6 juli 2017: In dezelfde periode waarin de streamboxjes met Kodi-addons zoals Exodus in de ban gingen, kwam ook een uitspraak van de rechter over de (il)legaliteit van ondertitelvertaalgroepen.

Juridische stalking door BREIN?
Eerder schreef ik al op deze site over een groep ondertitelaars voor het illegale filmcircuit die BREIN voor de rechter sleurde wegens, vrij vertaald, juridische stalking (brieven met  “stop en betaal maar 1500 euro, want anders”). Hoe durfde BREIN hun hobby af te nemen? Je mag ook niks meer in dit land!

Alle argumenten onderuit
Ik sprak daarbij de profetische woorden “vrij kansloze missie voor de ondertitelaars”. Af en toe is het goed om een realitycheck te doen en te kijken of je voorspelling is uitgekomen. De “ja maars” van de advocaat van de ondertitelaars hebben het niet gehaald. De groep gaf toe dat er auteursrecht op ondertitels zit (gelukkig maar, hoeven we het daar niet meer over te hebben). Enigszins merkwaardig was de stelling dat een vertaling een zelfstandig werk is. Umm ja, dus als ik een boek vertaal in het Nederlands en dat in Nederland uitgeef, heeft de schrijver daar niks over te zeggen? Toch ging de rechter er op in – hij moet wel – door eenvoudig te verwijzen naar de wet: je hebt als vertaler een auteursrecht op de vertaling, maar met je vertaling schendt je het auteursrecht op de ondertitel in de oorspronkelijke taal. Ook al kansloos: “ja maar vrijheid van meningsuiting”. Theoretisch kan een beroep op het auteursrecht het in een concreet geval afleggen tegen een grondrecht. De rechter hoeft die afweging echter pas te maken als degene die zich beroept op de vrijheid van meningsuiting concreet meldt hoezo in dit geval de vrijheid van meningsuiting voorrang zou hebben op het recht dat mensen van jouw intellectuele eigendom afblijven, en dit niet bij voorbaat onzin is. In “Ja maar ze vinden hun hobby zo leuk” (of wat er dan ook maar werd aangevoerd) zag de rechter in elk geval geen aanleiding om überhaupt maar aan die afweging te beginnen. “Ja maar de auteurswet is al 100 jaar oud en dit is een nieuwe techniek”: nee. Gewoon nee.

Vage sommatie onrechtmatig?
Verder klaagde de groep nog dat in de sommaties van Brein niet stond voor wie ze precies optraden, hoe ver hun volmacht reikte en welke auteursrechtelijk beschermde trekken allemaal waren overgenomen. Dat wilden ze onrechtmatig verklaard zien. Eh, nee. Als je een vage sommatie op je mat krijgt heb je de keuze om er al dan niet aan te voldoen. Onrechtmatig is het sturen van een vage sommatie niet. Als je echter direct gaat dagvaarden na zo’n vage sommatie zal dat wel zijn weerslag hebben in wie de proceskosten van BREIN moet betalen.

Column van Hub Dohmen.

Gerecht EU 5 juli 2017, IEF 16921; IEFbe 2238;  ECLI:EU:T:2017:466; T‑306/16 (Gamet tegen EUIPO) Modelrecht. Gamet heeft een registratie verkregen voor het model van een deurklink. Metal-Bud II heeft verzocht dit model nietig te verklaren wegens een eerder model genaamd 'DORA'. Dit werd afgewezen door de nietigheidsafdeling omdat eerdergenoemd model voldeed aan de vereisten van nieuwheid en individueel karakter. Het beroep bij de Derde Kamer van Beroep van EUIPO werd in stand gehouden en de uitspraak van de nietigheidsafdeling werd vernietigd. Gamet stelt dat de uitspraak van EUIPO moet worden vernietigd. Het Gerecht stelt dat er een grote mate van ontwerpvrijheid is bij het maken van deurklinken nu deze alle soorten kleuren, patronen, vormen en materialen kunnen bevatten. Daarnaast bestaat de verticale groef uit een fijne lijn die maar een klein gebied omvat en is het nogal een eenvoudige vorm van decoratie waarvan het onwaarschijnlijk is dat de geïnformeerde gebruiker dit zal opmerken. De algehele indruk is daarom identiek. Het beroep wordt verworpen.

Hof van beroep Brussel 25 november 2015, IEF 16913; IEFbe 2237 (Atos Worldline tegen BBIE) Merkenrecht. Atos heeft het woordmerk 'Resto Box' gedeponeerd. BBIE weigert het depot omdat het teken beschrijvend is. Het is samengesteld uit de gebruikelijke aanwijzing Resto (voor restaurant) en Box (Engels woord voor apparaat, mechanisme). Eiseres vordert een verklaring BBIE te bevelen om het woordmerk in te schrijven. Atos heeft tijdens de procedure niet voorgesteld om de waren en diensten waarvoor het teken beschrijvend is uit haar aanvraag te weren. Om deze reden heeft het BBIE de inschrijving terecht geweigerd.

Rechtbank Den Haag 5 juli 2017, IEF 16925; ECLI:NL:RBDHA:2017:7153 (Stichting De Thuiskopie tegen Imation Europe B.V.) Zie eerder IEF 13010, IEF 14984 en IEF 16637. Tussenvonnis. Imation betwist het gevorderde bedrag van €1.484.157,49 euro. Het bedrag dat Imation aan Stichting de Thuiskopie voor leveringen via het Consumer en het Commercial Channel gezamenlijk aan thuiskopievergoeding verschuldigd is, wordt vastgesteld op in totaal €406.932,48 euro, nu door Stichting de Thuiskopie onvoldoende is aangetoond dat uiteindelijk is geleverd aan privégebruikers. Of de vordering van Stichting de Thuiskopie toewijsbaar is tot dit bedrag, hangt af van de beoordeling van de overige verweren van Imation. De rechtbank houdt iedere beslissing aan in afwachting van de beantwoording door de Hoge Raad van de prejudiciële vragen die zijn gesteld.

Rechtbank Den Haag 5 juli 2017, IEF 16924; ECLI:NL:RBDHA:2017:7178 (G-Star c.s. tegen Topstreetwear c.s.) Merkenrecht. G-star roept Uniewoordmerk RAW in tegen het gebruik van RAW BLUE, een merk van kledingstukken die via de website van Topstreetwear verhandeld worden. RAW heeft als gevolg van intensief gebruik sterk onderscheidend vermogen verkregen. Nu er grote mate van overeenstemming bestaat tussen de gebruikte tekens en het feit dat ze gebruikt worden voor soortgelijke waren, wordt verwarringsgevaar vastgesteld door de rechtbank.

Gerecht EU 4 juli 2017, IEF 16922; IEFBE 2240; zaak T-90/16; ECLI:EU:T:2017:464 (Murphy tegen EUIPO) Gemeenschapsmodelrecht. Nietigheidsprocedure. Nike Innovate CV is houdster van het gemeenschapsmodel van een elektronische polsband. Volgens appellant staat dit model haaks op [model], en start een nietigheidsprocedure. Het beroep wordt afgewezen; het model van Nike Innovate CV ontbeert geen eigen karakter en wekt een andere algemene indruk. Het prior-art argument wordt verworpen.

Gerecht EU 4 juli 2017, IEF 16920; IEFBE 2241; zaak T-81/16; ECLI:EU:T:2017:463 (Pirelli Tyre SpA tegen EUIPO) Merkenrecht. In 2014 doet Pirelli Tyre SpA een aanvraag tot registratie van een Uniemerk bij EUIPO. Het merk betreft twee gelijke strepen aan de zijden van een autoband. EUIPO weigert de aanvraag op grond van het ontberen van enig onderscheidend vermogen. Het hof bevestigt de beslissing en wijst het beroep af, nu niet bewezen wordt dat het merk van de aanvrager voldoende onderscheidend vermogen verworven heeft ten tijde van de aanvraag.  

Hof Den Haag 27 juni 2017, IEF 16916, ECLI:NL:GHDHA:2017:1815 (X tegen Tommy Hilfiger) Zie eerder IEF 14631 en IEF 16451. Merkinbreuk. Persoonlijke aansprakelijkheid. De vraag die in deze zaak aan de orde is, is of appellant en appellante persoonlijk aansprakelijk kunnen worden gehouden voor het handelen namens de vennootschappen. Appellant heeft heeft in hoger beroep geen enkele onderbouwing gegeven dat de kleding wel met toestemming van TH op de markt is gebracht en heeft hij onvoldoende gemotiveerd betwist dat de facturen zijn vervalst. Uit de feiten en omstandigheden blijkt dat appellant wist althans moet hebben begrepen dat hij heeft gehandeld in TH-kleding die zonder toestemming van TH op de markt is gebracht. Ondanks het (vrij willekeurige) gebruik van verschillende vennootschappen heeft appellant met zijn handelen zelfstandig inbreuk gepleegd en kan hij voor de daaruit voortvloeiende schade persoonlijk aansprakelijk worden gehouden. Wat betreft appellante acht het hof de door TH aangevoerde omstandigheden onvoldoende om tot aansprakelijkheid te concluderen.

Rechtbank Noord-Holland 29 maart 2017, ECLI:NL:RBNHO:2017:1736; IEF 16917 (Regenboog Wereldkist) Auteursrecht. Artikel 45d Aw. B heeft de Regenboog Wereldkist ontwikkeld, een lesmethode bedoeld voor kinderen in de groepen 3 t/m 5 en de Spectrumbox, bedoeld voor kinderen in de groepen 6 t/m 8 van het basisonderwijs. B heeft een overeenkomst gesloten met A om een promotiefilm te maken. A werd geen honorarium betaald, wel werden de out of pocket kosten vergoed. De samenwerking loopt vast. De vraag is wie het auteursrecht toekomt op de films en de grafische ontwerpen. Rechtbank stelt dat A mede auteursrechthebbende is op de films voor de Spectrumbox en de daarbij horende grafische ontwerpen. Sprake van gedeeld makerschap waardoor B naast A gerechtigd is tot het gebruik van de films en grafische ontwerpen. Partijen moeten het eens worden over een billijke vergoeding voor de overdracht van de rechten en de exploitatie van de genoemde werken door A aan B, analoog aan het bepaalde in artikel 45d Aw.

Leestip: r.o. 4.16, 4.20 en 4.22 t/m 4.24.

3 juli 2017: Fotocitaatrecht? Hoe een oude Inge de Bruijn-poster van Sapph zorgt voor nieuwe ophef. Column van onze specialist, jurist/kunstenaar/kunsthistorica Yvonne Vetjens.

Rond 2010 waren de lingerie-reclamefoto’s van Sapph een hot item. Met name de foto van zwemster Inge de Bruijn met daarop de stoute tekst “let’s get wet” deed veel stof opwaaien. Nu staan de posters weer even in de belangstelling wegens een rechtszaak die volgens de gedaagde “genant” te noemen was.
Raun vs. Mediamaatjes
De Sapph-foto’s zijn gemaakt door de Deense, in Nederland woonachtige fotograaf Torben Raun. 925.nl is opgericht door Mediamaatjes BV, waarvan onder andere Jort Kelder de eigenaar is. In 2014 gebruikte 925.nl de foto van Inge de Bruijn bij een artikel over Sapph. Raun was niet blij. Hij stuurde gedurende een langere periode meerdere pittige e-mails naar Mediamaatjes, waarin hij claimde dat er inbreuk werd gemaakt op zijn auteursrecht.

Fotocitaat?
Mediamaatjes was zich van geen kwaad bewust en zei toestemming te hebben gekregen van Sapph. En trouwens, de foto is een citaat in het artikel dus mag gebruikt worden. Mediamaatjes probeerde eerst nog te schikken voor een redelijk bedrag (iets dat wij als advocatenkantoor onze cliënten ook aanraden als blijkt dat ze inderdaad auteursrechtsinbreuk hebben gemaakt), maar daar ging Raun niet in mee.

Na jaren getouwtrek bracht de fotograaf dan toch een dagvaarding uit. Of men maar wilde betalen. De kosten zouden inclusief rente, buitengerechtelijke kosten en proceskosten oplopen tot zo’n 8.000 euro. Voor Raun pakte het helaas niet uit zoals gehoopt.

Citaatrecht
Sapph (dat in 2011 failliet ging) bezat ooit een licentie op de foto’s van Raun, maar die was al meerdere jaren verlopen toen 925 in 2014 de foto van Inge de Bruijn online zette. Raun bezit inderdaad auteursrecht op foto’s, zo concludeert de rechter in de uitspraak. Toestemming van de maker – Raun - om de foto te plaatsen heeft Mediamaatjes niet. Maar er is geen inbreuk gemaakt, want Mediamaatjes doet volgens de rechter een terecht beroep op het citaatrecht.

In het vonnis wordt precies uitgelegd waar iemand aan moet voldoen om gebruik te kunnen maken van het citaatrecht. In het artikel op 925 wordt verwezen naar de poster van Inge de Bruijn met tekst ‘let’s get wet’, die in het artikel is opgenomen. De rechter oordeelt dat de poster onderdeel uitmaakt van het artikel en dat er ook een andere afbeelding had kunnen staan zonder afbreuk te doen aan de inhoud:

“De poster maakt ook niet een zodanig overheersend onderdeel uit van het artikel, dat sprake is van zelfstandige exploitatie daarvan. Mediamaatjes had immers evengoed een andere reclame-uiting van Sapph op dezelfde plek op kunnen nemen, zonder dat de betekenis van het artikel zou zijn veranderd. Ook in omvang is de poster niet overheersend.”

Er is dus geen sprake van zelfstandige exploitatie van de poster; het is een citaat. Hoewel we citaten doorgaans associëren met tekst, kunnen dus ook afbeeldingen zo gebruikt – ‘geciteerd’ - worden.

Raun zegt dat hij niet als maker genoemd is waardoor hij PR misloopt, en geld voor de publicatie. Maar ook daar gaat Raun onderuit bij de rechter, want de naam van Raun is ook niet op de poster zelf te zien. De fotograaf overweegt hoger beroep. Mediamaatjes haalt zijn schouders op. Overigens, wat betreft naamsvermelding: volgens artikel 8 van de Auteurswet krijgt een opdrachtgever (Sapph) die een openbare instelling, vereniging, stichting of vennootschap is, auteursrecht op een werk als ze dit werk zonder de naam van de opdrachtnemer/maker naar buiten brengen. Lees meer hierover in mijn eerdere column.

Wat te doen
Als fotograaf, of kunstenaar in het algemeen, is het ontzettend vervelend om te ontdekken dat werk van jou wordt gebruikt op manieren waarop je dat liever niet hebt. Niet op alles rust auteursrecht. Maar ook als er auteursrecht op rust, mag werk van jou onder bepaalde omstandigheden toch gebruikt worden, zoals uit het bovenstaande blijkt. Is het gebruik echter onrechtmatig en mocht je je er tegen willen verzetten, dan kun je je afvragen: heeft het zin om een exorbitant hoog bedrag te eisen dat steeds vaker door de rechter ongegrond wordt verklaard?

En voor ondernemers die worden beschuldigd van inbreuk geldt: vraag je altijd eerst af of het werk origineel genoeg is om auteursrechtelijk beschermd te zijn en of het auteursrecht dan wel bij de eiser rust (wat bij de Sapph-foto’s zo is). Mocht dat het geval zijn, maar eist de rechthebbende een belachelijk hoge schadevergoeding, dan valt daar met goede argumenten zeker iets aan te doen.