Rozenstraat (2)
Kort commentaar Albert Ploeger (Houthoff Buruma) bij Rechtbank Amsterdam, KGZA 06-2115, J. Dijkman Architectenbureau B.V. tegen G.P.M. van Tiggelen.
In de Rozenstraat-uitspraak (eerder bericht en vonnis hier) wordt de aan Richtlijn 2004/48/EG conforme kostenveroordeling door de rechter toegepast. Al eerder wees ik er - naar aanleiding van een zaak over het zogeheten portretrecht (lees dat commentaar hier) - op, dat de Richtlijn slechts toepassing vindt bij de handhaving van een intellectueel eigendomsrecht.
De Rozenstraat-zaak betreft een vordering gebaseerd op artikel 25 Aw: de zogeheten persoonlijkheidsrechten. In dit geval het recht van een architect om zich te verzetten tegen de verminking van zijn ontwerp van een woonhuis. Hoewel eiser wel stelt dat inbreuk op zijn auteursrechten is gemaakt, speelt dit bij de beoordeling geen rol (en lijkt daarvan ook geen sprake te zijn: gedaagde had de toestemming overgedragen gekregen om het ontwerp van de architect te realiseren).
Vormen de persoonlijkheidsrechten een intellectueel eigendomsrecht? Het is in ieder geval geen auteursrecht. De aanhef van artikel 25 lid 1 Aw luidt immers: "De maker van een werk heeft, zelfs nadat hij zijn auteursrecht heeft overgedragen, de volgende rechten: …" Artikel 25 Aw kent een recht toe om zich te verzetten tegen bepaalde handelingen. Dit 'zich verzetten' is te onderscheiden van het optreden tegen een inbreuk op auteursrecht. Ook hier laat de vraag zich stellen of de reikwijdte van de Richtlijn (de handhaving van IE-rechten) een beroep op deze bijzondere rechten (de persoonlijkheidsrechten) omvat.
Anders gezegd: het is de vraag of artikel 237 terecht richtlijnconform is geïnterpreteerd. De in de verklaring van de Commissie (2005/295/EG) gegeven opsomming van intellectuele eigendomsrechten die onder de Richtlijn vallen noemt de persoonlijkheidsrechten in ieder geval niet, maar daar kan weer tegenin gebracht worden dat deze opsomming niet limitatief bedoeld is (door over "ten minste" te spreken).
De persoonlijkheidsrechten liggen dichter tegen het auteursrecht aan dan het portretrecht (dat in wezen tégen de auteursrechthebbende wordt ingeroepen), zodat er veel voor te zeggen is dat het beroep dat de architect op zijn persoonlijkheidsrechten doet onder de reikwijdte van de Handhavingsrichtlijn valt. Hier was de architect ook auteursrechthebbende. Zou echter de uitkomst anders moeten zijn indien de architect niet tevens de auteursrechthebbende is? Bijvoorbeeld, de situatie waarin de maker zijn of haar persoonlijkheidsrecht inroept tegen de auteursrechthebbende? Denk bijvoorbeeld aan een schrijver die zijn auteursrecht aan de uitgever heeft overgedragen, en zijn naam (als auteur) van de kaft ziet verdwijnen. Ligt een richtlijnconforme kostenveroordeling dan minder voor de hand? Kan een dergelijk onderscheid (de maker is wel/geen autersrechthebbende meer) in dit kader wel gemaakt worden? Wie het weet, mag het zeggen
AP
Reacties zijn welkom.
