AI-browsers als ChatGPT Atlas zijn handig, maar risicovol
Browsers zoals ChatGPT Atlas en Perplexity Comet zetten traditioneel internetgebruik op zijn kop. Waar browsen oorspronkelijk vooral ging over klikken, lezen en zoeken, kunnen deze nieuwe systemen zelfstandig websites bezoeken, informatie analyseren en antwoorden genereren op basis van wat ze onderweg vinden. Daardoor ontstaan nieuwe risico’s die verder gaan dan de problemen die we kennen bij gewone browsers.
In deze blog bespreken we eerst hoe deze nieuwe manier van browsen werkt en verkennen we vervolgens de belangrijkste juridische risico’s, met name waar het gaat om privacy en auteursrecht. We sluiten af met een aantal aanbevelingen.
Prejudiciële vragen gesteld over audiovisuele mediadiensten
Prejudiciële vragen aan het HvJEU 11 september 2025, IEF 23100; IEFbe 4032; C-591/24 (Golf Bulgaria tegen Savet za elektronni medii) via MinBuza. Roemenië heeft een nationale regel ingesteld waarin een algemeen rechtsbeginsel is opgenomen, waardoor de aanbieders van niet-lineaire audiovisuele mediadiensten nu bestuursrechtelijke sancties kunnen worden opgelegd vanwege het uitzenden van programma’s die in strijd zijn met ‘de goede zeden’. De goede zeden wordt in Roemeense rechtspraak als algemeen beginsel erkend. Het is de vraag of deze nationale regeling (als aanvullende voorwaarden op richtlijn 2010/13) toelaatbaar is, en of het niet de vrijheid van meningsuiting van artikel 11 Handvest beperkt.
Uitgever heeft door twee (druk)fouten de zorgplicht niet geschonden
Vzr. Rb. Midden-Nederland 11 november 2025, IEF 23097; ECLI:NL:RBMNE:2025:6071 ([eisende partij] tegen [gedaagde partij]). Partijen sloten op 23 december 2024 een uitgeefovereenkomst. [gedaagde partij] heeft daarna het kinderboek uitgegeven. In het boek staan twee fouten: een tikfout ("persten" had "pesten" moeten zijn) en een fout in de ondertitel. Volgens [eisende partij] is [gedaagde partij] daardoor tekortgeschoten in de zorgplicht als uitgever en zijn haar auteursrechten en morele rechten geschonden. [eisende partij] heeft om die reden de uitgeefovereenkomst buitengerechtelijk ontbonden en wil dat de niet verkochte boeken worden vernietigd. [gedaagde partij] is het niet eens met de ontbinding van de uitgeefovereenkomst en wil ook de boeken niet vernietigen.
Jurisprudentielunch merken-, modellen- en auteursrecht op woensdag 26 november 2025
Volgende week woensdag praten Selmer Bergsma (De Brauw Blackstone Westbroek), Jesse Hofhuis (HOFHUIS) en Joris van Manen (HOYNG ROKH MONEGIER) u in drie uur bij over de meest relevante rechtspraak op het gebied van productvormgeving, auteursrecht en merkenrecht.
Met onder meer:
- CeramTec/CoorsTek: kwade trouw bij merkaanvraag
- Lego/Pozitív Energieforrás: modelbescherming vanuit het perspectief van de geïnformeerde gebruiker
- CG & YN/Pelham: auteursrecht en de grenzen van pastiche
Tijdens een lunch in het Olympisch Stadin te Amsterdam krijgt u een helder overzicht van alles wat u moet weten. Met de lunch verdient u 3 PO-punten.
Uitspraak ingezonden door mrs. M.R. Rijks, M.M.M. van Gerwen en M.P.M. van Weezel, Taylor Wessing.
Conclusie A-G Drijber in zaak Airwair/van Haren
Parket bij BenGH 10 november 2025, IEF 23101; IEFbe 4033; C-2022/15-V (Airwair tegen Van Haren). Een verzoek van Airwair aan de Eerste Kamer, gericht tegen een arrest van de Tweede Kamer waarin het Benelux-positiemerk van Airwair – een geel stiksel in de zwarte rand tussen zool en bovenschoen van een veterlaars – nietig is verklaard wegens gebrek aan onderscheidend vermogen [IEF 21931]. De Tweede Kamer oordeelde dat het merk wel is ingeburgerd voor donkerkleurige laarzen, maar niet voor andere kleurvarianten, en verklaarde het merk daarom in zijn geheel nietig. De centrale rechtsvraag is: moet een merk dat wordt gebruikt op producten met verschillende verschijningsvormen onderscheidend vermogen hebben voor alle verschijningsvormen, of is inburgering voor één representatieve vorm voldoende om het merk te behouden?
Audiencia Provincial de Alicante stelt prejudiciële vragen in merkenrechtzaak
Audiencia Provincial de Alicante 13 juni 2025, IEF 23096; IEFbe 4030; C-392/25 (Bodegas Sanviver tegen Bodegas Vega Sicilia). Verordening 2017/1001 voorziet in twee procedures om nietigverklaring en vervallenverklaring van een Uniemerk te vorderen: middels vordering bij het EUIPO (European Union Intellectual Property Office) en middels reconventionele vordering in reactie op een vordering wegens merkinbreuk. De Spaanse rechter vraagt het Hof of het nog mogelijk is (voor verwerende partij) om een nietigheidsvordering bij het EUIPO in te dienen nadat de rechtszaak al begonnen is (door verzoekende partij). Indien dit mogelijk is, is het de vraag of de rechtbank de procedure dan moet schorsen totdat het EUIPO uitspraak heeft gedaan.
Uitspraak ingezonden door mr. H. Koenraad, Boekx.
EUIPO: "TABERNA ASTORIA 1872" trekt ongerechtvaardigd voordeel uit merk "Waldorf Astoria"
Opposition Division EUIPO 5 november 2025, IEF 23099; IEFbe 4031; B/3/219/702 (Hilton tegen Servicios Productivos Malagueños). Servicios Productivos Malagueños heeft het beeldmerk "TABERNA ASTORIA 1872" aangevraagd. Hilton heeft oppositie ingesteld wegens strijd met een ouder merk "Waldorf Astoria" op grond van artikel 8 lid 1 sub b en artikel 8 lid 5 van Verordening 2017/1001. Het EUIPO weigert de inschrijving van het merk “TABERNA ASTORIA 1872” voor alle aangevraagde diensten, omdat het ongerechtvaardigd voordeel trekt uit het bekende merk “WALDORF ASTORIA”.
Uitspraak ingezonden door mr. M. de Vries, Fruytier Lawyers in Business.
IJsvogel handelde als tussenhandelaar voor de "Asserbo"
Hof Arnhem-Leeuwarden 11 november 2025, IEF 23098; 200.341.081 (IJsvogel c.s. tegen Nomenta). Nomenta heeft in 2016 de "Asserbo" op de markt gebracht, dat is een lamp die ook gebruikt kan worden als wijnkoeler en speaker. Nomenta heeft een exclusieve licentie om de lamp in Europa op de markt te brengen en een volmacht om de auteursrechten te handhaven. Nadat afnemer Nikki Amsterdam aanvankelijk producten bij Nomenta kocht, stapte zij over op een vergelijkbaar product van een andere leverancier: de KIWA-lamp. In andere procedures is geoordeeld dat het verhandelen van die lamp een auteursrechtinbreuk oplevert op het ontwerp van de "Asserbo" [IEF 20381]. IJsvogel houdt zich bezig met de in- en verkoop van producten. Boerenbond en PetsPlace verkopen deze producten online en in fysieke winkels. IJsvogel heeft de KIWA-lamp gekocht in China en geleverd aan onder andere Nikki, Boerenbond en PetsPlace. In deze procedure staat de vraag centraal of het handelen van IJsvogel c.s. is aan te merken als distribueren onder het publiek als bedoeld in artikel 4 lid 1 van de Auteursrechtrichtlijn en daarmee ook als een vorm van openbaarmaking in de zin van de Auteurswet. De rechtbank oordeelde dat Nomenta afschrift krijgt van de stukken waar informatie over de verhandeling van de KIWA-lamp in staat. IJsvogel c.s. vordert in hoger beroep alsnog afwijzing van deze vordering.
Uitlatingen over voormalig wethouders zijn onrechtmatig
Rb. Den Haag 5 november 2025, IEF 23095; ECLI:NL:RBDHA:2025:20460 ([eisers] tegen [gedaagden]). [eiser 1] en [eiser 2], voormalig wethouders voor PUUR, vorderen rectificatie van uitlatingen van [gedaagde 1], ondernemer en oud-voorzitter van de Partij voor de Inwoners (PvdI). In 2018 werd op verzoek van de burgemeester een vertrouwelijk rapport opgesteld over vermeende integriteitsschendingen binnen het gemeentebestuur, waarin onder anderen [gedaagde 1] werd genoemd. De rechtbank oordeelde in 2025 in een eerdere procedure dat het rapport niet onrechtmatig was vanwege de context en het belang van politieke meningsuiting. In augustus 2025 publiceerde [gedaagde 1] een afscheidsbrief op de website van de PvdI, met ernstige beschuldigingen aan het adres van [eiser 1] en [eiser 2], waaronder termen als “maffiapraktijken” en “malafide bestuurscultuur”. Na sommatie werd de brief verwijderd van de partijwebsite, maar een aangepaste versie verscheen op de site van actiegroep Noordwijk-Transparant, beheerd door [gedaagde 3]. [eiser 1] en [eiser 2] vorderen dat [gedaagden] de aangepaste brief onmiddellijk van ieder analoog en digitaal medium verwijderen, en verwijderd houden. Ook vorderen ze rectificatie.
Supremo Tribunal de Justiça stelt prejudiciële vragen in auteursrechtzaak
Supremo Tribunal de Justiça 4 juli 2025, IEF 23090; IEFbe 4028; C-441/25 (AGECOP tegen VISAPRESS). VISAPRESS is een organisatie voor het collectief beheer van de auteursrechten en naburige rechten van uitgevers van kranten en tijdschriften in Portugal en maakt deel uit van AGECOP, die belast is met het innen en verdelen van de billijke compensatie voor reproductie voor privégebruik. Deze compensatie wordt naar Portugees recht gelijkelijk verdeeld tussen auteurs en uitgevers. VISAPRESS stelt dat zij, als organisatie voor collectief beheer van uitgevers van perspublicaties die naast naburige rechten ook houder zijn van oorspronkelijke en afgeleide auteursrechten, recht heeft op een deel van de billijke compensatie die aan de auteurs toekomt. De Portugese rechter twijfelt of dit standpunt verenigbaar is met artikel 5, lid 2, onder a) en b), van richtlijn 2001/29/EG en artikel 16 van richtlijn 2019/790.