Diversen  

S.J. van Gompel, Annotatie bij Hof Den Haag (Erven Endstra / Nieuw-Amsterdam c.s.), AMI 2013-6, nr. 13, p. 197-203.
Het laatste oordeel is geveld [IEF 12875]: er rust geen auteursrecht op de gesprekken die wijlen Willem Endstra tussen maart 2003 en januari 2004 op de achterbank van een rondrijdende auto voerde met de Criminele Inlichtingen Eenheid van de Amsterdamse recherche. Het Hof Den Haag, dat het hoger beroep na verwijzing in cassatie behandelde, oordeelt kort gezegd dat, gezien de banaliteit van de vormgeving van de gesprekken, niet kan worden aangenomen dat het door Endstra uitgesprokene op creatieve arbeid van enige betekenis berustte.

Op zich had het hof deze zaak helemaal niet inhoudelijk behoeven te behandelen. Vanwege het ontbreken van het vereiste spoedeisend belang wordt immers reeds geconcludeerd dat de door de erven Endstra in kort geding gevraagde voorzieningen om een eind te maken aan de stelselmatige inbreuk op het aan hen toekomende auteursrecht op de ‘achterbankgesprekken’ niet toewijsbaar zijn (r.o. 4.1-4.5). Behalve dat ‘nog in (zeer) beperkte mate beweerdelijk inbreuk wordt gemaakt op het door de erven Endstra ingeroepen auteursrecht’ neemt het hof in aanmerking dat de erven te lang zonder geldige reden hadden stilgezeten en dat Nieuw Amsterdam c.s., vanwege het kleinschalige karakter van die onderneming, over onvoldoende financiële middelen zou beschikken om langdurige juridische kwesties te voeren. Dit oordeel lijkt alleszins acceptabel, nu er ruim zeven jaar is verstreken sinds de aanvang van het proces in 2006 en er ruim vier jaar ligt tussen het verwijzende arrest van de Hoge Raad en de inhoudelijke voortzetting van de zaak bij het gerechtshof in Den Haag.

(...)

Dat het in de praktijk vaak lastig is om aan te geven waar precies de scheidslijn ligt voor het al dan niet toekennen van auteursrechtelijke bescherming is evident. De uitspraak van het hof in deze zaak laat echter duidelijk zien dat er van een auteursrechtelijk relevante drempel, hoe laag die ook moge zijn, gelukkig nog wel wat over is. Het zou goed zijn als andere rechters deze lijn volgen en zich altijd kritisch afvragen of, in de omstandigheden van het geval, de maker bij het creëren van een voortbrengsel wel creatieve keuzes heeft gemaakt.

Stef van Gompel

Wisso Wissing, 'Overwinning acteurs en artiesten op de Staat wordt bevestigd door Hoge Raad', en Joey Cramer, 'Erwin Angad-Gaur, secretaris van mede-eiser Ntb, kijkt terug op de strijd en de uiteindelijke overwinning' voorpublicaties NORMA Nieuws, p. 10-13.
Bijdragen ingezonden door Stichting NORMA. Al sinds eind 2007 voerde NORMA juridische procedures tegen de Staat over de toenmalige bevriezing van het thuiskopiestelsel [IEF 8934]. Op 27 maart 2012 [IEF 11110] stelde het Hof Den Haag NORMA toch in het gelijk. De regering had volgens het hof nooit mogen besluiten om geen heffing in te voeren op audiospelers en harddiskrecorders. Mede onder invloed daarvan is een nieuw thuiskopiestelsel ingevoerd op 1 januari 2013.

Ondanks dat legde de Staat zich niet neer bij de beslissing van het hof en ging in cassatie bij de Hoge Raad. Op 7 maart 2014 [IEF 13615] heeft de Hoge Raad NORMA’s overwinning van twee jaar geleden bevestigd. Een juridische procedure die ruim zes jaar heeft geduurd, is daarmee definitief beslecht. Het was een lange weg, maar het recht heeft gezegevierd!

(...)

Lees Wisso Wissing, 'Overwinning acteurs en artiesten op de Staat wordt bevestigd door Hoge Raad', en Joey Cramer, 'Erwin Angad-Gaur, secretaris van mede-eiser Ntb, kijkt terug op de strijd en de uiteindelijke overwinning' voorpublicatie NORMA Nieuws, p. 10-13.

Bjorn Schipper, Kleine juridische kroniek van het muziekrecht, Ntb Muziekwereld 2014-1, p. 22 - 25.
Een bijdrage van Bjorn Schipper, Schipper Legal. In 2013 heeft het muziekrecht weer een aantal boeiende zaken opgeleverd. In vervolg op mijn eerdere juridische kronieken van het muziekrecht in de jaren 2011 en 2012 zet ik in deze editie van Muziekwereld een aantal spraakmakende zaken uit 2013 op een rij. Daarbij hanteer ik bij de selectie van zaken dezelfde uitgangspunten als in voorgaande edities.

[red. hieronder de online bronnen van de geselecteerde zaken uit de kroniek]
1. Bekerwedstrijd Vitesse-Ajax moet wijken voor dance-event, ECLI:NL:RBONE:2013:BZ0123
2. De brievenbusfirma van de Stones, IEF 12250
3. Geen annulering al gepland optreden Sandra van Nieuwland, IEF 12272
4. Geen gratis downloads bij The Voice of Holland, RB 1615
5. Het bloemenportret van Ilse de Lange, IEF 12353
6. GRAMMY geen fan van GLAMMIES, IEF 12363
7. Sena toegang ontzegd, IEF 12859
8. Ook Nederlands Symfonie Orkest moet wijken
9. Gestolen geluidsbanden The Beatles, IEF 12921
10. Muziek op een personeelsfeestje, IEF 12965
11. Opheffing ‘dubbelclaim’ bij Sena, IEF 12975
12. Publishing: vervolg Nanada cs./Golden Earring, IEF 13004
13. Billijke vergoeding muziekgebruik op dance-festivals, IEF 13096
14. Geen tributeshow The Blues Brothers, IEF 13120
15. Strijd tussen coverbands, IEF 13136
16. Rivaliserende popstars: venijnige staart

Willemijn de Jonge, Rubriek: enerzijds/anderzijds: subsidiëren of niet? SENA Performers Magazine maart 2014 , p.16-17
Bijdrage ingezonden door SENA Performers. De een kwam met een motie om reissubsidies voor popmuzikanten af te schaffen; de ander diende een motie in om muziek op te nemen in het gesubsidieerde topsectorenbeleid. Arno Rutte van de VVD en Vera Bergkamp van D66 staan lijnrecht tegenover elkaar als het om steun voor de muzieksector gaat.

Arno Rutte (cultuurwoordvoerder voor de VVD in de Tweede Kamer): De kamer wees mijn motie af, terwijl 95 procent van de bevolking het een uitstekend voorstel vond. Er bestaat een enorme discrepantie tussen wat de bevolking vindt en wat de kamer vindt als het om cultuur gaat. Dat is iets wat de cultuursector zich niet lijkt te beseffen. De popsector stelt zich veel te afhankelijk op van de overheid.(...)

Vera Bergkamp (D66-Tweede Kamerlid) Het standpunt van de VVD verbaast me eerlijk gezegd nogal. De VVD is normaal juist voor het stimuleren van het bedrijfsleven. Wat D66 betreft is de popsector voor een deel gewoon een industriesector. Onze overheid doet hetzelfde met exportkredieten en handelsmissies, namelijk het ondersteunen van het Nederlandse product in het buitenland. Dat is goed voor ons imago en onze economie: het schept kansen en werkgelegenheid en daar verdient de overheid ook geld aan.(...)

Bijdrage ingezonden door Reindert van der Zaal, Kennedy Van der Laan.
Vanuit ons kantoor kijken we momenteel uit op de kermis die midden in het Amsterdamse Westerpark uit de grond is gestampt. Aangetrokken door alles waardoor mensen zich tot een kermis aangetrokken voelen besloot een collega met een groep vrienden een bezoek te brengen aan de kermis, waarbij een rit in de achtbaan uiteraard niet mocht ontbreken. Tijdens de rit wordt de groep op de foto gezet door een automatische camera. De foto komt vervolgens bij de ingang van de achtbaan op een bord te hangen en is na afloop van de rit te koop. Je kent het wel.

De foto blijkt vrij hilarisch. Dus aanschaffen zou je zeggen. Maar in plaats van de foto te kopen bedacht een van de vrienden dat hij ook gewoon met zijn telefoon een foto van die foto kon maken. Twee seconden na de klik van zijn telefooncamera vloog (of beter gezegd: viel) een woedende kermisexploitant hem aan. Naast de nodige verwensingen zou er sprake zijn van “plagiaat”. En de kermisexploitant leek daarbij niet van plan zijn gestelde rechten via de reguliere juridische weg te gaan handhaven.

Uiteindelijk bracht de groep het er heelhuids vanaf. Maar de situatie riep de vraag op of de kermisexploitant een punt had; kunnen geautomatiseerde achtbaanfoto’s auteursrechtelijk zijn beschermd? En leverde de met de telefoon gemaakte foto van de achtbaanfoto dus inderdaad een inbreukmakende verveelvoudiging op, zoals de kermisexploitant claimde (althans leek te claimen)?

Mijn eerste ingeving was nee, dergelijke automatisch gemaakte foto’s doorstaan de auteursrechtelijke werktoets niet en worden daarom niet onder het auteursrecht beschermd. Maar als ik er over door denk lijkt deze gedachte toch te kort door de bocht.

Om voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking te komen, is vereist dat het werk een eigen, oorspronkelijk karakter heeft en het persoonlijk stempel van de maker draagt. Het Hof van Justitie heeft de maatstaf zo geformuleerd dat het moet gaan om "een eigen intellectuele schepping van de auteur van het werk". Het werkbegrip vindt haar begrenzing waar het eigen, oorspronkelijk karakter enkel datgene betreft wat noodzakelijk is voor het verkrijgen van een technisch effect.

In het geval van de achtbaanfoto’s geldt dat de kermisexploitant -net als een ‘reguliere’ fotograaf- keuzes maakt in onder meer de hoek van de lens, lichtgevoeligheid, mate van zoom, belichting en positionering van de camera. Deels zullen deze keuzes technisch bepaald zijn, simpelweg om de foto mogelijk te maken, maar het is in mijn optiek niet uit te sluiten dat hierbij door de maker -binnen de bewegingsvrijheid die hij heeft- ook zuiver creatieve keuzes worden gemaakt.

Hoewel er excepties zijn die mogelijk een uitweg bieden (zoals, afhankelijk van het gebruik, de privé-kopie exceptie) lijkt de claim van de kermisexploitant al met al niet op voorhand kansloos. De man die de foto maakte ontsnapt dus mogelijk aan een met dwangsommen versterkt verbod, schadevergoeding wegens gederfde inkomsten, een volledige proceskostenveroordeling, afgifte van het inbreukmakende materiaal en nog een hele rits aan nevenvorderingen. In theorie ja. Want als gezegd leek de kermisexploitant andere handhavingsstrategieën te hebben.

Tot slot kan het nog zo zijn dat iemand anders dan de kermisexploitant de camera heeft geplaatst en alle voornoemde (creatieve) keuzes heeft gemaakt. Dan wordt die derde mogelijk als maker aangemerkt. Wil de kermisexploitant met succes op eigen naam inbreukvorderingen kunnen instellen, dan zal hij de rechten overgedragen moeten krijgen van die derde; als licentienemer lijkt hij dat immers niet te kunnen. Wellicht bestaat er behoefte bij de exploitant aan IE-advies en liggen er mooie acquisitiemogelijkheden op de kermis.

Reindert van der Zaal

M. Driessen, '3D-printen maakt herziening van regels nodig', FD 10 maart 2014.
Bijdrage ingezonden door Marjolein Driessen, Legaltree. In de medische wereld worden 3D-printers al ingezet voor het vervaardigen van protheses. In de mode- en meubelindustrie worden prototypes veelal geprint in 3D en bij de Hema kunnen consumenten zelf sieraden laten printen. Het logische vervolg is dat er nu sites ontstaan die mensen die in hun woon- of werkomgeving een 3D-print willen laten maken, in contact brengen met (privé)-eigenaren van 3D-printers.

(...)
Dat 3D-printen veranderingen teweeg gaat brengen is een feit. Hoe verstrekkend de juridische consequenties zullen zijn, is afwachten maar wordt wellicht binnenkort duidelijker. Bedrijven zullen een manier moeten vinden om het aantrekkelijk te maken voor consumenten om legale 3D-prints aan te schaffen. En de uitzonderingen voor privékopieën die nu voor consumenten gelden binnen het auteursrecht, maar ook het merken-, modellen- en octrooirecht, zijn aan een update toe.

Marjolein Driessen

P.G.F.A. Geerts, Noot onder Vuurkorvenarrest (HR 25 oktober 2013, S&S/Esschert), IER 2014/6.
Bijdrage ingezonden door Paul Geerts, Rijksuniversiteit Groningen. [bijgevoegde noot gaat over het Vuurkorven-arrest [IEF 13179] dat volgende week in Zeist in debat III aan de orde komt, IEF 13579]
1. In dit arrest van de Hoge Raad spelen de volgende vier vragen:
– in hoeverre is het auteursrechtelijk beschermingscriterium (voor gebruiksvoorwerpen) Europees geharmoniseerd?;
– is voor toepassing van art. 3.29 in verbinding met art. 3.8 BVIE vereist dat sprake is van een voor bescherming in aanmerking komend model als bedoeld in art. 3.1 lid 1 BVIE?;

– in hoeverre komt de regeling die het BVIE met betrekking tot het auteursrecht op modellen kent in strijd met de GModVo?;
– wanneer is in een kortgedingprocedure sprake van nauwe verwantschap tussen hoofdvordering en nevenvordering?

(...)

20. Hoe dat verder ook zij, voor de Hoge Raad was het onder deze omstandigheden een ‘koud kunstje’ om de tegen dit oordeel van het hof ingediende klacht (dat het hof met name gezien de onomkeerbaarheid van de nevenvorderingen onvoldoende heeft gemotiveerd waarom er sprake is van nauwe verwantschap) te verwerpen (r.o. 4.3.2):

“Het hof heeft de bedoelde nevenvorderingen nauw verwant geacht met de voor beoordeling in kort geding voldoende spoedeisende hoofdvordering. Het onderdeel klaagt dat de klaarblijkelijk door het hof toegepaste regel van HR 15 juni 2007, ECLI:NL:HR:2007:BA1522, NJ 2008/153 in dit geval niet opgaat, doch het zet niet uiteen waarom dat het geval zou zijn, anders dan wegens de eerdergenoemde onomkeerbaarheid. Nu het bij deze nevenvorderingen voorts gaat om maatregelen die, naar het hof overwoog, ertoe strekken te bewerkstelligen dat verdere inbreuken op het auteursrecht uitblijven – en die derhalve ter versterking van het opgelegde inbreukverbod dienen – en S&S die vorderingen voor het overige inhoudelijk niet had betwist, kon het hof nauwe verwantschap in bovenbedoelde zin aannemen en behoefde die onomkeerbaarheid het hof niet van toewijzing te weerhouden”.

21. Al met al denk ik dan ook dat wij voorzichtig moeten zijn om aan deze beslissing van de Hoge Raad al te veel conclusies te verbinden. Daaruit kan in ieder geval niet worden afgeleid dat de Hoge Raad op zijn in het Bax/Weijers-arrest gegeven beslissing is teruggekomen.

Op donderdag 27 maart 2014 van 13:00 tot 17:30 organiseert eduLex, onderdeel van uitgeverij deLex, een congresmiddag Kunst & IE-rechten op een wel zeer toepasselijke locatie in Amsterdam: het Van Gogh museum. Voorafgaand aan de bijeenkomst kunt u, onder begeleiding van een gids, het museum bezoeken. De thema's van deze middag zijn: intellectuele eigendomsrechtbescherming van stijl en appropriation art en juridische aspecten van authenticitieit van kunstwerken. Tot slot zal door het Van Gogh museum een exclusieve toelichting worden gegeven op het gebied van authenticiteitsonderzoek naar werken van Van Gogh.

Quirijn Meijnen bespreekt aan de hand van drie actuele zaken het spanningsveld tussen appropriation art en stijlbescherming in beeldende en toegepaste kunst. Zo overwoog de Hoge Raad in de zaak Broeren tegen Duijsens dat nabootsing van (stijl)kenmerken niet onrechtmatig is [IEF 12509]. Het Hof Amsterdam besloot dat een variant op de Delftsblauw stijl wel beschermd is voor onderzetters [IEF 13114] in de zaak Van Loo tegen Souvenirindustrie Buis. In de zaak Piet Hein Eek kwam aan de orde dat werken van toegepaste kunst stijlbescherming kunnen genieten [IEF 13449].

René Klomp zal spreken over de juridische aspecten van authenticiteit. Markus Roubrocks ziet afgelopen januari zijn claim tegen het Van Gogh museum over echtheid afgewezen worden [IEF 13403]. Wie bepaalt of een werk echt is? Wat kan een eigenaar doen en wat kan hij niet doen om zijn schilderij/tekening, etc. erkend te krijgen? Hoe wordt daar in verschillende landen over gedacht? Wat is de rol van veilinghuizen? Is de aankoop van kunst een kansovereenkomst, zoals in de zaak rondom Cornelis Springer naar voren is gebracht [K&R 81]? Deze cursus biedt verdieping en verbreding voor de specialist met voorkennis.

Locatie
Van Gogh museum, Museumplein te Amsterdam.
Klik hier voor adres, toegankelijkheid, route en parkeren.


Programma
12.00 - 12.45 uur facultatieve rondleiding met gids
12.45 - 13.00 uur intekenen
13.00 – 14.30 uur Appropriation art, stijlbescherming in kunst
Quirijn Meijnen, Leopold Meijnen Oosterbaan
14.30 – 15.00 uur Pauze
15.00 – 16.30 uur Valse kunst, authenticiteit, aansprakelijkheid van musea
René Klomp, juridisch adviseur en docent kunst-en-recht aan de UvA
16.30 – 17.30 uur Exclusieve bijdrage over authenciteitsonderzoek naar Van Gogh
Teio Meedendorp, Van Gogh museum
17.30 - 18:00 uur Borrel

Kosten deelname
€ 450,00 per persoon
€ 375,00 sponsors IE-Forum en/of KunstenRecht.nl
€ 100,00 rechterlijke macht/wetenschappelijk personeel (full time).

Genoemde prijzen zijn excl. BTW, inclusief rondleiding met gids, koffie, thee, documentatie en de borrel. Komt u in aanmerking voor korting, selecteer de juiste prijs in het bestelformulier, uw factuur wordt direct toegezonden als bevestiging.

Bijdrage ingezonden door Charlotte Meindersma, Charlotte's Law & Fine Prints. Embedden, licentie, recht & praktijk, handhaving en oplossing voor de praktijk. Getty stelt vanaf vandaag (6 maart 2014) 35 miljoen beelden ter beschikking voor niet-commercieel gebruik. Een vernieuwende stap in de strijd om auteursrechten in de beelden- en fotoindustrie.

EMBEDDEN
Getty stelt deze voorwaarden uiteraard wel onder een bijzondere licentie ter beschikking. De 35 miljoen foto’s mogen enkel gebruikt worden door deze te embedden. Getty maakt daarvoor speciale embed links aan bij de beelden. Alleen deze links mogen gebruikt worden.
Getty heeft hiervoor gekozen, omdat ze zo invloed hebben op de wijze waarop naamsvermelding plaatsvindt en omdat het plaatje op deze manier altijd naar de website van Getty zal leiden, waar voor het beeld vervolgens ook een licentie voor ander soort gebruik te verkrijgen is.
Op een later moment wil Getty bovendien reclame aan de beelden toevoegen, zoals dat nu ook bij YouTube filmpjes te zien is. Over de exacte invulling daarvan denken ze nog na.

LICENTIE
Getty biedt een vrij korte, maar onduidelijke licentie aan. Simpel gezegd staan ze commercieel gebruik in deze licentie niet toe, maar redactioneel wel.
Commercieel is in elk geval reclame, advertenties en merchandising. De beelden mogen enkel voor redactionele doeleinden gebruikt worden. Volgens de licentie zijn dit in elk geval beelden met een nieuwswaarde.

RECHT & PRAKTIJK
Er blijft een groot grijs gebied bestaan. De licentie vult dit niet op.
Veel gebruikers van beeld, zoals (redacties van) kranten en tijdschriften, personeelsbladen en reclame-tijdschriften (tijdschriften voor klantenbinding gemaakt worden), zijn al snel van mening dat er sprake is van redactioneel gebruik. Bovendien werken veel stockbureaus niet met goede licenties. Er bestaat een verschil tussen de micro-stock sites, zoals istockphoto, shutterstock en fotolia en de stockbureaus die duurdere, vaak ook exclusievere beelden in licentie geven. Micro-stock sites hebben vaak uitgebreide voorwaarden en licenties, die vooraf vaststaan, terwijl de exclusievere bureaus nauwelijks met duidelijke licenties werken. Waar precies de grens tussen redactioneel en commercieel ligt, is voor partijen zelf vaak ook niet duidelijk. Deze onduidelijkheid door Getty, kan daarom niet ingevuld worden aan de hand van wat in deze branche gebruikelijk is.

HANDHAVING
Getty heeft verder aangegeven hun huidige handhavingsbeleid voort te zetten. Wie gebruik maakt van de embed-functie, maar dit volgens Getty niet binnen de licentie doet, zal daar door Getty op aangesproken worden. Waarschijnlijk meteen met een brief van een van Getty’s advocaten die namens Getty een zeer hoge schadevergoeding zullen vragen.
Enerzijds lijkt Getty welwillend te zijn en juist hun beleid aan te willen passen aan de huidige praktijk, anderzijds biedt hen dit ook kansen de onwetende inbreukmaker die dacht het juist goed te doen, nog sneller en harder aan te pakken.

OPLOSSING VOOR DE PRAKTIJK
Getty wil uiteindelijk advertenties bij deze beelden gaan plaatsen. Het lijkt daarmee voornamelijk op een nieuw verdienmodel. Mensen die gebruik willen maken van de foto’s, zullen ofwel op de traditionele wijze licenties aan moeten kopen via (micro)stock bureaus of kunnen deze gratis beelden gebruiken, waarbij ze in feite via reclame-uitingen betalen. Daarmee lijkt de markt van het beeldgebruik te leren van wat er in de muziekindustrie al een tijd aan de gang is.

Charlotte Meindersma

Erik Thijssen, Thecontentmap.nl, voorgepubliceerd op PlatformMakers.nl.
Tijdens Eurosonic Noorderslag werd door Minister Jet Bussemaker www.thecontentmap.nl gelanceerd. De website helpt consumenten om legale content, zoals e-books, muziek, films en TV-uitzendingen op het internet te vinden. Omdat het voor consumenten niet altijd even eenvoudig is te zien of online content met of zonder toestemming van rechthebbenden wordt aangeboden, en of het wel veilig is bestanden te downloaden, wil Thecontentmap.nl een doorverwijzing bieden naar alle aanbieders van legale diensten in Nederland.

Het initatief werd overgenomen uit Engeland waar www.thecontentmap.com al geruime tijd bestaat. De lancering van de website is een van de eerste publieke resultaten van de Federatie Auteursrechtbelangen, het samenwerkingsverband van de gehele auteursrechtensector dat twee jaar geleden werd opgericht. (...)

Een succes mag ook genoemd worden dat Minister Bussemaker de nieuwe website niet alleen lanceerde, maar dat zij ook (financiële) ondersteuning toezegde voor de campagne om de website onder de aandacht te brengen van jongeren, het onderwijs en opvoeders. Een site alleen heeft immers weinig toegevoegde waarde op het internet; alleen als consumenten hem ook weten te vinden, is er een daadwerkelijke meerwaarde om legale content toegankelijker te maken. De minister: ‘Die content is niet zomaar vanuit het niets op het net verschenen. Daar hebben makers en producenten veel tijd, energie en geld ingestoken. Als we willen dat ze dat blijven doen, moeten we ervoor betalen. Eerlijk is eerlijk.’