Mediarecht  

EHRM 8 november 2016, IEF 16404; IEFbe 2008; Application no. 18030/11 (ngo Hongaars Helsinki Comité) WOB-verzoek. Mediarecht. Opvraging 'public-interest data'. Privacy. De NGO wordt toegang tot informatie geweigerd door bepaalde politiedistricten om de namen van Officieren van Justitie en het aantal benoemingen, wat een schending van het recht op vrijheid van meningsuiting oplevert, waaronder het recht om informatie te ontvangen. Er wordt 215 euro aan schadevergoeding toegekend. Tip: legal summary.

Vrz. Rechtbank Limburg 14 november 2016, IEF 16369; ECLI:NL:RBLIM:2016:10040 (Media Groep Limburg) Perspublicatie. Artikel in dagblad over beslissing hof van discipline, met vermelding naam van de advocaat. De relevante informatie is al op andere wijze openbaar gemaakt [ECLI:NL:TADRSHE:2016:57] en betreft de beroepsuitoefening, niet het privéleven. Er is een publiek belang om daarover te informeren en verwarring te voorkomen met andere advocaten. Met de belangen van die andere advocaten had MGL volgens Leidraad van de Raad voor de Journalistiek uit 2015 (C.1 Privacy) rekening te houden. De berichtgeving is ook niet op onderdelen onrechtmatig.

Vzr. Rechtbank Amsterdam 21 november 2016, IEF 16395; ECLI:NL:RBAMS:2016:7688 (Wageningen University tegen Trouw) Mediarecht. Wetenschapsjournalist van Trouw heeft zich in een tv-programma uitgelaten over een onderzoek naar de werking van het Nederlandse statiegeldsysteem voor PET-flessen. Het onderzoek is uitgevoerd door twee onderzoekers van een onderzoeksinstituut dat is verbonden aan de Universiteit Wageningen, in het kader van een samenwerkingsverband met de Stichting DDL. De Stichting DDL is opgericht door het Centraal Bureau Levensmiddelen en Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie, beiden tegenstanders van het statiegeldsysteem. De inhoud en de strekking van de uitlating van de journalist, zoals die ook door het televisiekijkend publiek is begrepen, komt er op neer dat bij de aanvang van het onderzoek de uitkomst ervan al leek vast te staan (met andere woorden, er was sprake van gestuurd onderzoek). De journalist heeft met deze uitlating niet de grenzen van de vrijheid van meningsuiting overschreden. De vordering tot rectificatie wordt afgewezen.

Rechtbank Amsterdam 10 november 2016, IEF 16372 ; ECLI:NL:RBAMS:2016:7309 (E-Medvertise N.V. en EHealth Ventures tegen CCCP Televisie en Omroepvereniging BNN-VARA). Televisieuitzending. Vrijheid van meningsuiting. Persoonlijke levenssfeer. CCCP produceert het programma ‘Rambam.’ CCCP en BNN-Vara zijn van plan in een uitzending aandacht te besteden aan ‘Dokteronline.com’ door gebruik te maken van verborgen camera’s en geluidsopname. Eisers vorderen CCCP en BNN-Vara te verbieden de in het onderzoek naar Dokteronline.com gemaakte beeld- en geluidsopnamen uit te zenden in het televisieprogramma. De rechter weegt de bescherming van persoonlijke levenssfeer en portretrecht af tegen de persvrijheid en vrijheid van meningsuiting. De rechter stelt dat er geen inbreuk is gemaakt op de persoonlijke levenssfeer, omdat er o.a. voldoende ‘geblurred’ is. Er is onvoldoende aanleiding voor een zeer ver gaande maatregel als het vooraf verbieden van een deel van de uitzending.

Rechtbank Den Haag 9 november 2016, IEF 16370; ECLI:NL:RBDHA:2016:13313 (NVJ tegen De Staat Der Nederlanden) Drones. Onrechtmatige overheidsdaad. Procedure NVJ en een journalist tegen de Staat over de door hen onwerkbaar en discriminatoir geachte regelgeving voor journalistiek gebruik van drones. Journalisten mogen drones tot 4 kg gebruiken voor nieuwsgaring. Met die verruiming van de regelgeving per 1 juli 2016 is de overheid voldoende tegemoetgekomen aan het belang van de vrijheid van nieuwsgaring. Voor zwaardere drones geldt een zwaarder juridisch regime, waarbij voorafgaand gemeld moet worden waar en wanneer de drone gaat vliegen. Die extra regels zijn volgens de rechter toegestaan, omdat zwaardere drones meer risico’s met zich meebrengen. Ten gronde oordeelt de rechtbank dat de huidige regelgeving geen ongerechtvaardigde inmenging in de vrijheid van nieuwsgaring vormt in de zin van artikel 10 EVRM en evenmin in strijd is met 14 EVRM.

Rechtbank Gelderland 17 oktober 2016, IEF 16351; ECLI:NL:RBGEL:2016:5780 (online uitlatingen mislukte haartransplantatie) Onrechtmatige uitlatingen. Belangenafweging. Gedaagde heeft een mislukte haartransplantatie ondergaan door eiser. Er zijn bijvoorbeeld littekens ontstaan. Naar aanleiding hiervan zet gedaagde een website online waarin hij zijn verhaal doet over de leugens, misleiding manipulatie door de eiser. Op de website is ook het beeldmerk dat eiser heeft geregistreerd afgebeeld. De vraag die centraal staat, is of gedaagde onrechtmatig handelt jegens eiser door op de website berichten/uitlatingen over eiser te plaatsen. De rechtbank weegt het belang van de vrijheid van meningsuiting af tegen het recht op bescherming van eer of goede naam. De bewoording op de site is gebruikt, is volgens de rechtbank nodeloos grievend van aard. Eventuele kritiek op eiser had ook in meer zakelijke bewoordingen vervat kunnen worden. Dit kan negatieve gevolgen hebben voor eiser. Dat gedaagde slachtoffer is geworden maakt niet dat het daarom toegestaan is om bepaalde bewoordingen te gebruiken. De rechtbank oordeelt dat gedaagde geen feitelijke grond heeft voor zijn gewraakte uitlatingen en dat de grenzen van zorgvuldigheid zijn overschreden. Daarnaast is het handelen van gedaagde jegens eiser als onrechtmatig te kwalificeren. Het belang van eiser om gevrijwaard te worden van ongefundeerde verdachtmakingen en beschuldigingen dient tegen deze achtergrond dus zwaarder te wegen dan het belang dat gedaagde kennelijk stelt te hebben bij zijn uitlatingen

Rechtbank Rotterdam 26 oktober 2016, IEF 16346; IT 2161; ECLI:NL:RBROT:2016:8270 (verspreiding privacygevoelige informatie zaaddonor) Schending privacy. Internetzaaddonor. Man en vrouw hebben samen een dochter. De man was actief als (internet)zaaddonor. Na beëindiging van deze relatie komt de vrouw erachter dat meerdere kinderen die door de zaaddonor verwekt zijn een vorm van autisme hebben. Een andere persoon was door de man niet geïnformeerd over het feit dat hij was gediagnosticeerd met het syndroom van Asperger en hij had gesteld dat ik erfelijk gezien geen rol kan spelen. Deze persoon was boos dat de man haar dit verzwegen had nu ook haar kind, een kind van de zaaddonor, een vorm van autisme heeft. De vrouw geeft aan deze persoon privacygevoelige informatie door over de man. Media zijn geïnformeerd en die hadden belangstelling voor de zaak. Zo verschijnt hierover een artikel met een foto van de man in het AD en heeft het programma ‘Undercover in Nederland’ een aflevering gewijd aan de man. De man vordert nu voor recht te verklaren dat de vrouw onrechtmatig heeft gehandeld en schade dient te vergoeden en daarnaast dat de vrouw een publicatie- dan wel verspreidingsverbod wordt opgelegd. In de context waarin de vrouw contact met de andere vrouw gezocht heeft en vervolgens de privacygevoelige informatie heeft verstrekt, acht de rechtbank dit niet onrechtmatig. Ook heeft gedaagde niet onrechtmatig gehandeld wat betreft het openlijk verhaal doen aan een journalist van het AD en interview met Undercover in Nederland, omdat de vrouw mocht menen dat het niet aan de man was om deze relevante informatie achter te houden voor de wensmoeders en deze correct geïnformeerd een beslissing behoorden te kunnen nemen over het gebruik van zijn zaad.

HR 28 oktober 2016, IEF 16342; ECLI:NL:HR:2016:2449 (HWS tegen Vitens) Art. 81 lid 1 RO. Onrechtmatige daad. Schadestaatprocedure na onrechtmatig verklaarde uitlatingen over waterfiltersystemen. Ontbrekend causaal verband tussen normschending en beslissing grootafnemer om het product niet meer af te nemen. Mediarecht. Uit de Conclusie AG: Het gaat hier om een schadestaatprocedure. In een aantal filialen van Albert Heijn zijn waterfiltersystemen van HWS geplaatst waaruit consumenten tegen betaling gefilterd leidingwater konden afnemen. In de media is discussie ontstaan over (de kwaliteit van) het gefilterde water. Daarbij is onder meer de bestuursvoorzitter van waterleidingbedrijf Vitens aan het woord gekomen. Albert Heijn heeft de samenwerking met HWS nadien beëindigd. Een aantal uitlatingen van Vitens is onrechtmatig jegens HWS geacht. Centraal in deze schadestaatzaak staat of HWS als gevolg van deze uitlatingen schade heeft geleden. Rechtbank en hof menen van niet [IEF 12039, IEF 7890, LJN AZ7893: gezien de overige commotie rond het gefilterde leidingwater is er volgens hen geen grond voor de conclusie dat de samenwerking tussen Albert Heijn en HWS zonder de onrechtmatige uitlatingen van Vitens zou zijn voortgezet. Tegen dit oordeel komt het cassatiemiddel op. De conclusie strekt tot verwerping van het beroep.

Rechtbank Midden-Nederland 26 oktober 2016, IEF 16339; ECLI:NL:RBMNE:2016:5677 (FREYA HOLDING en DGH tegen RTL Nederland) Rechtmatige en onrechtmatige uitzending. Zorggroep Alliade heeft contracten gesloten met de Freya Groep. Dat is een privéonderneming van twee directeuren van Alliade. RTL Nieuws heeft in april 2016 enkele uitzendingen en publicaties gewijd aan Freya. Deze uitzendingen hebben geleid tot een onderzoek door de IGZ naar belangenverstrengelingen binnen zorggroep Alliade. Het onderzoek bevestigt dat er sprake was van (de schijn van) belangenverstrengeling. In een uitzending van 14 september 2016 is vervolgens aandacht geschonken aan de kwestie rondom de klokkenluider. De rechtbank oordeelt dat deze uitzending en de uitzending van 15 september 2016 niet onrechtmatig is. In een update van 21 september 2016 meldt RTL Nieuws vervolgens dat de bestuurders zijn teruggetreden bij Alliade. De rechtbank oordeelt dat het terugtreden in "oorzakelijk verband wordt genoemd met de gestelde omstandigheid dat dit gebeurde omdat zij rommelden met zorgbudgetten van kwetsbare jongeren." Door het leggen van dit verband heeft RTL Nieuws onrechtmatig gehandeld, zeker nu Alliade heeft verklaard dat de bestuurders om andere redenen zijn teruggetreden.

Rechtbank Amsterdam 19 oktober 2016, IEF 16331; ECLI:NL:RBAMS:2016:6395 (eiser tegen Het Parool) OD perspublicatie. Ontploffing van een handgranaat in een kantoorpand in Amsterdam, waar een advocatenkantoor en een vastgoedbedrijf zijn gevestigd. Het Parool speculeert in diverse artikelen over het vastgoedkantoor als het mogelijke doelwit. Achteraf gezien blijkt dat het advocatenkantoor te zijn. De artikelen zijn echter niet onrechtmatig, want ze vinden voldoende steun in het destijds beschikbare feitenmateriaal. In het licht van al deze omstandigheden dient het belang van Het Parool bij uitingsvrijheid in dit geval zwaarder te wegen dan het belang van eiser bij bescherming van hun eer en goede naam. Alle vorderingen van eisers zullen dan ook worden afgewezen.