Brief CvdM aan Minister OCW (advies individuele promotieacties boekverkopers)
Wet vaste boekenprijs. In uitvoering van de motie over gratis verstrekking door boekverkoper van producten bij aanschaf van een boek, is vrijdag 15 juli heeft minister van OCW een brief naar de Tweede Kamer gestuurd over individuele acties door boekverkopers. Het Commissariaat voor de Media heeft op verzoek van eind 2015 in zijn rol als toezichthouder op de Wet op de vaste boekenprijs advies uitgebracht.

P.G.F.A. Geerts, noot onder Rb. Den Haag 16 december 2015 (Basil/Burgers); IEF 16139; eerder verschenen in IER 2016/34, p. 244-253.
Voor ons ligt het (tweede) tussenvonnis van de Rechtbank Den Haag in de bodemzaak tussen Basil BV en Burgers Lederwarenfabriek Wijchen BV. 1 Beide partijen hebben al eerder in kort geding tegenover elkaar gestaan en dat heeft interessante jurisprudentie opgeleverd. Ja, inmiddels zelfs een arrest van de Hoge Raad. 2 Dit arrest van de Hoge Raad zal in dit tijdschrift vast nog besproken worden. Zelf heb ik in mijn noot onder het Karen Millen-arrest (HvJ 19 juni 2014, IER 2014/61) kort stilgestaan bij het in cassatie bestreden arrest van het Hof Den Haag. 3 In die noot is de nadruk gelegd op rechtsoverweging 3.24 waarin het hof in twijfel trekt of er naast de bescherming die de Gemeenschapsverordening biedt, nog wel ruimte is voor aanvullende, verder strekkende, bescherming van het uiterlijk van een gebruiksvoorwerp op grond van het leerstuk van de slaafse nabootsing. Ik merk kort op dat ik die twijfel van het hof niet deel en deze kwestie hier verder laat rusten. Voor een uitvoerige bespreking van deze kwestie verwijs ik naar de gIElen-bundel. 4(...)

Dat moet een flinke domper op de feestvreugde zijn, daar bij Bavaria in het Brabantse Lieshout. Afgelopen dinsdag bepaalde het Gerechtshof in Den Haag dat het internetbedrijf Your Hosting met zijn slagzin 'Zo, nu eerst naar de cloud' geen inbreuk maakt op de merk- en auteursrechten van Bavaria, dat al sinds 1985 de reclameslogan ' Zo. Nu eerst een Bavaria' gebruikt. In eerste instantie had de Rechtbank in Den Haag in maart van dit jaar nog geoordeeld dat de opeenvolgende woorden 'Zo. Nu eerst ...' origineel en creatief waren en dus onder de bescherming van de auteurswet vielen. Your Hosting werd gedwongen te stoppen met het gebruik van de zin 'Zo nu eerst naar de cloud' en moest bovendien bijna € 30.000 voor proceskosten aan Bavaria betalen, aldus het vonnis in maart. Groot feest in Lieshout natuurlijk. Echter, vier maanden later zijn de rollen omgedraaid. In hoger beroep oordeelt het Hof nu dat de zin ‘Zo. Nu eerst …’ helemaal niet origineel of oorspronkelijk is. Het is een hele gewone, gangbare zin, vergelijkbaar met ‘Kom, we gaan’ of ‘Zo. Dat is dat’, aldus het Hof. Niks geen auteursrechtbescherming voor Bavaria, wel een stevige kostveroordeling: niet alleen moet de brouwer die eerste € 30.000,- terugbetalen, daar bovenop krijgt het bedrijf ook nog eens ruim € 60.000,- proceskosten aan zijn broek. ‘Zo. Nu eerst naar de bank’, zullen ze nu in Lieshout denken.

In de jaren 90 was ‘ontvlechting’ (of unbundling) een sleutelbegrip bij het omgooien van de marktordening van bijvoorbeeld de spoorwegen en energiemaatschappijen. Delen van de productieketen die een natuurlijk monopolie vormden, zoals het spoornet en de energienetten, werden gescheiden van de delen waar concurrentie mogelijk zou moeten zijn, zoals de levering en productie van gas en elektriciteit. Mislukte voorbeelden van ontvlechting hebben ervoor gezorgd dat ontvlechting bij velen in een kwaad daglicht is komen te staan. Denk bijvoorbeeld aan het spoor, waar het feitelijk leidde tot twee monopolisten die tot elkaar veroordeeld waren als de ontsnapte gevangenen John Jackson en Noah Cullen in de filmklassieker The Defiant Ones. Met enige regelmaat klinkt in politiek en maatschappij de roep om NS en ProRail weer samen te voegen.

Toch komt ontvlechting niet alleen maar uit de koker van Brusselse en Haagse bureaucraten. Ontvlechting van dienstverlening is iets waar we als consumenten dol op zijn. We betalen niet graag voor diensten waar we geen gebruik van maken omdat we ze niet nodig hebben of ze liever zelf regelen. Denk aan zorgpolissen zonder kraamzorg, vliegtickets zonder ruimbagage en een verkoopmakelaar die alleen wordt ingezet om het huis op Funda te zetten.

Hof Den Haag 20 juli 2016, IEF 16137; ECLI:NL:GHDHA:2016:2232 (Massive Air tegen LAMZAC) Modelrecht. Inbreukverbod Gemeenschapsmodelrecht op luchtscheppende loungezak is toegewezen. Gemeenschapsmodelrecht. Kort: Oomen is ontwerper van de LAMZAC Hangout een middels 'luchtscheppen' te vullen ligzak, en heeft een Gemeenschapsmodel voor een 'chaisse longue'. Massive is een geldwervingscampagne via indiegogo gestart voor de KAISR ligzak. In kort geding werd Massive Air bevolen inbreuk inbreuk op modelrechten te staken [IEF 15948] in dit hoger beroep wordt dat bekrachtigd. Fatboy stelt terecht dat Massive Air met de “KAISR” inbreuk maakt/dreigt te maken op haar Gemeenschapsmodelrechten. Massive Air stelt dat het recht op het model niet geldt voor de uiterlijke kenmerken die uitsluitend door de technische functie worden bepaald. De dichtgenaaide worstvorm is niet uitsluitend technisch bepaald, nu andere vormen mogelijk zijn die aan dezelfde eisen voldoen. Geen spoedeisend belang bij aantal andere vorderingen.

Prejudiciële vraag HvJ EU 14 juni 2016, IEF 16136; IEFbe 1878; C-341/16 (Hanssen Beleggingen)
Merkenrecht. Via Minbuza: Verweerster is sinds 7 september 1979 ingeschreven als houdster van een beeldmerk bij het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom (BBIE). Oorspronkelijk stond het merk op naam van de onderneming van haar vader, van wie zij (blijkens verklaring van erfrecht, bij het BBIE overgelegd op 14 november 2003) enige erfgenaam is. Het merk is toen op haar verzoek overgezet op verweersters naam. Verzoekster (een NL beleggingsbureau) stelt dat zij ingevolge een reeks van overgangen van het litigieuze merk de werkelijke houdster van de rechten is geworden en eist dat verweerster bij het BBIE verklaart geen rechten meer op het merk te hebben en af te zien van inschrijving als merkhoudster. Er zou duidelijk sprake zijn van verjaring. De Rb Düsseldorf wijst verzoeksters vordering af: er is geen sprake van ongerechtvaardigde verrijking en verweerster is niet ten onrechte in het BBIE ingeschreven aangezien het merk onderdeel uitmaakt van het vermogen van haar (overleden) vader en aan verweerster krachtens rechtsopvolging onder algemene titel is overgedragen. Verzoekster gaat tegen dat besluit in hoger beroep bij de verwijzende rechter.

Volgens de verwijzende DUI rechter ( Oberlandesgericht Düsseldorf) hangt de uitspraak in deze zaak af van de uitleg van artikel 22, punt 4, van Vo. 44/2001, aan de hand waarvan (ambtshalve) moet worden bepaald welke rechter bevoegd is. Verweerster heeft woonplaats in DUI zodat op grond van artikel 2, lid 1 de DUI rechter internationaal bevoegd is. Maar de NL rechter zou bevoegdheid aan artikel 22.4 kunnen ontlenen omdat het BBIE in NL gevestigd is. Het gaat dan om het begrip ‘geschillen’ inzake de registratie of geldigheid van octrooien. Volgens jurisprudentie van het HvJEU moet dit begrip autonoom worden uitgelegd. Volgens het Duijnstee-arrest (1983) en ook in de DUI rechtsleer inzake internationaal privaatrecht wordt ervan uitgegaan dat geschillen inzake de hoedanigheid van houder van een IE-recht niet vallen onder de bepalingen van het EEX-verdrag. Hij wijst ook op de recente conclusie van de AG in C-230/15. In de ontwikkelingen in het IE-recht sinds 1983 en de nieuwe versie van artikel 18 van Vo. 2015/2424 (tot wijziging van de gemeenschapsmerkVo. 207/2009) ziet hij een pleidooi voor een sterkere band tussen de houder van de rechten en de plaats van registratie.

De verwijzende rechter besluit een vraag aan het HvJEU voor te leggen omdat, wanneer hij de internationale bevoegdheid van de DUI rechterlijke instanties ten onrechte aanvaardt, het gevaar bestaat dat de partij die in de onderhavige procedure in het ongelijk wordt gesteld, een procedure in NL aanhangig kan maken met hetzelfde voorwerp en daarbij kan aanvoeren dat die uitspraak niet rechtens bindend is wegens het ontbreken van internationale bevoegdheid van de DUI rechter. Zijn vraag luidt als volgt:

“Omvat het begrip geschillen inzake “de registratie of de geldigheid van [...] merken” als bedoeld in artikel 22, punt 4, van verordening (EG) nr. 44/2001 van de Raad van 22 december 2000 betreffende de rechterlijke bevoegdheid, de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke en handelszaken ook een vordering die ertoe strekt dat de in het Benelux-merkenregister formeel ingeschreven houdster van een Benelux-merk bij het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom verklaart dat zij geen rechten heeft op het betrokken merk en afziet van de inschrijving als merkhoudster?”

Over het geven van een bevel dat gedaagde aan het BBIE verklaart geen rechten te hebben of afstand doet van een merkrecht. Via Gov.uk:

Does the notion of proceedings which are ‘concerned with the registration or validity of … trade marks’, within the meaning of Article 22.4 of Council Regulation (EC) No 44/2001 of 22 December 2000 on jurisdiction and the recognition and enforcement of judgments in civil and commercial matters, also cover a claim, brought against the formal proprietor of a Benelux trade mark registered in the Benelux trade mark register, which seeks an order requiring that defendant to make a declaration to the Benelux trade mark office that she has no entitlement to the contested mark and that she waives registration as the proprietor of that mark?

Ktr. Rechtbank Midden-Nederland 20 juli 2016, IEF 16135; ECLI:NL:RBMNE:2016:3986(Scriptie schijnwerkelijkheid reisfoto's)
Auteursrecht op scriptie. Eiseres heeft studie Digitale Fotografie aan de Willem de Kooning Academie afgerond over 'reisfotografie'. Gedaagde studeerde af aan Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht, met als onderzoeksvraag: "Laten reisfoto's een schijnwerkelijkheid zien?'. Het concept van de projecten wat hetzelfde, een fictieve reis, achterblijvers informeren en in de waan brengen middels foto;s en social media bericht, en vervolgens reacties polsen nadat het bleek om een fictieve reis te gaan. Het totaalindrukkencriterium leent zich ook niet voor toepassing op een complex werk als een scriptie, dat is opgebouwd uit onderdelen die ook los van het samengestelde werk zelf voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking kunnen komen. De overgenomen 5 zinnen vormen een beperkt deel, maar zijn kwalitatief niet als ondergeschikt aan te merken en dus geen incidentiële verwerking ex 18a Aw. Dat het overnemen onbewust heeft plaatsgevonden, gelet op de verschillende plaatsen in de scriptie, is niet aannemelijk. De vorderingen gebaseerd op het PROJECT worden afgewezen. Er wordt staking auteursrechtinbreuk bevolen met verwijdering uit de bibliotheek en online databank van de HKU met een rectificerende mededeling. Het ontkennen van de door gedaagde gepleegde inbreuk als onrechtmatig wordt aangemerkt, er volgt een verbod op het publiekelijk (online en offline) ontkennen van de inbreuk.De gevorderde proceskosten worden van ruim €25.000 naar €10.000 terug gebracht.

Rechtbank Amsterdam 20 juli 2016, IEF 16133; IEFbe 1877 (Halfords 2.0 tegen SRM)
Merkenrecht. Vrijheid van meningsuiting. In het FD is een advertentie geplaatst door SRM. Halfords 2.0 doet een beroep op merkinbreuk en onrechtmatige daad door SRM. De rechtbank Amsterdam komt tot het oordeel dat door SRM met de advertentie, waarin de online marketing van bedrijven onder de aandacht wordt gebracht met onder andere een verdeling in ‘hot’ or ‘not’, geen merkinbreuk wordt gemaakt en niet onrechtmatig wordt gehandeld jegens Halfords 2.0. Er is geen sprake van merkinbreuk. In het kader van onrechtmatige daad overweegt de rechtbank dat bij een belangenafweging tussen de vrijheid van meningsuiting en de bescherming van eer of goede naam in dit geval, de vrijheid van meningsuiting voor SRM zwaarder moet wegen.

Vzr. Rechtbank Gelderland 19 juli 2016, IEF 16132; ECLI:NL:RBGEL:2016:4864 (Slaapspecialist Tiel tegen Slaapspecialist VdS)
Handelsnaamrecht.  gebruikt de domeinnaam slaapspecialisttiel.nl slechts om potentiële klanten naar zijn eigen website te leiden en de website onder deze domeinnaam dus geen inhoud heeft, is de voorzieningenrechter voorshands van oordeel dat de betreffende domeinnaam wel degelijk als handelsnaam kan worden aangemerkt. Doordat V op de homepage www.slaapspecialistvanderschuit.nl herhaaldelijk de naam Slaapspecialist Tiel in grote, vetgedrukte letters gebruikt en dat deze naam ook onderaan iedere subpagina van deze website vermeld staat, treedt V tevens onder de naam Slaapspecialist Tiel naar buiten, in feite wordt daarmee de domeinnaam gekleurd tot handelsnaam. Aangezien de handelsnaam een beschrijvende term samen met een geografische aanduiding is, is er geen beroep op 5 Hnw. Echter het is wel onrechtmatig vanwege bijkomstige omstandigheden, V heeft kennelijk om hoger in Google-ranking te komen de term gaan gebruiken om zodoende kosten uit te sparen, terwijl hij niet eens in Tiel gevestigd is.

HvJ EU 21 juli 2016, IEF 16128; IEFbe 1347; LS&R 1874; C‑4/15;  ECLI:EU:C:2016:580 (Staatssecretaris van Financiën tegen Argos)
Douanerecht. Veredelingsproducten (brandstof). De Hoge Raad wenst met name verduidelijking van het begrip „communautaire veredelaars” aangezien die economische voorwaarden betrekking hebben op het ontbreken van een ernstige schade voor de wezenlijke belangen van deze veredelaars.  HvJ EU:

Artikel 148, onder c), van [Douaneverordening], moet aldus worden uitgelegd dat, om in het kader van een verzoek om een vergunning voor gebruikmaking van de regeling passieve veredeling te beoordelen of is voldaan aan de economische voorwaarden voor gebruikmaking van die regeling, niet alleen rekening moet worden gehouden met de wezenlijke belangen van communautaire producenten van soortgelijke producten als het eindproduct dat uit de voorgenomen veredelingshandelingen zou ontstaan, maar ook met die van communautaire producenten van soortgelijke producten als de niet-communautaire grondstoffen of halffabricaten die bestemd zijn om tijdens deze handelingen te worden vermengd met tijdelijk uitgevoerde communautaire goederen.