Lisez par vous même
GvEA, 4 oktober 2006, zaken T-188/04 en T-190/04. Freixenet tegen OHIM (Forme d'une bouteille émerisée noire mate et forme d'une bouteille émerisée blanche ).
“Premièrement, il y a lieu, en outre, de constater qu’il ressort du dossier que, parmi toutes les sortes de bouteilles citées au point 23 de la décision attaquée, aucune rubrique intitulée « les bouteilles en verre émerisé noir mat », qui comprendrait les noms des bouteilles présentant les caractéristiques de la marque demandée, ne figure sous cette dénomination complète. Deuxièmement, la requérante fait observer que certaines assertions de la décision de la chambre de recours concernant les bouteilles en question seraient invérifiables ou fausses, en ce que celles-ci n’auraient pas les caractéristiques que la chambre de recours leur a attribuées. De surcroît, ainsi que l’a fait valoir la requérante sans être contredite par le défendeur, certaines des bouteilles auxquelles il est fait référence dans la décision attaquée n’auraient pas pu être prises en considération au moment du dépôt de la demande d’enregistrement de la marque communautaire et, pour quatre d’entre elles, il n’aurait pas été possible d’en déceler une commercialisation sur le marché. Au surplus, ainsi que la requérante le souligne à juste titre, il convient de relever que les exemples concernant les bouteilles Moët et Chandon, contenus dans le seul site Internet accessible parmi les trois mentionnés par l’examinatrice, pour lesquels la requérante a, par conséquent, été en mesure de présenter des observations dans son mémoire devant la chambre de recours, n’ont fait l’objet d’aucune mention dans la décision attaquée.
Il s’ensuit qu’il ne saurait être exclu que, si la requérante avait pu prendre utilement position sur tous les éléments de fait qui ont constitué le fondement de la décision attaquée en ce qui concerne le motif absolu de refus visé par l’article 7, paragraphe 1, sous b), du règlement n° 40/94, elle aurait pu mieux assurer sa défense et influencer, de quelque manière que ce soit, l’appréciation de la chambre de recours.”
Lees de arresten hier en hier.(Nederlandse of Engelse versie niet beschikbaar).
GvEA, 4 oktober 2006, zaak T-96/05. Monte di Massima tegen OHIM/ Höfferle Internationale (Valle della Luna)
“Par son moyen unique, la requérante vise, en substance, une violation de l’article 15, paragraphe 2, sous a), du règlement n° 40/94, lu en combinaison avec l’article 43, paragraphes 2 et 3, du même règlement, puisque, en réalité, elle conteste l’appréciation par laquelle la chambre de recours a reconnu l’usage sérieux de la marque nationale antérieure telle qu’invoquée dans l’acte d’opposition, c’est-à-dire celle dans la forme sous laquelle elle a été enregistrée
(…) En l’espèce, la demande de marque communautaire ayant été publiée le 23 juillet 2001, la période de cinq ans visée à l’article 43, paragraphes 2 et 3, du règlement n° 40/94 s’étend du 23 juillet 1996 au 22 juillet 2001. Or, la requérante allègue uniquement que la marque utilisée en 1999 se différencie sensiblement de la marque enregistrée en 1996 et que l’usage de la marque antérieure a été interrompu pendant toute l’année 1999. Ce faisant, elle ne conteste pas que l’intervenante a démontré l’usage sérieux de la marque nationale antérieure dans la forme sous laquelle elle a été enregistrée pour tout le reste de la période pertinente, à savoir du 23 juillet 1996 au 31 décembre 1998 et du 1er janvier 2000 au 22 juillet 2001. Dès lors et conformément à la jurisprudence citée point 27 supra, elle ne peut prétendre qu’est applicable à la marque antérieure la sanction prévue à l’article 43, paragraphes 2 et 3, du règlement n° 40/94, à savoir le rejet de l’opposition.
Il en découle que, même à supposer que, lors de son appréciation de l’usage de la marque antérieure pour l’année 1999, la chambre de recours ait méconnu l’article 15, paragraphe 2, sous a), du règlement n° 40/94, une telle erreur ne serait pas susceptible de conduire à l’annulation de la décision attaquée. En effet, la suspension, pendant une année au cours de la période pertinente, de l’usage de la marque antérieure, à la supposer avérée, ne serait pas un élément suffisant pour remettre en cause la reconnaissance d’un usage sérieux de celle-ci. l’ensemble du recours.”
Lees het arrest hier (Nederlandse of Engelse versie niet beschikbaar).
Uitgeefgigant
In aansluiting op deze eerdere berichten, voor de volledigheid nog even het persbericht van de beroepsorganisaties voor freelancers:
"Klein succes voor beroepsorganisaties in procedure tegen Sanoma. Uitgeefgigant Sanoma moet haar algemene voorwaardenregeling voor freelancers aanpassen omdat een bepaling uit die voorwaarden onredelijk bezwarend is. Dat oordeelde het Gerechtshof in Den Haag in een arrest van 28 september 2006. De procedure werd in 2004 gestart door vier beroepsorganisaties van freelancers: de Vereniging van Schrijvers en Vertalers (VSenV), de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ), de Beroepsorganisatie Nederlandse Ontwerpers (BNO) en de Fotografenfederatie (FF). De organisaties maakten bezwaar tegen de Sanoma-voorwaarden die het hergebruik van werk van freelance auteurs regelen.
In de loop van de procedure wijzigde Sanoma de voorwaarden enkele keren. Het Hof zag helaas geen ruimte om eerdere versies van de regeling te toetsen, waardoor geen principiële uitspraak werd verkregen over bijvoorbeeld de ‘syndication’-bepaling. Volgens deze bepaling was het Sanoma toegestaan het werk van freelancers door te verkopen aan derden, zonder dat de freelancers hiervoor een redelijke vergoeding ontvingen.
Het succes van het arrest ligt in het oordeel van het Hof dat de exclusiviteitstermijn van anderhalf jaar ‘een duidelijk nadeel voor de freelance auteurs betekent’, omdat de auteur gedurende die periode zijn werk niet kan aanbieden aan derden. Een termijn van negen maanden acht het Hof echter wel redelijk en Sanoma dient de voorwaarden op dit punt aan te passen. Daarnaast stelt het Hof vast dat de freelancers ‘tot op heden slechts in beperkte mate hebben geprofiteerd van de toegenomen exploitatiemogelijkheden van hun werken’ en constateert het Hof dat een freelancer tegenover een uitgever een zwakke onderhandelingspositie heeft en ook niet snel zal gaan procederen.
De vergoedingsregeling voor hergebruik acht het Hof helaas niet onredelijk bezwarend. Dit ondanks het feit dat deze regeling in de Sanoma-voorwaarden volgens het Hof ‘niet transparant te noemen is’ en niet weersproken is dat Sanoma met haar voorwaarden alle exploitatiebevoegdheden naar zich toehaalt, zonder daar een substantiële vergoeding voor te betalen. Volgens de regeling hebben freelancers recht op een symbolische vergoeding voor hergebruik van 12,5% van € 7,50, wat neerkomt op € 0,94. Dat dit een bijzonder laag bedrag is, blijkt uit een andere recente rechtszaak tussen een schrijvend journalist en de Volkskrant. Daarin bepaalde het Gerechtshof in Amsterdam dat voor hergebruik van een geschreven artikel op internet een vergoeding van 20% van het oorspronkelijk honorarium redelijk is.
De verkorting van de exclusiviteitstermijn van 18 naar 9 maanden kan als een succes worden gezien, maar is onder omstandigheden nog steeds onredelijk, bijvoorbeeld bij publicaties in dag- of weekbladen. Daarnaast is het te betreuren dat er geen principiële uitspraak is gedaan over de vergoedingsregeling. Van groot belang is echter dat de positie van freelance auteurs door deze uitspraak versterkt is. Er is een duidelijk signaal naar de uitgevers afgegeven dat zij rekening moeten houden met de positie van freelance auteurs en niet zomaar eenzijdige algemene voorwaarden kunnen opleggen.
De beroepsorganisaties beraden zich op de uitspraak en op mogelijke vervolgstappen."
Geluidsfragment
Willem Heemskerk (Shield Mark): Online klankmerken luisteren bij het OHIM
Sinds kort is het mogelijk om bij het OHIM digitaal een geluidsfragment in te dienen bij de aanvraag van een klankmerk. Dit mp3-bestand kan iedereen online beluisteren via het register op de OHIM-website. De volgende geluiden zijn inmiddels ingediend: Een slaapliedje voor o.a. telecommunicatiediensten, een "loeiend hert" voor o.a. alcoholische dranken en een wel erg vreemd babygebrabbel voor o.a. juridische diensten. Het betreft aanvraagnummers: 004983128, 004928371, 004901658. (zie hier).
Deze merkaanvragen zijn inmiddels door het OHIM beoordeeld en goedgekeurd op absolute gronden. Anders gezegd: deze aanvragen voldoen dus volgens het OHIM aan de eis van vatbaarheid voor grafische voorstelling. Behalve het geluidsfragment werd er bij deze aanvragen tevens een sonagram ingediend.
Even ter herinnering de vereisten waaraan volgens het Europese Hof een grafische voorstelling van klankmerken (en andere niet-zichtbare merken) dient te voldoen: Volgens het Hof moet de grafische voorstelling "duidelijk, nauwkeurig, als zodanig volledig, gemakkelijk toegankelijk, begrijpelijk, duurzaam en objectief zijn." Sinds het Für Elise-arrest bestond enkel zekerheid omtrent de acceptatie van een klankmerk wanneer dit teken, kort gezegd, met een notenbalk werd weergegeven. Zie de arresten Sieckmann (HvJEG zaak C 273/00) en Für Elise (HvJEG zaak C-283/01).
De combinatie van een sonagram en een digitaal geluidsfragment voldoet dus volgens het OHIM blijkbaar ook aan bovenstaande vereisten voor een grafische voorstelling.
De goedkeuring van deze combinatie door het OHIM lijkt overigens in het verlengde te liggen van de opvatting van Vincent O'Reilly. Dit OHIM-bestuurslid liet onlangs weten op het Marques congres dat de eis van grafische weergave geschrapt zou moeten worden omdat deze eis afstamt uit de negentiende eeuw waarin alles slechts op papier vastgelegd kon worden. In het huidige tijdperk van digitale registers en bulletins, is de eis van grafische weergave veel minder relevant, aldus O'Reilly.
Als alternatief vereiste stelde hij voor dat een merk voortaan "accurately reproduced" zou moeten kunnen worden. De hiervoor genoemde combinatie lijkt aan dit vereiste te voldoen. Bovendien kan via deze weg nu dus ook op andere klanken dan een melodie (via een notenbalk) bescherming worden verkregen, zoals bij deze aanvragen dus het geluid van een loeiend hert of babygebrabbel.
Bovenstaande procedure is, volgens het OHIM, mogelijk door de implementatie van verordening (EC No. 1041/2005 van 29 juni 2005, zie hier). In deze verordening werd artikel 3 lid 6 van Regulation (EC) No 2868/95 als volgt aangepast:
"6. Where registration of a sound mark is applied for, the representation of the trade mark shall consist of a graphical representation of the sound, in particular a musical notation; where the application is filed through electronic means, it may be accompanied by an electronic file containing the sound. The President of the Office shall determine the formats and maximum size of the electronic file."
Dat een digitaal geluidsfragment uitsluitend in MP3-formaat (en niet groter dan 1 megabyte) mag worden ingediend, vloeit voort uit beslissing no. EX-05-3 (hier) van de president: "Where registration of a sound mark is applied for, one sound file containing the sound may be filed as an attachment to the electronic application form. The sound file shall be in the .mp3 format. Its file size shall not exceed one Megabyte. It shall not allow loops or streaming."
Gelet op bovenstaand verhaal is het misschien een aardig idee om vandaag, ter gelegenheid van dierendag, allerlei beestengeluiden, zoals brullende leeuwen en kraaiende hanen, aan te vragen.
WH
Slechts dan misleiding als bedoeld
Afdeling Bestuursrechtspraak Raad van State, 3 oktober 2006, zaaknummer: 200606676/1. De vereniging "Politieke Vereniging 'Directe Democraten'", M.S. Fortuyn en het centraal stembureau voor de verkiezing van de leden van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Wellicht nootwaardige merkenrechtelijke uitspraak van de Raad van State.
“Appellanten betogen verder dat de vereniging "Politieke Vereniging 'Lijst Pim Fortuyn'" niet het recht heeft om de enkele aanduiding 'Fortuyn' in te schrijven. Daartoe voeren zij aan dat ten behoeve van appellant sub 2 de merken 'Pim Fortuyn' en 'Fortuyn' bij het Benelux-Merkenbureau zijn geregistreerd. De inschrijving van de aanduiding ‘Fortuyn’ vormt dan ook een inbreuk op het merkenrecht van appellant sub 2, aldus appellanten.
2.6.1. Voorop staat dat de enkele omstandigheid dat de aanduiding een inbreuk zou vormen op het recht van appellant sub 2 tot gebruik van het geregistreerde merk 'FORTUYN' niet behoort tot de in artikel G 1, vierde lid, van de Kieswet limitatief opgesomde gronden voor afwijzing van de door een politieke groepering bij het centraal stembureau ter registratie aangeboden aanduiding. Meer in het bijzonder leidt de omstandigheid dat het gebruik van de aanduiding ‘Fortuyn' op de kandidatenlijst in strijd zou zijn met het merkenrecht op zichzelf niet tot het oordeel dat sprake is van strijdigheid met de openbare orde als bedoeld in artikel G 1, vierde lid, onder a, van de Kieswet reeds omdat appellant sub 2 ter zake van de inbreuk op het merkenrecht (nog) geen procedure is begonnen en de bevoegde rechter daarover geen uitspraak heeft gedaan.
2.6.2. Voorts is de aanduiding evenmin misleidend voor de kiezers als bedoeld in artikel G 1, vierde lid, onder c, van de Kieswet.
Zoals volgt uit de uitspraak van de Afdeling van 29 september 2006 in zaak no. 200606622/1( eerder bericht + uitspraak hier), levert de omstandigheid dat een aanduiding waarvan bij het centraal stembureau de registratie wordt verzocht mogelijk geheel of gedeeltelijk overeenstemt met een reeds gevestigde naam, aanduiding of geregistreerd merk, slechts dan misleiding als bedoeld in artikel G 1, vierde lid, onder c, van de Kieswet op, indien de gevestigde naam, aanduiding of het geregistreerde merk betrekking heeft op een politieke of maatschappelijke groepering of een instelling verbonden met of verwant aan het staatkundige bestel. Nu appellant sub 2 - een natuurlijk persoon - niet is aan te merken als een groepering of instelling als hiervoor bedoeld, is reeds hierom met betrekking tot het door hem geregistreerde merk 'FORTUYN' van misleiding als bedoeld in artikel G 1, vierde lid, onder c, van de Kieswet geen sprake.
2.7. Aangezien geen van de overige in artikel G 1, vierde lid, van de Kieswet genoemde weigeringsgronden zich voordoet, leidt het vorenstaande tot het oordeel dat het centraal stembureau het verzoek van de vereniging "Politieke Vereniging 'Lijst Pim Fortuyn'" tot wijziging van de in het register ingeschreven aanduiding in ‘Fortuyn’ terecht heeft ingewilligd.
Lees de uitspraak hier.
De uitleg van octrooien
Nuttige leestip van Charles Gielen. “Graag vestig ik de aandacht van de IE-gemeenschap op een bijzonder lezenswaardig artikel in de Engelse taal in GRUR (nationale editie) 2006, p. 720 e.v. van de hand van Lord Hoffmann over Patent Construction. Het is een weergave van een voordracht die hij in 2005 tijdens de GRUR Jahrenstagung hield. Lord Hoffmann is een van de rechters uit de House of Lords die de belangrijke beslissing in de Amgen zaak meewees. Ook voor niet octrooi specialisten geeft dit artikel inzicht in de problemen die bij de uitleg van octrooien komen kijken. Octrooien bestaan grotendeels uit woorden en net als rechters geroepen zijn woorden in huurcontracten of bepalingen uit belastingwetgeving een redelijke uitleg te geven, zo moeten rechters dat ook met octrooien doen. De vergelijkingen die Lord Hoffmann in het artikel maakt zijn meesterlijk. Met name de interpretatie die hij geeft aan een vraag die zijn echtgenote stelt, terwijl hij aan het afwassen is, alsmede aan de ! tekst van een waarschuwingsbord bij het betreden van het grasveld waar hij op zondag pleegt te wandelen, zijn erg aardig. Kortom: lezen!
P.S: De echte liefhebbers moeten natuurlijk ook het Duitstalige artikel over equivalentie in het hetzelfde nummer lezen van de hand van de Duitse octrooirechter Grabinski. Conclusie: de uitgangspunten van het Duitse recht en het Engelse recht zijn anders, maar beide systemen moeten met inachtneming van art. 69 EOV en het daarbij behorende uitlegprotocol tot dezelfde resultaten leiden.”
Ondertussen op Malta
Het Marques-congres op Malta is maar koud voorbij of het Parool bericht: “Malta aan de haal met Amsterdamse slogan. Het nationaal toerismebureau van Malta is aan de haal gegaan met de I amsterdam-kreet waarmee de hoofdstad zich sinds 2004 internationaal op de kaart wil zetten. Het land adverteert deze herfst elke dag vier keer op de Amerikaanse televisiezender CNN met de slogan I am Malta.
(..)Als Amsterdam Partners een inbreuk op het merkenrecht constateert, kunnen er juridische stappen volgen. In dit geval gaat het promotieplatform niet aan de bel trekken bij de Malta Tourism Authority. ''I am mag je overal voor zetten'', zegt Wybenga. ''Alleen als bijvoorbeeld een stad als Amersfoort er I voor zet, zullen we contact gaan opnemen. Maar ik denk niet dat ze dat zullen doen.'' Hij zegt dat Amsterdam Partners ''zich gestreeld voelt'' als anderen de campagne kopiëren.”
Lees hier meer.
Fijne Dierendag
De jaarlijkse lijst. Misschien geldt het voor meer rechtsgebieden, maar in de Nederlandse IE-wereld lijkt het wel elke dag dierendag. Harde statistieken zijn er niet, alleen het sterke vermoeden dat dierennamen en namen met dierennamen relatief erg oververtegenwoordigd zijn in dit kleine, fijne, althans rijkelijk geïllustreerde onderdeel van de Rechtswetenschap. Fijne dierendag, aanvullingen op onderstaande lijst zijn welkom. (Foto vrnl: IE-katers Phlox en Botox).
Aad van der Arend, Adonna Alkema, Huib Berendschot, Madeleine de Cock Buning, Aron Das Gupta, Frank Eijsvogels, Louise de Gier,Tanguy de Haan, Maud Hazenkamp, Muriel van den Hazenkamp, Menno Heerma van Vos, Nadien van Herten, Paul Hoenderdos, Stefan Kalff, Merel Kamp, Patrice Katz, Margriet Koedooder, Remco van Leeuwen, Theo-Willem van Leeuwen, Joost van Ooijen, Antoon Quaedvlieg, Jacqueline Schaap, Bastiaan van Ramshorst, Erik Visscher, Derk Visser, Dirk Visser, Theo Visser, Eva Veldhoen, Gala Veldhoen, Niels de Vos, Gregor Vos, Noelle Wolfs, Marcel de Zwaan, Vita Zwaan, Tobias Cohen Jehoram, Herman Cohen Jehoram, Okke Delfos Visser, Pieter Haringsma, J.Th. de Vlieger.
Reductievoorstellen
Ambtelijke operatie. Het overleggen van een volmacht bij het BMB moet worden gezien als een vergunning en het afschaffen van deze vergunningen door de inwerkingtreding van het BVIE sluit derhalve aan bij (of is wellicht een gevolg van) het “Project Vereenvoudiging Vergunningen” van het Kabinet, een poging om het aantal vergunningsstelsels te reduceren ('in het kader van een breed pakket aan acties dat het Kabinet onderneemt om de regeldruk terug te dringen en de kwaliteit van de dienstverlening te verbeteren').
“Binnen het Ministerie van Economische Zaken zijn reducties van het aantal vergunningsstelsels mogelijk binnen een vijftal wetten: (...) de Beneluxwetten merken- en modellen (...). Hieronder vindt u een overzicht van de implementatietrajecten per wet.
(…) 5.1. Vergunningen Benelux Merkenwet en Benelux Tekeningen- en Modellenwet. De regeling voor het voeren van een titel door merken/modelgemachtigden is – na ruim 20 jaar – nog niet geregeld omdat er nog geen register is opengesteld door het Benelux Merkenbureau/Benelux-Bureau voor Tekeningen of Modellen (vanaf 1 september 2006 Benelux Bureau voor de Intellectuele Eigendom). De aanvraag voor een dergelijke titel is dan ook niet meegenomen in dit overzicht.
Wel relevant hier is het overleggen van een volmacht bij het Benelux Merkenbureau/Benelux- Bureau voor Tekeningen of Modellen indien een derde namens de deposant handelingen met betrekking tot een registratie van een merk of model/tekening kan verrichten.
5.2. Reductie Eenvormige Beneluxwet op de merken en de Eenvormige Beneluxwet inzake Tekening of Modellen
De Eenvormige Beneluxwet op de merken en de Eenvormige Beneluxwet inzake Tekeningen of Modellen zullen met ingang van 1 augustus 2006 worden vervangen door het Beneluxverdrag inzake intellectuele eigendom (merken en tekeningen en modellen). Dit verdrag bevat geen aparte volmachtregeling meer, een derde kan voortaan zonder overlegging van een volmacht handelingen namens een deposant verrichten. Hiermee komen de twee vergunningsstelsels te vervallen; zowel de volmachtregeling op grond van de Eenvormige Beneluxwet op de merken als de volmachtregeling krachtens de Eenvormige Beneluxwet inzake Tekening of Modellen.
5.2.1. Leges
Met de hierboven genoemde vergunningen op basis van de Eenvormige Beneluxwet op de merken en de Eenvormige Beneluxwet inzake Tekening of Modellen zijn geen leges gemoeid.
5.3. Administratieve Lasten
In de EIM-nulmeting 2002 van de administratieve lasten van EZ worden bij de Benelux Merkenwet en Benelux Tekeningen- of Modellenwet de administratieve lasten aan depots via uitbesteding becijferd op in totaal € 3.136.500,-. Het betreffen hier echter de totale kosten bij inschakeling van derden (‘gemachtigden’). Over het algemeen betaalt de deposant een vast bedrag voor handelingen met betrekking tot een registratie van een merk of model/tekening; het opstellen/overleggen van de vereiste volmacht door de derde/gemachtigde maakt dan onderdeel uit van het vaste bedrag.
In de EIM-nulmeting 2002 van de administratieve lasten van EZ zijn de administratieve lasten van de Eenvormige Beneluxwet op de merken en de Eenvormige Beneluxwet inzake Tekeningen of Modellen becijferd op in totaal € 10.572.590,-. Ook hiervoor geldt dat het hier het totale bedrag aan lasten betreft en niet alleen de inname en controle van de volmachten.
Hoewel er met de inwerkingtreding van dit verdrag twee vergunningsstelsels vervallen, heeft dit weinig invloed op de hoogte van de administratieve lasten omdat de procedure omtrent de volmacht (die met dit verdrag komt te vervallen) maar een zeer gering onderdeel uitmaakt van het indienen/afhandelen van een depot van een merk of tekening/model.
Niet ontmoedigd in de uitoefening van zijn rechten
Hoge Raad, 29 september 2006, LJN: AU6098. CFS Bakel B.V. tegen Stork Titan B.V.
Zaak over de eventuele nietigheid van het Nederlandse deel van een Europees octrooi (voor een ‘oven’) van CFS Bakel. In cassatie spitst het geding zich toe op twee vragen: Handelt de een aanvrager van een Europees octrooi onrechtmatig handelt door niet alle mogelijke hem bekende informatie ter kennis van het EOB te brengen en handelt een octrooihouder die zich beroept op een vooronderzocht octrooi dat later wordt herroepen of vernietigd, onrechtmatig handelt indien hij weet, dan wel dient te beseffen, dat een serieuze, niet te verwaarlozen kans bestaat dat het octrooi geen stand zal houden in een oppositie- of een nietigheidsprocedure?
De Hoge Raad oordeelt dat de in het middel van CFS aangevoerde klachten betreffende de vernietiging van het Nederlandse deel van het octrooi niet tot cassatie leiden. Onder verwijzing naar art. 81 RO wordt aan de verwerping van het principale cassatieberoep van CFS overigens geen nadere motivering gewijd. Het incidentele cassatieberoep van Stork confronteert de Hoge Raad wel met een aantal interessante rechtsvragen. Zo interessant zelfs dat Advocaat-Generaal Huydecoper op suggestie van de Hoge Raad een aanvullende conclusie heeft genomen.
In de eerste plaats is Stork van mening dat het hof heeft verzuimd de vraag te beantwoorden of het verzwijgen door een octrooihouder van het feit dat de ingebrachte extra elementen niet nieuw waren en dat CFS met dat laatste bekend was, onrechtmatig is jegens een concurrent tegen wie dat octrooi in de concurrentiestrijd wordt gebruikt, indien dat octrooi later wordt vernietigd op grond van die reeds bij CFS bekende informatie.
Volgens de Hoge Raad faalt deze klacht. De uitdrukkelijke vermelding door CFS dat de ingebrachte extra elementen niet nieuw waren, zou volgens de Hoge Raad niet noodzakelijkerwijs hebben geleid tot afwijzing van het betreffende conclusievoorstel. Ook de combinatie van op zichzelf reeds bekende elementen kan immers leiden tot een uitvinding die aan het nieuwheidsvereiste voldoet.
In de tweede plaats bestrijdt Stork de rechtsopvatting van het hof dat de houder van een door het EOB getoetst octrooi in beginsel ervan mag uitgaan dat zijn octrooi rechtsgeldig is en zich dus tegenover derden op zijn daaraan verbonden rechten mag beroepen, ook indien wordt geopponeerd tegen de octrooiverlening.
Het hof maakte op deze regel alleen een uitzondering, indien de octrooihouder weet, dan wel ernstig reden heeft om te vermoeden, dat de oppositie zal slagen. Stork voert daarbij aan dat het bij een octrooi gaat om een uitzondering op de vrije concurrentie, welke uitzondering slechts is gerechtvaardig indien aan bepaalde eisen (zoals nieuwheid en inventiviteit) is voldaan. In dit licht handelt volgens Stork een octrooihouder die voortgaat met het inroepen van het octrooi tegen potentiële afnemers van zijn concurrent nadat een oppositie- en/of nietigheidsprocedure is ingesteld, onrechtmatig tegenover deze concurrent, indien het oordeel van het EOB naderhand onjuist blijkt en het octrooi met terugwerkende kracht wordt herroepen, dan wel nietigverklaard.
Bij de beoordeling van deze rechtsklacht moeten volgens de Hoge Raad de volgende twee gezichtspunten in aanmerking worden genomen:
“Enerzijds wordt door octrooiverlening de prestatie gehonoreerd die ten grondslag ligt aan de in het octrooi belichaamde uitvinding, alsmede de daartoe gedane research en investeringen in tijd en geld. Daardoor wordt het doen van uitvindingen gestimuleerd, waarmee ook het algemeen belang wordt gediend. Deze overwegingen pleiten ervoor de houder van een getoetst octrooi niet reeds uit onrechtmatige daad aansprakelijk te achten tegenover zijn concurrenten op de enkele grond dat het octrooi naderhand is herroepen, dan wel vernietigd. Anders zou de octrooihouder worden ontmoedigd in de uitoefening van zijn rechten tegenover degenen die hem deze betwisten, hetgeen de prikkel om uitvindingen te doen zou kunnen verminderen.
Anderzijds werkt verlening van een octrooi (althans het inroepen daarvan) concurrentiebeperkend en verschaft het de gerechtigde een voorsprong in de concurrentiestrijd. Het inroepen van het octrooi tegenover derden is in het algemeen een geëigend middel om het gedrag van die derden te beïnvloeden ten profijte van de octrooihouder. Het feit dat ons maatschappelijk systeem nu juist mede is gebaseerd op het bevorderen van vrije concurrentie in het algemeen belang, is in dit licht een argument om degene die zich beroept op een octrooi dat achteraf wordt herroepen of vernietigd, het risico te laten dragen van de onjuistheid van zijn pretenties.”
De Hoge Raad hecht - onder verwijzing naar een arrest van 6 april 1962 (NJ 1965, 116) - meer gewicht aan het eerste gezichtspunt. Mede gelet op de heersende leer in Duitsland en Engeland wordt de door Stork bepleite vorm van risicoaansprakelijkheid voor de octrooihouder niet aanvaard.
De enkele omstandigheid dat een oppositie- of nietigheidsprocedure is ingesteld, vormt onvoldoende reden om onrechtmatigheid van de octrooihouder die voortgaat met het inroepen van het octrooi tegen potentiële afnemers van zijn concurrent aan te nemen, indien achteraf blijkt dat het oordeel van het EOB naderhand onjuist is en het octrooi met terugwerkende kracht wordt herroepen, dan wel nietigverklaard.
Lees het arrest hier.
De flanken en de ruggen
Rechtbank 's-Gravenhage 2 oktober 2006, KG ZA 05-1617, Delaval Holding A.B. en Delaval International A.B. tegen Schippers Bladel B.V.
De zaak betreft een octrooigeschil over het borstelen van vee. Het rapport van het Octrooi Centrum Nederland (OCN) maakt dat de kort geding rechter zijn eerder voorlopig oordeel, dat het octrooi niet inventief zou zijn, herziet. Het octrooi is inventief en gedaagde maakt hierop inbreuk. Dit geldt ook voor de variant waarin een zwenkbegrenzing is aangebracht.
In dit tussenvonnis van 1 februari 2006, heeft de voorzieningenrechter voorlopig geoordeeld dat het octrooi niet inventief is. Een vakman zal in de autowasinrichtingtechniek, minstgenomen een verwant technisch veld, een aantal zeer duidelijke aanwijzingen voor de oplossing van het probleem, kort gezegd dat een borstel in rust verticaal moet hangen en in gebruik de flanken en de ruggen van het vee moet kunnen borstelen, vinden. Naar voorlopig oordeel was het niet beslissend voor de inventiviteitvraag dat een autowasinrichting een vooraf bepaalde uitslag/doorgang van de auto door de borstels of andersom impliceert. Volgens het Octrooicentrum Nederland is dit voor de inventiviteitvraag juist wel beslissend.
De voorzieningenrechter volgt het advies van het OCN dat de door gedaagde aangevoerde inventiviteitbezwaren geen doel treffen. Kort gezegd is volgens de voorzieningenrechter de borstelinrichting, zoals beschreven in het octrooi, inventief ten opzichte van de stand van de techniek, omdat met name de uitwendige kracht van het dier zorgt voor de werking van de borstels. "Alleen die uitwendig door het dier uit te oefenen kracht is voldoende, van een combinatie van rotatiekracht en vooraf bepaalde relatieve route van het dier ten opzichte van de borstel voor de gewenste werking is geen sprake." De stand van de techniek toont een wasstraat waarvan in feite de combinatie van de rotatiekracht van de borstels met de vooraf bepaalde relatieve beweegrichting van de borstels ten opzichte van de auto er voor zorgt dat de borstel tegen de auto "opklimt, dan wel juist "uitslaat."
De voorzieningenrechter oordeelt dat de veeborstels van gedaagde inbreuk maken op het octrooi. "Het betreft in beide gevallen een veeborstelinrichting die vanuit een in hoofdzaak verticale richting voor het borstelen van lagere delen van grootvee door het vee zelf kan worden gezwenkt in een horizontalere oriëntatie en wel zodanig, dat aldus (alle) hogere delen van het vee kunnen worden geborsteld. Ook de aangepaste veeborstel met een zwenkbegrenzing tot – naar zeggen van Schippers Bladel – 50 à 55° in het verticale vlak, voldoet daarmee naar voorlopig oordeel aan het vereiste van "in hoofdzaak horizontaal" in de zin van het octrooi, te weten horizontaal genoeg om alle bovengelegen delen van het vee al borstelend te kunnen bereiken.
De voorzieningenrechter wijst het verbod toe en veroordeelt gedaagde in de proceskosten conform het liquidatietarief, nu de procedure is aangevangen voorafgaand aan het verstrijken van de implementatietermijn van de Handhavingsrichtlijn en een richtlijnconforme kostenveroordeling niet is gevorderd.
Lees het vonnis hier.
