische weergave. Het merk werd uiteindelijk op 18 maart 2011 ingeschreven.

Praktische tips voor registratie van bewegingsmerk
Uit de beroepsprocedure hebben we kunnen opmaken dat de inhoud van een merk moet kunnen worden begrepen zonder al teveel intellectuele inspanning en verbeeldingsvermogen en dat het merk moet voldoen aan de vereisten van grafische weergave. Sony Ericsson heeft in de beroepsprocedure een “flipbook” van 20 plaatjes aangeleverd om de beweging duidelijk te maken. Door het bladeren worden de afbeeldingen snel achter elkaar zichtbaar en wordt de beweging duidelijk. Het valt aan te raden bij een depot van een bewegingsmerk een “flipbook” mee te sturen. Verder moet de omschrijving duidelijk iedere afbeelding en de volgorde van de afbeeldingen omschrijven.

Conclusie
De acceptatie van een Europees bewegingsmerk opent nieuwe deuren voor het bedrijfsleven. Hoewel bedrijven al langer met hun klanten communiceren door middel van bewegende tekens, is nu ook merkenrechtelijke bescherming van een bewegingsmerk mogelijk.

Yvonne Noorlander is Merken/modellengemachtigde in opleiding en juridisch adviseur bij Nederlandsch Octrooibureau (Den Haag)