Mediarecht  

Rechtbank Amsterdam 1 april 2025, IEF 22650, LS&R 2289; ECLI:NL:RBAMS:2025:2125 (Titus tegen gedaagden). Titus, producent van koperspiralen zoals de T-Safe en Multi-Safe, startte dit kort geding tegen een bedrijf dat fertiliteitstrackers op de markt brengt. Deze trackers meten lichaamstemperatuur om vruchtbare dagen in de cyclus te signaleren. Titus stelt dat het bedrijf en haar eigenaar, een fertiliteitsdeskundige, hun producten ten onrechte aanprijzen als alternatief voor anticonceptie, zonder dat hiervoor een medische goedkeuring is verkregen. Deze producten worden aangeprezen op meerdere websites en sociale mediakanalen, onder meer via blogs, gebruikerservaringen en berichten op Instagram. Daarbij zouden zij negatieve, misleidende en onwetenschappelijke uitlatingen doen over koperspiralen, waaronder die van Titus. Volgens Titus wekt de claim van gedaagden dat de tracker 99,4% nauwkeurig is ten onrechte de indruk dat het product een betrouwbare vorm van anticonceptie is, terwijl die nauwkeurigheid slechts ziet op het vaststellen van vruchtbare dagen, niet de onvruchtbare dagen. Titus vordert een verbod om op hun websites of sociale mediakanalen uitlatingen te doen over koperspiralen of deze te vergelijken met fertiliteitstrackers. Ook vordert Titus een verbod op het (laten) aanprijzen van het product als anticonceptiemiddel en een rectificatie waarin wordt vermeld dat de tracker niet als anticonceptiemiddel dient te worden gebruikt.  

Rechtbank Amsterdam 2 april 2025, IEF 22648; ECLI:NL:RBAMS:2025:2040 (eisers tegen Volkskrant). Eisers vorderden in deze zaak bij de rechtbank Amsterdam inzage in een e-mail die door de Volkskrant was gebruikt in een artikel. Eisers stellen dat de publicatie onrechtmatig is en dat de e-mail in een andere context was geschreven dan in het artikel wordt gesuggereerd. Om hun standpunt te onderbouwen, willen eisers de volledige inhoud van de e-mail inzien. De rechtbank moet hierbij beoordelen of eisers een rechtmatig belang hebben bij inzage in de e-mail, en of de journalistieke bronbescherming hieraan in de weg staat. Eisers stellen daarnaast dat de e-mail selectief is geciteerd, maar dit is volgens de rechtbank op geen enkele wijze onderbouwd en de Volkskrant had bovendien redactionele vrijheid om te citeren. Volgens de rechtbank hebben de eisers inderdaad een rechtmatig belang. Het belang ligt niet in het kennen van de afzender of van de datum, want dit was immers al bekend bij eisers en de mail gaat over herinneringen van gebeurtenissen van vele jaren eerder. Het belang ligt wel in de overige inhoud van de e-mail, omdat de schrijfster van de e-mail zelf heeft verklaard dat zij de e-mail in een heel andere context heeft geschreven en dat deze tegen haar zin in aan de Volkskrant is doorgespeeld. 

GvEU 26 maart 2025, IEF 22642, IT 4831; ECLI:EU:T:2025:331 (A2B Connect e.a. tegen Raad van de EU). De verzoeksters in deze zaak bij het Gerecht zijn drie Nederlandse telecombedrijven. Zij stellen beroep in op grond van artikel 263 VWEU en vragen om nietigverklaring van bepaalde handelingen van de Raad van de Europese Unie die beperkende maatregelen vaststellen tegen Rusland naar aanleiding van de situatie in Oekraïne. De bestreden handelingen maken deel uit van het sanctieregime van de EU tegen Rusland vanwege diens destabiliserende acties in Oekraïne. Hieronder valt het verspreidingsverbod: een maatregel waarbij exploitanten zoals internetproviders wordt verboden bepaalde inhoud van gesanctioneerde Russische media te verspreiden of de verspreiding daarvan mogelijk te maken. Hoewel verzoeksters niet zelf op de sanctielijsten staan, zijn zij als internetproviders onderworpen aan de uitvoering van het verspreidingsverbod dat door de Raad is opgelegd. Tegen deze maatregel stellen zij beroep in bij het Gerecht van de EU, stellende dat de maatregelen onrechtmatig op hen van toepassing zijn.

Rb. Den Haag 19 maart 2025, IEF 22618, IT 4821; ECLI:NL:RBDHA:2025:4367 (O1 International tegen Zembla). Deze zaak gaat over een uitzending van Zembla over ‘Sluitroute Iran’. O1 International stelt dat zij in deze uitzending ten onrechte is beschuldigd van het werven van fondsen voor de Iraanse Islamitische Revolutionaire Garde en betrokken is bij mensenrechtenschendingen. Zij vordert in dit geding een verklaring van onrechtmatige publicatie, verwijdering van de publicatie, een verbod op soortgelijke beschuldigingen, het plaatsen van een rectificatie en vergoeding van de geleden schade. Volgens O1 vinden de beschuldigingen geen steun in de feiten. Zembla betwist de onrechtmatigheid van de uitingen en stelt dat er wel voldoende steun in het feitenmateriaal is. Voorafgaand aan de uitzending is immers voldoende uitgebreid en zorgvuldig onderzoek gedaan, met ruimte voor hoor en wederhoor. 

Rb. Amsterdam 20 maart 2025, IEF 22612, IT 4816; ECLI:NL:RBAMS:2025:1678 (Eiser tegen de Groene Amsterdammer). Eiser heeft op zijn eigen website artikelen geplaatst waarin hij de resultaten van de officiële onderzoeken naar het neerstorten van vlucht MH17 in twijfel trekt. De Groene Amsterdammer (hierna: DGA) publiceerde in 2020 op haar website een artikel met als titel: ‘Nederlandse MH17-activist blijkt schaakstuk voor Russische inlichtingendienst’. In dit artikel wordt gesuggereerd dat eiser desinformatie verspreidt over de MH17-ramp en nauw samenwerkt met een Russische inlichtingendienst. Er wordt verwezen naar een rapport van het internationale collectief van onderzoeksjournalisten Bellingcat (hierna: het Bellingcat-rapport). Eiser vordert in deze procedure een rectificatie en schadevergoeding, stellende dat de beschuldigingen van DGA feitelijk onjuist zijn. DGA voert verweer en concludeert tot afwijzing van de vorderingen.

Gerecht in Eerste Aanleg van Sint Maarten 14 maart 2025, IEF 22602, IT 4811; ECLI:NL:OGEAM:2025:11 (Eiser tegen gedaagde). Eiser, inspecteur bij de politie in Sint Maarten, wordt beschuldigd door een collega van seksuele intimidatie. Hij zou zijn gezicht in haar borsten hebben gedrukt, terwijl hij stelt dat het slechts om een knuffel ging. Het strafrechtelijk onderzoek leidde niet tot vervolging. Gedaagde volgt de zaak nauwgezet en plaatst updates op Facebook en zijn nieuwssites, waarin hij de beschuldigingen bespreekt, ook via video’s. Eiser eist in kort geding verwijdering van deze video's, teksten en commentaren, op straffe van een dwangsom, en een rectificatie. Hij stelt dat hij onterecht wordt beschuldigd en dat de uitingen opruiend en lasterlijk zijn, wat zou aanzetten tot geweld en een onrechtmatige daad vormt. Gedaagde betwist onder meer de spoedeisendheid en stelt dat het uit de video’s niet duidelijk wordt dat het om eiser gaat, omdat zijn naam niet genoemd wordt.

Rb. Amsterdam 26 februari 2025, IEF 22585, IT 4803; ECLI: ECLI:NL:RBAMS:2025:1222 (Albemarle tegen Van der Spek c.s.). Deze zaak gaat over een aflevering van Oplichters Aangepakt, waarin Van der Spek een zaak onderzoekt tussen mevrouw Ponzoni en [naam 1]. [naam 1] is de (indirect) bestuurder van eiser, een bedrijf dat evenementenlocaties exploiteert. [naam 1] heeft aangeboden Ponzoni te helpen met het kopen van een huis in Spanje. Hiervoor moest Ponzoni haar geld vanuit Uruguay overmaken naar zijn Amerikaanse trust. Ze heeft dit geld nooit terug gekregen. In de uitzending van Oplichters Aangepakt is de confrontatie tussen Van der Spek, Ponzoni en [naam 1] te zien. Hierbij impliceert Van der Spek dat [naam 1] het geld gestolen heeft. eiser heeft Van der Spek gesommeerd de uitzending te verwijderen en de uitlatingen te rectificeren. eiser meent dat haar bestuurder, [naam 1], in de uitzending onterecht wordt afgeschilderd als dief en oplichter. Ook zou Van der Spek c.s. voldoende informatie hebben om de uitzending zoals deze is te maken en uit te zenden. Nadat de zaak bij de Spaanse rechter geseponeerd werd en het beroep werd verworpen, probeert eiser nu bij de Nederlandse rechtbank zijn gelijk te halen.

Vzr. Rb. Amsterdam 27 februari 2025, IEF 22575; ECLI:NL:RBAMS:2025:1264 (FIO tegen De Telegraaf). De Stichting Federatie Islamitische Organisaties (hierna: FIO) is een samenwerkingsverband van 25 Haagse moskeeorganisaties. FIO heeft een zaak aangespannen tegen De Telegraaf vanwege de column "Gaza-akkoord zal Jodenhaat niet stoppen", die zowel online als in de papieren krant is verschenen. FIO stelt dat het bericht onrechtmatig is, omdat zij hierin wordt gelieerd aan Hamas en er beschuldigingen worden geuit die niet op feiten gebaseerd zijn. Zij vordert dat De Telegraaf wordt bevolen de column van de website te verwijderen en zowel online als in de papieren krant een rectificatie te plaatsen. De voorzieningenrechter beslist dat de column niet hoeft te worden verwijderd, maar dat De Telegraaf een tekst moet plaatsen waaruit duidelijk blijkt dat de FIO niet aan Hamas is gelieerd. Hoewel er in een column meer ruimte is voor uitvergrotingen, overdrijvingen en scherpe bewoordingen, is deze vrijheid niet onbegrensd. Uitlatingen van feitelijke aard moeten nog altijd steun vinden in de feiten.

Rb. Den Haag 26 februari 2025, IEF 22573; ECLI:NL:RBDHA:2025:2716 (De Correspondent tegen de Staat der Nederlanden (het OM)). Journalisten hebben in opdracht van De Correspondent een reconstructie gemaakt van het Nederlandse hulpmiddelenbeleid ten tijde van de coronapandemie en hebben in het kader van dit reconstructieonderzoek een ontmoeting gehad met verdachten tegen wie nu een strafrechtelijk onderzoek loopt. Dit gesprek is afgeluisterd door het OM. In deze procedure vordert De Correspondent dat de rechtbank voor recht verklaart dat de Staat onrechtmatig heeft gehandeld jegens De Correspondent door in strijd te handelen met artikel 10 EVRM door het journalistieke brongeheim te schenden. De Correspondent stelt dat het OM ervan op de hoogte was dat er minimaal één journalist zou deelnemen aan het gesprek, en toch heeft het OM de bijeenkomst opgenomen en vastgelegd in het proces-verbaal, zonder inachtneming van de formele vereisten en waarborgen en zonder voorafgaande beoordeling en toetsing door een rechter.

Rb. Den Haag 25 februari 2025, IEF 22558, IT 4791;ECLI:NL:RBDHA:2025:2546 (Eiseres en Stichting Donorkind Den Haag tegen gedaagde). De feiten van deze zaak zullen velen niet zijn ontgaan. Gedaagde is sinds 2007 actief als spermadonor. Met zijn sperma zijn minimaal 550 kinderen verwekt. Eisers zijn de Stichting Donorkind Den Haag (hierna: de Stichting) en eiseres (samen: de Stichting c.s.), procederend voor zichzelf en als wettelijke vertegenwoordiger van haar minderjarige zoon. De spermadonatie van gedaagde heeft geresulteerd in de geboorte van de zoon van eiseres. In 2024 heeft Netflix een documentaire over het donorschap van gedaagde uitgebracht. Hierin komen enkele ouders, waaronder eiseres, aan het woord. Gedaagde wilde niet meewerken aan deze documentaire. Na het verschijnen van de documentaire heeft gedaagde zich door verschillende media laten interviewen, en heeft hij ook zelf een aantal YouTube-video’s geplaatst. Hierin reageert hij op de uitlatingen die gedaan werden door de betrokken ouders. Hij richt zich dan direct en indirect tot zijn donorkinderen en hun ouders, en probeert ze te beïnvloeden met adviezen. In dit kort geding vorderen de Stichting c.s. primair gedaagde te gebieden zijn YouTube-kanaal te verwijderen, subsidiair alle video’s vanaf juli 2021 te verwijderen, en meer subsidiair een aantal video’s te verwijderen. Ook vorderen zij dat gedaagde verboden wordt om in welke vorm dan ook uitlatingen te doen over het donorschap, de donorkinderen en hun ouders.