Collectieve exploitatie  

Prejudiciële vragen gesteld aan HvJ EU 13 juli 2016. IEF 16433; IEFbe 2018; C-525/16 (MEO) Auteursrecht. Mededingingsrecht. Verzoekster is aanbieder van elektronische communicatiediensten. Zij heeft in 2014 een klacht ingediend bij verweerster (de Portugese mededingingsAutoritieit ‘PMa’) tegen GDA, een organisatie zonder winstoogmerk voor collectief beheer van naburige rechten van artiesten (en de enige die in Portugal op dat gebied actief is) die zij misbruik van machtspositie verwijt. GDA biedt in het bijzonder diensten aan degenen die gebruik willen maken van werken van het repertoire van de aangesloten leden. Het gaat om ‘wholesale’diensten voor de collectieve exploitatie van naburige rechten waarbij GDA een monopoliepositie inneemt, en in deze zaak met name om de ‘retail’dienst voor abonnementen op televisiesignalen waar verzoekster aanbieder van is: zij heeft het grootste marktaandeel op het gebied van contracten met consumenten voor pakketten. Verzoekster verwijt GDA verschillende tarieven voor haar diensten op haar en haar directe concurrenten toe te passen.

HvJ EU Reprobel, NJ 2016/370, p. 4962-4964,m.nt. Hugenholtz. In dit arrest beantwoordt het Hof van Justitie [IEF 15411] vragen van uitleg over het ‘reprorecht’, de auteursrechtelijke beperking en vergoeding voor het fotokopiëren (‘reprograferen’) van werken. In Nederland is het reprorecht geregeld in de art. 16h-16m van de Auteurswet. Op grond van deze bepalingen is de ‘reprografische verveelvoudiging’ van artikelen of kleine gedeelten van boeken (of van gehele boeken indien deze niet meer in de handel zijn) toegestaan, ‘mits voor deze verveelvoudiging een vergoeding wordt betaald’ ( art. 16h lid 1 Aw). Anders dan de thuiskopieregeling is deze wettelijke beperking van het auteursrecht niet beperkt tot het kopiëren voor privégebruik [zie daarover: noot Hugenholtz onder HR 7 maart 2014 (Staat/NORMA), HvJ EU 10 april 2014 (ACI Adam) en HvJ EU 5 maart 2015 (Copydan Båndkopi), NJ 2016/184-86 ]. In Nederland kan iedere onderneming en overheidsinstelling van deze kopi- eervrijheid gebruik maken, mits aan rechthebben- den een vergoeding wordt betaald. (...)

Ex parte Vzr. Rechtbank Noord-Nederland 19 juli 2016, IEF 16170 (Stichting BREIN tegen Usenet-spotter)
Ex parte-beschikking ex art. 1019e Rv. Tegen een grootschalige uploader van muziekwerken op het Usenet heeft stichting BREIN een ex parte beschikking verkregen. De Usenet uploader was verantwoordelijk voor het uploaden van ruim 18.000 complete muziekalbums, volledige discografieën en (door hem zelf samengestelde) compilaties van muziekwerken. Hij is uploader en "spotter" tegelijk, pdat gebruikers deze content van Usenet kunnen downloaden. De voorzieningenrechter gebiedt de inbreuk op auteurs- en nabuurrechtelijk beschermde werken te staken en gestaakt te houden onder last van een dwangsom van 2.000,- euro per dag(deel) dat in strijd met het inbreukverbod wordt gehandeld, met een maximum van €  50.000,-.

CvTA kwartaalbericht - verzoeken om handhaving, 2e kwartaal 2016.
In het tweede kwartaal heeft het College diverse dossiers in behandeling genomen en behandeld die betrekkinghebben op ‘verzoeken om handhaving’ van betalingsplichtigen/gebruikers van muziekwerken. Deze betalingsplichtigen en gebruikers (bijvoorbeeld poppodia en organisatoren van muziekevenementen, lokale radiostations, brancheorganisaties van ziekenhuizen en horeca) hebben zich bij het CvTA gemeld met signalen dat CBO’s bij het ontwikkelen van nieuwe overeenkomsten voor het muziekgebruik zich – naar hun mening - onvoldoende houden aan de vereisten van de Wet toezicht. Het betreft bijvoorbeeld vereisten op het punt van ‘rekening houden met de belangen van betalingsplichtigen’, ‘gelijke gevallen, gelijk behandelen’ en het vooraf verkrijgen van goedkeuring door het College van wijzigingen van modelovereenkomsten en relatief sterke stijgingen van het tarief.

CvTA 14 april 2016, Beleidskader toezicht collectief beheer 2016 (concept), 14 april 2016. Het bestaande Beleidskader Toezicht dat is vastgesteld in 2013 voor de destijds nieuwe Wet toezicht die per 1 juli 2013 van kracht is geworden, dient geactualiseerd te worden als gevolg van de implementatie van de EU-Richtlijn Collectief Beheer. Deze implementatiewet ligt nu ter behandeling voor bij het parlement en zal naar verwachting per 1 januari 2017 van kracht worden. Met deze derde Wet toezicht zal het aantal organisaties onder toezicht verder toenemen, mede doordat ook de kleinere CBO’s onder toezicht komen te staan, maar tevens doordat een nieuwe categorie organisaties onder toezicht wordt gesteld: de Onafhankelijke BeheersOrganisaties (OBO’s). Daarnaast leidt deze derde Wet toezicht tot een verdere aanscherping van de eisen waaraan de CBO’s (en deels de OBO’s) moeten voldoen. Het betreft verscherpte eisen op het gebied van governance, normering van kosten en inhoudingen, zorgvuldigheid en snelheid van repartitie en verantwoording naar rechthebbenden.

HvJ EU 9 juni 2016, IEF 16009; IEFbe 1826; ECLI:EU:C:2016:418; zaak C-470/14 (EGEDA e.a.)
Auteursrecht. Naburige rechten. Art. 5 InfoSoc. Uitzonderingen en beperkingen. Billijke thuiskopiecompensatie gefinancieerd vanuit staatsbegroting. Het Spaanse stelsel waarbij de billijke compensatie voor auteurs van wie het werk wordt gekopieerd voor privégebruik uit de begroting wordt gefinancierd, is niet in overeenstemming met de auteursrechtrichtlijn. In een dergelijk stelsel is immers niet gewaarborgd dat de kosten van die billijke compensatie uiteindelijk enkel worden gedragen door de gebruikers van kopieën voor privégebruik. Antwoord HvJ EU:

Article 5(2)(b) of [InfoSoc] must be interpreted as precluding a scheme for fair compensation for private copying which, like the one at issue in the main proceedings, is financed from the General State Budget in such a way that it is not possible to ensure that the cost of that compensation is borne by the users of private copies.

Prejudiciële vragen HvJ EU 29 april 2016; IEF 15934 ; IEFbe 1792; zaak C-177/16 (Latvijas Autoru)
Mededingingsrecht (102 VWEU). Collectief beheer. Vragen over misbruik machtspositie Letse Buma/Stemra en uitleg begrip billijke vergoeding voor auteursrechten. Geen rekening houden met tarieven buurlanden. Berekening omzet voor boete. Verzoekster is de Letse BUMA/STEMRA. Zij krijgt een boete opgelegd wegens het volgens de Letse mededingingsautoriteit toepassen van onbillijk hoge vergoedingen (auteursrechten). De boete is berekend op basis van verzoeksters omzet, inclusief de als auteursvergoeding geïnde bedragen. Verzoekster kan als enige organisatie licenties verlenen voor openbare uitvoering van muziekwerken. Zij heeft al eerder (in 2008) een boete opgelegd gekregen wegens misbruik van haar machtspositie wegens de door haar gehanteerde buitensporig hoge tarieven. Ook toen werd de boete berekend op basis van haar omzet, maar exclusief de als auteursvergoeding geïnde bedragen. In 2011 heeft zij nieuwe tarieven vastgesteld, naar aanleiding waarvan verweerster in 2012 een procedure heeft ingeleid. Verweerster stelde onder meer vast dat in vergelijking met buurlanden verzoeksters tarieven aanzienlijk hoger waren en dit door verzoekster niet kon worden gerechtvaardigd. Verzoekster blijft het oneens met de door de rechter toegestane vergelijking met de buurstaten en wijst onder meer op arrest C-245/00 [IE-klassieker naburige rechten] (geen verplichting rekening te houden met tarieven van buurlanden).

Conclusie AG HvJ EU 4 mei 2016, IEF 15922; IEFbe 1786; ECLI:EU:C:2016:326; C-110/15; (Nokia Italia e.a. tegen SIAE)
Thuiskopie. Auteursrecht. Zie eerder IEF 14904. Bepaling van de criteria voor vrijstelling vooraf van de heffing door middel van particuliere overeenkomsten. Vrijstelling mag niet overgelaten worden aan onderhandelingen, geen stelsel van verzoek tot terugbetaling onterecht betaalde heffing beperkt tot de eindgebruiker. Conclusie AG:

1) Artikel 5, lid 2, onder b) [InfoSocrichtlijn] verzet zich tegen een stelsel van billijke compensatie waarin een kopieerheffing zelfs is verschuldigd voor installaties, apparaten en dragers die duidelijk voor andere doelen dan het kopiëren voor privégebruik zijn aangeschaft, en waarin een eventuele vrijstelling van die heffing wordt overgelaten aan onderhandelingen tussen de organisatie die de heffing beheert en de compensatieplichtige personen.

Op grond van artikel 39 van de EU-Richtlijn Collectief Beheer dienen de lidstaten de EU-Commissie uiterlijk vóór 10 april 2016 een lijst van de op hun grondgebied gevestigde collectieve beheersorganisaties te doen toekomen. In artikel 17 van het wetsvoorstel dat de Richtlijn implementeert is deze taak neergelegd bij het CvTA. In dat kader heeft het CvTA op zijn website een oproep geplaatst, waarin collectieve beheersorganisaties die nog niet onder het toezicht van het CvTA staan, worden opgeroepen om zich bij het CvTA kenbaar te maken. Mede naar aanleiding van deze oproep en op basis van de reeds bij het CvTA aanwezige kennis over de 21 kleinere in Nederland gevestigde CBO’s heeft het CvTA de EU-Commissie per brief ingelicht.

HvJ EU 21 april 2016, IEF 15903; IEFbe 1778; ECLI:EU:C:2016:286 ; C‑572/14 (Austro-Mechana tegen Amazon)
Auteursrecht. Collectief beheer. Zie eerder IEF 14608. Het hof verklaart voor recht:

Artikel 5, punt 3, EEX-Vo. moet aldus worden uitgelegd dat een vordering strekkende tot betaling van een vergoeding die verschuldigd is krachtens een nationale regeling als die welke in het hoofdgeding aan de orde is, waarbij het stelsel van „billijke compensatie” wordt toegepast dat is vastgesteld in artikel 5, lid 2, onder b), van InfoSoc-richtlijn, onder het begrip „verbintenissen uit onrechtmatige daad” in de zin van artikel 5, punt 3, van deze verordening valt.