Gerecht EU 1 juli 2010, zaak T-321/05 (AstraZeneca tegen Europese Commissie)

Mededinging. Octrooirecht. Bijzonder omvangrijk arrest over het door AstraZeneca “systematisch en opzettelijk een verkeerde voorstelling van zaken geven aan octrooigemachtigden, nationale rechters en octrooibureaus, om aanvullende beschermingscertificaten te verkrijgen voor hun geoctrooieerde product ‘omeprazole’, de werkzame stof in het geneesmiddel ‘Losec’.” Het Gerecht bevestigt het oordeel van de Commissie grotendeels, maar verlaagt de boete, 60 miljoen naar 52.5 miljoen euro.

895 Gelet op deze elementen dient te worden geoordeeld dat de Commissie de feiten niet onjuist heeft gekwalificeerd door zich op het standpunt te stellen dat de handelingen van AZ in Duitsland, België, Denemarken, Noorwegen, Nederland en het Verenigd Koninkrijk één enkele voortdurende inbreuk vormden. Deze handelingen hadden immers in deze verschillende lidstaten tot doel, ABC’s te verkrijgen waarop AZ geen recht had of slechts voor een kortere periode recht had. De misleidende verklaringen die ten overstaan van de verschillende nationale autoriteiten zijn afgelegd waren bovendien in zekere mate onderling vervlochten, in die zin dat de reacties van het octrooibureau of de gerechtelijke autoriteiten in één land de houding van de autoriteiten in de andere landen konden beïnvloeden en dus de positie van AZ als houdster van ABC’s in deze landen konden aantasten.

(…) 905. Voor zover het Gerecht evenwel in de punten 840 tot en met 861 hierboven heeft geoordeeld dat de Commissie niet rechtens genoegzaam heeft bewezen dat de intrekking van de vergunningen voor het in de handel brengen in het kader van het tweede misbruik van machtspositie de parallelimport in Denemarken en Noorwegen heeft kunnen verhinderen of beperken, dient het uitgangsbedrag dienovereenkomstig te worden verlaagd. (…)

Vzr. Breda, 1 juli 2010, KG ZA 10-241, B.V. Rucanor c.s. tegen Jascal Sports (met dank aan Menno Jansen, JWJ advocaten).

Auteursrecht. Slaafse nabootsing. Schoenen. Beide partijen kopen bij dezelfde Chinese fabrikant een basismodel in voor een kinderschoen. De door Rucanor in haar schoen (afbeelding rechts) toegepaste variaties (kleurstelling, motief) op het basismodel vormen naar het oordeel van de voorzieningenrechter “een zozeer banale variant op in het (schoenen)modebeeld algemeen gangbare elementen”, dat van een werk in auteursrechtelijke zin en dus van inbreuk door Jascal geen sprake kan zijn. Vorderingen afgewezen.

4.3. De voorzieningenrechter ziet zich allereerst gesteld voor de vraag af de schoen 'Vadim' eert voldoende eigen, oorspronkelijk karakter bezit om aangemerkt te kunnen worden als een auteursrechtelijk beschermd werk. Ter zitting is ge bleken dat zowel Rucanor Europe als Jascal Sport hun kinderschoen hebben ingekocht bij dezelfde fabrikant, te weten Xiamen Ocean in China. Die biedt een basismodel kinderschoen aan dat naar wens van de klant uiterlijk enigszins kan worden aangepast, met name qua kleurstelling en opdrukken. Daarbij geldt dat de vorm, de gebruikte materialen, de zool, het patroon en de constructie van deze schoen vaste gegevens zijn waarop de klant geen invloed kan uitoefenen. Tussen partijen staat vast dat alleen in de kleurstelling van delen van de zogenaamde 'upper', de opdruk en de toevoeging van een extra stiksel gevarieerd kan worden.
De door Rucanor Europe in de Vance-schoen toegepaste variaties in de kleurstelling en het schaakbordmotief aan de zijkant vormen naar het oordeel van de voorzieningenrechter een zozeer banale variant op in het (schoenen)modebeeld algemeen gangbare elementen, dat die de schoen -naast het basismodel- niet een zodanig eigen oorspronkelijk karakter geven dat gesproken kan worden van een werk in auteursrechtelijke zin. In feite kan alleen van. de toegevoegde stiksels worden gezegd dat deze iets enigermate origineels aan de basisschoen toevoegen, maar naar het oordeel van de voorzieningenrechter niet voldoende om de hele schoen 'Vadim' als een oorspronkelijk werk te beschouwen. Dat wil zeggen dat Rucanor Europe zich niet kan beroepen op auteursrechtelijke bescherming.

4.4. Het beroep van Rucanor en Rucanor Europe op slaafse nabootsing van de schoen 'Vadim' door Jascal Sports kan evenmin slagen. In dat kader dient immers de totaalindruk van de in geding zijnde schoenen met elkaar vergeleken te worden. Geconstateerd moet worden dat de sterke gelijkenis tussen de verschillende schoenen met name is gelegen in de vorm, de gebruikte materialen, de zool en de constructie van de schoen. De oorzaak van deze sterke gelijkenis is het feit dat elk van deze schoenen niet meer is dan een variant van een bestaand Chinees basismodel. Van slaafse nabootsing van de kinderschoen 'Vadim' kan onder deze omstandigheden pas sprake zijn indien de door Jascal Sports bestelde variaties voor haar kinderschoenen onvoldoende afstand houden tot de in China te bestellen variaties die Rucanor Europe heeft gekozen voor de 'Vadim'. Daarvan is naar het oordeel van de voorzieningenrechter geen sprake. (…)

Lees het vonnis hier.

Richard Ebbink, Brinkhof Advocaten: Bettacare/H3 is en blijft in strijd met GAT/LuK – ook 4 jaar na dato.

Op 8 juni 2010 vond in Rotterdam het Tweede Nederlandse Octrooirechtcongres plaats. Eén van de onderwerpen was de bevoegdheid van de Nederlandse rechter grensoverschrijdende verboden uit te spreken.

Tijdens dit congres heeft mr. Hoyng een voordracht gehouden met als centrale stelling:“De cross-border is niet dood”. Uit zijn sheets  blijkt dat mr. Hoyng deze stelling heeft ingekleed als een aansporing aan Nederlandse octrooirechters om, ondanks GAT/LuK (en Roche/Primus), grensoverschrijdend recht te blijven spreken. Naar ik begrijp, heeft de voordracht vrijwel geen discussie opgeleverd. Ten onrechte. De Haagse voorzieningenrechter heeft het vier jaar geleden fout gezien. De rechtbank volhardt ten onrechte al vier jaar in deze fout .

(…)

De inbreukbevoegde rechter in rechtsgedingen van welke aard ook, is op grond van artikel 22-4 EEX-V, zoals uitgelegd door het HvJ in GAT/LuK, niet bevoegd zich met de vraag naar de geldigheid van een buitenlands octrooi in te laten. Die bevoegdheid komt exclusief aan de rechter van het land van registratie toe. Deze onbevoegdheid van de inbreukrechter staat los van het procedurele kader en wordt van kracht zodra de vraag naar de buitenlandse geldigheid wordt opgebracht.

Onbevoegd dus, zodra de nietigheidsvraag op tafel komt (“in dem sich die Frage der Gültigkeit eines Patents stellt”). Onbevoegd in welke soort van procedure ook (“[betrifft] alle Arten von Rechtsstreitigkeiten”). Onbevoegd dus ook in procedures waarin de inbreukrechter van huis uit gewend is zich uit te laten over toekomstige geldigheids- of nietigheidsontwikkelingen voor de bevoegde rechter, hetzij bij wijze van voorlopige voorziening, hetzij bij wijze van voorlopige beoordeling, van provisionele beoordeling, van anticipatie, van kansberekening, etc.

Het wordt tijd dat de rechtbank het laatste woord van de hoogste Europese rechter aanvaardt.

Lees het volledige artikel hier.

Joris Deene, Universiteit Gent & Storme Leroy Van Parys: Intellectuele rechten, kroniek 2009. Nieuw Juridisch Weekblad, nr. 225, 24 juni 2010.

Er werd uitspraak gedaan over rubikkubussen, blindengeleide honden en bongobonnen. Tussen de leden van een parenclub bestaat er geen quasi-familiale band, en de strijd tussen Maltesers en Kittekat lijkt voorbij. Beheersvennootschappen zullen het moeilijker krijgen om inbreukprocedures te voeren, daar waar houders van een bekend merk meer slagkracht krijgen. Kidibull heeft de strijd tegen Limoh Party gewonnen, maar een Steenbrugge drinken zal ondanks de pogingen van Leffe nog steeds op dezelfde wijze mogelijk blijven. Het systeem van ontradende schadevergoedingen lijkt door het Hof van Cassatie te zijn afgewezen, maar de lagere rechtbanken trekken zich hier weinig van aan.

Lees de gehele kroniek hier.

Dirk Visser, Universiteit Leiden & Klos Morel Vos & Schaap: Kroniek van de intellectuele eigendom 2009. Nederlands Juristenblad, NJB 2010/15.

Het IE-procesrecht wordt een aparte subwetenschap. Op het gebied van het octrooirecht Gebeurde er het afgelopen jaar niet veel, maar mogelijk komt het Europese Octrooi weer iets dichterbij. De ruime bescherming van bekende merken in Europa is helemaal terug en de harmonisatie van het merkenrecht via de rechtspraak van het HvJ EU nadert zijn voltooiing. De bescherming van het Lego-blokje in Europa is de facto afgelopen. De Europese harmonisatie van het auteursrecht via de rechtspraak van het HvJ EU begint op gang te komen, maar hoe het verder moet met het auteursrecht en internet weten we nog steeds niet.

Lees de gehele kroniek hier.

Gerben Kor, Portal Audiovisuele Makers: Vermoeden van overlijden filmmaker? Korte beschouwing over artikel 45d in het nieuwe wetsvoorstel ‘auteurscontractenrecht’.

Het is bekend: er staat voor ons allen een internetconsultatie open voor het nieuwe wetsvoorstel ‘auteurscontractenrecht’. Er is al van alles over gezegd en het zal ook allemaal wel niet zo’n vaart lopen met die nieuwlichterij, maar mij moet toch iets van het hart. Waarom verklaart de wetgever de filmmaker dood?

Leest u mee. In artikel 2 lid 1 van het wetsontwerp staat geschreven:

1. Het auteursrecht gaat over bij erfopvolging en is, behoudens in de bij wet bepaalde gevallen, eerst na het overlijden van de maker vatbaar voor gehele of gedeeltelijke overdracht. (…)

Helder, lijkt mij (over ‘goed of slecht’ laat ik mij hier niet uit). Maar dan lezen wij verder in het wetsontwerp en dan zien wij artikel 45d:

1. Tenzij de makers en de producent schriftelijk anders zijn overeengekomen, worden de makers geacht aan de producent het recht overgedragen te hebben om vanaf het in artikel 45c bedoelde tijdstip het filmwerk te verhuren en anderszins openbaar te maken, dit te verveelvoudigen in de zin van artikel 14, er ondertitels bij aan te brengen en de teksten ervan na te synchroniseren.

Hoe kan dit? Hadden wij net niet in artikel 2 lid 1 gelezen dat gehele of gedeeltelijke overdracht van auteursrecht niet mogelijk is bij leven en welzijn van de maker? Bedoelt de wetgever hier misschien eigenlijk licentie in plaats van overdracht? Nou nee, we lezen verder, in 45d lid 3:

3. De producent is, zowel bij overdracht op grond van het eerste lid als in het geval een licentie is
verleend, aan de makers of hun rechtverkrijgenden een billijke vergoeding verschuldigd voor de
exploitatie van het filmwerk.

Nee dus, de wetgever lijkt wel te weten dat er een verschil is tussen overdracht en licentie, ook voor filmmakers. Misschien biedt het bijgevoegde ‘Consultatiedocument voorontwerp auteurscontractenrecht’ soelaas? Daar lezen wij zijdens de wetgever het volgende over 45d:

‘Het wettelijk vermoeden van overdracht is nog steeds van regelend recht, zodat de makers en de producent schriftelijk anders overeen kunnen komen. Dergelijke schriftelijke overeenkomsten kunnen gelet op de niet-overdraagbaarheid van het auteursrecht bij leven van de maker slechts betrekking hebben op licentieovereenkomsten.’

Zelden heb ik twee zodanig slecht geredigeerde zinnen gelezen (en ik heb ooit lesgegeven aan eerstejaars rechtenstudenten). Er is dus sprake van een wettelijk vermoeden van overdracht, maar overdracht bij leven van de maker is wettelijk onmogelijk. Hoe fictief wil de wetgever zijn? We komen zo uit in “The Matrix’ als we niet oppassen. De laatste zin, waarin geruststellend staat dat dergelijke overeenkomsten slechts betrekking kunnen hebben op licentieovereenkomsten roep veel vragen op. Worden overeenkomsten nu overdraagbaar? Of wordt de licentie overdraagbaar? En hoe zit het nu met die rechtenoverdracht?

Ik wil zo graag vertrouwen op het vakmanschap van de wetgever. Daarom neem ik aan dat over dit kleine wetswijzigingsvoorstelletje goed nagedacht is. Ik wil graag geloven dat de wetgever niet bij artikel 45d al vergeten was dat zij artikel 2 veranderd had. Maar toch, maar toch… zou het dan echt zo zijn dat de wetgever de filmmaker dus een vermoeden van overlijden meegeeft in relatie tot het filmwerk? Zonder overlijden geen overdracht, dus als er een vermoeden van overdracht is, dan is er een vermoeden van overlijden. Sneu toch?.

Mr. Gerben Kor, Auteur (met Wouter Koster) van “Media- en entertainmentrecht’ (Coutinho 2010), bestuurslid Portal Audiovisuele Makers (PAM)

Gerechtshof Amsterdam, 9 februari 2010, LJN: BM9465, Eiser tegen de stichting Stichting Waterwijs & Het Oplaadpunt B.V.
 
Gemeenschapsmerk prevaleert in rangorde boven Benelux-merk. Geen relevant (voor)gebruik. Het enkele aandragen van een aanduiding maakt het depot daarvan als merk door een ander nog niet te kwader trouw. Kostenveroordeling deels volgens liquidatietarief.

Lees het vonnis hier.

Vzr. Rechtbank Utrecht, 23 juni 2010, LJN: BM9448, Eiser tegen Gedaagde ()

Gebruikte domeinnaam en inhoud van de betreffende website onrechtmatig. Het belang van eiser op bescherming van zijn eer en goede naam wegen zwaarder dan het door gedaagde gestelde belang bij handhaving van de website en de uitlatingen daarop. De voorzieningenrecht beveelt daarom de website inclusief inhoud van het internet te verwijderen en verwijderd te houden. 
 
Lees het vonnis hier.

Vzr. Rechtbank Arnhem, 4 juni 2010,  LJN: BM9327, Eiser tegen Gedaagde

Eiser baseert zijn primaire vordering op een inbreuk op artikel 10 van de Auteurswet door de verveelvoudiging en/of openbaarmaking van het bouwontwerp zonder de toestemming van eiser, nu gedaagde het bij brief van (datum) gedane voorstel heeft aanvaard om de samenwerking te beëindigen zonder gebruikmaking van het ontwerp. De grondslag van de primaire vordering van eiser berust op de stelling dat partijen wilsovereenstemming hebben bereikt over de beëindiging van de samenwerking zonder gebruikmaking van het ontwerp. Die grondslag kan niet slagen. De rechtbank leest de grondslag van de subsidiaire vordering zo, dat eiser op grond van de tussen partijen gesloten overeenkomst van opdracht een redelijke vergoeding vordert voor de door hem in opdracht van gedaagde verrichte werkzaamheden. 
 
Lees het vonnis hier.

Gerechtshof ’s-Gravenhage, 23 juni 2010, rolnr. 22-004285-07, Strafzaak Shareconnector (met dank aan Arnoud Engelfriet, Ius Mentis)

Auteursrecht. Tussenarrest in de strafzaak tegen beheerders Releases4u en Shareconnector (Rechtbank Rotterdam, 24 juli 2007, IEF 4427).

Het hof is van oordeel dat de officier van justitie ter terechtzitting moet worden gehoord met betrekking tot de vraag op basis van welke feiten en omstandigheden de officier van justitie heeft besloten om over te gaan tot het inzetten van strafvorderlijke bevoegdheden (in het licht van de verhouding tussen civielrechtelijke en strafrechtelijke handhaving). 

Het hof van oordeel dat een aanvullend rapport dient te worden opgemaakt door de deskundige dr. J. Pouwelse ten aanzien van de navolgende vragen:
a. Of en zo ja, in hoeverre de termen hashcode en hashlink synoniemen van elkaar zijn.
b. Zo nee, wat het verschil is tussen een hashcode en een hashlink.
c. In hoeverre het ten tijde van de tenlastegelegde periode mogelijk was om door het aanklikken dan wel dubbelklikken op een hashcode of een hashlink op de website www.shareconnector.com direct toegang te krijgen tot een daarop geplaatst en/of aangeboden bestand.

Lees het tussenarrest hier.

Benelux Gerechtshof, 24 juni 2010, A 2009/5/10, Van Hilst B.V. e.a. tegen The Jaguar Collection Ltd.  (met dank aan Monique Hennekens, Banning)

Merkenrecht. BMW, BVIE en TRIPs Antwoord op prejudiciële vragen (Hoge Raad,  26 juni 2009 IEF 8017) over de uitleg van art. 4, aanhef en onder 5, oud BMW voor de periode vóór inwerkingtreding van art. 16 lid 3 Trips-Verdrag. De nietigverklaring van een merkinschrijving wegens overeenstemming met een ouder bekend merk beperkte zich niet tot gevallen waarin het jongere merk voor dezelfde of soortgelijke waren werd gebruikt als het oudere. De term ‘verwarring’ in artikel 4 BMW  moet aldus worden uitgelegd dat het ook de zogeheten ‘indirecte verwarring’ omvatte.
 
Met betrekking tot de eerste vraag: 20. Voor de periode voorafgaande aan de inwerkingtreding van art: 16 lid 3 TRIPS-Verdrag, moet art. 4, aanhef en onder 5, BMW (oud) aldus worden uitgelegd dat deze bepaling de bescherming die zij het algemeen bekende merk biedt, niet beperkt tot het recht zich te verzetten tegen inschrijving van dat merk door een ander voor gelijke of soortgelijke waren als waarvoor het algemeen bekende merk wordt gebruikt.

Met betrekking tot de tweede vraag: 21. Voor de bescherming op de voet van art. 4, aanhef en onder 5, BMW (oud) van het algemeen bekende merk als bedoeld in art. 6bis Verdrag van Parijs geldt de in de eerste vraag genoemde periode de eis dat het ingeschreven merk directe of indirecte verwarring kon stichten met het ingeroepen algemeen bekende merk. Bij de beoordeling van dit verwarringsgevaar kan de mate van gelijksoortigheid van de waren een rol spelen.

Lees het arrest hier.

Vzr. rechtbank ’s-Gravenhage, ex parte beschikking van 25 juni 2010, Diageo North Americ Inc. tegen Hooghoudt B.V. (met dank aan Anne MarieVerschuur, NautaDutilh )

Merkenrecht. Ex Parte. Inbreuk op Diageo's SMIRNOFF merken door gebruik op denigrerende wijze (“Smirnoff is zóóó 2009”)  in advertentie voor de productlijn ‘Royalty Hooghoudt’. De rechter overweegt dat Hooghoudt "aanhaakt bij c.q. in het kielzog vaart van de reputatie van het Gemeenschapsmerk van verzoekster" en dat "het gebruik van het Gemeenschapsmerk (…) niet [valt] aan te merken als geoorloofde vergelijkende reclame, aangezien er geen vergelijking plaatsvindt, maar enkel wordt gesuggereerd dat het product van verzoekster niet meer populair zou zijn, ten gunste van het product van gerekewestreerde". Hooghoudt wordt daarom geboden om, op straffe van een dwangsom, de op dit moment bekende gevallen van "wildplakken" in Amsterdam en Zwolle te verwijderen en de poster op geen enkele andere locatie aan te brengen.

Lees de beschikking hier.

De ministeries van Economische Zaken, Financiën, Justitie en Ontwikkelingssamenwerking geven geïnteresseerden en belanghebbenden via de website www.internetconsultatie.nl de kans om te reageren op de onderhandelingstekst van de Anti-Counterfeiting Trade Agreement (ACTA).

De consultatie dient om alle belanghebbenden te informeren over ACTA en hen in de gelegenheid te stellen een reactie te geven op het concept-verdrag – versie april 2010.  De reacties mogen betrekking hebben op alle onderdelen van het concept-verdrag – versie april 2010.  Reacties worden gepubliceerd nadat de consultatie is gesloten. Alleen die reacties worden gepubliceerd waarvan is aangeven, door de inzender, dat deze openbaar mogen zijn.

De Anti-Counterfeiting Trade Agreement (ACTA) is een initiatief van Japan en de VS, genomen in 2007. Het idee hierachter is, tezamen met andere landen, te komen tot een standaard op het gebied van handhaving van intellectuele eigendomsrechten teneinde namaak en piraterij effectief te bestrijden. Behalve Japan en de VS nemen Australië, Canada, de EU en de lidstaten, Marokko, Mexico, Nieuw-Zeeland, Singapore, Zuid-Korea en Zwitserland deel aan deze besprekingen.

Lees hier meer.