Auteursrecht  

In de Volkskrant van dinsdag 19 juli jl wordt op pagina 15  bericht over een 'rare claim' ten aanzien van de muziek van de opera Motezuma (inderdaad, zonder n) van Vivaldi, waarvan de partituur in 2003 is ontdekt in de collectie van de Sing-Akademie van Berlijn. In het bericht wordt gesteld dat het 'raar' is dat de Sing-Akademie met succes een uitvoering van het werk, die zonder  haar toestemming zou plaatsvinden, via een Duitse rechter heeft laten verbieden. Er staat een aantal onjuistheden in.

In Duitsland bestaat, evenals in Nederland, los van het auteursrecht, een exclusief recht voor de eerste 'rechtmatige openbaarmaker' van een 'gevonden' onbekend oud werk. De tekst van de Nederlandse wetsbepaling (artikel 45o Auteurswet) luidt als volgt: "Hij die een niet eerder uitgegeven werk voor de eerste maal rechtmatig openbaar maakt na het verstrijken van de duur van het auteursrecht, geniet het [uitsluitende recht om het werk openbaar te maken en te verveelvoudigen]". Dit recht duurt 25 jaar. Aangezien de betreffende opera wel al in 1733 is uitgevoerd, maar volgens de rechtbank kennelijk nooit is uitgegeven, is het artikel van toepassing (Uitgeven betekent in dit verband: voldoende exemplaren in druk laten verschijnen). Kennelijk is volgens de rechtbank de Sing-Akademie degene die het werk voor de eerste maal rechtmatig openbaar heeft gemaakt of zich het daarmee verbonden recht heeft laten overdragen.

Eén en ander is dus niet 'raar' of onjuist. Het is wel opmerkelijk, omdat er zelden een beroep op de bewuste wetsbepaling wordt gedaan. In Nederland is er voor zover bekend nog nooit een rechtszaak over geweest. Het vonnis is te vinden op operatoday (op deze site staat ook een aanvullend artikel). De persverklaring van de Sing-Akademie van Berlijn staat hier.  (Dirk Visser).

Vznr. Rb. 's-Gravenhage, 18 juli 2005, KG ZA 05/403. Lijkt het maar zo, of wordt er sinds de 'nieuwe modellenwet' minder geprocedeerd over tekeningen en modellen? Maandag werd er in ieder geval een zeldzaam vonnis gewezen over niet-ingeschreven Gemeenschapsmodellen (en auteursrecht en slaafse nabootsing).

Mezutec produceert bronwaterinstallaties, waaronder de 'Mezutizer'. Zij spreekt een concurrent, Remon, aan: volgens Mezutec pleegt Remon met haar Remonique inbreuk op de model- en auteursrechten op de Mezutizer.

Aan de inbreukvraag komt de rechter echter geeneens toe. Hij oordeelt onder meer dat de Remonique eerder openbaar gemaakt was dan de Mezutizer, zodat, nu beide installaties dezelfde algemene indruk wekken, de Mezutizer een eigen karakter ontbeert. Bovendien kan Mezutec niet aantonen dat Remon het ontwerp van haar Remonique had ontleent aan de Mezutizer.

Het zat er aan te komen. Ondoorzichtigheid bij de innende en verdelende instanties en  aanzienlijke prijsverschillen zetten al eerder kwaad bloed, maar nu een waarschuwing 'niet tot herbezinning heeft geleid', heeft een twintigtal importeurs en fabrikanten van blanco informatiedragers de stichtingen De Thuiskopie en Onderhandelingen Thuiskopie (SONT) gedagvaard in een bodemprocedure waarin een groot aantal bezwaren tegen (de hoogte van) de thuiskopieerheffing principieel aan de orde wordt gesteld.

De in Nederland vastgestelde heffingen op voornoemde producten lopen volgens het persbericht van de websiteloze Stichting Overlegorgaan Blanco geluidsdragers (STOBI) zwaar uit de pas met de lage heffingen in Duitsland. In Engeland en Luxemburg gelden zelfs in het geheel geen heffingen. 40% van de in Nederland gebruikte informatiedragers zou afkomstig zijn uit de grijze importstroom uit deze landen. Een van de stellingen van de eisers is dat als rechthebbenden geen bewust gebruik maken van de mogelijkheden die drm technologie biedt, zij impliciet toestemming geven voor het maken van een prive kopie. Lees voor de verandering eens niet het persbericht, maar de hele dagvaarding.

Gerechtshof Leeuwarden, 13 juli 2005, LJN: AT9454, Rnr 0200197. Appelant tegen geïntimeerde in zaak over bouw van de inbreukmakende woning. Winstafdracht. Bijzondere omstandigheden daargelaten, dient bij de begroting van de winst een integrale kostprijsberekeningsmethodiek te worden gehanteerd, waarbij de vaste kosten naar rato worden toegerekend.

Het gaat bij de toepassing van art. 27a Auteurswet om afdracht van als gevolg van de inbreuk reëel genoten winst - welke winst aan de hand van objectieve maatstaven dient te worden begroot - doch niet om méér dan dat. Dit houdt in dat art. 27a Auteurswet geen grondslag biedt voor het ten voordele van de rechthebbende op het auteursrecht brengen van de inbreukmaker in een vermogensrechtelijke toestand die slechter is dan die waarin elke inbreuk achterwege zou zijn gebleven.  Lees vonnis.

"I have always believed that the “niche” law blogs—those tracking a particular area of law—are more likely to be followed regularly than are the more general blogs, law student blogs and the like. The average user will not be a voracious reader of blogs, but he or she will, I think, take the time to receive information useful to his or her practice, whether it be practice area-specific or related to the business of running a law practice." (The Future of legal blogging, lees webartikel hier).

Watskeburt in België? Eerst wordt Madonna aangeklaagd omdat ze in 1993 een nummer geplagieerd zou hebben (Woonde Madonna ooit in Moeskroen? Zie hier) en nu bericht de GvA dat de Oostkampse componist Johnny Delaere en de Oostendse muziekuitgever Marcel Seynaeve de Griekse componist Vangelis en platenmaatschappij EMI hebben gedagvaard. Vangelis' nummer 'Conquest of Paradise' uit 1992 zou zijn gebaseerd op het nummer 'Rien n'a changé' van Delaere uit 1982.

Auteursrechtenmaatschappij Sabam stelde enkele gelijkenissen vast, maar te weinig om van plagiaat te spreken. Componist en producent waren niet overtuigd door dit oordeel en eisen 2,5 miljoen euro schadevergoeding. Volgens het bericht moeten de eisers nog wel aantonen dat de Griekse componist hun nummer ooit hoorde. En die kans bestaat volgens Vlamingen. 'Rien n'a changé werd in de jaren '80 gedraaid in onder meer de Ancienne Belgique en de Vorst Nationaal. Vangelis was toen door Europa op reis.'

Wat is de reden en overeenkomst achter en tussen deze zaken. Is er misschien nieuwe wetgeving in België? Biedt de Sabam een nieuw vergelijkend muziekonderzoek, maar alleen nog voor nummers tot 1993? Verlopen dit jaar de termijnen voor plagiaat tot 1993?

HvJ EG, 14 juli 2005, zaak C-192/04, Lagardère Active Broadcast tegen SPRE en GVL, in de hoedanigheid van CERT. Prejudiciële beslissing betreffende een verzoek ingediend door het Franse Cour het cassation. Een HvJ IE uitspraak die geen OHIM-zaak is als een Rapunzelklokje in Amsterdam; zeldzaam maar af er toe wordt er eentje gesignaleerd. Deze gaat over auteursrecht en naburige rechten. En landsgrenzen.

Het probleem betreft de aanwezigheid van landsgrenzen bij de verder geheel technische realisatie van een televisie-uitzending via satelliet. De vennootschap Lagardère is een in Frankrijk gevestigde omroep. Haar uitzendingen worden geproduceerd in haar Parijse studio’s en naar een satelliet gezonden. De signalen lopen terug naar de aarde, waar zij worden opgevangen door grondstations in Frankrijk die de uitzendingen in frequentiemodulatie (FM) aan het publiek doorgeven.

Aangezien deze wijze van doorgeven niet het gehele Franse grondgebied dekt, stuurt de satelliet deze signalen tevens door naar een grondstation te Felsberg, in het Saarland (Duitsland), dat technisch is ingericht om de uitzendingen via de lange golf naar bovengenoemd grondgebied te sturen. Dit uitzenden wordt verzorgd door CERT, een dochteronderneming van Lagardère. De in het Frans uitgezonden programma’s kunnen om technische redenen tevens in Duitsland worden ontvangen, maar alleen binnen een beperkt gebied. Zij worden in Duitsland niet commercieel geëxploiteerd.

De Stichting Onderwijs Evaluatie Rapport bericht: "Het tweede en laatste onderzoek van Stichting OER, een onderzoek naar plagiaat onder studenten aan de Universiteit Utrecht, is af. Woensdag 29 juni was de presentatie en het was een zeer geslaagde avond! We willen dan ook iedereen van harte bedanken voor zijn/haar aanwezigheid. Het onderzoeksrapport is hier te downloaden. Bij deze willen we ook iedereen bedanken voor zijn hulp en medewerking het afgelopen jaar."

Utrechtse Studenten plagiëren op grote schaal, maar volgens het rapport zijn ze daar zelf niet verantwoordelijk voor, zeker de eerstejaars niet: "ze hebben geen informatie gekregen dat het op de universiteit niet mag." Kom op zeg, dat gelooft toch niemand! De woorden dom en liegen komen overigens niet voor in het rapport.

Een recent vonnis over de ABBA-musical Mamma Mia, met dank aan Annelies van Zoest van Boekel de Nerée. Deze interessante en zeer lezenswaardige uitspraak behandelt onderwerpen als: Kan een bestaande song (klein recht) buiten de Buma concessie vallen wanneer zij is opgenomen in een muziekdramatisch werk (groot recht), auteursrechtelijke bescherming plot en script van een musical, merkenrechtelijke bescherming musicaltitel en onrechtmatig aanhaken aan bekende ABBA musical hit Mamma Mia. Korte samenvatting: vormt de musical Mamma Mia – Come Together inbreuk op de musicalhit Mamma Mia? U raadt het al.

K.J. Koelman: Noot bij Rb. Amsterdam 12 januari 2005 (Buma/UPC). Verschenen in AMI 4, juli/augustus 2005, 2005, p. 135-139. "Maakt een partij die televisieprogramma’s via een satelliet zodanig gecodeerd uitzendt dat alleen grondstations ze kunnen decoderen, de programma’s openbaar in de zin van de Auteurswet? De rechtbank beantwoordt deze vraag ontkennend. Eerder oordeelden rechters daarentegen dat uitzending naar tussenstations die de rol hebben de werken vervolgens door te geven naar eindgebruikers – kijkers of luisteraars – wel degelijk een openbaarmaking inhoudt."