Auteursrecht  

HR 22 juni 2012, LJN BW0393 (Knooble tegen Staat der Nederlanden)

Uitspraak mede ingezonden door Sikke Kingma, Pels Rijcken Droogleever Fortuijn, en Vivien Rörsch en Tobias Cohen Jehoram, De Brauw Blackstone Westbroek.

In navolging van de NEN-normenserie. Uit't persbericht: De door het Nederlands Normalisatieinstituut tot stand gebrachte NEN-normen zijn geen door de overheid uitgevaardigde algemeen verbindende voorschriften en zijn daarom niet vrij van auteursrecht.

Achtergrond
Knooble B.V. stelt via haar website informatie beschikbaar die van nut is voor het voorbereiden en uitvoeren van bouwprojecten. Het Nederlands Normalisatie-Instituut (NNI), een particuliere stichting, brengt ten behoeve van de normalisatie normen tot stand, zogenoemde NEN-normen, onder meer op het terrein van de bouw. Het Bouwbesluit, dat op de Woningwet berust en bouwvoorschriften bevat, verwijst op veel plaatsen naar die NEN-normen. De NEN-normen voor de bouw kunnen worden ingezien op het kantoor van het NNI en zij kunnen ook tegen betaling bij het NNI worden verkregen. Knooble vindt echter dat die NEN-normen haar gratis of tegen een redelijke vergoeding ter beschikking moeten worden gesteld. Het NNI weigert dat omdat zij vindt dat zij het auteursrecht heeft op deze NEN-normen. Knooble meent dat geen auteursrecht rust op de NEN-normen voor de bouw omdat zij deel uitmaken van de Woningwet en het Bouwbesluit doordat de voorschriften daarvan naar die normen verwijzen. Daarvoor doet Knooble een beroep op artikel 11 van de Auteurswet dat bepaalt dat geen auteursrecht bestaat op door de overheid uitgevaardigde wetten, besluiten en verordeningen (dat zijn algemeen verbindende voorschriften in de zin van artikel 89 lid 4 van de Grondwet).

De procedure bij het hof
De rechtbank was van oordeel dat de NEN-normen niet algemeen verbindend zijn omdat zij niet op de door de wet voorgeschreven wijze zijn bekendgemaakt. Daarom rust volgens de rechtbank auteursrecht op de normen. Het hof vond dat de NEN-normen weliswaar door de verwijzing in de Woningwet en het Bouwbesluit publiekrechtelijk algemeen geldende normen zijn, maar geen algemeen verbindende voorschriften in de zin van de Grondwet, omdat ze niet zijn uitgevaardigd door de regelgevende overheid maar door een private organisatie. Verwijzing in de Woningwet en het Bouwbesluit naar deze normen maakt dat niet anders.

De procedure bij de Hoge Raad
Knooble heeft tegen het arrest van het hof cassatie ingesteld bij de Hoge Raad (advocaat mr. M.E. Gelpke in Den Haag). De Staat en het NNI hebben geconcludeerd tot verwerping van het beroep (advocaten mrs. M.W. Scheltema en S.M. Kingma in Den Haag voor de Staat en mr. P.A. Ruig in Den Haag voor het NNI).

Op 30 maart 2012 heeft de advocaat-generaal mr. F.F. Langemeijer de Hoge Raad geadviseerd de uitspraak van het hof Den Haag in stand te laten.

De uitspraak van de Hoge Raad

De Hoge Raad volgt dit advies. Hij oordeelt dat het NNI niet bevoegd is om algemeen verbindende voorschriften in de zin van de Grondwet uit te vaardigen. Die bevoegdheid krijgt het NNI ook niet door de verwijzing in de Woningwet en het Bouwbesluit naar de NEN-normen. Deze normen kunnen daarom niet worden aangemerkt als algemeen verbindende voorschriften als bedoeld in artikel 11 van de Auteurswet. De NEN-normen zijn dan ook niet op grond van dat artikel vrij van auteursrechten.
De Raad van State oordeelde op 2 februari 2011 eveneens dat NEN-normen geen algemeen verbindende voorschriften zijn (LJN BP2750).

Citaten

3.10 De door het onderdeel, alsmede door onderdeel 2, gehuldigde opvatting dat op grond van art. 11 Auteurswet geen auteursrecht rust op de NEN-normen waarnaar in het Bouwbesluit en de Regeling Bouwbesluit wordt verwezen, is onjuist. Zoals hiervoor in 3.8 is overwogen, zijn die normen niet afkomstig van de openbare macht en kunnen die niet worden aangemerkt als algemeen verbindende voorschriften in de zin van de Grondwet of de Bekendmakingswet. Zij kunnen daarom niet gelden als "door de openbare macht uitgevaardigd" als in art. 11 Auteurswet bedoeld.

3.14 NNI heeft aanspraak gemaakt op vergoeding van proceskosten op de voet van art. 1019h Rv., omdat zij, naar de kern genomen, verweer voert ter handhaving van haar intellectuele eigendomsrechten. Die, door Knooble betwiste, aanspraak is gegrond, nu NNI, die op het standpunt staat dat zij auteursrechthebbende is ten aanzien van de NEN-normen, in cassatie verweer heeft gevoerd teneinde te voorkomen dat op vordering van Knooble voor recht zal worden verklaard dat de NEN-normen waarnaar in het Bouwbesluit of de Regeling Bouwbesluit wordt verwezen, vrij zijn van auteursrechten.
Knooble heeft tevens betoogd dat, zo art. 1019h in dit geding al toepassing kan vinden, NNI heeft nagelaten duidelijk te maken welk deel van de door haar opgevoerde kosten betrekking heeft op de auteursrechtelijke aspecten van de zaak. Dit betoog, dat kennelijk ertoe strekt dat zij slechts in een deel van de kosten van NNI op de voet van art. 1019h zou behoren te worden veroordeeld, mist doel omdat de op art. 89 lid 4 Grondwet en art. 3 en 4 Bekendmakingswet betrekking hebbende geschilpunten bepalend zijn voor de uitkomst van het auteursrechtelijke geschilpunt (zie hiervoor onder 3.10).

3.15 NNI acht een bedrag aan proceskosten van € 60.000,-- redelijk en evenredig. Knooble heeft het door NNI gespecificeerde bedrag niet gemotiveerd bestreden, zodat de aan de zijde van NNI gevallen proceskosten als hierna te melden zullen worden toegewezen.

Kantonrechter Breda, locatie Tilburg 16 mei 2012, zaaknr. CV EXPL 11-11133 (Cozzmoss B.V. tegen gedaagde)

In de Cozzmoss-serie. Auteursrecht. Integraal overnemen van artikelen op website. Openbaarmaking.

Gedaagde, tevens handelende onder de namen Bureau Mediaplant, Kookstudiosterren.nl en NKC Nederlandse Kookstudio Classificatie, heeft een eenmanszaak en is actief op het gebied van webportals, uitgeverijen en marketing. Gedaagde heeft zonder toestemming artikelen van De Volkskrant, Trouw en Wegener op zijn website geplaatst.

De kantonrechter stelt vast dat er sprake is van een openbaarmaking door gedaagde en dus sprake van een auteursrechtinbreuk. Het feit dat gedaagde de bronnen heeft vermeld doet hieraan niets af. De kantonrechter wijst de gevorderde schadevergoeding ad €1153,32 toe. Het verzoek van gedaagde om een betalingsregeling in het vonnis op te nemen, kan niet worden ingewilligd. Het is aan partijen zelf om dit overeen te komen. De kantonrechter veroordeelt gedaagde tot het betalen van schadevergoeding met een verhoging van 100% en proceskosten.

3.2 Cozzmoss stelt dat gedaagde inbreuk heeft gemaakt op de auteursrechten van De Volkskrant, Trouw en Wegener, door zonder hun toestemming, op zijn website artikelen van De Volkskrant, Trouw en Wegener te openbaren, althans een ongeoorloofde verveelvoudiging daarvan. De betreffende auteursrechtelijk beschermde arikelen zijn integraal overgenomen, zodat er geen sprake is van een eigen oorspronkelijke schepping. Cozzmoss stelt dat gedaagde aansprakelijk is voor de schade (verlies aan exclusiviteit van de auteursrechten en vermindering van exploitatiemogelijkheden) die De Volkskrant, Trouw en Wegener lijden door het inbreukmakend en onrechtmatig handelen. De gevorderde schadevergoeding is gebaseerd op het door De Volkskrant, Trouw en Wegener gehanteerde tarieven voor hergebruik. Op basis van het door Trouw en Wegener gehanteerde tarief van € 0,36 per woord en het door De Volkskrant gehanteerd tarief van € 0,37 per woord is de 'economische waarde' van de betreffende artikelen berekend. Primair stelt Cozzmoss dat de schadevergoeding factor 2 van de 'economische waarde' van de artikelen bedraagt, zijnde € 1.153,32. Deze schadevergoedingsberekening sluit aan en valt binnen hetgeen gebruikelijk is in de branche, aldus Cozzmoss. Subsidiair wordt een schadevergoeding, gebaseerd op de 'economische waarde' van € 576,66 gevorderd. Cozzmoss vordert daarnaast administratiekosten ad € 210,00.

3.4 Uit de inhoud van de betreffende artikelen blijkt genoegzaam dat deze een eigen oorspronkelijk karakter bezitten en het persoonlijk stempel van de maker dragen, en daarom auteursrechtelijk zijn beschermd. Op grond van artikel 1 van de Auteurswet hebben De Volkskrant, Trouw en Wegener dan ook het uitsluitend recht om deze artikelen openbaar te maken en te verveelvoudigen. Anderen mogen dit in beginsel niet zonder voorafgaande toestemming van De Volkskrant, Trouw en Wegener. Als niet weersproken kan worden vastgesteld dat de betreffende artikelen integraal zonder toestemming op de webpagina www.kookstudiogids.nl zijn geplaatst. Dit plaatsen is aan te merken als openbaren en levert dan ook inbreuk op door Bogaard op de aan De Volkskrant, Trouw en Wegener toebehorende auteursrechten.

3.5 Dat gedaagde de bronnen heeft vermeld doet hier niet aan af nu gesteld noch gebleken is dat de webpagina www.kookstudiogids.nl kan worden aangemerkt als een medium dat eenzelfde functie vervult als een dag-, nieuws-, of weekblad, tijdschrift, radio of televisieprogramma in de zin van artikel 15 Auteurswet. Het is gedaagde dus reeds daarom -ondanks bronvermelding- niet toegestaan om de betreffende artikelen zonder toestemming over te nemen.

3.6 Cozzmoss heeft voldoende feiten gesteld op grond waarvan kan worden aangenomen dat De Volkskrant, Trouw en Wegener als gevolg van de inbreuk schade hebben geleden. De kantonrechter stelt vast dat De Volkskrant, Trouw en Wegener de vergoeding voor de economische waarde zijn misgelopen, die zij hadden kunnen vragen als toestemming was gevraagd. Voorts dient geoordeeld te worden dat sprake is van verlies aan exclusiviteit en vermindering van exploitatiemogelijkheden. Deze schade kan niet exact worden vastgesteld en moet dus worden geschat. De kantonrechter acht een verhoging van de economische waarde met 100% gerechtvaardigd. Dat de website van Bogaard 3.000 bezoekers per maand heeft, doet hier niet aan af. Het primair gevorderde bedrag van € 1.153,32 als schadevergoeding komt de kantonrechter dan ook redelijk voor.

3.8 Het verzoek van gedaagde om een betalingsregeling in het vonnis op te nemen kan niet worden ingewilligd. Het is aan partijen om in onderling overleg een eventuele betalingsregeling overeen te komen. De wet biedt geen mogelijkheid zodanige betalingsregeling dwingend aan partijen op te leggen.

Kantonrechter Breda 29 juni 2011, zaaknr. CV 10-11153 (Cozzmoss BV tegen Richards BV)

Uitspraak ingezonden door Maarten Rijks, BANNING advocaten.

In de Cozzmoss-serie. Auteursrecht. Integraal overnemen van artikelen op website. Openbaarmaking.

Richards houdt zich bezig met financiële dienstverlening en is houder van de domeinnaam www.richardsonline.nl. Zij heeft op deze website zonder toestemming diverse artikelen van de Volkskrant en NRC integraal en ongewijzigd overgenomen. Cozzmoss heeft Richards gesommeerd tot betaling van de geleden schade, zonder resultaat.

De kantonrechter concludeert dat de artikelen auteursrechtelijk zijn beschermd en dat Richards inbreuk heeft gemaakt op deze rechten, aangezien hij niet de benodigde toestemming voor openbaarmaking heeft verkregen. Als reactie op het verweer van Richards stelt de kantonrechter vast dat de website van Richards niet valt onder de uitzonderingsregel van art. 15 Aw. De kantonrechter oordeelt dat de vordering ter zake inbreuk op persoonlijkheidsrechten niet zal worden toegewezen, nu die is betwist en zij geen onderwerp van debat zijn geweest. Met betrekking tot de schade oordeelt de kantonrechter dat de stelling van Richards dat linken altijd zou mogen niet relevant is, Richards heeft immers niet gelinkt maar gehele artikelen volledig overgenomen. Dit levert schade op voor de Volkskrant en NRC.

De kantonrechter veroordeelt Richards de auteursrechtinbreuk te staken, tot betalen van schadevergoeding
ad €3.319,66 en de proceskosten.

6.1. Uit de inhoud van de in het geding zijnde artikelen blijkt genoegazaam dat de artikelen van de Volkskrant en NRC een eigen oorspronkelijk karakter bezitten en het persoonlijk stempel van de maker dragen en derhalve auteursrechtelijk zijn beschermd. Op grond van artikel 1 van de Auteurswet hebben de Volkskrant en NRC dan ook het uitsluitend recht om die artikelen openbaar te maken en te verveelvoudigen. Anderen mogen dit in beginsel niet dan met voorafgaande toestemming van de Volkskrant en NRC.

Als niet weersproken kan worden vastgesteld dat de artikelen van de Volkskrant en NRC één op één en zonder toestemming van de Volkskrant en NRC op de webpagina www.richardsonline.nl zijn geplaatst. Dit levert dan ook in beginsel een inbreuk op door Richards op de aan de Volkskrant en NRC toebehorende auteursrechten.

6.2    Het verweer van Richards dat haar website valt onder het bepaalde in artikel 15 van de Auteurswet faalt omdat de website www.richardsonline.nl niet is aan te merken als een medium dat eenzelfde functie vervult als een dag-, nieuws- of weekblad, tijdschrift, radio- of televisieprogramma in de zin van artikel 15 Aw. De website van Richards heeft niet als hoofddoel het genereren enbrengen van dagelijks nieuws op diverse onderwerpen zoals een persorgaan dat evident wel heeft. Richards creëert zelf geen nieuws en heeft niets anders gedaan dan het één op één kopiëren van de artikelen van de Volkskrant en NRC, haar activiteiten en de website www.richardsonline.nl zijn met name gericht op het tegen betaling leveren van financiële diensten.

6.4    Nu de inbreuk op het auteursrecht vast staat en de inbreuk aan Richards moet worden toegerekend, volgt daaruit dat Richards tegenover Cozzmoss schadeplichtig is. De kantonrechter is van oordeel dat Cozzmoss voldoende feiten heeft gesteld op grond waarvan kan worden aangenomen dat de Volkskrant en NRC als gevolg van de inbreuk schade hebben geleden. Met Cozzmoss is de kantonrechter van oordeel dat de stelling van Richards dat linken altijd zou mogen niet relevant is, omdat Richards niet heeft gelinkt naar de websites van de Volkskrant en NRC, maar hele artikelen volledig heeft overgenomen. Dit lijdt nu juist tot schade bij Volkskrant en NRC omdat de bezoeker dan geen reden meer heeft om het artikel op de website van de Volkskrant en NRC te bezoeken. De gehel artikelen staan immers op de website van Richards, zodat doorlinken naar de site van de Volkskrant of NRC niet meer noodzakelijk is. De afspraken gemaakt tussen Cozzmoss en de Volkskrant en NRC over de verdeling van de opbrengst van de vorderingen zijn niet relevant, omdat die afspraken Richards niet regarderen en het de Volkskrant en NRC vrij staat de gevorderde bedragen naar eigen keuze aan te wenden. Vastgesteld kan worden dat de Volkskrant en NRC in ieder geval de vergoeding voor de economische waarde die Richards verschuldigd zou zijn geweest indien zij voorafgaand aan de plaatsing toestemming had gevraagd zijn misgelopen. Daarnaast volgt de kantonrechter Cozzmoss in haar Stelling dat er sprake is van verlies aan exclusiviteit en vermindering van exploitatiemogelijkheden. Schade als gevolg van exclusiviteitsverlies kan niet exact worden vastgesteld en moet dus worden geschat. De kantonrechter acht een verhoging van de economische waarde met 100% gerechtvaardigd aangezien het derden anders vrij zou staan om de toestemming pas achteraf te kopen door alsnog een gebruiksvergoeding te voldoen aan de auteursrechthebbende. Achtergrond van deze verhoging is feitelijk dat één persoon door het zien van de website van Richards niet het betreffende artikel van de krant wil kopen met als gevolg dat de vergoeding 1 x extra wordt misgelopen. De primaire vordering ad €3.319,66 inclusief BTW ter zake van de geleden schade zal dan ook worden toegewezen.

HvJ EU 21 juni 2012, zaak C-5/11 (Donner)

Uit't persbericht: The free movement of goods may be restricted on grounds of protection of copyright. A Member State may bring an action under national criminal law against a transporter for the offence of aiding and abetting the prohibited distribution of copyright-protected works on national territory, even where those works are not protected by copyright in the vendor’s Member State.

In steekwoorden: Vrij verkeer van goederen. Industriële en commerciële eigendom. Verkoop van kopieën van werken in lidstaat waar auteursrecht op deze werken niet wordt beschermd. Vervoer van deze goederen naar andere lidstaat waar schending van dit auteursrecht strafbaar is. Strafprocedure tegen vervoerder wegens medeplichtigheid aan illegale verspreiding van auteursrechtelijk beschermd werk.

Het hof verklaart voor recht:

Een handelaar die zijn reclame richt op leden van het publiek in een bepaalde lidstaat en voor hen een specifieke wijze van levering en betaling creëert of beschikbaar stelt, of dit aan een derde toestaat, zodat deze leden van het publiek kopieën van in die lidstaat auteursrechtelijk beschermde werken kunnen laten leveren, verricht in de lidstaat waar de levering plaatsvindt „distributie onder het publiek” in de zin van artikel 4, lid 1, van richtlijn 2001/29/EG van het Europees Parlement en de Raad van 22 mei 2001 betreffende de harmonisatie van bepaalde aspecten van het auteursrecht en de naburige rechten in de informatiemaatschappij.

Beantwoording Kamervragen van het lid Peters over het bericht "NMa heeft andereprioriteiten dan muziekauteurs", kenmerk: 2012Z11050

Naar aanleiding van IEF 11325.

Vragen van het lid Peters (GroenLinks) over het bericht “NMa heeft andere prioriteiten dan muziekauteurs” (ingezonden 4 juni 2012):

1. Heeft u kennisgenomen van het besluit van de NMa * van 27 april 2012 waarin zij de besluitaanvraag van Stichting Platform Makers afwijst op basis van prioriteit? ** Ja.

2. Herinnert de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap zich dat zij in antwoord op eerdere vragen*** heeft gesteld dat in de betreffende casus de NMa moet beoordelen of er sprake is van machtsmisbruik? Hoe apprecieert u het bovengenoemde besluit van de NMa in het licht hiervan?

Ik heb op de betreffende vragen van het lid Harbers het volgende geantwoord: ‘of er sprake is van misbruik van een machtspositie is niet ter beoordeling van mij, maar van de Nederlandse Mededingingsautoriteit’.

De NMa heeft, naar aanleiding van een klacht van de Stichting Platform Makers over gedragingen van de NPO, op 27 april 2012 het besluit genomen geen onderzoek te doen naar aanleiding van de klacht. Zie hierover de antwoorden op vragen 3 en 4.

3. Bent u bereid in gesprek te gaan met de NMa om te bespreken of zij mogelijk toch prioriteit kan geven aan deze aanvraag, aangezien het kabinet zelf de auteurs doorverwees naar de NMa? Zo niet, waarom niet? Tot welke instantie kunnen de auteurs zich nu wel wenden volgens u?

De NMa is een zelfstandig bestuursorgaan. Zij dient haar wettelijke taken onafhankelijk van de beleidsverantwoordelijke minister uit te voeren. Het is dan ook aan de NMa om haar prioriteiten vast te stellen. Zij is hiertoe zelf ook het beste in staat. Een gesprek met de NMa over een individueel geval kan daarom niet aan de orde zijn. Vanzelfsprekend staan tegen besluiten van de NMa wel rechtsmiddelen open. Belanghebbenden kunnen binnen zes weken na de dag van bekendmaking van het besluit bezwaar indienen bij de NMa en vervolgens zo nodig beroep bij de bestuursrechter.

4. Is het waar dat de NMa belangenorganisaties van auteurs en artiesten verbiedt actief adviestarieven te publiceren of prijsafspraken te maken, maar nu blijkt dat zij geen prioriteit geeft aan inzet van het mededingingsrecht om mogelijk misbruik van marktpositie van grote opdrachtgevers te onderzoeken? Vindt u dat een evenwichtige toepassing van het mededingingsrecht in de culturele sector moet plaatsvinden? Zo niet, welke middelen staan het kabinet ter beschikking hierin verandering te brengen?

De NMa kwalificeert prijsadviezen als prijsafspraken. In de meeste gevallen gaat een adviesprijs als referentiepunt fungeren dat door de meesten, en wellicht door allen, wordt toegepast. Daarmee valt het geven van prijsadviezen onder het kartelverbod van artikel 6 van de Mededingingswet. Dit beperkt zich niet tot de culturele sector maar is algemeen van toepassing.

Wij zijn van mening dat ook in de culturele sector een evenwichtige toepassing van het mededingingsrecht plaats dient te vinden. Makers die op zelfstandige basis hun artistieke prestaties economisch exploiteren, vormen ondernemingen in de zin van de Mededingingswet en zijn evenals hun verenigingen onderworpen aan het mededingingsrecht.

De NMa maakt in elk individueel geval een afweging. Zij houdt hierbij rekening met het economisch belang, het belang voor de consument, de ernst van de vermoedelijke overtreding en de doeltreffendheid en doelmatigheid van het optreden van de NMa. De NMa neemt dan ook in haar afweging mee of er naar aanleiding van een onderzoek, dat aanzienlijke inzet van middelen vergt, een overtreding kan worden vastgesteld. In het onderhavige geval is de NMa tot de conclusie gekomen dat de kans hierop gering moet worden geacht.

5. Wanneer dient het kabinet het genoemde wetsvoorstel auteurscontractenrecht in bij de Tweede Kamer?

Dit wetsvoorstel wordt één dezer dagen bij de Kamer ingediend.

* NMa: Nederlandse Mededingingsautoriteit

** https://ie-forum.nl/index.php?/NMA/NMa+heeft+andere+prioriteiten+dan+muziekauteurs////30179/

*** Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2010-2011, nr. 284

Een opinie, reactie op wetsvoorstel van Erwin Angad-Gaur, Platform Makers.

Dinsdag 19 juni werd het langverwachte wetsvoorstel Auteurscontractenrecht gepubliceerd [ red. zie IEF 11458]. Dat alleen al mag een belangrijke en positieve stap genoemd worden: het traject naar een daadwerkelijk wetsvoorstel is lang geweest. Het IvIR stelde al in 2004 vast dat de Nederlandse wet fundamenteel achterloopt in de bescherming van auteurs en artiesten. In onder meer België, Duitsland en Frankrijk werden al jaren geleden maatregelen in de wet opgenomen om tot redelijke auteurs- en artiestencontracten te komen.

Tegenvallend aan het huidige wetsvoorstel is daarom dat 8 jaar na het IvIR rapport het wetsvoorstel, op enkele details na, niet veel verder gaat dan de genoemde wettelijke bepalingen in de landen om ons heen. Hier en daar blijft het wetsvoorstel zelfs achter in vergelijking met de genoemde landen.
Waar het kabinet Balkenende IV nog een ambitieus wetsvoorstel in consultatie gaf kondigde de huidige (demissionair) staatssecretaris Fred Teeven vorig jaar al aan de scherpe kantjes van het voorstel te laten vallen. Al met al blijft daardoor een wetsvoorstel over met veel positieve punten, een zeer positieve intentie, maar helaas ook met onduidelijkheden en een beperkte ambitie.

Om, zonder volledig te zijn, enkele belangrijke punten te noemen:

• Het wetsvoorstel bevat (zoals eerder ook het consultatiedocument) een merkwaardige, zeer uitgebreide procedure om collectieve onderhandelingen over een billijke (minimum)vergoeding mogelijk te maken. Maar liefst twee ministeries krijgen een rol in beoordeling en vaststelling van onderhandelingsresultaten. Een uitzondering op het mededingingsrecht, zoals inmiddels al jaren opgenomen in de Duitse Auteurswet, zou voor de handliggender zijn geweest.

• Het is van groot belang de onbalans in onderhandelingspositie tussen exploitanten en individuele makers op te heffen door collectief onderhandelen toe te staan. De Duitse praktijk heeft echter bewezen dat het enkel toelaten van dergelijke onderhandelingen onvoldoende effect heeft. Voor exploitanten en producenten ontbreekt immers elke prikkel vrijwillig tot betere collectieve afspraken te komen.

Het voorontwerp uit 2010 bevatte in de vorm van een periodieke opzegbaarheid van 5 jaar (een termijn waarvan alleen via collectieve onderhandeling zou kunnen worden afgeweken) wel een dergelijke prikkel. Te vrezen is dat zonder een dergelijke stok achter de deur, zoals in Duitsland weinig daadwerkelijke onderhandelingsresultaten zullen worden bereikt, waardoor de nieuw geschapen mogelijkheid feitelijk een dode letter zal blijken.

• In het voorontwerp van 2010 werd overdracht van auteursrecht uitgesloten en in plaats daarvan een exclusieve licentie van maximaal 5 jaar geïntroduceerd. Van exploitantenzijde is daar veel kritiek op geuit. Een opzegbaar auteursrecht zou hen niet in staat stellen om investeringen in voldoende mate terug te verdienen. Een logische bewering vanuit het belang van exploitanten, maar ook een bewering die op weinig feiten gebaseerd bleek. Hoewel het Platform Makers er op wees dat een opzegperiode van vijf jaar in diverse sectoren zelfs nog aan de lange kant zou zijn, honoreerde Teeven de doemscenario’s van exploitantenzijde door het systeem van opzegbaarheid direct te schrappen. Waarom heeft Teeven niet eerst de effecten van de invoering van dat systeem op de langere en kortere termijn onderzocht? Nu zelfs in Amerika muziekauteurs hun rechten na 35 jaar kunnen terugeisen, is de claim van exploitanten dat een opzegbare overdracht economisch onwerkbaar zou zijn niet meer geloofwaardig te noemen: wat in de grootste entertainmentmarkt van de wereld economisch mogelijk blijkt moet ook in Nederland en Europa kunnen werken.

• Tot slot bevat het wetsvoorstel voor filmmakers een broodnodige verbetering van artikel 45d: feitelijk een reparatie van de huidige Auteurswet die altijd al beoogde om filmmakers het recht op een redelijke vergoeding voor elke exploitatie te geven. Het wetsvoorstel geeft de “hoofdmakers” als bedoeld in artikel 40 en andere makers die tot het ontstaan van het filmwerk een wezenlijke bijdrage van scheppend karakter geleverd hebben, het recht op een proportionele vergoeding voor de exploitatie (artikel 45d lid 3). Andere makers hebben recht op een billijke (niet proportionele) vergoeding. Van het recht op de proportionele en de billijke vergoeding kan geen afstand worden gedaan.

In de Memorie van Toelichting wordt nog eens nadrukkelijk vermeld dat het recht op de billijke vergoeding niet in één keer kan worden afgekocht. Voor veel filmmakers is dit goed nieuws, hoewel vooralsnog onduidelijk blijft hoe de proportionele vergoeding wordt vastgesteld en over welke inkomsten. Voor bijvoorbeeld acteurs zal gelden dat hoofdrolspelers onder de regeling voor “hoofdmakers” zullen vallen, daar waar “ondergeschikte bijrollen” niet aan de norm voldoen; de status van het tussengebied is niet helemaal helder.

De richting van het filmartikel is de juiste. Om tot een voor alle bij een film betrokken partners werkbaar systeem te komen, waarmee makers daadwerkelijk een billijke vergoeding wordt gegarandeerd, zal de formulering echter krachtiger en duidelijker moeten worden.

Het wetsvoorstel bevat voor auteurs en artiesten grote, maar vooral al jaren noodzakelijke verbeteringen, maar kan (en moet) op belangrijke punten helderder en ambitieuzer. De eerste belangrijke stap is gezet, maar in de komende maanden zullen nog fundamentele stappen moeten volgen.


Erwin Angad-Gaur, Platform Makers

Kantonrechter Arnhem 18 juni 2012, zaak CV 12-1943 (Cozzmoss BV tegen Rita Diets Makelaardij BV)

Uitspraak ingezonden door Neeltje van der Veeken, BANNING advocaten.

In de Cozzmoss-serie. Auteursrecht. Integraal overnemen van artikelen op website. Openbaarmaking.

Diets Makelaardij BV (hierna: Diets) heeft artikelen van De Volkskrant integraal overgenomen op haar website. Deze website wordt door een derde beheert. De Volkskrant heeft hierdoor schade geleden, Cozzmoss spreekt Diets aan voor schadevergoeding. Ondanks een sommatie wordt de schade niet door Diets betaald.

De kantonrechter stelt vast dat er sprake is van een auteursrechtinbreuk door Diets. Daaraan doet niet af dat Diets, niet wist dat de artikelen auteursrechtelijk beschermd waren, dat deze op haar website stonden, dat de Volkskrant maker was en dus toestemming daarvoor behoefde, zoals door Diets is aangevoerd. Diets wordt veroordeeld tot het betalen van een schadevergoeding (125% van de economische waarde) en het betalen van de proceskosten.

4.2 De kantonrechter oordeelt als volgt. Tussen partijen is niet in geschil dat Diets de artikelen op haar website heeft gebruikt. Evenmin is in geschil dat de artikelen afkomstig zijn van De Volkskrant. Deze artikelen zijn auteursrechtelijk beschermd. Zij dragen een eigen oorspronkeleijk karakter en het persoonlijk stempel van de maker. Diets heeft dat ook niet betwist. Het gebruik van de artikelen op de site van Diets is een openbaarmaking die de toestemming van De Volkskrant als de auteursrechthebbende vereist. Die toestemming was er niet, waarmee vast staat dat Diets inbreuk heeft gemaakt op de auteursrechten van De Volkskrant. Daaraan doet niet af of Diets, zoals zij heeft aangevoerd, niet wist dat de artikelen auteursrechtelijk beschermd waren, dat deze op haar website stonden, dat De Volkskrant de maker was en dat zij zijn toestemming behoefte. Wetenschap van het auteursrecht bij de gebruiker is immers geen vereiste van het kunnen inroepen van dat auteursrecht.

Ex parte beschikking Vzr. Rechtbank ’s-Gravenhage 18 juni 2012, KG RK 12-1321 (Stichting Brein tegen UPC, KPN, Tele2 en T-Mobile)

In navolging van IEF 11364 (aanvullend IP-adres The Pirate Bay blokkeren).

Uit't persbericht. BREIN kreeg gisteren opnieuw een ex-parte beschikking van de Haagse voorzieningenrechter tegen UPC, KPN, Tele2 en T-Mobile om het inmiddels tweede extra IP-adres te blokkeren dat de illegale website The Pirate Bay in gebruik heeft genomen. De ISP's hadden wederom geweigerd dit adres op aanvullende melding van BREIN vrijwillig te blokkeren terwijl Ziggo en Xs4all dat onder het bodemvonnis wel moeten doen. De mogelijkheid aanvullingen te doen indien The Pirate Bay adreswijzigingen invoert, is wegens gebrek aan spoedeisend belang niet toegekend in het kort geding vonnis tegen de andere ISP's. De handelswijze van de illegale site sinds dat vonnis geeft alsnog aan dat dit belang wel aanwezig is.

Wetsvoorstel en de Memorie van Toelichting auteurscontractenrecht, advies Raad van State (samenvatting), nader rapport en persbericht (toegevoegd 21 juni: advies (oktober 2010) commissie auteursrecht).

Met samenvatting van de hoofdpunten van Dirk Visser, Klos Morel Vos & Schaap, Universiteit Leiden.

Het wetsvoorstel auteurscontractenrecht is vandaag, 19 juni 2012, naar de Kamer gestuurd. Vraag voor bij de koffiemachine: Wat is (wel en niet) “een wezenlijke bijdrage van scheppend karakter” aan een filmwerk? (zie art. 45d lid 3). De inhoud bevat geen grote verrassingen, maar wel aardige nieuwe details.

Kort samengevat in 13 punten
1. Auteursrecht blijft overdraagbaar (art. 2)
2. Er komt een recht op billijke vergoeding (art. 25c lid 1).
3. De Minister kan vaststellen wat een billijke vergoeding is (art. 25c lid 2).
4. Maar doet dat alleen op gezamenlijk verzoek van verenigingen van makers en exploitanten (art. 25c lid 3).
5. Voor voorheen onbekende exploitatievormen is een aanvullende billijke vergoeding verschuldigd (art. 25c lid 6).
6. Die kan ook worden opgevorderd bij derden aan wie het exploitatierecht inmiddels is overgedragen (art. 25c lid 6).
7. Ook in geval van ‘ernstige onevenredigheid’ is een aanvullende billijke vergoeding verschuldigd, eventueel door een derde aan wie het exploitatierecht inmiddels is overgedragen (art. 25d).
8. Er komt een non usus bepaling met nogal wat nieuwe toeters en bellen (art. 25e).
9. Onredelijke lange verplichting ten aanzien van toekomstige weken wordt vernietigbaar (art. 25f).
10. Er komt een geschillencommissie voor de billijke vergoeding (art. 25g).

11. Afstand van aanspraak op billijke vergoeding is niet mogelijk (art. 25h).
12. IPR bepaling: als NL zonder rechtskeuze van toepassing of als exploitatie in NL, dan NL auteurscontractenrecht dwingendrechtelijk van toepassing (art. 25h).
13. Belangrijkste filmmakers krijgen recht op een proportionele vergoeding (art 45d).

“Aan de makers genoemd in artikel 40 [de hoofdregisseur, de scenarioschrijver, de schrijver van de dialogen en degene die ten behoeve van het filmwerk de muziek heeft gemaakt, DV] en andere makers die tot het ontstaan van het filmwerk een wezenlijke bijdrage van scheppend karakter hebben geleverd, is een proportionele vergoeding voor de exploitatie verschuldigd. Indien de exploitatiebevoegdheid door de producent is overgedragen aan een derde, kan de maker de proportionele vergoeding van de derde vorderen” [curs., DV].

Hof Amsterdam 19 juni 2012, zaaknr. 200.099.241/01 SKG (Next Team Srl tegen Kawasaki Motors Europe N.V.)

Uitspraak ingezonden door Anne Bekema en Bas Le Poole, Houthoff Buruma.

Auteursrecht. Branding. Retail identity. Afgewezen. Na het kort geding (IEF 10492) vordert Next Team onthouding van inbreuk op auteursrechten van Next Team 'retail identity'. De grondslag daarvoor is dat zij niet alleen individuele showroom artikelen heeft ontworpen, maar tevens maker is van de branding/retail identity.

Kawasaki heeft aan Next Team opdracht gegeven tot het vervaardigen en leveren van showroommaterialen, maar deze opdracht strekte niet tot het maken van een 'branding-concept'.

Er is onvoldoende duidelijk of er sprake is geweest van een relevante creatieve inbreng van Next Team bij de ontwikkeling van de hier aan de orde zijnde 'branding'/'racing identity' van Kawasaki en zo ja tot welke elementen van het ontwerp de intellectuele schepping van Next Team zich uitstrekt. De vorderingen van Next Team worden afgewezen.

3.4. Het hof acht dan ook voorshands niet aannemelijk dat Next Team zelfstandig op het idee is gekomen om lime-groene strepen te combineren met een zwarte achtergrond en het witte Kawasaki logo. Next Team heeft weliswaar gesteld dat zij de 'racing identity' van Kawasaki niet kende toen zij ontwerpen voor het uiterlijk van de showroom materialen maakte maar dit is in het licht van de reeds genoemde memo alsmede het feit dat Kawasaki naar zij onweersproken heeft gesteld, in 2006 de uniforme 'Kawasaki Racing Identity' heeft ontwikkeld en deze in 2007 in heel Europa is gaan gebruiken, voorshands niet geloofwaardig te achten, te minder nu Next Team stelt ten behoeve van meerdere gerenommeerde partijen in de motorbranche werkzaam te zijn. Daarbij komt dat ook uit de 'briefing' naar aanleiding van de op 1 april 2008 door Next Team en Kawasaki gevoerde bespreking blijkt dat mogelijk gebruik van de (door Kawasaki eerder als 'DNA' omschreven) kleuren aan de orde is geweest. (...) als 'general feedback' met betrekking tot de reeds door Next Team gepresenteerde modellen onder meer meedeelt dat de kleur rood op de vloer groen moet worden en voorts de suggestie doet: "maybe more black and stripes of green, for eg. like Kawasaki racing team. Example enclosed."(...)

3.5. In het licht van dit een en ander is voorshands onvoldoende duidelijk of er sprake is geweest van een relevante creatieve inbreng van Next Team bij de ontwikkeling van de hier aan de orde zijnde 'branding' van Kawasaki en zo ja tot welke elementen van het ontwerp de intellectuele schepping van Next Team zich uitstrekt.(...)

3.6. Het hof komt tot de slotsom dat het betoog van Next Team dat de 'branding' die Kawasaki op dit moment voor (onder meer) showroom artikelen gebruikt moet worden aangemerkt als een intellectuele schepping van (medewerkers van) Next Team en dat Kawasaki op een aan Next Team toekomend auteursrecht inbreuk maakt, vooralsnog niet zodanige steun vindt in het feitenmateriaal dat door middel van voorzieningen als door Next Team gevorderd op een daaromtrent door de bodemrechter te nemen beslissing kan worden vooruitgelopen. Een en ander vergt nader onderzoek, waartoe dit (kort) geding zich niet leent.