Tekst  

Rechtbank Arnhem, 21 juli 2010, LJN: BN3508, Conclusion B.V. tegen Exellior B.V.

Auteursrecht, althans auteursrechtelijke stellingen in vordering ex. art. 843a Rv tot inzage in trainingsdocumentatie en materialen m.b.t. eerdere managementovereenkomst met gestelde rechtsvoorganger. Bewijsopdracht m.b.t. overname.

4.2.  Conclusion stelt een zeer sterk en gefundeerd vermoeden te hebben dat [gedaagde sub 1] toerekenbaar tekort is geschoten in de nakoming van artikel 5 van de managementovereenkomst en dat [gedaagde sub 1] en Excellior inbreuk maken op haar intellectuele eigendomsrechten en ook anderszins willens en wetens onrechtmatig jegens haar handelen. Dit levert volgens haar een relevante rechtsbetrekking op als bedoeld in artikel 843a Rv. Zij stelt een rechtmatig belang te hebben bij inzage in de genoemde, bepaalde bescheiden ter nadere bepaling van de feiten op grond waarvan de auteursrechtinbreuk en het onrechtmatige handelen van [gedaagde sub 1] en Excellior kunnen worden vastgesteld. (…)

(…) 5.6.  Nu Conclusion zich beroept op de overeenkomst tot overname van de activa en bedrijfsactiviteiten van de gefailleerde vennootschappen Mansal, zal de rechtbank, op grond van artikel 150 Rv., Conclusion opdragen om het bestaan van de gestelde overeenkomst tot overname te bewijzen. Indien zij daarin niet slaagt, zal de incidentele vordering moeten worden afgewezen. Indien Conclusion wel slaagt in dit bewijs, zal nog moeten worden beoordeeld of aan de overige onder 5.2. genoemde vereisten van voor toewijzing van de gevorderde inzage en afgifte van de gemaakte en in bewaring gegeven kopieën is voldaan.

Lees het vonnis hier.

Rechtbank Utrecht, 28 juli 2010, LJN: BN2268, Ryanair Limited tegen PR Aviation B.V.

Auteursrecht. Databankenrecht. Samenloop databankenrecht en geschriftenbescherming. Wegelo exploiteert websites waarop consumenten vluchtgegevens kunnen zoeken en prijzen vergelijken kunnen van vluchten van zogenaamde ‘lage kosten luchtvaartmaatschappijen’, waaronder Ryanair. Het beroep van Ryanair op bescherming van haar vluchtgegevens als databank wordt afgewezen: Onduidelijk of is voldaan is aan het vereiste van een ‘substantiële investering.’ Wel inbreuk op de auteursrecht (geschriftenbescherming) van Ryanair met betrekking tot deze vluchtgegevens (een ‘eenvoudige herhaling’ van de gegevens is afdoende) . Ryanair maakt geen misbruik van haar machtspositie door een verbod op het gebruik van haar vluchtgegevens te eisen. Wegolo mag de vluchtgegevens wel blijven gebruiken voor haar prijsvergelijkingssysteem. 

Databankenrecht: 4.26.  De conclusie van het voorgaande is dat Ryanair haar stelling dat sprake is van een substantiële investering in de zin van de Databankenrichtlijn en de Databankenwet onvoldoende heeft onderbouwd. Van haar mocht - in het licht van de hiervoor genoemde arresten van het Hof van Justitie - worden verwacht dat zij bij het opvoeren en onderbouwen van de door haar verrichte investeringen onderscheid maakte:
-  tussen investeringen die betrekking hadden op het creëren van de gegevens (en de controle daarvan in de fase van het creëren) en investeringen die betrekking hebben op het verkrijgen en opnemen van deze gegevens in de databank en het toetsen van deze gegevens aan het bestaande vluchtsysteem;
-  tussen investeringen die zijn gedaan om de databank gegevens te kunnen laten verwerken en investeringen die betrekking hebben op de communicatie met het publiek en het boeken van vluchten;
-  tussen investeringen die betrekking hebben op haar gewone bedrijfsvoering en investeringen in haar gegevensverzameling.
De omschrijvingen van de door haar opgevoerde posten en de gegeven onderbouwing daarvan duiden, zoals hiervoor reeds is overwogen, op vermenging van deze te onderscheiden investeringen.
Dit betekent dat de rechtbank niet in staat is om te beoordelen of, na eliminatie van de kosten die niet onder het begrip ‘investering’ als hiervoor bedoeld vallen, een voldoende substantiële investering in het verkrijgen, controleren en presenteren van de gegevens in de databank resteert om de conclusie te kunnen rechtvaardigen dat voldaan is aan het vereiste van een ‘substantiële investering’ in de zin van de Databankenrichtlijn en de Databankenwet. Deze omstandigheid dient - nu de stelplicht op dit punt op Ryanair rust -voor rekening van Ryanair te komen. De vordering zal dan ook - voor zover deze op de primaire grondslag is gebaseerd - als onvoldoende onderbouwd worden afgewezen.

Auteursrecht: 4.32.  Uit de geciteerde overwegingen uit de wetsgeschiedenis blijkt ondubbelzinnig dat het de bedoeling van de wetgever was om voor gegevens(-verzamelingen) die niet onder de databank definitie vallen en databanken waarbij geen sprake was van substantiële investering, de geschriftenbescherming te handhaven.

4.43.  Door per zoekopdracht alle onder 4.39 bedoelde gegevens uit de gegevensverzameling te halen en aan de klant te presenteren is bij elke zoekopdracht sprake van een eenvoudige herhaling van de gegevensverzameling. De omstandigheid dat telkens alleen de gegevens van één vlucht van Ryanair worden opgevraagd, maakt dat niet anders. Zoals gezegd is overname van de volledige gegevensverzameling niet vereist voor het bestaan van een auteursrechtelijk verboden inbreuk daarop, maar alleen ‘eenvoudige herhaling’ van de gegevens. Bij gebreke van een voldoende onderbouwde stelling als bedoeld onder 4.42 dienen de door PR Aviation uit de gegevensverzameling per vlucht overgenomen gegevens aangemerkt te worden als een eenvoudige herhaling van die gegevens.

4.44.  Voor zover PR Aviation het standpunt inneemt dat door een andere rangschikking van de gegevens en toevoeging van een door haarzelf gehanteerde totaalprijs geen sprake meer is van een eenvoudige herhaling, volgt de rechtbank haar daarin niet. Die wijzigingen of toevoegingen dienen te gelden als ‘wijzigingen van minder ingrijpende aard’ in de zin van de jurisprudentie van de Hoge Raad.

4.45.  Het voorgaande leidt tot de conclusie dat PR Aviation met het overnemen van gegevens uit de gegevensverzameling van Ryanair in het kader van de uitvoering van een zoekopdracht voor haar klanten inbreuk maakt op de aan Ryanair toekomende geschriftenbescherming en daarmee op het aan haar toekomende auteursrecht ex artikel 10 lid 1 Auteurswet. Voor zover de vorderingen op deze grondslag zijn gebaseerd, zijn zij dan ook in beginsel toewijsbaar.

4.62.  Uit het voorgaande volgt dat de vorderingen om zich te onthouden van iedere inbreuk op de auteursrechten van Ryanair toewijsbaar is, evenwel met dien verstande dat de veroordeling niet geldt - zoals volgt uit het in de loop van deze procedure ingenomen standpunt van Ryanair - voor het commerciële gebruik dat te maken heeft met het uitvoeren van prijsvergelijking.

Lees het vonnis hier, een commentaar hierop IEF 9024.

Rechtbank Rotterdam, 8 juni 2010, KG ZA 10-371, Sportdesign B.V. tegen E-Sportdesign V.O.F. (met dank aan Mark Krul, GMW Advocaten).

Handelsnaamrecht. Stukgelopen samenwerking. Opzegging agentuurovereenkomst. Sportdesign tegen E-Sportdesign. Bevoegdheid voorzieningenrechter ondanks arbitragebeding. Geen handelsnaaminbreuk, omdat inbreukmakende handelsnaam niet meer wordt gebruikt. Geen auteursrecht algemene voorwaarden.

Handelsnaam: 4.3. (…) Gelet op de aard van de bedrijfsvoering (…) alsmede hun beoogde (soortgelijke) afnemers en de nabijheid van de plaatsen waar zij gevestigd zijn, is bij het publiek verwarring tussen beide ondernemingen te duchten. (…) Het is voor E-SportDesign c.s. in de gegeven omstandigheden dan ook verboden de handelsnaam ‘E-SportDesign’ te voeren. Het voorgaande leidt echter niet tot toewijzing van het onder sub la. gevorderde. Hiervoor is het navolgende van belang.

4.4 (…) Nu E-SportDesign haar handelsnaam heeft gewijzigd en haar bedrijfsvoering daaraan heeft aangepast, is aannemelijk dat E-SportDesign c.s. thans geen enkel (commercieel) belang meer heeft bij het gebruik van de handelsnaam ‘E-SportDesign’. (…) Sportdesign heeft ter zitting aangegeven geen bezwaar te hebben tegen de nieuwe handelsnaam "…", een naam die volgens de voorzieningenrechter en partijen voldoende afwijkt van "Sportdesign". Van een inbreuk op het handelsnaamrecht van Sportdesign is dan ook niet langer sprake. Weliswaar heeft Heutink aangegeven nog wel eigenaar van de domeinnaam "ESportDesign" te zijn, maar niet aannemelijk is dat deze domeinnaam nog actief (…) wordt gebruikt. Bovendien heeft E-SportDesign zich ter zitting uiteindelijk bereid verklaard tot overdracht van deze domeinnaam aan Sportdesign. Het uitsluitend in eigendom hebben van deze domeinnaam leidt voorshands dan ook niet tot het oordeel dat Sportdesign thans toch nog inbreuk maakt op het handelsnaarnrecht van Sportdesign. Het onder sub l a. gevorderde zal derhalve bij gebreke van voldoende belang worden afgewezen.

Auteursrecht: 4.5 (…) Algemene voorwaarden kunnen in beginsel auteursrechtelijke bescherming genieten, wanneer het gaat om uniek geformuleerde voorwaarden die specifiek gericht zijn op de bedrijfsvoering van de gebruiker van de algemene voorwaarden. De door Sportdesign gehanteerde algemene voorwaarden voldoen naar voorlopig oordeel niet aan dit vereiste, nu deze algemene voorwaarden hoofdzakelijk standaardbepalingen bevatten die door menigeen veelvuldig worden gehanteerd en gekopieerd. Voor auteursrechtelijke bescherming is in dit geval dan ook voorshands geen plaats. De door Sportdesign gestelde inbreuk op het nonconcurrentiebeding door E-SportDesign c.s. maakt dat niet anders, nu zulks geen verruiming van de auteursrechtelijke bescherming oplevert. Het onder sub Ib. gevorderde zal derhalve eveneens worden afgewezen.

Bevoegdheid: Artikel 13 van de agentuurovereenkomst bevat een arbitragebeding inhoudende dat het scheidsgerecht van de Kamer van Koophandel (…) bij uitsluiting bevoegd is verklaard om geschillen tussen Sportdesign en Heutink te beslechten. Ter zake van het geschil tussen Sportdesign en Heutink zal van onbevoegdheid slechts sprake kunnen zijn als het aangewezen scheidsgerecht in kort geding spoedig uitspraak zal kunnen doen. Daarnaast is relevant of de expertise van deskundigen in het scheidsgerecht kan worden gemist. Partijen zijn bij de desbetreffende Kamer van Koophandel niet nagegaan of deze ook een spoedarbitrageprocedure kent, zodat op dit moment niet met voldoende zekerheid kan worden vastgesteld of er bij die Kamer van Koophandel een reële mogelijkheid bestaat dat het geschil op korte termijn kan worden beslecht. Niet gebleken is dat voor de beoordeling van het onderhavige geschil specifieke deskundigheid van een arbiter van de Kamer van Koophandel noodzakelijk is. De voorzieningenrechter acht onder die omstandigheden geen termen aanwezig om zich onbevoegd te verklaren.

Lees het vonnis hier.

Rechtbank Utrecht, 12 mei 2010, LJN: BM4288, Interfax B.V. tegen Gedaagde

Auteursrecht. Gedwongen tussenkomst ex artikel 118 Rv. Vorderingen afgewezen. Onvoldoende samenhang, geen betrokkenheid bij de rechtsverhouding.

Geding over betaling en gestelde inbreuk op auteursrechten. In de hoofdzaak in reconventie stelt gedaagde zich op het standpunt dat Interfax inbreuk heeft gemaakt op de auteursrechten van het cursus- en lesmateriaal van gedaagde en/of onrechtmatig jegens haar heeft gehandeld door zonder de voorafgaande toestemming van gedaagde (delen van) het auteursrechtelijke beschermde cursus- en lesmateriaal van gedaagde ter beschikking te stellen aan Boxpress, terwijl Interfax wist dat Boxpress (ook zonder toestemming) de inhoud daarvan in digitale vorm ter beschikking zou gaan stellen op de website van Google Books. Gedaagde wil Boxpress als (mede)gedaagde, naast Interfax, in de procedure (in de hoofdzaak) betrekken.

2.5.  Het oorspronkelijke geding betreft dus enerzijds een vordering tot betaling van onbetaald gelaten facturen en vergoeding van schade en anderzijds (onder meer) vergoeding van schade wegens een gestelde inbreuk op auteursrechten en/of onrechtmatig handelen. Anders dan [gedaagde] is de rechtbank van oordeel dat hetgeen [gedaagde] Boxpress verwijt niet zodanig samenhangt met hetgeen [gedaagde] en Interfax over en weer vorderen, dat Boxpress als betrokkene bij die rechtsverhouding moet worden beschouwd. De rechtbank is daarom van oordeel dat de beoordeling van de procedure (in reconventie) tussen [gedaagde] en Interfax, ook in juridische zin, los kan worden gezien van de vordering die [gedaagde] op Boxpress stelt te hebben. Immers, los van de verhouding tussen Interfax en [gedaagde] kan worden beoordeeld of Boxpress door het digitaal ter beschikking stellen van het cursus- en lesmateriaal van [gedaagde] op de website van Google Books inbreuk heeft gemaakt op de auteursrechten daarvan en/of ten opzichte van [gedaagde] onrechtmatig heeft gehandeld.

 Lees het vonnis hier.

Rechtbank Amsterdam, sector kanton, 12 mei 2010, CV 2009-20781, Stichting Nijmeegse Stadskrant tegen GS Media B.V. (met dank aan Jens van den Brink, Kennedy Van der Laan)

Auteursrecht. Persexceptie art 15 AW. Interview is aan te merken als nieuwsbericht. Nijmeegse Stadskrant en journaliste maken bezwaar tegen gebruik op Geenstijl.nl van een scan van een interview met een Nijmeegse wethouder (“Ik had die klootzaak van GeenStijl gewoon voor zijn kont geschopt.”). Standskrant niet-ontvankelijk, vorderingen journaliste afgewezen: “Gedaagde is een nieuwsorgaan gericht op digitale nieuwsvoorziening via haar website GeenStijl. Het overnemen van het bewuste interview op haar website is aldus te kwalificeren als het overnemen op een ander medium dat eenzelfde functie vervult, zodat dit gedaagde vrijstond.” 1019h Proceskosten: basistarief Orde van Advocaten.

8. Tegenover de door eiseres sub 2 gestelde inbreuk op haar auteursrecht beroept gedaagde zich primair op de persexceptie, als bedoeld in artikel 15 Auteurswet.
9. Dat artikel bevat ten behoeve van de "pers" een beperking wat betreft het maken van inbreuk op een auteursrecht en wel in die zin dat het de pers tot op zeker hoogte vrijstaat "persberichten" uit nieuwsmedia, als daar zijn dagbladen, weekbladen, tijdschriften, radio- of televisieprogramma of andere media met eenzelfde functie, over te nemen in andere nieuwsmedia.
10. Het door gedaagde overgenomen interview van eiseres sub 2 is aan te merken als een nieuwstijding of gemengd bericht dat louter het karakter van een persbericht draagt.
11. Gedaagde is een nieuwsorgaan gericht op digitale nieuwsvoorziening via haar website GeenStijl. Het overnemen van het bewuste interview op haar website is aldus te kwalificeren als het overnemen op een ander medium dat eenzelfde functie vervult, zodat dit gedaagde vrijstond.
12. In het overgenomen interview werd de naam van eiseres sub 2 als de desbetreffende interviewer vermeld. Ook werd de Nijmeegse Stadskrant daarin als de bron van het interview vermeld.
13. Door eiseres sub 2 werd in de publicatie in de Nijmeegse Stadskrant van haar interview het auteursrecht niet uitdrukkelijk voorbehouden.
14. Het door gedaagde in dezen gedane beroep op de persexceptie als bedoel in artikel 15 Auteurswet dient aldus gehonoreerd te worden. Met de overname van het bewuste interview van eiseres sub 2 als online bijlage bij haar bericht over wethouder Van Hooft op haar website GeenStijl werd geen inbreuk gemaakt op het desbetreffende auteurecht van eiseres sub 2.

15. De vordering van eiseres sub 2 komt daarom niet voor toewijzing in aanmerking.
16. Als de in het ongelijk te stellen dienen eiseressen in de proceskosten veroordeeld te worden. Deze kosten dienen, nu het in dezen om rechtspleging in zaken betreffende rechten van intellectuele eigendom gaat, conform het bepaalde in artikel 1019h Rv vastgesteld te worden.
17. Bij de conclusie van dupliek heen de gemachtigde van gedaagde een specificatie overgelegde van de tijd die hij tot dan aan deze procedure heen besteed. Die specificatie komt uit op 29.4 uren.
18. Aannemende dat de specificatie ziet op een urenverantwoording van de gemachtigde van gedaagde tegenover zijn cliënte, zal de kantonrechter van de juistheid van dat aantal uren uitgaan.
19. Het feit dat nadien nog pleidooi werd gehouden zal de kantonrechter niet verdisconteren in de bestede tijd. Het was gedaagde die pleidooi vroeg. Afgezien van het feit dat het houden van pleidooi in kantonzaken nauwelijks gebruikelijk is te noemen, kan ook niet gezegd worden dat het laatste processtuk dat in dezen door eiseressen werd genomen gedaagde er toe genoopt kan hebben om pleidooi te vragen.
20. De gemachtigde van gedaagde hanteert een uurtarief van € 340,00, De kantonrechter acht termen aanwezig om in deze uit te gaan van het door de Orde van Advocaten geadviseerde basistarief van €180,00 per uur. 21. De proceskosten aan de zijde van gedaagde worden aldus vastgesteld op € 5.292,00 exclusief BTW.

Lees het vonnis hier. Berichtgeving op Geenstijl.nl hier.

Rechtbank ’s-Gravenhage, 24 maart 2010, HA ZA 08-1225, Vereniging van Openbare Bibliotheken in Nederland (VOB) tegen Stichting Leenrecht (met dank aan Marloes Bakker & Dirk Visser, Klos Morel Vos & Schaap)

Auteursrecht. Uitlening bibliotheekboeken. Een verlenging is geen nieuwe openbaarmaking. Anders geformuleerd:  Een verlenging (het verlengen van de beperkte tijd gedurende welke een exemplaar van een werk van letterkunde wetenschap of kunst zonder direct of indirect economisch of commercieel voordeel voor gebruik ter beschikking wordt gesteld door voor het publiek toegankelijke instellingen) is niet aan te merken als een separate nieuwe openbaarmaking van dat werk in de zin van artikel 12 lid 1 sub 3 jo. lid 3 Auteurswet, voor zover voor die verlenging geen separate nieuwe vergoeding van de gebruiker wordt gevraagd.

Een bibliotheek hoeft dus geen vergoeding aan Stichting Leenrecht af te dragen voor een verlenging wanneer de bibliotheek voor de verlenging zelf geen separate vergoeding vraagt.

4.4 Artikel 12 lid 3 Auteurswet definieert het begrip uitlening als 'het voor een beperkte tijd en zonder direct of indirect economisch of commercieel voordeel voor gebruik ter beschikking stellen door voor het publiek toegankelijke instellingen'. Ter beschikking stellen veronderstelt het tot stand komen van wilsovereenstemming tussen de uitlener en de lener, althans de wil van de uitlener, om het exemplaar van het werk voor een beperkte periode aan de lener in bezit te geven of te laten. Deze wilsovereenstemming vormt een essentieel element voor een uitlening.

(...) 4.9. (...) Zoals hiervoor is vastgesteld, wordt een exemplaar op grond van de uitleenovereenkomst voor zowel de initiële leentermijn als, onder bepaalde voorwaarden, voor de termijnen van de eventuele verlengingen ter beschikking gesteld. Als aan de gestelde voorwaarden, zoals de afwezigheid van reserveringen, is voldaan, duurt de terbeschikkingstelling van het exemplaar voort. Het is, anders dan Stichting Leenrecht meent, dus niet zo dat als aan de voorwaarden is voldaan een exemplaar na afloop van de initiële leentermijn opnieuw ter beschikking wordt gesteld aan de lener. Dat de uitlening na afloop van de initiële leentermijn eindigt als niet aan de voorwaarden is voldaan en dat in dat geval een uitlening aan een derde tot stand kan komen, doet daar niet aan af.

4.11. De rechtbank acht het hiervoor gegeven oordeel ook niet in strijd met de ratio van de richtlijn, die volgens Stichting Leenrecht bestaat uit het garanderen van een billijke vergoeding voor auteurs en uitvoerende kunstenaars voor iedere terbeschikkingstelling van het werk voor beperkte tijd. Dit betoog strandt reeds omdat het voorgaande oordeel van de rechtbank over verlengingen niet meebrengt dat de bedoelde verlengingen zijn uitgesloten van een billijke vergoeding. Het oordeel houdt in dat de vergoeding die de Stichting Leenrecht per uitlening ontvangt volgens de thans in de StOL overeengekomen vergoedingensystematiek betrekking heeft op zowel de initiële uitleentermijn als de termijnen van eventuele verlengingen. Voor zover Stichting Leenrecht heeft bedoeld te betogen dat de vergoeding die zij thans per uitlening ontvangt niet billijk is als die vergoeding mede de termijnen van de verlengingen omvat, faalt het als verweer tegen de vordering van VOB omdat het niet kan leiden tot een ander oordeel over de uitleg van het begrip uitlening. Het kan hooguit meebrengen dat de hoogte van de vergoeding aanpassing behoeft. Of daar daadwerkelijk grond voor is, kan in het middel blijven omdat Stichting Leenrecht geen aanpassing van de vergoeding heeft gevorderd.

4.12. Stichting Leenrecht stelt voorts dat het standpunt van de VOB dat een verlenging geen nieuwe uitlening is, neerkomt op het aannemen van tijdelijke uitputting van de auteursrechten op een exemplaar gedurende de uitleentermijn. De rechtbank volgt deze redenering niet. Het oordeel van de rechtbank impliceert namelijk dat een verlenging onderdeel uitmaakt van de oorspronkelijke uitlening en dus valt onder de daarvoor geldende wettelijke beperking van het auteursrecht. Uitputting is reeds daarom niet aan de orde.

4.13. Volgens Stichting Leenrecht is de gegeven uitleg van het begrip uitlenen in strijd met de driestappentoets van artikel 5 lid 5 van de Richtlijn 2001/29/EG van het Europees Parlement en de Raad van 22 mei 2001 betreffende de harmonisatie van bepaalde aspecten van het auteursrecht en de naburige rechten in de informatiemaatschappij (de Auteursrechtrichtlijn). Stichting Leenrecht heeft niet bestreden dat de leenrechtregeling als zodanig een geoorloofde beperking is. Zij betoogt slechts dat het uitsluiten van verlengingen van een billijke vergoeding in strijd is met de driestappentoets. Dit betoog strandt reeds omdat, zoals hiervoor reeds is vastgesteld, het voorgaande oordeel van de rechtbank over verlengingen niet meebrengt dat verlengingen zijn uitgesloten van een billijke vergoeding en de eventuele onbillijkheid van de thans geldende vergoeding niet kan leiden tot een andere uitleg van het begrip uitlening.

Lees het vonnis hier.

Rechtbank Zutphen, 9 maart 2010, KG ZA 10-19, LJN: BL6854. Autotelex B.V. tegen Autotaxatie.Net B.V.

Auteursrecht. Databankenrecht. Autotelex heeft een databank geproduceerd waarin alle in Nederland toegelaten motorvoertuigen zijn opgenomen en beschuldigt Autotaxatie van het kopiëren van (een groot deel van) haar databank. Onvoldoende aannemelijk geworden dat Autotaxatie gegevens over motorvoertuigen aan de databank van Autotelex heeft ontleend. Vorderingen afgewezen. Geen 1019h proceskosten,  nu het geschil primair voortvloeit uit de tussen partijen gesloten overeenkomst.

“Onvoldoende aannemelijk [is] geworden dat Autotaxatie (een groot deel van de) door Autotelex aan haar ten tijde van de overeenkomst ter beschikking gestelde data (optiebenamingen) heeft gekopieerd naar haar eigen databank. (…)  Vast staat dat Autotaxatie de cd-roms die Autotelex in het kader van de overeenkomst aan Autotaxatie had geleverd heeft teruggestuurd naar Autotelex. Dat zij een kopie van de databank van Autotelex heeft achtergehouden is gezien het voorgaande onvoldoende aannemelijk geworden.

4.2 (...) “Weliswaar heeft Autotaxatie ten aanzien van de optiebenamingen erkend dat zij soms aanduidingen gebruikt die door Autotelex eveneens worden gebruikt, maar gelet op het grote aantal optiebenamingen – gekoppeld aan 90.000 verschillende typen auto’s - dat zich in de databank van Autotelex bevindt kan het overnemen van enkele benamingen, waarvan Autotaxatie gemotiveerd heeft gesteld dat die door diverse aanbieders in de markt worden gebruikt, niet zonder meer tot de conclusie leiden dat Autotaxatie daarmee ten onrechte gebruik maakt van de optiebenamingen van Autotelex, te minder nu onweersproken is dat Autotaxatie ook afwijkende aanduidingen gebruikt in haar databank.
Daar komt bij dat Autotelex onvoldoende gemotiveerd heeft weersproken dat Autotaxatie meerdere referentiebronnen heeft op basis waarvan zij haar databank heeft opgebouwd en ook uit de door Autotaxatie overgelegde, door haar voor akkoord getekende, offerte van RDC Datacentrum B.V. afgeleid kan worden dat Autotelex niet de enige bron is waarvan Autotaxatie haar informatie verkreeg, zodat voorshands onvoldoende aannemelijk geworden dat Autotaxatie haar gegevens enkel van Autotelex heeft betrokken.

4.3.   Dat in de databank van Autotaxatie optiebenamingen staan met fouten die identiek zijn aan die welke in de databank van Autotelex zijn opgenomen kan evenmin tot de conclusie leiden dat sprake is van het ongeoorloofd kopiëren van de optiebenamingen van Autotelex, nu uit de door Autotaxatie overgelegde producties blijkt dat met betrekking tot de Porsche cabriolet ook op de websites van Autowereld en Autoweek de – onjuiste – optiebenaming elektrisch bedienbaar dak is opgenomen. Derhalve valt niet uit te sluiten dat Autotaxatie de optiebenaming die voormelde fout bevat van andere bronnen dan Autotelex heeft verkregen. Verder kan uit de foutieve vermelding “inklapbaar” met betrekking tot de buitenspiegels van de Smart For Two coupé evenmin worden geconcludeerd dat Autotaxatie (een groot deel van) de optiebenamingen van de databank van Autotelex heeft gekopieerd, nu die enkele aanduiding gelet op het grote aantal optiebenamingen dat zich in de databank bevindt onvoldoende wordt geacht voor een dergelijke conclusie.

4.4.  Op grond van het vorenstaande is onvoldoende aannemelijk geworden dat Autotaxatie (een groot deel van de) door Autotelex aan haar ten tijde van de overeenkomst ter beschikking gestelde data (optiebenamingen) heeft gekopieerd naar haar eigen databank. Zonder nader bewijs – waarvoor in deze procedure geen plaats is – kan dan ook niet worden geconcludeerd dat Autotaxatie is tekortgeschoten in de nakoming van haar verplichtingen uit de overeenkomst. Vast staat dat Autotaxatie de cd-roms die Autotelex in het kader van de overeenkomst aan Autotaxatie had geleverd heeft teruggestuurd naar Autotelex. Dat zij een kopie van de databank van Autotelex heeft achtergehouden is gezien het voorgaande onvoldoende aannemelijk geworden.

4.5.  Nu onvoldoende aannemelijk is geworden dat Autotaxatie de optiebenamingen van de databank van Autotelex (grotendeels) heeft gekopieerd, is de door Autotelex gestelde inbreuk op haar databankrecht en auteursrecht evenmin aannemelijk geworden. Dat Autotaxatie een substantieel van de databank van Autotelex gebruikt en ter beschikking stelt aan derden is onvoldoende gebleken. Nu onvoldoende aannemelijk is geworden dat sprake is van ongeoorloofd kopiëren van de data van Autotelex kan evenmin geconcludeerd worden dat Autotaxatie inbreuk maakt op een aan Autotelex toebehorend auteursrecht op haar databank – nog los van de vraag of de databank van Autotelex auteursrechtelijke bescherming geniet.”

(…) 4.7.  Autotelex zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. Voor de door Autotaxatie gevraagde vergoeding van de volledige proceskosten op grond van artikel 1019 h Wetboek van Rechtsvordering is geen plaats, nu het geschil primair voortvloeit uit de tussen partijen gesloten overeenkomst. Derhalve worden de gebruikelijke liquidatietarieven gehanteerd.

Lees het vonnis hier.

Hoge Raad, 26 februari 2010, LJN: BK5756, Stichting Baas In Eigen Huis tegen Plazacasa B.V. (met conclusie A-G Huydecoper)

Procesrechtelijke uitwerking auteursrechtzaak. Makelaars richten stichting op en beginnen collectieve actie tegen vermeend inbreukmakende huizensite Jaap.nl. De voorzieningenrechter heeft de vorderingen grotendeels toegewezen, het hof verklaart de stichting niet-ontvankelijk verklaard en de Hoge Raad vernietigt het arrest van het hof.

“De omstandigheid dat eenderde van de makelaars met het oog op een zo groot mogelijke verspreiding van hun aanbod juist voorstander is van publicatie van hun objectdata op Jaap.nl, [staat] op zichzelf niet in de weg aan de conclusie dat de Stichting met haar vordering opkomt voor gelijksoortige belangen als bedoeld in art. 3:305a. Het hof heeft immers niet vastgesteld dat de belangen ter bescherming waarvan deze vordering strekt, zich niet lenen voor bundeling. (…) Nu het gaat om een (in cassatie veronderstellenderwijs aan te nemen) inbreuk van Plazacasa op auteursrechten van de makelaars, kan van de makelaars die wel instemmen met publicatie van hun objectdata op Jaap.nl, zeer wel worden gevergd kenbaar te maken - eventueel op verzoek van Plazacasa, dat de inbreukmakende handelingen wenst te verrichten - dat het op vordering van de Stichting uit te spreken verbod ten opzichte van hen geen werking heeft.”

Niet betwiste 1019h proceskosten moeten worden toegewezen.

4.2 Het gaat hier om de vraag of voldaan is aan de eis dat de door de Stichting ingestelde rechtsvordering 'strekt tot bescherming van gelijksoortige belangen van andere personen' als bedoeld in art. 3:305a BW. Aan die eis is voldaan indien de belangen ter bescherming waarvan de rechtsvordering strekt, zich lenen voor bundeling, zodat een efficiënte en effectieve rechtsbescherming ten behoeve van de belanghebbenden kan worden bevorderd. Aldus kan immers in één procedure geoordeeld worden over de door de rechtsvordering aan de orde gestelde geschilpunten en vorderingen, zonder dat daarbij de bijzondere omstandigheden aan de zijde van de individuele belanghebbenden betrokken behoeven te worden.
De omstandigheid dat een (al dan niet aanmerkelijk) deel van de personen ter bescherming van wier belangen een collectieve actie strekt, niet instemt met (het doel van) de rechtsvordering of zelfs een tegenovergesteld standpunt inneemt, staat op zichzelf niet in de weg aan het oordeel dat de vordering strekt tot bescherming van gelijksoortige belangen. Ook dan is voldoende dat de belangen ter bescherming waarvan de rechtsvordering strekt, zich lenen voor bundeling, zodat een efficiënte en effectieve rechtsbescherming wordt bevorderd. Zoals blijkt uit de wetsgeschiedenis, vermeld in de conclusie van de Advocaat-Generaal onder 12 en 13, heeft de wetgever bewust ervan afgezien om representativiteit van de eisende rechtspersoon als voorwaarde in de wet op te nemen, zodat niet als eis gesteld kan worden dat de collectieve actie kan rekenen op de steun van een aanmerkelijk deel van de in aanmerking komende belanghebbenden. Hierbij is van belang dat personen die niet wensen dat een door middel van de collectieve actie verkregen rechterlijke uitspraak jegens hen werkt, zich op de voet van het vijfde lid van art. 3:305a aan de werkingssfeer van die uitspraak kunnen onttrekken (behoudens de aan het slot van lid 5 vermelde uitzondering).

4.3 In het onderhavige geval heeft het hof in rov. 4.4 vastgesteld dat de Stichting aan haar rechtsvordering ten grondslag legt dat makelaars op de door hen vervaardigde foto's en beschrijvingen van het huizenaanbod auteurs-recht hebben, dat de auteursrechten op deze 'objectdata' identiek zijn, dat de inbreuken van Plazacasa op die rechten door overname van de objectdata op haar website Jaap.nl eveneens identiek zijn, en dat de handhavingsbelangen van de makelaars parallel lopen omdat het in beginsel voor iedere makelaar van belang is dat een derde eerst toestemming vraagt alvorens materiaal te kopiëren en te exploiteren waarop de makelaar auteursrecht bezit.
In dit licht staat de door het hof vermelde omstandigheid dat eenderde van de makelaars met het oog op een zo groot mogelijke verspreiding van hun aanbod juist voorstander is van publicatie van hun objectdata op Jaap.nl, gelet op het hiervoor in 4.2 overwogene op zichzelf niet in de weg aan de conclusie dat de Stichting met haar vordering opkomt voor gelijksoortige belangen als bedoeld in art. 3:305a. Het hof heeft immers niet vastgesteld dat de belangen ter bescherming waarvan deze vordering strekt, zich niet lenen voor bundeling.
Anders dan het hof voorts heeft overwogen, biedt het vijfde lid van art. 3:305a in een geval als het onderhavige wel degelijk soulaas voor makelaars die niet instemmen met de vordering van de Stichting. Gelet op de aard en inhoud van het gevorderde (en in eerste aanleg opgelegde) verbod met dwangsom, kan de werking daarvan ten opzichte van bepaalde personen worden uitgesloten, zodat makelaars die niet instemmen met de vordering van de Stichting zich desgewenst op de voet van voormeld vijfde lid kunnen verzetten tegen de werking van de uitspraak ten opzichte van hen, zoals het hof op zichzelf ook heeft onderkend. Nu het gaat om een (in cassatie veronderstellenderwijs aan te nemen) inbreuk van Plazacasa op auteursrechten van de makelaars, kan van de makelaars die wel instemmen met publicatie van hun objectdata op Jaap.nl, zeer wel worden gevergd kenbaar te maken - eventueel op verzoek van Plazacasa, dat de inbreukmakende handelingen wenst te verrichten - dat het op vordering van de Stichting uit te spreken verbod ten opzichte van hen geen werking heeft. Mede gelet op het wettelijk systeem, zoals dat tot uitdrukking komt in lid 5 van art. 3:305a, heeft het hof dan ook een te vergaande eis gesteld door (impliciet) van de Stichting te verlangen dat zij haar vordering beperkt tot de makelaars die bezwaar hebben tegen de openbaarmaking van hun objectdata op Jaap.nl en dat zij daartoe de gegevens van die 'tegenstanders' verzamelt.

Proceskosten: 5.2 De Hoge Raad ziet evenwel aanleiding - ten overvloede - te overwegen dat onderdeel 1.2.1 van het middel terecht klaagt dat het hof de door Plazacasa op de voet van art. 1019h Rv. gevorderde en gespecificeerde kosten niet toewijsbaar heeft geacht op de grond dat in de specificatie niet inzichtelijk is gemaakt hoe van de, door onderscheiden personen bestede, uren tot het vermelde honorarium is gekomen, terwijl ook niet aanstonds duidelijk is op grond waarvan de gevorderde kosten redelijk en evenredig zijn als bedoeld in die bepaling. Nu de door Plazacasa op de voet van art. 1019h gevorderde en gespecificeerde kosten niet door de Stichting waren betwist, ook niet wat betreft de redelijkheid en evenredigheid als bedoeld in die bepaling, stond het het hof niet vrij deze kosten op voormelde grond niet toewijsbaar te achten.
 
Lees het arrest hier.

Rechtbank Zwolle-Lelystad, 10 februari 2010, HA ZA 09-507, De Nederlandse Dagbladpers & diverse uitgevers tegen Provincie Flevoland (met dank aan mr drs M.M.H. Brinke-Schulte, Provincie Flevoland).

Auteursrecht. (Papieren) knipselkranten. Auteursrechtvoorbehoud. Eiseressen, diverse dagbladuitgevers, maken bezwaar tegen papieren knipselkranten van de afdeling Communicatie & Bestuursondersteuning van de Provincie Flevoland. Vorderingen afgewezen. Het in de colofon van de dag- en weekbladen van eiser opgenomen auteursrechtvoorbehoud kan niet worden geëffectueerd ten aanzien van de berichten die zijn opgenomen in de papieren knipselkrant.

Een auteursrechtvoorbehoud kan niet worden gemaakt ten aanzien van ‘nieuws- en gemengde berichten’ (“Aangezien die berichten in het geheel geen voorwerp van auteursrechtelijke bescherming zijn”), ook niet als deze berichten wel een persoonlijk stempel van de maker bevatten. Geen strijd met artikel 5 Auteursrechtrichtlijn. “Artikel 5, eerste lid aanhef en sub c beperkt ingevolge sub o niet de vrijheid van de lidstaten om reeds bestaande beperkingen van het auteursrecht in de nationale wetgeving - zoals in Nederland ten aanzien van nieuws- en gemengde berichten in artikel 15 van de Auteurswet - te handhaven.” Drie-stappentoets is i.c. niet van toepassing. In citaten:

4.5. Het feit dat in het colofon van de dag- en weekbladen van eiseressen staat vermeld dat het auteursrecht uitdrukkelijk is voorbehouden, maakt dit niet anders, nu de onderhavige knipselkranten hoofdzakelijk berichten bevatten die zich volgens gebruik en verkeersopvattingen als 'nieuws- en gemengde berichten' aandienen, ten aanzien waarvan wettelijk is bepaald dat een auteursrecht voorbehoud niet kan worden gemaakt (artikel 15, tweede lid van de Auteurswet). Het was gedaagde dan ook toegestaan om de onderhavige berichten over te nemen in haar papieren knipselkranten, zonder dat een auteursrechtvoorbehoud daaraan in de weg kon staan en daarmee zonder een vergoeding aan eiseressen te betalen. Dat lijkt naar het oordeel van de rechtbank in de gegeven omstandigheden te meer gerechtvaardigd in het voetspoor van het "do ut des" beginsel (Latijn voor: ik geef opdat gij geeft). De rechtbank merkt in dat verband op dat gedaagde inhoudelijk onweersproken heeft gesteld dat het merendeel van de artikelen uit de onderhavige knipselkranten betrekking heeft op nieuwsfeiten waarbij gedaagde is betrokken en die (deels) gebaseerd zijn op door gedaagde uitgegeven persberichten. Die artikelen zijn dus in de bron (mede) afkomstig van gedaagde zelf.

4.6. Er is voorts onvoldoende reden om met eiseressen te veronderstellen dat onder 'nieuws- en gemengde' berichten als bedoeld in artikel 15, tweede lid van de Auteurswet, uitsluitend berichten vallen 'zonder eigen oorspronkelijk karakter en persoonlijk stempel van de maker'. Aangezien die berichten in het geheel geen voorwerp van auteursrechtelijke bescherming zijn, zou artikel 15, tweede lid van de Auteurswet bij zo'n beperkte uitleg van het begrip 'nieuws- en gemengde berichten', volledig zinledig zijn. Het dient er bijgevolg mede in het licht van de genoemde ratio van artikel 15, eerste lid van de Auteurswet, voor te worden gehouden dat onder 'nieuws - en gemengde' berichten niet alleen wordt verstaan mededelingen van louter feitelijke aard over gebeurtenissen die onlangs hebben plaatsgevonden, of die zullen plaatsvinden, maar tevens de berichten uit de dag- en weekbladen over nieuwsfeiten die mede een persoonlijk stempel van de maker bevatten.

4.7. Het standpunt van eiseressen dat het overnemen van de laatstgenoemde berichten uit haar dag- en weekbladen in de papieren knipselkranten van gedaagde strijd oplevert met artikel 5, eerste lid aanhef en sub c en/of artikel 5, derde lid van de Auteursrechtrichtlijn, kan haar evenmin baten. Artikel 5, eerste lid aanhef en sub c beperkt ingevolge sub o niet de vrijheid van de lidstaten om reeds bestaande beperkingen van het auteursrecht in de nationale wetgeving - zoals in Nederland ten aanzien van nieuws- en gemengde berichten in artikel 15 van de Auteurswet - te handhaven. En ten aanzien van de vraag of de onderhavige knipselkranten strijd opleveren met artikel 5, derde lid van de richtlijn, geldt dat cruciaal is of de knipselkranten 'afbreuk wordt gedaan aan de normale exploitatie van werken of ander materiaal en de wettige belangen van de uitgevers van de voornoemde dag- en weekbladen al dan niet onredelijk wordt geschaad'.

4.8. Eiseressen stellen dat zij schade hebben geleden door het feit dat gedaagde een papieren knipselkrant vervaardigde, maar een genoegzame onderbouwing op dit punt ontbreekt. Concreet blijkt dan ook uit niets dat zich hier een situatie heeft voorgedaan die in strijd zou zijn met artikel 5, derde lid van de Auteursrechtrichtlijn. De rechtbank merkt daarbij overigens op dat uit het door partijen genoemde vonnis van 2 maart 2005 van de rechtbank Den Haag blijkt dat eiseressen in die procedure de analoge knipselkrantenpraktijk van de betrokken overheidsinstanties niet langer hebben bestreden (LJN: AS8778).

4.9 De vorderingen van eiseressen worden, gelet op het vorenstaande, afgewezen.

Lees het vonnis hier.

Rechtbank Groningen, 10 februari 2010, Wolters Noordhoff B.V. tegen B. (met dank aan Adonna Alkema & Marloes Bakker, Klos Morel Vos & Schaap)

Auteursrecht. Auteurscontract. Stukgelopen samenwerking na gesteld onvoldoende functioneren. Hoofdredacteur lesmethode stelt onvoldoende financieel gehonoreerd te zijn en beroept zich i.c. o.a. op het auteursrecht op de lesmethode. Rechtbank oordeelt dat auteursrecht middels de overeenkomst is overgedragen aan Wolters Noordhoff. Ook geen ‘blokkeringsrecht’ i.v.m. onvoldoende betaling. Partijen verschillen van mening over hoogte afkoopsom (een ‘verdere vruchtbare samenwerking’ is onmogelijk): gevorderd bedrag van €470.763,- wordt gematigd tot 53.007,92, na aftrek voorschot.

5.4. De rechtbank is van oordeel dat op grond van het in artikel 6.1 van de overeenkomsten bepaalde het auteursrecht dat rust op hetgeen B. in opdracht van Wolters Noordhoff in het kader van het […]-project voor de jaargangen 5 en 7 heeft ontwikkeld, ontworpen of geschreven, met de ondertekening van de overeenkomsten door B. op Wolters Noordhoff is overgegaan.

5.5. Nu het auteursrecht op de werken van B. op Wolters Noordhoff is overgegaan, maakt Wolters Noordhoff bij de gebruikmaking van de werken geen inbreuk op een auteursrecht van B. zodat de vordering onder I zal worden afgewezen.

5.6. Met hetgeen B. onder II heeft gevorderd, te weten dat het gebruik door Wolters Noordhoff van de door hem geleverde werken moet worden verboden tot het moment dat Wolters Noordhoff de aan hem toekomende vergoeding volledig heeft betaald, heeft B. miskend dat een 'blokkeringsrecht’ hem niet toekomt. In artikel 6.1 van de overeenkomsten is immers ongeclausuleerd bepaald dat de volledige auteursrechten en eventuele andere rechten op alle onderdelen van het werk op het moment van ondertekening bij voorbaat aan Wolters Noordhoff worden overdragen. (…).

5.10. Voor het bepalen van de hoogte van de vergoeding is van belang hetgeen partijen daaromtrent onderling hebben afgesproken. In dit kader is het bepaalde in artikel 11.2 van de overeenkomsten van belang. In dit artikel is bepaald dat wanneer een auteur zijn medewerking aan het project tussentijds beëindigt Wolters Noordhoff in overleg met het auteursteam vaststelt welk deel van het honorarium het uitgetreden lid ontvangt. Als richtlijn is daarbij opgenomen dat het uitgetreden lid in principe een honorariumaandeel ontvangt naar rato van de bijdrage aan de uiteindelijke editie, tenzij de omstandigheden van de beëindiging aanleiding geven voor een andere verdeling.

5.16. In algemene zin overweegt de rechtbank vooraf het volgende aangaande dit onderdeel van het geschil. In een geval waarin een team van personen aan één product werkt, laat zich bezwaarlijk vaststellen wat exact ieders aandeel is geweest. Dat geldt in het bijzonder ia het geval dat de één voortbouwt op de inbreng van de ander, zoals het geval is in de onderhavige samenwerking tussen auteur en hoofdauteur. Hier heeft zich in dit verband ook de relevante omstandigheid voorgedaan dat B. voortijdig zijn, , werkzaamheden heeft beëindigd, waarbij zijn inbreng is 'verwaterd in het vervolgens door anderen opgestelde eindproduct. (…)

5.18. Naar het oordeel van de rechtbank kan worden aangenomen dat B. als hoofdauteur niet op de door Wolters Noordhoff gewenste wijze heeft gefunctioneerd en hij in de jaren 2003, 2004 en 2005 vanwege ziekte meerdere malen en gedurende langere tijd zijn werkzaamheden niet heeft kunnen uitoefenen.

5 .22. Uit het voorgaande volgt dat B. ais conceptontwikkelaar en hoofdauteur een bijdrage aan […]  heeft geleverd, maar niet in de mate die hij heeft gesteld.

Lees het vonnis hier.