Article 17, formerly known as article 13, is the most important and most controversial provision of the EU Directive on Copyright in the Digital Single Market on which the EU member states and institutions have reached agreement in principle in February 2019. 2 The European Parliament voted in favour on 26 March 2019. The council of ministers is expected to accept the final text on 9 April 2019.

This paper aims at analysing what the idea of article 17 is and how it might work out in practice. Which legal issues will arise, which preliminary questions will be put to the CJEU? It is not meant to argue for or against article 17. The article itself is taken as a given. This paper is merely a first attempt to look ahead and find out what could happen in practice.

It is obvious that article 17 is a compromise between many interests and wishes and that is quite contradictory at some points. But that in itself is nothing new. Much of the EU legislation consist of partly contradictory or incomprehensible clauses, because compromise apparently was the only option for reaching consensus. Consequently, it is often up to commentators, practitioners and judges to make the best of it.

The directive contains a large number of recitals on the issue article 17 addresses, and article 17 itself contains many subsections.  
Lees het vernieuwde artikel hier (pdf).
De geplande lunchbijeenkomst van deLex, met onder andere Dirk Visser, op donderdag 11 april over de DSM-richtlijn gaat door. Voor meer informatie kijk hier.

Rechtbank Gelderland 27 maart 2019, IEF 18345; IEFbe 2856; ECLI:NL:RBGEL:2019:1444 (Frito-Lay tegen Intersnack) Merkenrecht. Inbreuk. Frito-Lay is houder van het woordmerk TIJGERNOOTJES. Intersnack brengt Girafnootjes op de markt. Intersnack stelt dat TIJGERNOOTJES is verworden tot soortnaam, maar heeft dit onvoldoende onderbouwd. De nootjes zelf zijn een samengesteld merk (merk 2) dat zowel kleur- als vormelementen kent, maar hoeft niet te voldoen aan zowel de vereisten voor zuivere kleurmerken, als de vereisten voor zuivere vormmerken. Dit geldt niet voor alle samengestelde merken van Frito-Lay, uit een zwart-wit foto, zonder beschrijving valt niet af te leiden wat beschermd dient te worden. Het patroon van de noot is weliswaar onregelmatig, maar bevat voldoende karakteristieke, terugkerende elementen om herkenbaar te zijn voor het in aanmerking komende publiek. Daarnaast is er geen sprake van een technisch effect o.i.d. nu het merk enkel het patroon op de nootjes betreft. Er is onvoldoende overeenstemming tussen de het woordmerk TIJGERNOOTJES en Girafnootjes. Het uiterlijk van de nootjes stemt wel voldoende overeen om van inbreuk te spreken. Het gebruik van een afbeelding van de open noot is geen inbreuk nu dit een informatief doel dient. Geen slaafse nabootsing, wel merkinbreuk op het patroon van de nootjes.

Vzr. Rechtbank Overijssel 13 maart 2019, IEF 18339; ECLI:NL:RBOVE:2019:874 (chocolademelk: Soort water dat smaakt naar oud papier) E Eiseres is een bedrijf dat onder andere gebrande suiker, koffiestroop en smaakversterkers produceert. Het bedrijf is sinds de oprichting gevestigd in plaats X. Een deel van de productie is door het bedrijf in de afgelopen periode verplaatst naar een andere plaats. Gedaagde is het niet eens met de nieuwe vestigingsplaats. In januari 2019 heeft hij advertenties geplaatst in de Stentor en de Stadskoerier. Hierin staat onder meer “smadelijke aftocht van [eiseres] uit [plaats x]” en “[eiseres] ’s chocolademelk: Soort water dat smaakt naar oud papier…” TV Kassa. In dit kort geding gaat het om de vraag of in de advertenties onrechtmatige uitingen staan in de zin van het bepaalde in artikel 6:162 BW op grond waarvan een rectificatie in de zin van artikel 6:167 lid 1 BW gerechtvaardigd is. De voorzieningenrechter stelt dat de gedaagde in de advertenties geen (directe) beschuldigingen jegens eiseres heeft geuit, maar slechts een opinie - namelijk de gedeeltelijke verhuizing van de productie is geen goede ontwikkeling voor de gemeenschap van plaats X en de onderneming. Bij zijn uitlatingen heeft de gedaagde zich ook niet bediend van zware of nodeloos grievende bewoordingen of verdachtmakingen. Hetzelfde geldt voor het aangehaalde citaat uit het televisieprogramma Kassa. Dit citaat staat geheel los van de inhoud van de advertentie en het is een oud klantenonderzoek dat wellicht geen recht doet aan de huidige kwaliteit van de chocolademelk, gelet op de context van de advertenties en het feit dat het slechts een citaat is uit een onafhankelijk consumentenonderzoek en het niet eigen bewoordingen van gedaagde betreft - is het opnemen van het ‘Kassa citaat’ in de advertenties niet onrechtmatig is. De gebruikte bewoordingen zijn weliswaar een negatieve kwalificatie zijn, maar afgewogen tegen het belang van de vrijheid van meningsuiting van gedaagde niet dermate kwaadsprekend dat de aanduiding als onrechtmatig moet worden aangemerkt. De rechter wijst de vordering af.

Vzr. Rechtbank Den Haag 22 maart 2019, IEF 18341; ECLI:NL:RBDHA:2019:2820 (Solatube tegen gedaagde) Solatube is een producent van dachtlichtsystemen en houdt in deze hoedanigheid enige merkregistraties, o.a. het Uniewoordmerk SOLATUBE. Gedaagde is een eenmanszaak handelend in bouwmaterialen en aanverwante producten, en heeft de domeinnaam solatube-shop.nl geregistreerd. Als meest verstrekkende vordering vordert Solatube dat gedaagde de verkoop en verhandeling van Solatube daglichtsystemen en aanverwante producten voorzien van het merk SOLATUBE moet staken en gestaakt moet houden. Gedaagde verweert zich met een beroep op uitputting. Nu zij uitputting onvoldoende onderbouwt, wordt deze vordering toegewezen. Hierna komt de vraag of gebruik van de domeinnaam ook merkinbreuk oplevert aan bod. Dit is het geval nu de domeinnaam de indruk van een economische band opwekt. Gedaagde hoeft niet haar domeinnaam over te dragen aan SOLATUBE. Nu zij gebruik hiervan dient te staken, ontbreekt het spoedeisend belang bij deze vordering. Gedaagde wordt veroordeeld in de proceskosten.

Rechtbank Den Haag 13 maart 2019, IEF 18333; ECLI:NL:RBDHA:2019:2591 (Hyundai tegen X) Merkgebruik na einde dealer- en reparateurovereenkomst. Auteursrecht. Boetebepaling, uitleg en beroep op matiging. Reconventie. Mededingingsrecht. Hyundai is fabrikant van personenauto’s en lichte bedrijfswagens die wereldwijd op de markt worden gebracht. Zij houdt in deze hoedanigheid meerdere merken. X exploiteert twee garagebedrijven. Hyundai gebruikt voor distributie een selectief distributiestelsel. Tussen Hyundai en X is een dealerovereenkomst gesloten. Deze overeenkomst werd als gevolg van een reorganisatie van het distributiesysteem van Hyundai beëindigd. Hierna werd het X verboden gebruik te maken van het Hyundai logo (dat is ingeschreven als merk). X heeft hierna echter het merk gebruikt, en vordert in reconventie dan ook het merk te mogen blijven gebruiken. Het gebruik vormt een inbreuk op de merk- en auteursrechten van Hyundai, nu er een reële kans is dat de indruk van een commerciële band wordt gewekt. Derhalve is een contractuele boete verschuldigd.

A.B.E. dos Santos Gil, Tussen wal en schip. Waar staat de omroep in relatie tot het Value Gap-artikel 13 in de nieuwe ‘Auteursrecht in de Digitale Eengemaakte Markt’-richtlijn?, IEF 18342. Op 26 maart jl. kwam het opzienbarend nieuws over de plenaire stemming in het Europese Parlement vóór het aannemen van het voorstel van een nieuwe richtlijn ‘Auteursrecht in de Digitale Eengemaakte Markt’. Politieke overeenstemming over een eindtekst met de lidstaten, via de Europese Raad, en de Europese Commissie lijkt in het verschiet te liggen. Opzienbarend is dat de in meerdere opzichten fantastisch te noemen gelegenheidsalliantie van  ‘super-kapitalisten’ als Google, consumentenorganisaties , academici en bevechters van een vrij internet uiteindelijk niet in staat waren het voorstel tegen te houden of ingrijpend te veranderen, mede ingegeven door hun weerstand tegen artikel 13 over de zogenaamde Value Gap. De Value Gap is de door rechthebbenden als onrechtvaardig gepercipieerde discrepantie tussen de hoge verdiensten voor online platforms, zoals Youtube en Facebook, uit exploitatie van content (en data) en de achterblijvende compensatie voor de rechthebbenden op deze content. Doordat platforms konden profiteren van aansprakelijkheidsbeperkingen voor het uploaden van content door derden binnen hun dienst, met name op grond van artikel 14 e-commerce-richtlijn, is er daarbij voor rechthebbenden geen (onderhandelings)positie om hun rechten in te roepen voor het afspreken van een licentievergoeding, onder dreiging van schadeclaims en inbreukverboden. Artikel 13 is intussen wel zo vaak aangepast en ingewikkeld geworden dat niet goed meer te doorgronden is wat de uitleg en de praktische werking ervan is. Hieronder doe ik toch een poging om vanuit de positie van de omroep te bedenken wat de gevolgen kunnen zijn, in een bredere context van de gerechtvaardigdheid van een oplossing voor de Value Gap. Lees verder

Conclusie AG HR 15 februari 2019, IEF 18344; ECLI:NL:PHR:2019:262 (HP tegen Digital Revolution) Computergerelateerde uitvinding voor verwisselbare inktcartridges voor printers. Means-plus-function conclusie, toetsing hulpverzoeken aan art. 84 EOV, grenzen art. 52 lid 2 EOV, indirecte inbreuk werkwijzeconclusie en impliciete licentieverlening, nieuwheid en inventiviteit volgconclusies. Het hof bevestigde de afwijzing van octrooiinbreuk [IEF 16892]. Conclusie AG: in het principale cassatieberoep tot vernietiging en terugverwijzing naar het Haagse hof en in het voorwaardelijke incidentele cassatieberoep tot verwerping.

Deze octrooizaak gaat over inktcartridges voor printers en ziet op een computergerelateerde uitvinding (computer implemented invention). Het door HP ingeroepen Europees octrooi EP 617 claimt een chip van een verwisselbare inktcartridge die op een bepaalde ook geclaimde werkwijze (fout)informatie kan uitwisselen met de printer. Zo kan de printer bepalen of de op de cartridge opgeslagen informatie wel klopt. Met de geclaimde uitvinding wordt bewerkstelligd dat een oude foutdetectiecode niet wordt overgeschreven voordat een nieuwe foutdetectiecode is opgeslagen. Het schrijven van informatie naar de geheugenchip van de cartridge (zoals over het inktniveau) is gevoelig voor verwijdering van de cartridge uit de printer (net zoals het onverhoeds verwijderen van een USB-stick problemen kan geven) of een stroomstoring bijvoorbeeld.

Hof Amsterdam 26 maart 2019, IT 2731; ECLI:NL:GHAMS:2019:981 (X tegen Simpel Media B.V.) Mediarecht. Opnames met verborgen camera; verbod tot gebruik beeld- en/of geluidmateriaal waarin appellant zichtbaar en/of hoorbaar is in het programma 'Van der Spek ontmaskert' over pedofilie en/of een kinderprostitutienetwerk in de Filipijnen en/of in dat programma te refereren bij naam, woonplaats en/of beroep aan appellant. Nu Simpel Media B.V. niet de volledige beelden en geluidsfragmenten ter beschikking heeft gesteld is onvoldoende aannemelijk dat adequate maatregelen zijn genomen om in toereikende mate tegemoet te komen aan de belangen van appellant. Derhalve wordt het vonnis in eerste aanleg vernietigd, en mogen de beelden niet worden uitgezonden.

Ktr. Rechtbank Midden Nederland 20 februari 2019, IEF 18338; ECLI:NL:RBMNE:2019:630 (auteursrecht na affectieve relatie) Auteursrecht. Eiseres is fotograaf en verkoopt haar foto’s via haar website. Gedaagde heeft een eenmanszaak gericht op de verzorging van paarden. Daarnaast houdt Gedaagde zich bezig met het bestrijden van dierenleed en met de staat van een bepaald landschap. Partijen hebben een affectieve relatie gehad en gedurende deze relatie samen foto’s en een tekening samen gemaakt en op internet geplaatst. Na het beëindigen van de relatie heeft gedaagde deze beeltenissen online gehouden, maar de naam van eiseres verwijderd. Vast staat dat eiseres aanvankelijk toestemming heeft gegeven voor het gebruik van de foto’s maar deze later heeft ingetrokken. Het intrekken van deze toestemming levert geen misbruik van bevoegdheid op. Wat betreft de tekening: aangenomen moet worden dat zowel gedaagde als eiseres hierop auteursrechten hebben, waardoor gedaagde onrechtmatig handelt door de naam van eiseres weg te laten. Er is geen grond om een algeheel gebruiksverbod van het werk van eiseres op te leggen aan gedaagde. Schadevergoeding zoals licentievergoeding: € 225,00 per jaar, met opslag van 25% te hanteren als vergoeding voor geleden schade vanwege misgelopen naamsbekendheid. De totale schadevergoeding bedraagt dus € 843,75 (3 x € 281,25).

Ktr. Rechtbank Amsterdam 22 maart 2019, IEF 18336 (X tegen BijlmerBajes Events) Auteursrecht. X is fotograaf, en exploiteert een website waarop hij door hem gemaakte foto’s plaatst. BijlmerBajes Events is een eenmanszaak die zich bezighoudt met het organiseren van activiteiten in de Bijlmerbajes. X heeft een foto van een bekende crimineel genomen en op haar website geplaatst. X heeft deze overgenomen, afgedrukt op canvas, en in een van de ruimtes in de Bijlmerbajes opgehangen. Er zijn creatieve keuzes gemaakt, er is geen sprake van een citaat nu niet is voldaan aan de eisen van functionaliteit en proportionaliteit. Er is geen sprake van incidentele verwerking als bedoeld in 18a Aw nu de foto een van de grootste in de collage is en vooral de aandacht trekt. Voor de promotievideo waarin de foto voorkomt staat niet vast dat dit een zeer bewuste keuze is geweest. Een punitieve schadevergoeding wordt niet toegekend. De uiteindelijke schadevergoeding (licentievergoeding en opslag voor inbreuk op persoonlijkheidsrechten) wordt bepaald op € 625, de proceskosten worden gedeeld.