Vzr. Rechtbank Amsterdam 4 oktober 2012, zaaknr. 519891 / KG ZA 12-863 MW/TF (Kinderdagverblijf Bambini B.V. voor haar museumactiviteiten h.o.d.n. TORTURE MUSEUM tegen Aquaris B.V.)

Uitspraak ingezonden door Lars Bakers en Christine Diepstraten, Bingh Advocaten B.V..

Beschrijvende handelsnaam. Merkenrecht, internationale bekendheid, geen inburgering.

Bambini exploiteert aan het Singel in Amsterdam een museum voor middeleeuwse martelwerktuigen en gebruikt de handelsnaam MEDIEVAL TORTURE MUSEUM en bezit het beeldmerk TORTURE MUSEUM. Aquaris heeft eveneens een museum, maar is gevestigd aan het Damrak voor soortgelijke werktuigen en gebruikt de naam MUSEUM OF MEDIEVAL TORTURE INSTRUMENTS. Bambini vordert dat de handelsnaam en merkrechten van Bambini worden erkend en dat Aquaris het gebruik van de overeenstemmende namen en tekens zal staken. Raadpleging van de website leidt tot de conclusie dat er geen gebruik meer wordt gemaakt van de naam MEDIEVAL TORTURE MUSEUM, maar van MUSEUM OF MEDIEVAL TORTURE INSTRUMENTS, deze naam is ingeschreven in het KvK-register.

De voorzieningenrechter is van oordeel dat de namen MEDIEVAL TORTURE en MEDIEVAL TORTURE MUSEUM een zeer beschrijvende handelsnaam is, derhalve komt de naam MEDIEVAL TORTURE MUSEUM geen handelsnaamrechtelijke bescherming toe. Ondanks de internationale bekendheid, is er geen sprake van inburgering. De figuratieve beeldkenmerken hebben een geringe onderscheidende kracht. De totaalindruk van het teken van Aquaris is afwijkend van de totaalindrukken van de beeldmerken van Bambini. De vorderingen van Bambini worden afgewezen.

Op andere blogs:
DomJur 2012-903 (Bambini – Aquaris)
IE-Forum (Noot bij Vzr. Rechtbank Amsterdam Torture musea)

D.J.G. Visser, ‘Kabelcontract ten einde, producenten voortaan rechtstreeks betaald’, IE-Forum 11831.

Een bijdrage van Dirk Visser, Klos Morel Vos & Schaap / Universiteit Leiden.

Per 1 oktober 2012 heeft zich een belangrijke verandering voorgedaan in het auteursrechtelijke medialandschap in Nederland. De producenten zijn uit het ‘kabelcollectief’ en ontvangen nu rechtstreekse betaling van de distributeurs. Daarmee is het kabelcontract zoals dat sinds 1985 bestaat ten einde. Dit is het eerste belangrijke resultaat van de vereniging Rechtenoverleg voor Distributie van Audiovisuele Producties (RODAP) . In RODAP zijn de Nederlandse distributeurs, omroepen en producenten verenigd. Het is de bedoeling van RODAP om te komen tot een nieuw model waarbij voor alle distributie van audiovisueel materiaal in Nederland gezamenlijk wordt afgerekend met de collectieve belangenorganisaties.

(...) RODAP probeert alle lineaire televisie-uitzendvormen naar alle platforms inclusief de ‘catch-up’ (gratis uitzending gemist), door haar aangeduid als ‘Basic Media Services’, in één collectief modelcontract geregeld te krijgen. Daarbij zou in beginsel iedereen evenveel blijven betalen als voorheen: de distributeurs zouden het deel betalen dat zij nu aan ‘het collectief’ betalen en de omroepen zouden het deel betalen dat zij nu aan Buma en Sena betalen. Verder wil RODAP in de afspraken ook direct een regeling voor de zogenaamde ‘Extra Media Services’ c.q. de Video-on-Demand-diensten en andere betaaldiensten die RODAP-partijen aanbieden.

Afdeling bestuursrechtspraak Raad van State (België) 21 september 2012, nr. 220.695 (Ter Beke / Pluma N.V. tegen la Région wallonne, betrokken derde: l'a.s.b.l. Association pour l'Usage et la Défense du Saucisson d'Ardenne)

Merkenrecht, geografische oorsprong, beschermde geografische aanduiding. Verordening 510/2006 , 2081/92 en 2082/92.

Ter Beke-Pluma mag de Vlaamse salami, gemaakt in Wommelgem in Vlaanderen, niet meer onder de naam "Saucisson d'Ardenne" verkopen. De Raad van State verwerpt het beroep van Ter Beke-Pluma dat de salami ‘de Ardense worst’ een generieke benaming is geworden, de salami in kwestie heeft geen band met de Ardennen. Onder meer spreekt de Afdeling over de reputatie van de in de Ardennen gezouten vleeswaren. Er wordt ook verwezen naar een aantal slagers gevestigd in de Ardennen die de geografische oorsprong wel mogen aangeven. De benaming Ardennen van het product betreft een beschermde geografische aanduiding in Wallonië. Om deze redenen mag de in Vlaanderen geproduceerde salami niet aangeduid worden als 'saucisson d'ardenne'.

De Raad van State overweegt:

“Considérant que la requérante elle-même ne conteste pas que la recette du saucisson d’Ardenne vient de l’Ardenne; que la circonstance qu’il en soit fabriqué ailleurs, même depuis longtemps, notamment par la requérante, n’a pas pour effet de modifier son lieu d’origine, c’est-à-dire la région où il a été initialement produit ou commercialisé;”

“Considérant que la réputation attribuée à une origine géographique est un critère pertinent pour décider de la reconnaissance d’une indication géographique protégée; qu’il importe peu que des produits, même d’aussi bonne qualité, soient fabriqués en d’autres lieux;”

“Considérant que l’argumentation présentée pour la première fois dans le dernier mémoire, en rapport avec le lieu de production, de transformation ou d’élaboration, aurait pu figurer dans la requête et n’est, de ce fait, pas recevable; qu’en cette branche, le moyen n’est pas fondé;”

“alors que de telles indications géographiques ne peuvent être reconnues que pour autant qu’elles désignent un produit originaire de la région de l’Ardenne, ce qui n’est pas le cas; qu’elle fait valoir que le champ d’application du règlement est limité «à certains produits agricoles et denrées alimentaires pour lesquels il existe un lien entre les caractéristiques du produit ou de la denrée et son origine géographique» (considérant n° 8 du règlement) et que cette nécessité d’un lien existant entre le produit ou la denrée et son origine géographique fait l’objet de la première des trois caractéristiques qu’une indication géographique doit obligatoirement présenter; qu’elle indique que même si un tel lien a pu exister entre les indications géographiques litigieuses et la région de l’Ardenne, ce lien est depuis bien des décennies absent, et que les produits mis sur le marché actuellement sous les indications géographiques litigieuses sont rarement originaires de l’Ardenne, qu’elle estime que s’il est louable pour les bouchers ardennais d’essayer de «relocaliser» la production des saucissons d’Ardenne en Ardenne afin d’y pérenniser de l’emploi (...)"

Op andere blogs:
HLN.be (Vlaamse salami mag niet 'Saucisson d'Ardenne' heten)

Vzr. Rechtbank ´s-Gravenhage 4 oktober 2012, zaaknr. 428297 / KG ZA 12-1079 (International Brush Company B.V. tegen Koti Industrieel en Technisch Borstelwerk B.V. en Jurenco Equipment B.V.)

Verkort vonnis ingezonden door Matthijs Marell en Lars Huisman, Bird & Bird.

Een kop-staart vonnis, waarvan de motivering spoedig zal volgen, waarin de voorzieningenrechter de vorderingen afwijst en IBC in de kosten veroordeelt.

1.3. Op grond van de stukken en het verhandelde ter zitting van 3 oktober 2012 wordt spoedheidshalve een verkort vonnis gewezen. Een uitgewerkt vonnis volgt zo spoedig mogelijk.

Het meegezonden commentaar: De zaak ging om onkruidborstels. Eiseres claimt Gemeenschapsmodelrechten op een van haar onkruidborstels en ook auteursrecht. Zij beschuldigt gedaagden van inbreuk door het op de markt brengen van een bepaald type onkruidborstel. Eiseres heeft om verkorte termijn gevraagd vanwege het feit dat er gister een beurs in Papendal (DEMOdagen) is begonnen waar alle partijen een stand hebben.

Gevorderd is een EU verbod op modelrechten, verbod NL op auteursrechten, recall en rectificatie, dwangsommen en proceskosten 1019h. Gedaagden hebben alleen afwijzing gevraagd en tevens proceskosten 1019h. Iedere partij heeft alles uitvoerbaar bij voorraad gevraagd.

ABRvS 3 oktober 2012, LJN BX8935 (appellant tegen Ministerie van Defensie)

Voor de volledigheid en in navolging van IEF 9780. WOB-verzoek over begraven van personen in Potoçari, Srebrenica. Vertrouwelijkheid van debriefingsverklaringen, niet openbaar. Verweesde werken.

Met inachtneming van de uitspraak van de Rechtbank, heeft de minister bij besluit van 9 augustus 2011 het door de eiser gemaakte bezwaar, voor zover dit betrekking heeft op voormelde locatie, gegrond verklaard en twee foto's openbaar gemaakt. Appellant betoogt dat de minister ten onrechte heeft nagelaten te kennen te geven, op welke plaats in de archieven de twee foto's zijn aangetroffen. De Wob bevat echter geen verplichting om bij de openbaarmaking van documenten de vindplaats ervan te vermelden.

5.1. Eerder (uitspraak van 19 januari 2011 in zaak nr. 201002565/1/H3) heeft de Afdeling overwogen dat de minister openbaarmaking van alle debriefingsverklaringen uit het Archief Debriefing Srebrenica integraal met toepassing van artikel 10, tweede lid, aanhef en onder e en g, van de Wob mocht weigeren. Het betoog dat internationale verdragen verplichten tot melding van het begraven van ongeïdentificeerde personen aan organisaties die met het opsporen en identificeren van overleden personen belast zijn, geeft geen grond om thans tot een ander oordeel te komen. Daarbij wordt in aanmerking genomen dat de Wob van het belang van openbaarmaking voor een goede en democratische bestuursvoering uitgaat en het gewicht ervan niet afhankelijk is van datgene, waarop de desbetreffende documenten betrekking hebben.

13. [appellant] betoogt dat de minister ten onrechte heeft nagelaten te kennen te geven, op welke plaats in de archieven de twee foto's zijn aangetroffen.

13.1. De Wob bevat geen verplichting om bij de openbaarmaking van documenten de vindplaats ervan te vermelden. Derhalve faalt het betoog.

Hof 's-Gravenhage 2 oktober 2012, LJN BX8708 (Leidseplein beheer tegen Netcom Service)

Leidseplein-merken

Buldog-pornowebsite

Butch the bulldog (1940)

Uitspraak mede ingezonden door Michiel Ellens, Teurlings & Ellens Advocaten.

IE; merkenrecht; The Bulldog bekend merk? Vereisten voor het leggen van een verband; eisen aan bewijsaanbod.

In navolging van IEF 2110, over de verhouding WIPO-arbitrage [D2004-0174] versus nationale rechtspraak, de geldige reden en de reputatie van bepaalde waren en diensten. [Netcom service] vorderde en kreeg i.c. een verklaring voor recht dat de domeinnamen bulldog.com en buldog.com, waarop pornografische waren en diensten werken aangeboden, geen inbreuk maken op enige merk- en/of handesnaam- en/of enige andere rechten van Leidseplein beheer.

Na het tussenarrest LJN BP7954, volgt dit eindarrest: Het gaat in de onderhavige zaak om de vraag of [geïntimeerde] inbreuk maakt op de merkrechten van [appellant] door gebruik te maken van de tekens 'buldog' en/of 'bulldog'. [geïntimeerde] heeft gebruik gemaakt van de domeinnamen bulldog.com en buldog.com om onder deze domeinnamen pornografische waren en diensten aan te bieden. De grieven leiden niet tot vernietiging en het vonnis waarvan beroep moet worden bekrachtigd. In het midden kan blijven of, c.q. hoe lang [appellant] gebruik van de tekens 'bulldog' en 'buldog' heeft gedoogd en of sprake is van rechtsverwerking.

Appellant heeft nader bewijs aangeboden omtrent de bekendheid van de The Bulldog-merken. Andere feiten dan genoemde bezoekersaantallen en publicaties acht het hof onvoldoende, voor zover een marktonderzoek werd aangeboden, had hij deze zonder nadere instructie moeten overleggen.

Een van oorsprong uniek merk kan verwateren (onder verwijzing naar HR 3 februari 2012, IEF 10862). De illustratie van het beeldmerk is in allerlei varianten op het internet te vinden als clipart en de buldog is geënt op een stripfiguur die in 1940 door Walt Disney is ontworpen. Het publiek dat kennisneemt van het gebruikte teken zal geen verband leggen met de merken van appellant.

Wat betreft de stelling dat geïntimeerde heeft willen aanhaken bij de bekendheid van het merk The Bulldog ligt de bewijslast bij appellant. Deze heeft echter geen bewijs van bedoelde stelling aangeboden.

In citaten

Is The Bulldog een bekend merk?
6.6. [appellant] heeft nader bewijs aangeboden van "haar stellingen omtrent de bekendheid van de The Bulldog merken, onder meer door het horen van nader op te geven getuigen". Voor zover wordt aangeboden getuigen te doen horen is het bewijsaanbod onvoldoende gespecificeerd. Een bewijsaanbod dient feiten en omstandigheden aan te wijzen waaromtrent men getuigen wenst te horen. 'Bekendheid' in de zin van artikel 2.20 lid 2 onder c. BVIE is een juridische kwalificatie. Een bewijsaanbod terzake dient derhalve feiten en omstandigheden aan te wijzen waaruit die kwalificatie kan volgen. Andere feiten en omstandigheden dan de genoemde bezoekersaantallen en publicaties - die het hof onvoldoende acht - zijn evenwel niet gesteld. Voor zover [appellant] (gelet op de aanduiding "onder meer") daarmee tevens het oog heeft op nadere schriftelijke stukken, zoals een marktonderzoek, had hij deze zonder nadere instructie moeten overleggen.

6.7. Het voorgaande brengt mee dat [appellant] uitsluitend voor zover zijn merken worden gebruikt ter onderscheiding van in coffeeshops geleverde waren en diensten bescherming kan ontlenen aan artikel 2.20 lid 2 onder c. BVIE, mits voldaan wordt aan de overige, in die bepaling gestelde voorwaarden. Met betrekking tot dat laatste overweegt het hof als volgt.

Legt het publiek een verband?
7.4. In het kader van de mate van onderscheidend vermogen van het merk is niet alleen van belang of en in hoeverre het merk beschrijvend is voor de aangeboden waren en diensten (dat is het in dit geval niet), maar ook de mate waarin met dat merk overeenstemmende tekens voor soortgelijke of andersoortige waren en diensten worden gebruikt, met andere woorden: de 'uniciteit' van het teken. Daarbij kan een van oorsprong uniek merk zijn 'verwaterd' (vgl. HR 3 februari 2012, NJ 2012, 92 inzake [appellant]/Redbull). (...) Daarbij wijst [geïntimeerde] erop dat de illustratie in allerlei varianten op internet te vinden is als 'clipart'. Hij heeft van zowel het gebruik van 'bulldog' als woordmerk, als van het gebruik als clipart voorbeelden overgelegd. Ter verklaring van dit gebruik stelt [geïntimeerde] dat de afbeelding van een buldog van het soort als door [appellant] gebruikt geënt is op een stripfiguur die in 1940 door Walt Disney is ontworpen.

7.5. De overeenstemming tussen merk en teken en de (veronderstelde grote mate van) bekendheid van het merk bij het publiek waarvoor de door [appellant] onder dat merk in coffeeshops aangeboden waren en diensten bestemd zijn enerzijds afwegend tegen de niet-soortgelijkheid van de door [appellant] onderscheidelijk [geïntimeerde] aangeboden waren en diensten, het verschil in doelgroep en de geringe mate van uniciteit van het merk anderzijds, is het hof van oordeel dat niet kan worden geconcludeerd dat het publiek dat kennisneemt van het door [geïntimeerde] gebruikte teken een verband zal leggen met de merken van [appellant].

Ongerechtvaardigd voordeel/afbreuk?
8.3. [geïntimeerde] heeft dat betwist. Met betrekking tot de keuze voor de woorden 'bulldog' en 'buldog' heeft hij verklaard dat hij een generieke naam wilde, die niet direct verwijst naar porno en gemakkelijk te onthouden is door een internationaal publiek. Anderzijds wordt de term 'bulldog' impliciet wel gekoppeld aan de sexindustrie, aldus [geïntimeerde] (CvR/CvA 65). Ter onderbouwing van deze stelling heeft [geïntimeerde] een groot aantal screenprints overgelegd waaruit dat laatste blijkt (productie 19). [appellant] heeft dit niet betwist. Zoals het hof hiervoor, onder 7.4 heeft overwogen, heeft [appellant] evenmin betwist dat zowel het woord 'bulldog', als op zijn beeldmerk gelijkende illustraties veelvuldig worden gebruikt en dat genoemde illustraties als clipart op internet te vinden zijn. Hij heeft daarbij erkend dat een aantal van de door [geïntimeerde] overgelegde afbeeldingen afkomstig is van [appellant] (CvD/CvR 83). In dit licht bezien is de stelling van [geïntimeerde] dat hij de in 2003 op zijn website geplaatste afbeelding als clipart van internet heeft gehaald niet onaannemelijk.

Gelet hierop staat voor het hof geenszins vast dat [geïntimeerde] bij de registratie van de domeinnamen of later, bij de wijze van gebruik van zijn websites en/of het deponeren van zijn merken heeft willen aanhaken bij de bekendheid van het merken The Bulldog van [appellant]. Het gebruik van het Engelse lidwoord "The" is zo weinig onderscheidend dat daaruit geen andere conclusie volgt.

8.4. Wat betreft de stelling dat [geïntimeerde] heeft willen aanhaken bij de bekendheid van het merk The Bulldog ligt de bewijslast bij [appellant]. Deze heeft echter geen bewijs van bedoelde stelling aangeboden.

Geldige reden?
9. De vraag of [geïntimeerde] een geldige reden had en of het vonnis waarvan beroep op dit punt juist is behoeft gelet op het voorgaande geen beoordeling. Volledigheidshalve wijst het hof erop dat in de hiervoor onder 7.4 genoemde zaak [appellant]/Redbull door de Hoge Raad prejudiciële vragen zijn gesteld over de communautaire betekenis van dat begrip.

Nietigheid van de merkrechten van [geïntimeerde]?
10. Gelet op het voorgaande kan de vordering tot nietigverklaring van de merkrechten van [geïntimeerde] wegens rangorde niet slagen. De gronden daarvoor zijn immers dezelfde als de inbreukgronden (artikel 2.28 lid 3, onder a. jo. artikel 2.3 BVIE).

Op andere blogs:
DomJur 2012-896

Reglement voor de procesvoering van het Hof van Justitie, Pb L265.

Uit't perscommuniqué: Geconfronteerd met een steeds toenemend aantal rechtszaken, waaronder meer prejudiciële verwijzingen, past het Hof zijn procedureregels aan om beter rekening te houden met de specificiteit van deze rechtszaken, en om in staat te blijven alle zaken binnen een redelijke termijn af te doen

Met de grondige herziening van zijn Reglement voor de procesvoering, dat op 1 november 2012 in werking zal treden 1 , wil het Hof zich aanpassen aan de ontwikkeling van de rechtszaken. Ondanks de opeenvolgende wijzigingen van het Reglement voor de procesvoering van het Hof, is de structuur ervan niet wezenlijk veranderd sinds het eerste Reglement dat op 4 maart 1953 werd goedgekeurd. Dit Reglement legt nog steeds de nadruk op de rechtstreekse beroepen tussen een natuurlijke of rechtspersoon of een lidstaat en een instelling van de Unie, terwijl dit soort zaken in werkelijkheid, de beroepen wegens niet-nakoming en enkele specifieke categorieën van beroepen strekkende tot nietigverklaring daargelaten, vandaag de dag grotendeels buiten de bevoegdheid van het Hof vallen. In 2012 zijn het de prejudiciële verwijzingen van de rechterlijke instanties van de lidstaten die getalsmatig de belangrijkste categorie vormen van zaken die aan het Hof worden voorgelegd. 2 Het nieuwe Reglement voor de procesvoering wil deze realiteit beter weerspiegelen, door een specifieke titel aan deze verwijzingen te wijden, en tegelijk de daarin vervatte regels vollediger en explicieter te maken, zowel voor de justitiabelen als voor de nationale rechterlijke instanties.

Een tweede reden voor de grondige herziening houdt verband met de wil van het Hof om door te gaan met de sinds enkele jaren ondernomen inspanningen om in staat te blijven, bij een toenemend aantal rechtszaken, de zaken binnen een redelijke termijn af te doen. 3 Het nieuwe Reglement voor de procesvoering voert daarom een aantal maatregelen in die een snelle en doeltreffende behandeling van de zaken in de hand moeten werken. De maatregelen die in dit verband vermeldenswaard zijn, zijn met name de mogelijkheid voor het Hof om te beslissen de lengte van de memories of schriftelijke opmerkingen te beperken of om de voorwaarden te versoepelen voor de vaststelling van een met redenen omklede beschikking door het Hof, met name wanneer een prejudicieel gestelde vraag van een nationale rechterlijke instantie geen ruimte voor redelijke twijfel laat.

De nieuwe regels omvatten daarnaast een aantal belangrijke innovaties op het gebied van de mondelinge behandeling. Wanneer het Hof zich na lezing van de memories of schriftelijke opmerkingen van de partijen voldoende voorgelicht acht, zal het in beginsel niet langer verplicht zijn om een pleitzitting te houden, zodat het beter in staat zou moeten zijn om binnen kortere termijn uitspraak te doen. Het nieuwe Reglement voor de procesvoering voorziet voorts in de mogelijkheid voor het Hof om, wanneer een terechtzitting wordt gehouden, de partijen te verzoeken hun pleidooi op een of meer bepaalde punten te concentreren of in de mogelijkheid om in verschillende zaken van eenzelfde aard met hetzelfde voorwerp een gemeenschappelijke terechtzitting te houden. Daarentegen wordt het rapport ter terechtzitting, dat voor veel kosten en vertraging in de behandeling van de zaken zorgt, afgeschaft.

Parallel aan de reeds genoemde doelstellingen wil het nieuwe Reglement voor de procesvoering de bestaande regels en praktijken verduidelijken. Zo wordt er een duidelijker onderscheid gemaakt tussen de regels die op alle soorten van beroep van toepassing zijn en die welke eigen zijn aan elke afzonderlijke soort (prejudiciële verwijzingen, rechtstreekse beroepen en hogere voorzieningen). Ook zijn alle artikelen van het nieuwe Reglement genummerd en van een specifiek opschrift voorzien, zodat ze gemakkelijk zijn terug te vinden. In verband met prejudiciële verwijzingen schrijft het nieuwe Reglement voor de procesvoering voortaan voor welke inhoud een verzoek om een prejudiciële beslissing minimaal moet hebben. Er is ook een bepaling over het anonimiseren van zaken. Een en ander zou de nationale rechters moeten helpen bij de formulering van hun verwijzingen en er tegelijkertijd voor zorgen dat het privé-leven van de partijen in het hoofdgeding beter wordt beschermd. Op het vlak van de hogere voorzieningen bevat het Reglement van 2012 een verduidelijking van de regeling voor incidentele hogere voorzieningen, ingesteld in antwoord op een aanvankelijke hogere voorziening. Voortaan moeten dergelijke hogere voorzieningen steeds bij afzonderlijke akte worden ingesteld, zodat zij daarna gemakkelijker door het Hof kunnen worden behandeld.

Tot slot worden met deze grondige herziening van het Reglement voor de procesvoering de bestaande regels vereenvoudigd, door bepaalde in onbruik geraakte of niet toegepaste regels te schrappen en door de wijze van behandeling van bepaalde zaken te herzien. Daarbij gaat het bijvoorbeeld over de vereenvoudiging van de regels inzake de interventie van lidstaten en instellingen van de Unie, of de aanwijzing, voor een jaar, van een kamer die met heroverwegingszaken wordt belast, of vereenvoudiging van de procedure voor de behandeling van de verzoeken om advies, door voortaan te voorzien in de deelname van slechts één advocaat-generaal (en niet alle advocaten-generaal van het Hof).

Elk afzonderlijk genomen zal geen van de genoemde maatregelen de tendens van steeds meer en steeds complexere zaken, of de duur van de behandeling, kunnen ombuigen. Het Hof is er niettemin van overtuigd dat al deze maatregelen tezamen – luttele weken na de wijzigingen van het Protocol betreffende het statuut van het Hof van Justitie van de Europese Unie, waarbij de functie van vicepresident is ingevoerd en de samenstelling van de Grote kamer tot vijftien leden is uitgebreid, hetgeen in het verlengde ligt van de beslissing van het Hof om vanaf oktober 2012 een nieuwe kamer van vijf rechters en een nieuwe kamer van drie rechters in te stellen – de zekerste weg zijn om het Hof in staat te stellen zijn taak te blijven vervullen, namelijk om binnen een redelijke termijn te zorgen voor de eerbiediging van het recht door uitlegging en toepassing van de Verdragen.

Rechtbank Haarlem 2 augustus 2012, LJN BX9028 (Stichting waakzaamheid onrechtmatige uitlatingen op het internet tegen gedaagde)

Domeinnaam. Collectieve actie. Onrechtmatige uitingen. Aanschrijven zoekmachines.

De Stichting waakzaamheid onrechtmatige uitlatingen op het internet eist van gedaagde verwijdering van de website www.fouteadvocaten.org. Stichting eist daarnaast een verbod op dergelijke uitlatingen door de gedaagde. Deze uitspraken zullen in de toekomst niet meer mogen worden gedaan. De eiser (sub 2) vordert succesvol een voorschot van €5.000 voor de geleden reputatieschade. In casu beroept de gedaagde zich op de vrijheid van meningsuiting neergelegd in artikel 10 EVRM. Met de uitlatingen op de website wordt een onrechtmatige daad (6:162 BW) gepleegd en kan het recht op grond van art. 10 EVRM lid 2 worden ingeperkt.

Naar het oordeel van de voorzieningenrechter doet die situatie zich hier voor. De uitlatingen op de website moeten, gelet op de gebezigde kwalificaties als “intimiderend, sluw, eigenbelang prevaleert, onbetrouwbaar, leugenaar, graaier, fantast” zonder meer als zeer negatief en diffamerend worden aangemerkt. Daar komt bij dat, gelet op de domeinnaam “fouteadvocaten”, aannemelijk is dat de website uitsluitend is bedoeld om negatieve kritiek op advocaten te publiceren. Van die kritiek wordt geen enkele feitelijke onderbouwing gegeven en daar wordt van de kant van de website ook niet om gevraagd. Lezers worden min of meer aangemoedigd om termen als “achterbaks, laks, onkundig, liegt, bedriegt” en dergelijke te gebruiken.

De voorzieningenrechter verbiedt gedaagde om een website op te richten of te publiceren met een soortgelijke domeinnaam of met een soortgelijke inhoud, als die van www.fouteadvocaten.org en veroordeelt gedaagde tot het verzoeken van bekende zoekmachines om zoekresultaten te verwijderen, ook uit het cachegeheugen.

De Rechtbank:
3.1.3. [gedaagde] zal verbieden om in de toekomst onrechtmatige uitingen te doen en/of berichtgeving met betrekking tot [eiser sub 2] op www.fouteadvocaten.org te doen dan wel een website op te richten en/of te publiceren met hetzelfde karakter als dat van www.fouteadvocaten.org, dan wel een andere website met een dergelijke domeinnaam dan wel een website met een soortgelijke inhoud, zulks op straffe van verbeurte van een dwangsom van € 10.000,-- per dag of dagdeel dat [gedaagde] daaraan niet of niet volledig voldoet, of € 10.000,-- per overtreding, met een maximum van € 200.000,-, dan wel een door de voorzieningenrechter te bepalen dwangsom,

4.8. Het gevorderde vormt een beperking van het aan een ieder toekomend recht op vrijheid van meningsuiting als bedoeld in artikel 10 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (hierna: EVRM). Dat recht kan ingevolge het bepaalde in het tweede lid van artikel 10 EVRM slechts worden beperkt indien de beperking bij wet is voorzien en in een democratische samenleving noodzakelijk is, bijvoorbeeld ter bescherming van rechten van anderen. Van een beperking die bij de wet is voorzien, is sprake wanneer de uitlatingen op de website onrechtmatig zijn in de zin van artikel 6:162 BW.

4.9. Naar het oordeel van de voorzieningenrechter doet die situatie zich hier voor. De uitlatingen op de website moeten, gelet op de gebezigde kwalificaties als “intimiderend, sluw, eigenbelang prevaleert, onbetrouwbaar, leugenaar, graaier, fantast” zonder meer als zeer negatief en diffamerend worden aangemerkt. Daar komt bij dat, gelet op de domeinnaam “fouteadvocaten”, aannemelijk is dat de website uitsluitend is bedoeld om negatieve kritiek op advocaten te publiceren. Van die kritiek wordt geen enkele feitelijke onderbouwing gegeven en daar wordt van de kant van de website ook niet om gevraagd. Lezers worden min of meer aangemoedigd om termen als “achterbaks, laks, onkundig, liegt, bedriegt” en dergelijke te gebruiken. De uitlatingen worden geplaatst zonder dat wederhoor wordt toegepast. Degenen op wie de uitlatingen betrekking hebben hebben ook achteraf niet de mogelijkheid om hun zienswijze kenbaar te maken. Voor zover met de website wordt beoogd een maatschappelijk belang te dienen - bijvoorbeeld om misstanden in de advocatuur aan de kaak te stellen en het publiek daarover te informeren- valt niet in te zien dat dat belang met deze werkwijze gediend kan zijn. Op grond van het voorgaande komt de voorzieningenrechter tot het oordeel dat de uitlatingen op de website als onrechtmatig moeten worden aangemerkt.

4.15. Onder 3.1.5 vordert [eiser sub 2] een voorschot op schadevergoeding van € 30.000,00. Dat [eiser sub 2] (reputatie)schade heeft geleden als gevolg van de publicaties op de website is voorshands aannemelijk. De hoogte van die schade is door [eiser sub 2] echter onvoldoende onderbouwd. De voorzieningenrechter zal een voorschot van € 5.000,- toewijzen nu aannemelijk is dat [eiser sub 2] tenminste dat bedrag aan schade heeft geleden.

Dictum

5.11. veroordeelt [gedaagde] om binnen 10 dagen na betekening van dit vonnis bekende zoekmachines (zoals - maar niet beperkt tot - Google, Ilse, Altavista, Yahoo, Bing, MSN) schriftelijk te verzoeken onder overlegging van dit vonnis (en onder onmiddellijke afgifte van kopieën van het verzoek aan de Stichting) om alle zoekresultaten van het internet te verwijderen en verwijderd te houden, ook uit het cachegeheugen, waarin melding wordt gemaakt van de website www.fouteadvocaten.org, onder gelijktijdige toezending van een afschrift aan eisers,

Op andere blogs:
Advocatie (Jerry Hoff procedeert Fouteadvocaten.org uit de lucht)
DomJur 2012-893
Mediareport (Stichting Waakzaamheid Onrechtmatige Uitlatingen op het Internet)
SOLV (Klaagsite over advocaten onrechtmatig)
Internetrechtspraak (Voorzieningenrechter Haarlem 2 augustus 2012 (fouteadvocaten.org))

Vzr. Rechtbank Amsterdam 18 september 2012, LJN BY2651, KG ZA 12-1254 SR/TF (familie tegen TROS)

Uitspraak ingezonden door Bertil van Kaam & Remco Klöters, Van Kaam advocaten.

In't kort: Mediarecht, portretrecht, suggestieve vragen in interview leidt niet tot inbreuk privacy, inbreuk portretrecht afgewezen.

Tros heeft in het kader van het televisieprogramma "Tros Opgelicht?!" een familiebedrijf gefilmd en geïnterviewd met suggestieve vragen, volgens het familiebedrijf is daarmee inbreuk gemaakt op het portretrecht en het privacy recht. Er is geen inbreuk gemaakt op het recht van privacy en het portretrecht, omdat er voldoende mogelijkheid is gegeven op een (kernachtig) weerwoord en om zich aan verdere opnames te onttrekken aan de kant van de familie. De inbreuk is niet dermate ernstig dat niet tot uitzending mag worden overgegaan.

4.7. De familie heeft zich voorts op het standpunt gesteld dat sprake was overvaljournalistiek en dat zij zich niet aan de opnamen hebben kunnen onttrekken en geen weerwoord hebben kunnen voeren. Dit vormt een ernstige inbreuk op de privacy, aldus de familie. Hiervan kan worden gezegd dat de confrontatie met leden van de familie tijdens de bespreking in de "loods" voor de familie weliswaar onverhoeds was, maar dat daar tegenover staat dat zij op dat moment in gesprek waren met gedupeerden, dat zij zich op dat gesprek hadden voorbereid, dat er een agenda was waaruit kon worden afgeleid dat er kritische vragen zouden worden gesteld en dat [eiser 1] zich daar op had voorbereid door een hand-out te maken. Dit volgt onder meer uit de onder 2.7 bij de feiten vermelde e-mailwisseling tussen de familie en [G]. Voorts kon de familie verwachten dat er tijdens het gesprek bij de gedupeerden emoties zouden loskomen. De aanpak van Tros lag in die lijn. Er werden kritische en suggestieve vragen gesteld en daarmee was meteen de toon gezet. Dat [eiser 1] na de onverhoedse confrontatie emotioneel werd en heeft geprobeerd de interviewer te slaan en de cameraploeg heeft uitgemaakt voor "losers" doet niet zodanig afbreuk aan haar privacy dat uitzending van die beelden onrechtmatig is. Daar komt bij dat de beelden de gevolgde methode van Tros laten zien en de kijker de uitbarsting van [eiser 1], die herhaaldelijk aangaf geen oplichter te zijn, in verband met die methode kan brengen. Ook ten aanzien van de andere familieleden die werden geconfronteerd met kritische vragen en daarmee enigszins in het nauw werden gedreven, geldt niet dat er sprake is van een onrechtmatige inbreuk op hun privacy. Immers na de uitbarsting ontstond er een gesprek tussen de interviewer en verschillende familieleden, in welk gesprek de familieleden benadrukten dat zij geen oplichters zijn, het mis is gelopen met de investeringen, zij daarvan zelf ook de dupe zijn en zij het verschrikkelijk vinden dat de investeerders zijn benadeeld. Ook maakt [eiser 1] excuses voor haar emotionele uitbarsting. Onder deze omstandigheden ontstaat uiteindelijk een redelijk evenwichtig beeld, waarin het standpunt van de familie naar voren komt. Daarmee is de kern van het weerwoord gegeven. Anders dan de familie heeft betoogd kan zij niet van Tros verwachten dat Tros in het programma tot in detail uitlegt hoe volgens de familie in het bedrijf de ontwikkelingen, die uiteindelijk tot een faillissement hebben geleid, zijn gegaan. De nadruk in het programma ligt immers op het risico van particulier investeren boven de € 50.000,00 en op het geven van vertrouwen.
Het korte vraaggesprek met [eiser 6], de [functie], van het familiebedrijf kan ook niet als onrechtmatig worden beschouwd.
[eiser 6] heeft immers al snel met verwijzing naar de curator en zonder inhoudelijk op de beschuldigingen te reageren het pand verlaten en is weggereden. Overigens had ook de familie voor die opstelling kunnen kiezen en had zij - in tegenstelling tot hetgeen zij heeft gesteld - in die zin dus wel de mogelijkheid zich aan verdere opnamen te onttrekken. Ook het gebruik van de naam [eiser 6] in het programma is niet als ongerechtvaardigd aan te merken. Het familiebedrijf werd immers gevoerd onder die naam en in dat geval bestaat er minder noodzaak het gebruik van de naam te mijden.

4.8. Tot slot heeft de familie nog een beroep gedaan op haar portretrecht. [eiser 2], [eiser 3], [eiser 1] en [eiser 6] zijn herkenbaar in beeld gebracht. Een geportretteerde kan zich verzetten tegen openbaarmaking indien hij of zij daartoe een redelijk belang heeft. Dat kan het geval zijn als met het tonen van de opnamen en te vérgaande inbreuk wordt gemaakt op het recht van privacy. Ook hier spelen weer de hiervoor genoemde omstandigheden van het geval een rol en dient een belangenafweging plaats te vinden. Zoals ook de hiervoor vermelde belangenafweging niet tot de conclusie heeft geleid dat de inbreuk dermate ernstig is dat niet tot uitzending mag worden overgegaan, geldt dat ook voor de gestelde inbreuk op het portretrecht. De gefilmde familieleden zijn weliswaar herkenbaar in beeld gebracht, maar zij hebben ook uitgebreid hun weerwoord kunnen doen. Zoals gezegd is daarmee een redelijk evenwichtig beeld ontstaan over waar het in het item over gaat. Hierdoor is uitzending van de beelden naar het oordeel van de voorzieningenrechter niet onrechtmatig.

Notariskamer Hof Amsterdam 15 mei 2012, LJN BX9030 (notaris 1, appellant tegen verweerder notaris 2)

Handelsnaam. Reclamefunctie van emailadres en briefpapier in het notariswezen. Het gebruiken van een domeinnaam en een daaraan gekoppeld e-mailadres en het vermelden van een kantoornaam op het briefpapier moet worden beschouwd als naar buiten optreden in de zin van artikel 24 van de Verordening zoals die gold ten tijde van het indienen van de klacht. Het gebruik van een bepaald woord in de domeinnaam en het daarbij behorende e-mailadres wekt bij het publiek de - onjuiste - indruk dat de notaris de enige notaris in deze plaats is. Door dat gebruik presenteert de notaris zijn kantoor derhalve niet juist, hetgeen in strijd is met voornoemd artikel. Het beroep op de marktwerking en het recht te concurreren doet aan die strijdigheid niet af.

Notaris 1 is in het verleden eerder gewaarschuwd en heeft toen geweigerd zijn naam te wijzigen, daarnaast wordt de eventuele schade die notaris 2 door de onjuiste presentatiewijze van notaris 1 heeft opgelopen in aanmerking genomen. De Kamer verklaart de klacht van notaris 1 ongegrond en spreekt tegen de notaris 1 de tuchtmaatregel van berisping uit.

a. het e-mailadres

5.3. Notaris 1 heeft als formeel verweer aangevoerd dat notaris 2 de klacht te laat heeft ingediend, omdat het e-mailadres al meer dan acht jaar in gebruik is. De Kamer leidt uit het betoog van notaris 1 af dat het desbetreffende e-mailadres sinds 2003 continu door hem gebruikt wordt. Nu het hier niet om een éénmalige handeling gaat, maar om een doorlopende activiteit, kan niet gezegd worden dat Van Duin had dienen te klagen binnen 3 jaar na ingebruikname van het e-mailadres. Omdat het e-mailadres nog altijd in gebruik is bij notaris 1, moet het ervoor gehouden worden dat notaris 2 tijdig heeft geklaagd. Het verweer faalt derhalve.

b. de domeinnaam

5.7. Ook ten aanzien van de domeinnaam stelt notaris 1 zich op het standpunt dat notaris 2 te laat heeft geklaagd, althans dat hij zijn recht om te klagen heeft verwerkt. Dit omdat, net als het e-mailadres, de domeinnaam al langer bestond. De Kamer is van oordeel dat ook voor de domeinnaam geldt dat het gebruik daarvan moet worden aangemerkt als een voortdurende handeling en dat notaris 2 daarom ook thans nog een klacht daarover moet kunnen indienen. Van verjaring of rechtsverwerking is dus geen sprake.

c. de kantoornaam [naam notaris 1] notariskantoor [plaatsnaam].

5.9. Notaris 2 en notaris 1 verschillen van mening over de vraag hoe de kantoornaam van notaris 1 luidt. Notaris 2 stelt, onder verwijzing naar het briefpapier van notaris 1, dat notaris 1 de kantoornaam ‘[naam notaris 1] notariskantoor [plaatsnaam]’ gebruikt. Notaris 1 bestrijdt dit en voert aan dat zijn kantoornaam luidt ‘Notariskantoor [naam notaris 1]’. Vooropgesteld wordt dat op het briefpapier beide namen voorkomen. (...) Hieruit leidt de Kamer af dat de notaris zich naar buiten toe wel degelijk presenteert onder de naam ‘[naam notaris 1] notariskantoor [plaatsnaam]’.

5.9. (...) Dat de toevoeging ‘notariskantoor met plaatsnaam enkel dient ter plaatsaanduiding, zoals notaris 1 betoogt, wordt door de Kamer niet gedeeld.

Op andere blogs:
DomJur 2012-895