Kruiwagens
Gerechtshof ’s-Hertogenbosch, 13 maart 2007, rolnummer KG C0600323/HE: Altrad S.A./Van Cranenbroek Schijndel c.s. (met dank aan Ernst-Jan Louwers, Louwers IP/Technology Advocaten
voor het inzenden van het vonnis).
Arrest over beschermbaarheid van kruiwagens. Auteursrecht. Interessante overwegingen met betrekking tot merkgebruik en (herkomst)verwarring bij vermeende slaafse nabootsing.
Altrad heeft uit een faillissement van Fort Kruiwagens de onbezwaarde intellectuele eigendomsrechten met betrekking tot drie modellen kruiwagens overgenomen. Van Cranenbroek brengt in China geproduceerde kruiwagens in haar winkels op de markt die nagenoeg identiek zijn aan de drie modellen kruiwagens. Altrad heeft ex artikel 28 auteursrechtelijk beslag doen leggen onder Van Cranenbroek op een aantal kruiwagens.
Altrad vordert in conventie een verbod met nevenvorderingen. Van Cranenbroek vordert in reconventie opheffing van het beslag, een verbod op verdere beslagen en een voorschot op schadevergoeding. De voorzieningenrechter heeft de vorderingen van Altrad afgewezen en de vorderingen van Van Cranenbroek, met uitzondering van het voorschot, grotendeels toegewezen.
De grieven zijn ten eerste gericht tegen het oordeel van de voorzieningenrechter dat de kruiwagens onvoldoende het subjectieve persoonlijke karkater in zich tot uitdrukking brengen. Het hof overweegt dat ‘het primaat van de vormgeving van de verschillende (…) aangeduide onderdelen van de kruiwagens bij het technisch effect ervan [ligt] en niet bij de persoonlijke invulling van de maker (waarvan overigens niet duidelijk is geworden wie, en op welk moment, als zodanig kan worden aangemerkt)’, waarna het hof de verschillende onderdelen afloopt (r.o. 4.6).
Ten tweede richten de grieven zich op het oordeel van de voorzieningenrechter dat er zich geen slaafse nabootsing voordoet. Het hof oordeelt eerst dat de kruiwagens van Van Cranenbroek vrijwel identiek zijn aan de drie Fort-kruiwagens. Vervolgens oordeelt het hof als volgt:
‘Afgezien van het merk is zo op het oog het enige verschil gelegen in de minder verzorgde afwerking bij de kruiwagens van Van Cranenbroek. Bij de Fort-kruiwagens die bij het pleidooi zijn getoond, is op de zijkant in grote letters het merk FORT in profiel (of in reliëf) aangebracht. De kruiwagens van Van Cranenbroek zijn merkloos. Door Altrad is desgevraagd meegedeeld dat de kruiwagens op zich ook zonder merk geleverd kunnen worden maar dat zij in Nederland en België steeds het merk FORT dragen. Door dit merkgebruik is naar voorlopig oordeel van het hof niet te verwachten dat er bij het in aanmerking komende publiek verwarring is te duchten. De kruiwagens van Van Cranenbroek zijn duidelijk merkloze producten waarbij verder geen enkele verbinding met Fort of Altrad wordt gemaakt, terwijl de kruiwagens van Altrad zich manifesteren als originele Fort-kruiwagens. Kortom: de nabootsing is zonneklaar maar het is geen nabootsing waartegen Altrad zich op de hier behandelde grondslag kan verzetten.’
Het hof oordeelt dat ook de andere grieven worden verworpen. Met betrekking tot de beslagen oordeelt het hof dat daarvoor geen grond is, zodat de desbetreffende vorderingen van Van Cranenbroek voor toewijzing als in het vonnis in eerste aanleg in aanmerking komen. De proceskosten in eerste aanleg dienen gezien het resultaat van die procedure voor rekening van Altrad te komen.
Lees het arrest hier.
De legitimaire massa
Rechtbank Haarlem, 14 maart 2007, LJN: BA0703, Eisers (kinderen) tegen gedaagden (levensgezellinen).
Auteursrecht. Zaak over de erfenis van Anton Heyboer, waarbij de waarde en eventuele (juiste) overdracht van kunstwerken en auteursrechten van belang zijn voor de omvang van de nalatenschap en de legitieme porties.
Met betrekking tot de auteursrechtelijke kant van de zaak constateert de rechtbank dat er voor verschillende periodes verschillende overeenkomsten gelden. Een gedeelte van de werken en rechten behoort, doordat ze niet zijn overgedragen wel tot de nalatenschap, van een (groter) gedeelte zijn alle rechten correct overgedragen.
In geschil is daarnaast of Anton Heyboer de kunstwerken voor een te lage prijs aan de in een VOF verenigde levensgezellinnen heeft verkocht, zodat sprake is van begiftiging. Voor de berekening van de legitieme porties moet worden vastgesteld of erflater de kunstwerken en de daarop rustende auteursrechten voor een te lage prijs heeft vervreemd.
De rechtbank waagt zich echter niet aan de berekening van de legitimaire massa en vaststelling of Anton Heyboer de kunstwerken en de daarop rustende auteursrechten voor een te lage prijs heeft vervreemd en of de begiftiging van dien aard is dat het erflater en gedaagde(n) wel duidelijk moet zijn geweest dat erflater als gevolg daarvan zijn legitimarissen weinig of niets zou nalaten.
De rechtbank besluit een deskundigenbericht te gelasten en houdt iedere verdere beslissing aan.
Lees het vonnis hier.
Hier spreekt Zeist
“Geachte luisteraar, u luistert nu naar de eerste IE-podcast vanuit Zeist.” Historische woorden van Professor mr. Dirk Visser, uitgesproken op het gisteren, in Zeist, waar anders, gehouden jaarlijkse Zeist Symposium van de AIPPI.
Zeist is niet in de laatste plaats een van de belangrijkste sociale gebeurtenissen van IE Nederland, een vergelijking met het ongeveer gelijktijdig gehouden Boekenbal dringt zich op, maar ook inhoudelijk ieder jaar een evenement van formaat. Zoals helaas wel vaker bij congressen en lezingen, sijpelde ook in Zeist de verwoorde kennis vroeger maar mondjesmaat het Figi-hotel uit. Samenvattingen van collega’s en steekwoorden op powerpoint-presentaties vormden vaak de belangrijkste informatieoverdracht in de dagen na het symposium.
Dit jaar is dat anders. Het is niet ondenkbaar dat het gehele symposium in de toekomst op breedbeeldscherm in de stamcafé’s van IE-Nederland live kan worden gevolgd, maar dit jaar zijn er in ieder geval alvast geluidsopnamen van de lezingen en debatten in de grote zaal. Interessant, leuk, maar ook belangrijk: In het debat over de implementatie van de Handhavingsrichtlijn zijn, o.a. door de met een zware delegatie vertegenwoordige (Haagse) rechterlijke macht, stellingen en conclusies geformuleerd die van (groot) belang zijn voor de dagelijkse praktijk van iedereen die zich als advocaat of bedrijfsjurist met IE bezighoudt. Wellicht dat er ook nog uitgewerkte transcript komen, maar dat is iets bewerkelijker en zal wat meer tijd kosten.
Beschikbare IE-podcasts (mp3-bestanden):
Ochtend:
- Opening Professor mr. Charles Gielen. Klik hier.
- Mr. Marc van Wijngaarden (Bird & Bird): Ambush marketing en IE. Klik hier.
- Mr. Robert van Peursem (Rechtbank 's-Gravenhage): Europese Jurisdictie in octrooi geschillen? Klik hier.
- Mr. Joris van Manen (De Brauw): Avatars en copybots: IE in de virtuele wereld. Klik hier.
- Uitreiking VIE Prijs (juryrapport volgt). Klik hier.
Middag: parallelle debatten
- Handhavingsperikelen: beschrijvend beslag, exhibitieplicht en ex parte korte geding. (Mr. Annette A. Hirschfeld (Howrey) en Mr. Bas.J. Berghuis van Woortman (Freshfields) Voorzitter: Prof. mr. Dirk Visser, hoogl. IE-recht RU Leiden en Klos Morel Vos & Schaap). Klik hier.
Niet in de grote zaal, geen opnames, maar wel in de plenaire samenvatting van alle parallelle debatten, klik hier.
- Less scope of protection for trade marks in Europe? (Dr. Verena von Bomhard (Lovells, Alicante) en Prof. Jeremy Philips, Research Director, Intellectual Property Institute London en Consultant, Slaughter and May solicitors, London Voorzitter: Prof. mr. Charles Gielen, hoogl. IE-recht RU Groningen en NautaDutilh).
- Moet het EOB strenger worden? (Ir. Albert Zeestraten, Head Patents Europe, Shell International B.V. en Mr. Dr. Sven Bostyn, Legal Counsel De Clercq, Brants & Partners, Senior onderzoeker Instituut voor Informatierecht (UvA) Voorzitter: Dr. Ruurd Jorritsma, Nederlandsch Octrooibureau).
En er zijn natuurlijk ook foto’s, klik hier.
Marktplaats/Stokke: Registering personal data of every advertiser not required
District Court Zwolle/Lelystad, 14 March 2007, Stokke A.S. versus Marktplaats B.V. (a Dutch subsidiary of Ebay)
Copyright. ISP's. In its decision the court judges that Marktplaats may not be required to register the name, address and residence of all users of Marktplaats and neither of users who place an advertisement with regard to a Stokke product.
According to the court, Stokke's interest in these data is limited. Registering personal data of every Marktplaats user may not be required of Marktplaats because of the consequences this will have on Marktplaats' business operations. Furthermore, implementing a filter and registering personal data of users who place an advertisement with regard to a Stokke product, will cost Marktplaats a more than negligible amount of money and will impose an obligation on Marktplaats to implement such a filter for other rights holders as well. The limited interest of Stokke with regard to the data does therefore not equal out the interest that Marktplaats has in not implementing such a filter.
The court therefore denies all Stokke's claims.
Read the entire judgment here (judgment made available by Christiaan Alberdingk Thijm, Solv).
IEFenglish
Meanwhile in Zeist
Alvast wat Zeist-berichtgeving: "IPKat team blogger Jeremy spent this afternoon in the Netherlands, participating in a discussion on the scope of trade mark protection. The event was the Dutch AIPPI's annual conference at the Figi Hotel, Zeist.
(...)What came out of the session was the impression that European trade mark law is very much in danger of becoming over-intellectualised and increasingly detached from the realities of the way in which traders commercialise goods and services. (...)To start again with a fresh set of trade mark rules and guidance as to their application would be admission that we have squandered the past decade in empirical tinkering, to no avail - but to leave the law as it is, expecting litigant-financed questions to a Delphic court to lead us to a position of greater certainty, seems most unattractive."
Lees hier meer.
Kleine en grote vormen van plagiaat
"Geïnspireerd door Silverman leek het mij de hoogste tijd een Nederlandse versie van Regret the Error te beginnen (in Beta): ‘Correcties, rectificaties en aanvullingen’. Met als doel, totdat alle Nederlandse media zo’n digitale rectificatierubriek hebben, zoveel mogelijk rectificaties te verzamelen, online te publiceren en te becommentariëren.
Daarnaast zal er een verzameling kleine en grote vormen van plagiaat worden aangelegd. Zo merkten we bij weblog Amsterdam Centraal dat een bekend Amsterdams dagblad regelmatig, zonder bronvermelding, citaten overneemt."
Lees hier meer (De Nieuwe Reporter).
Auteursrechten van zenders
“De BBC blijft via het kabelnet van de Rekam te ontvangen. (…) Rekam-directeur H. Grooten zegt dat zijn bestuur blij is dat het na een jaar onderhandelen is gelukt de BBC te behouden voor het Rekamnet. De BBC liet eerder weten zich van de Goudse kabel terug te trekken, omdat de Rekam principieel weigert auteursrechten van zenders te betalen. (…) Liefhebbers van de Engelse zenders moeten er nog wel iets voor doen. De BBC gaat volledig digitaal. De gewone of analoge doorgifte van de BBC wordt per juni stopgezet.”
Lees hier iets meer (AD).
Met een tasje
Zibb.nl bericht dat de natuurvoedingswinkels Albert Heijn beschuldigen van plagiaat. De supermarktketen heeft volgens de biologische specialisten de actie met huis-aan-huis-verspreiding van biotassen schaamteloos gekopieerd. (…) Zowel AH als de biologische specialisten kiezen ervoor om huis-aan-huis tassen te verspreiden, die in de winkels kunnen worden gevuld. De natuurvoedingswinkels verkochten vorig jaar zo'n 35.000 tassen tijdens de actie.
(…) De AH-woorvoerder vraagt zich hardop af of beide tassenacties een kannibaliserende werking hebben op elkaar. 'AH mikt op de light-users van biologische voeding en heeft een totaal andere doelgroep dan de natuurvoedingswinkels. Dit hoeft elkaar niet te bijten.'
Lees hier meer.
Een meer gecontroleerde openstelling
Website Europees Parlement: Online muziekdiensten: Parlement vraagt om gecontroleerde concurrentie. De online muziekmarkt heeft volgens het Parlement bindende wetgeving nodig die de culturele diversiteit van Europa waarborgt. De Europese Commissie heeft een voorstel ingediend om deze markt te openen voor meer concurrentie, maar daar zijn de Parlementsleden kritisch over.
Op dit moment worden de rechten van artiesten op nationaal niveau beschermd door specifieke organisaties. Deze instellingen beschermen de rechten van nationale artiesten ook in andere EU-lidstaten door wederzijdse akkoorden. De Europese Commissie wil de nationale markten voor auteursrechten echter opengooien voor concurrentie.
Verder wil de Commissie het online aanbieden van muziek via Europese regelgeving gaan regelen, waarbij artiesten zelf kunnen kiezen welke organisaties hun auteursrechten beschermen. Volgens de Commissie zal dit zowel de mededinging als de innovatie ten goede komen. Het Parlement is voor een meer gecontroleerde openstelling van de muziekmarkt.
Lees hier meer.
Een lichte associatie met het woord Gras
Rechtbank Arnhem, 12 maart 2007, KG ZA 07-71. Metaforum B.V., Metafoor Ruimtelijke Ontwikkeling en Vastgoed B.V., Metafoor Software B.V tegen Buro Beeld B.V. & Vastenhout (met dank aan Michiel Rijsdijk, Van der Steenhoven).
Over beelden en metaforen. Gesteld auteursrecht op rekenprogramma en foldermateriaal, gestelde verwarring tussen de merken GRAS en FRIS. Stellig geen merkinbreuk, maar voor het overige is de voorzieningenrechter samenvattend van oordeel dat hij zich niet het voor een verantwoorde beslissing vereiste inzicht heeft kunnen verschaffen over de vraag of er sprake is van inbreuk op auteursrecht of slaafse nabootsing. En dat er dus ook nog geen ruimte is voor een volledige proceskostenveroordeling.
Metafoor, een consultant op het gebied van ruimtelijke ordening, maakt voor de grondexploitatieberekening gebruik van (onder meer) het rekensysteem met de naam GRAS, afkorting van Grondgebruikanalyse systeem. De naam `GRAS GrondgebruikAnalyseSysteem' is in 2004 als Benelux-woordmerk ingeschreven.
Buro Beeld richt zich ook op advisering aan de overheid op het gebied van ruimtelijke ordening. Bij Buro Beeld werken een aantal ex-medewerkers van Metafoor, waaronder ook gedaagde Vastenhout. Buro Beeld maakt voor de grondexploitatieberekening gebruik van het systeem genaamd FRIS, afkorting van Financieel Ruimtelijk Informatie Systeem.
Metafoor stelt dat FRIS een ongeautoriseerde verveelvoudiging is van het auteursrechtelijk beschermde computerprogramma GRAS van Metafoor. De uitdraai van een berekening met FRIS stemt visueel geheel overeen met een uitdraai van een berekening met GRAS. Ook de tekst op de website van Buro Beeld zou een verveelvoudiging van het promotiemateriaal van Metafoor zijn. Metafoor stelt ook dat het merk FRIS visueel, auditief en begripsmatig overeenstemt met het merk GRAS.
Auteursrecht
De voorzieningrechter kan, zo te lezen wellicht een beetje met het oog op het Technip-criterium, nog niet met zekerheid te zeggen of er sprake is van een auteursrechtelijk beschermd werk. “ Duidelijk is dat voor GRAS gebruik wordt gemaakt van reeds bestaande computerprogramma's, zoals Microsoft Excel en Acces, zodat geen van beide partijen een beroep op oorspronkelijkheid kan doen, voor zover de opbouw, volgorde en / of lay-out van GRAS en FRIS zijn bepaald door deze bestaande programma's. De voorzieningenrechter sluit echter niet uit dat zowel (het oudere-IEF) RM 97 en RM 2000 als GRAS als een zodanig oorspronkelijke samenvoeging, selectie of bewerking van diverse functionaliteiten kunnen worden gezien dat daarin de persoonlijke, subjectieve visie oftewel het `persoonlijke stempel' van Schreurs en Vastenhout (en in GRAS wellicht ook van Romkes) tot uitdrukking wordt gebracht. Ook sluit de voorzieningenrechter niet uit dat aan GRAS ten opzichte van RM 97 en RM 2000 nieuwe elementen zijn toegevoegd op zodanige wijze dat GRAS moet worden gezien als een nieuw, oorspronkelijk werk en als een zelfstandig werk in de zin van artikel 10, tweede lid, Aw. In dit kort geding is dit echter op basis van de stellingen en de toelichtingen van partijen en de in het geding gebrachte stukken nog niet met voldoende zekerheid vast te stellen om, al is het maar voorlopig, een uitsluitend recht aan te nemen en een verbod tot gebruik van een soortgelijk rekenmodel of programma te rechtvaardigen. Daarvoor is nader feitenonderzoek nodig, waarbij getuigen moeten worden gehoord, en waarvoor mogelijk een deskundigenbericht nodig is.”
Werkgeversauteursrecht
Ook over een mogelijk artikel 7 Aw werkgeversauteursrecht is volgens de voorzieningenrechter nog niets met zekerheid te zeggen. “De voorzieningenrechter stelt vast dat Schreurs en Vastenhout eventuele auteursrechten op GRAS of eerdere rekenmodellen niet bij akte overeenkomstig artikel 2 Aw aan Metafoor hebben overgedragen en daarover ook geen afspraken hebben gemaakt met Metafoor. (…)De door Metafoor overgelegde arbeidsovereenkomsten met Schreurs en Vastenhout bieden onvoldoende aanknopingspunten voor het oordeel dat het (door)ontwikkelen van het systeem GRAS tot de taak van Schreurs en Vastenhout behoorde en dat Metafoor zeggenschap had over de vorm waarin het systeem tot stand zou komen.” Ook de feitelijke situatie (betaalde overuren etc. is onvoldoende helder.
Auteursrechten op promotiemateriaal.
Partijen zijn het erover eens dat het folder- / promotiemateriaal een auteursrechtelijk beschermd werk in de zin van artikel 10 Aw is, en dat de tekst over het systeem FRIS daarmee grotendeels overeenstemt of zelfs identiek is. Wel betwisten Buro Beeld c.s. dat de auteursrechten daarop aan Metafoor toekomen. Vastenhout zou de tekst hebben bedacht en geschreven, zonder daartoe de opdracht van Metafoor te hebben gekregen. Ook hier is de voorzieningenrechter van oordeel dat onvoldoende duidelijk is geworden of het schrijven van het foldermateriaal in dienst van Metafoor tot de taak van Vastenhout behoorde, zodat de voorzieningenrechter ook op dit punt zonder nader onderzoek geen oordeel kan geven.
Merkinbreuk
Op het punt van merkinbreuk is de voorzieningenrechter wel stellig: “Het op dit punt op zichzelf correcte betoog van Metafoor, namelijk dat de aanwezige verschillen tussen merk en teken worden gecompenseerd door de grote mate van overeenstemming tussen de beide rekensystemen, waardoor toch verwarring kan ontstaan bij de gebruikers, gaat naar voorlopig oordeel van de voorzieningenrechter in dit geval niet op. Voor het risico op verwarring zijn de visuele, auditieve en begripsmatige verschillen tussen enerzijds het woordmerk GRAS en anderzijds het teken FRIS te groot. De visueel en auditief overeenstemmende tweede letter R en vierde letter S en het gebruik van hoofdletters vormen daarvoor onvoldoende grondslag. Mogelijk roept het woord FRIS een lichte associatie op met het woord GRAS, maar naar voorlopig oordeel in dit geval onvoldoende om te kunnen spreken van verwarring en dus merkinbreuk. in de zin van artikel 2.20 lid 1, sub b van het Benelux Verdrag Intellectuele Eigendom (BVIE). Daarbij speelt een rol dat GRAS en FRIS afkortingen zijn van Grondgebruik Analyse Systeem respectievelijk Financieel Ruimtelijk Informatie Systeem, hetgeen duidelijk in het promotiemateriaal en op de website wordt vermeld en hetgeen het risico op verwarring verkleint.”
Slaafse nabootsing.
“Met betrekking tot dit beroep is de voorzieningenrechter van oordeel dat Metafoor onvoldoende heeft onderbouwd dat Buro Beeld c.s. evengoed een andere weg hadden kunnen inslaan zonder afbreuk te doen aan de deugdelijkheid en bruikbaarheid van het rekensysteem. Het is de voorzieningenrechter, mede in het licht van de eerder door Schreurs en Vastenhout ontwikkelde rekenmodellen RM 1997 en RM 2000, onvoldoende duidelijk geworden of het product wel voldoende onderscheidend is en welke (technische) elementen strikt noodzakelijk zijn voor de deugdelijkheid en de bruikbaarheid van het systeem en welke elementen niet.”
Samenvattend is de voorzieningenrechter van oordeel dat hij zich niet het voor een verantwoorde beslissing vereiste inzicht heeft kunnen verschaffen over de vraag of er sprake is van inbreuk op auteursrecht of slaafse nabootsing. De voorzieningenrechter wijst de vorderingen af, waarbij ook meespeelt dat er al een bodemprocedure aanhangig over dit en een veel meer omvattend geschil tussen partijen.
Proceskosten.
“Buro Beeld en Vastenhout hebben gevorderd om bij een afwijzend vonnis Metafoor te veroordelen in de volledige feitelijke door hen gemaakte proceskosten in de zin van artikel 14 van de Richtlijn 2004/48/EG betreffende de handhaving van intellectuele eigendomsrechten. De voorzieningenrechter stelt vast dat in beginsel ook de eisende partij die vergeefs een beroep doet op IE-rechten in de volledige proceskosten kan worden veroordeeld, nu artikel 14 van deze handhavingsrichtlijn spreekt van `de in het ongelijk gestelde partij'. Hierboven is echter al gebleken dat het gelijk in dit kort geding deels in het midden blijft, omdat de voorzieningenrechter zich in dit kort nog niet het vereiste inzicht heeft kunnen verschaffen voor een verantwoorde beslissing over de gestelde auteursrechtinbreuk dan wel de gestelde slaafse nabootsing. In dat Licht, terwijl dit kort geding in feite een deelproces vormt van een veel omvangrijkere bodemprocedure, verzet de billijkheid zich, naar het oordeel van de voorzieningenrechter, in dit kort geding tegen een volledige proceskostenveroordeling van Metafoor. Metafoor zal als de deels in het ongelijk gestelde partij op de gebruikelijke wijze door vaststelling van een forfaitair bedrag worden veroordeeld in de proceskosten van Buro Beeld en Vastenhout.”
Lees het vonnis hier.