Uit de Financiële Agenda van het Financieele Dagblad: 'Dinsdag, 4 juli: Rechtbank Arnhem uitspraak in hoger beroep NVM vs zoekallehuizen.nl inzake inbreuk op auteursrecht en databankrecht (door lagere rechtbank afgewezen).'
Nu.nl bericht dat de NVM nu ook Miljoenhuizen.nl heeft gesommeerd te stoppen met aanbieden van gegevens van woningsite Funda.nl. De woningzoekmachine maakt volgens de NVM inbreuk op het auteurs- en databankrecht van de aangesloten huisverkopers, staat in een brief aan de directie van Miljoenhuizen.nl. Een maand geleden verloor de NVM een kort geding tegen de vergelijkbare zoekmachine van Zoekallehuizen.nl. (eerdere berichten hier).
De NVM geeft Miljoenhuizen.nl tot komende vrijdag om te stoppen met het aanbod. Als dat niet is gebeurd, sluit de makelaarsvereniging een nieuwe gang naar de rechter niet uit. Lees hier meer.
Chr.A. Alberdingk Thijm, Noot bij Voorzieningenrechter Rechtbank Arnhem 16 maart 2006 (NVM e.a. / Zoekallehuizen.nl), gepubliceerd in AMI 2006/3
“Gezien het voorgaande, valt er het nodige af te dingen op de uitspraak. Met het resultaat kan echter ingestemd worden. Het heeft er alle schijn van dat NVM met deze zaak een potentiële concurrent heeft willen uitschakelen. Zij doet dat met een beroep op de vermeende auteurs- en databankrechten van haar leden. Het uitschakelen van concurrenten is echter niet een belang dat door die rechten wordt beschermd. Het leerstuk misbruik van recht wordt zelden toegepast door de rechterlijke macht. Hier lijkt mij daar alle aanleiding toe.”
Lees de noot hier.
Rechtbank Arnhem, 16 maart 2006, KG ZA 06-25. Drieman Makelaardij , Borgdorff Makelaars & NVM tegen Alletekoopstaandehuizen.nl B.V. (Met dank aan Klos Morel Vos & Schaap)
Vonnis in de hier al eerder besproken geruchtmakende zoekallehuizen-databankenzaak.
De Rechtbank Arnhem weigert de door de NVM-makelaars gevraagde voorziening: geen databankenrecht voor de makelaars en geen auteursrechtinbreuk door Zoekallehuizen.nl. Wel ongeoorloofde mededinging NVM. Uitspraak volgt de databankenrechtspraak van het Europese Hof van Justitie en richt zich ook waar het het deeplinken en auteursrecht betreft op verdrags- en Europees recht.
Databankenrecht. Een op een website van een NVM-makelaar opgenomen bestand aan te koop staande woningen is geen databank in de zin van artikel 1 lid 1 sub e Databankenwet.
De rechtbank citeert instemmend uit de William Hill en Fixtures arresten van het HvJ en concludeert dat de investeringen van de NVM-makelaars vooral investeringen zijn die zien op het creëren van de elementen waaruit de verzameling vervolgens wordt samengesteld. De beschrijving en foto’s worden gemaakt om de woning aan te bieden aan mogelijke kopers. Deze hoofdactiviteit leidt tot het creëren van elementen zoals bedoeld door het Europese Hof van Justitie, niet op het verzamelen. Activiteiten als borrelen en lunchen (eerder bericht hier) zijn gericht op omzetvergroting van de makelaar en hebben onvoldoende relatie tot de exploitatie van de gegevensverzameling. De NVM makelaars hebben niet aannemelijk gemaakt dat eventuele investeringen in het invoeren en ordenen in kwantitatief of kwalitatief opzicht als substantieel zijn aan te merken.
Auteursrecht. Voldoende aannemelijk is geworden dat ZAH voor plaatsing op haar website alleen bepaalde gegevens aan de betreffende websites en /of webpagina’s van de NVM-makelaars heeft ontleent en deeplinks aanlegt naar die sites en/of pagina’s. Eventuele auteursrechtelijke inbreuk kan dus alleen betrekking hebben op deze onderdelen, niet op de gehele sites en/of pagina’s.
De rechtbank oordeelt dat als de foto’s van de te koop staande woningen al auteursrechtelijke werken zouden zijn, dat de auteursrechtelijk relevante trekken, zoals met name de afstand waarop een foto is gefotografeerd, de gekozen hoek en de het al dan niet inspelen op de natuurlijke belichting, door de verkleining van deze foto’s op de webpagina’s van ZAH geheel verloren zijn gegaan, waardoor er geen sprake is van auteursrechtinbreuk.
Bij de woningomschrijvingen gaat het daarnaast veleer om feitelijke informatie, waardoor ook hier geen sprake kan zijn van auteursrechtinbreuk.
Van geschriftenbescherming is wel sprake, omdat voldaan is aan de voor geschriftenbescherming geldende vereisten van opschriftstelling en openbaarmaking is voldaan. Maar de enkele vermelding bij een hyperlink van de adresgegevens, vraagprijs en deel van de woningomschrijving moet worden beschouwd als een citaat en ZAH maakt ook op deze wijze geen inbreuk op het auteursrecht van de makelaars.
Deeplinks. Het aanleggen van een deeplink is niet op te vatten als een verveelvoudiging van de webpagina waarnaar wordt gelinkt. Het is immers niet ZAH die de website oproept, maar de bezoeker. Dit linken levert derhalve ook geen auteursrechtinbreuk op. Het aanleggen van een deeplink is ook geen openbaarmaking van de webpagina waarnaar wordt gelinkt. Het zijn de NVM makelaars en niet ZAH die de informatie op internet hebben geplaatst en daardoor wereldwijd voor het publiek toegankelijk hebben gemaakt. De deeplinks vergemakkelijken slechts de toegang tot die informatie.
Het punt van omzeiling van technische maatregelen bespreekt de rechtbank niet, nu op de zitting is gebleken dat de makelaars inmiddels een doeltreffende technische beschermingsmaatregel hebben getroffen, die door ZAH niet meer wordt omzeild.
Algemene voorwaarden. De makelaars kunnen zich niet beroepen op een in hun algemene voorwaarden opgenomen bepaling dat het zonder toestemming verboden is om enig materiaal van de makelaars te kopiëren. Zij kunnen zich immers geen rechten voorbehouden die zij niet hebben.
Mededingingsrecht. NVM makelaar die de aanbeveling van NVM, o.a. om deeplinken door ZAH tegen te gaan, hebben overgenomen, maken zich schuldig aan onderling afgestemde feitelijke gedragingen die de strekking hebben de mededinging te bepreken. De aanbevelingen van NVM strekken ertoe concurrentie door ZAH ten aanzien van Funda te beperken, zodat de consument is aangewezen op een enkele aanbieder, namelijk Funda.
Van ander onrechtmatig handelen door ZAH, parasiteren, profiteren, misleiden, is volgens de rechtbank ook geen sprake.
Lees het vonnis hier. Deeplink naar vonnis op Rechtspraak.nl hier.
(De NVM heeft inmiddels aangekondigd in hoger beroep te gaan)
In aansluiting op deze eerdere berichten: Vertaling van de door de Deense advocaat van OFiR als belangrijk aangemerkte alinea's van het vonnis in de Deense huizendatabankzaak. Lees de vertaling hier (Met dank aan Klos Morel Vos & Schaap).
BN De Stem en de Stentor berichten dat de rechtbank in Arnhem zich vandaag buigt over het kort geding dat de NVM heeft aangespannen tegen zoekallehuizen.nl (eerdere berichten hier)
“Maar met het kort geding tegen de huizensite staat meer op het spel dan alleen de relatie tussen enkele NVM-makelaars. Het doorlinken, het direct doorverwijzen naar een andere internetpagina, gebeurt door de meeste zoekmachines. De uitspraak van de rechter kan daarom consequenties hebben voor aanbieders van veel meer zoeksites."
"(…) Zoekallehuizen.nl voelt zich in de zaak gesterkt door een rechterlijke uitspraak zes jaar geleden in de zaak die krantenuitgevers aanspanden tegen kranten.com, een verzamelsite met de belangrijkste koppen uit de Nederlandse dagbladen. De vergelijking met kranten.com gaat echter niet op, meent jurist Christiaan Alberdingk Thijm die wereldnieuws schreef door de makers van het muziekdownloadprogramma KazaA met succes te verdedigen.
Het kort geding tegen zoekallehuizen.nl heeft niet te maken met het auteursrecht, maar met het databankrecht. Uiteindelijk zal de vraag zijn of zoekallehuizen.nl inbreuk maakt op de juridische databankbescherming“, zegt Alberdingk Thijm. (…) Wanneer zoekallehuizen.nl rechtstreeks gegevens van de NVM-huizensite funda.nl zou halen, is er volgens Alberdingk Thijm duidelijk dat er sprake is van strijd met het databankrecht. „In funda.nl is duidelijk voldoende geïnvesteerd om de site te kwalificeren als een databank. De vraag is of dat ook het geval is bij informatie die individuele makelaars op het internet hebben gezet.“ Lees hier en hier meer.
In aansluiting op deze eerdere berichten melden diverse media vandaag dat er weer interessante jurisprudentie aankomt: het kort geding tussen De Nederlandse Vereniging van Makelaars (NVM) en de website www.zoekallehuizen.nl zal dienen op 2 maart.
De Telegraaf bericht: “Volgens de NVM maakt de website zich schuldig aan oneerlijke concurrentie, onrechtmatig handelen, inbreuk op auteurs- en databankrechten en wanprestatie. Wat de makelaarsvereniging vooral irriteert is dat de website gebruikmaakt van 'deeplinken': wie op een plaatje van een woning klikt, wordt rechtstreeks doorgeleid naar de pagina die de verkopende makelaar voor de betreffende woning heeft gemaakt.
Op Zibb.nl stelt Directie-secretaris A. Drok van de NVM “dat de vereniging geen problemen heeft met zoekallehuizen.nl. 'Het gaat erom dat een makelaar aangeeft dat zijn gegevens niet gebruikt mogen worden en dat zoekallehuizen.nl dat niet respecteert. Als de rechter zegt dat dit mag, is er het risico dat gegevens over huizen op kwalitatief slechte sites geplaatst mogen worden of dat gegevens zelfs foutief ergens terecht komen.'"
Volgens NVM-makelaar Gijs den Hollander van www.zoekallehuizen.nl is de site echter niets meer dan een soort gespecialiseerde 'Google voor de huizenmarkt'. Lees hier of hier meer.
Rechtbank Zutphen 30 november 2005, LJN: AU7454, X - Y
Firma F exploiteerde een agrarische database, die onder meer informatie over agrarische bedrijven in Nederland bevatte. F verkocht de database aan eiseres X. F verkocht en leverde later een groot deel van de adressen uit de database aan gedaagde Y. Tussen F en X is een gerechtelijke procedure gevoerd omdat F volgens X haar verplichtingen uit de koopovereenkomst niet zou zijn nagekomen. Het geschil is beslecht met een vaststellingsovereenkomst waarin wordt bepaald dat F al haar rechten met betrekking tot de database overdraagt.
X vordert nu dat Y zich zal onthouden van het verstrekken van informatie uit haar agrarische database aan derden c.q. gebruik van deze informatie ten behoeve van derden. X doet een beroep op wanprestatie, het auteursrecht en het databankenrecht.
X legt allereerst ten grondslag aan haar vorderingen dat Y toerekenbaar is tekortgeschoten in de nakoming van haar contractuele verplichtingen jegens F doordat zij gegevens uit de database aan derde ter beschikking heeft gesteld en in haar eigen database heeft opgenomen. Eiseres kan haar vorderingen niet onderbouwen met een beroep op wanprestatie, aldus de rechtbank.
Tevens kan van een onrechtmatig handelen wegens inbreuk op een auteursrecht (subsidiaire vordering) geen sprake zijn. "Tussen partijen staat vast dat de [naam database], naast namen en adressen van agrariërs, bedrijfsrelevante informatie over deze agrariërs, zoals gegevens over het soort bedrijf (rundvee, varkens, pluimvee, akkerbouw, tuinbouw) en de omvang van het bedrijf (stuks vee, hectares), bevat. Hiermee is de database op zichzelf slechts een verzameling van een aantal feitelijke gegevens die als zodanig voor bescherming op grond van de Auteurswet (Aw) niet in aanmerking komt. Dit zou slechts anders zijn indien de verzameling het resultaat is van een selectie die een persoonlijke visie van de maker tot uitdrukking brengt of [...] indien de databank door de keuze of de rangschikking van de stof een eigen intellectuele schepping van de maker vormt."
Tot slot een beroep op inbreuk op het databankrecht. Aangenomen wordt dat X rechthebbende is op de database. "Nu Y niet gemotiveerd heeft betwist dat zij de gehele databank heeft vermengd met haar eigen agrarische databank, staat hiermee vast dat zij de handeling heeft verricht zoals omschreven in artikel 2 lid 1 sub a Dw, dat wil zeggen de inhoud van de databank heeft opgevraagd. Zoals uit hetgeen hiervoor is overwogen blijkt, kan eerst na bewijslevering worden beoordeeld of er sprake is van een inbreuk op het databankrecht van X. Vraag is nog of tevens sprake is van hergebruiken in de zin van artikel 2 lid 1 Dw. Gelet op de gemotiveerde betwisting van Y zal X in de gelegenheid worden gesteld te bewijzen dat het hergebruiken door Y de gehele database betreft dan wel een in kwalitatief of kwantitatief opzicht substantieel gedeelte van die database (sub a), althans dat dit hergebruiken herhaaldelijk en systematisch geschiedt/is geschied en in strijd is met de normale exploitatie van die databank of ongerechtvaardigde schade toebrengt aan X als rechthebbende van die databank (sub b)."
Lees hier het vonnis.
Gerechtshof Amsterdam, 15 september 2005, LJN: AU6843. Technos B.V tegen [X], handelend onder de naam [X] Telecom. Databankenrecht.
“Immers, al aangenomen dat Technos een databankrecht heeft verkregen met betrekking tot het bestand van de gegevens van de door haar aangebrachte klanten, voordat zij die gegevens aan ICC doorgaf, en zelfs dat zij dit recht behield met betrekking tot het gegevensbestand dat zij bewaarde nadat zij de klanten bij ICC had aangebracht, Technos maakt niet duidelijk hoe dit recht zich nog zou kunnen uitstrekken over het geheel van de van Technos afkomstige gegevens die in het klantenbestand van ICC waren opgenomen. Zelfs als het geheel van de van Technos afkomstige gegevens als aparte databank binnen het klantenbestand van ICC zou kunnen worden onderscheiden, valt nog niet in te zien hoe Technos ten aanzien van die aparte databank als gerechtigde zou kunnen gelden. Technos stelt geen feiten die aanleiding geven tot de gevolgtrekking dat zij als gerechtigde met betrekking tot een zodanige aparte databank kan worden aangemerkt. Ten slotte is er, bij gebreke van toereikende feitelijke stelling, ook geen aanleiding om aan te nemen dat Technos mede-databankgerechtigde, laat staan algeheel databankgerechtigde, is geworden met betrekking tot het gehele klantenbestand van ICC.” Lees arrest hier.
Rechtbank Haarlem, 24 november 2005, LJN: AU6845. KPN Telecom B.V tegen Pretium Telecom B.V. Misleidende vergelijkende reclame door Pretium.
"Bij vonnis van de Voorzieningenrechter van de Rechtbank te Haarlem d.d. 25 november 2005 zijn wij veroordeeld om u langs deze weg op de hoogte te stellen van het navolgende.
Op vordering van KPN is ons met onmiddellijke ingang verboden om nog langer mede te delen of te suggereren dat u bij Pretium altijd tegen de laagste kosten belt. Dit soort uitingen is misleidend. In werkelijkheid hangt het namelijk in belangrijke mate af van het belgedrag van individuele consumenten of zij bij de ene of bij de andere aanbieder goedkoper uit zijn.
Ook mogen wij niet langer met de Pretium Garantie Voice de suggestie wekken dat Pretium altijd de goedkoopste zou zijn. Dit onder meer omdat wij ten onrechte stelden dat wij u dubbel het verschil zouden uitbetalen wanneer u bij een andere aanbieder lagere telefoonkosten per maand zou hebben gehad, terwijl wij in werkelijkheid in die vergelijking de voordeelregelingen van andere aanbieders, zoals VoordeelNummers en BelPlus van KPN, buiten beschouwing lieten. De rechter heeft geoordeeld dat wij u hiermee hebben misleid.
Pretium Telecom B.V."
Vordering van Pretium tot schorsing van de executie van een eerder vonnis, waarbij het haar werd verboden mededelingen te doen die een absolute prioriteitsclaim inzake kosten inhouden, wordt afgewezen omdat is vastgesteld dat Pretium in strijd met dat eerdere vonnis heeft gehandeld. Lees vonnis hier.
Gerechtshof 's-Hertogenbosch, 7 november 2005, LJN: AU6784. Auto-campingsport deurne B.V. tegen E. Auto/camping/sport v.o.f.
4.3.4. De drie woorden op zichzelf genomen hebben geen specifieke betekenis. Zo kan bij 'auto' gedacht worden aan autoaccessoires, maar ook aan autohandel, speelgoed, verhuur enz. Bij camping zal de eerste gedachte gaan naar een plaats waar gekampeerd kan worden. Bij sport aan een plaats waar gesport kan worden. In alle drie de gevallen zal een winkel zich bedienen van een handelsnaam waarin het woord auto of camping of sport staat in combinatie met het woord artikelen of materialen of iets dergelijks, zoals automaterialen, campingartikelen of sportkleding enz. Zonder deze nadere aanduiding en dan drie woorden tegelijk en dat in een bepaalde volgorde is, zoals ook blijkt uit het handelsregister zodanig uniek dat het gebruik door twee vrijwel naast elkaar gelegen ondernemingen tot verwarring bij het publiek aanleiding kan en zal geven.
4.3.5. Aan vorenstaand geconstateerd verwarringsgevaar kan niet afdoen dat de hier bedoelde (drie) onderdelen van de naam elk voor zich weinig onderscheidend zijn en op zichzelf genomen niet tot zodanige verwarring kunnen leiden, in samenhang met de overige woorden van de handelsnaam, dat in die gevallen anders geoordeeld moet worden.
4.3.6. Van een monopoliseren, dat wil zeggen van een gebruik dat een andere onderneming ongerechtvaardigd belemmerd in het vinden en kunnen gebruiken van een handelsnaam die bij haar activiteiten past, is geen sprake, getuige het feit dat er in Nederland tal van winkels zijn die dezelfde activiteiten ontplooien maar zich niet van hier bedoelde combinatie bedienen.
4.4. De conclusie is dan dat de grieven in het principaal appel slagen en dat [Y.] een handelsnaam voert die in strijd komt met het verbod van artikel 5 Hnw.
4.4.1. [X.] verzoekt [Y.] te bevelen haar handelsnaam zodanig te wijzigen dat daarin niet meer voorkomt het woord/ de woorden 'auto', 'camping', of 'sport' noch woorden/letterverbindingen die daarmee in hoofdzaak overeenstemmen. Dit verzoek gaat te ver. [Y.] kan niet worden verboden om tenminste één van de drie gewraakte woorden in haar naam te voeren, zeker niet in combinatie met andere woorden, zoals de woorden automaterialen, campingartikelen, sportkleding enz. In het verbod ligt de verplichting besloten voor [Y.] om haar handelsnaam te wijzigen.
4.4.2. Het is niet aan het hof om reeds thans specifiek vast te stellen welke nieuwe handelsnaam verboden of toelaatbaar zal zijn. Het is aan [Y.] om eerst zelf een nieuwe naam aan te nemen. Het hof kan hier wel aan toevoegen dat een naam waarin een andere volgorde van de drie gewraakte woorden wordt gebruikt (bijvoorbeeld camping/sport/auto), niet toelaatbaar zal zijn. Dit zal in het algemeen ook het geval kunnen zijn bij het gebruik van twee van de drie woorden met of zonder verdere toevoegingen (bijvoorbeeld camping/sport of '[Y.] automaterialen en sportartikelen'). Daarbij komt dat de gevorderde dwangsom alleen toewijsbaar is ten aanzien van eenduidig bepaalbare handelsnamen. Lees arrest hier.
Update met arrest. Terugkomend op eerder bericht: het arrest in de ANP-Novum zaak is inmiddels ontvangen. Voor niet ingewijden nog even de voorgeschiedenis: ANP beschuldigt nieuwsbureau Novum met wachtwoorden die niet aan Novum toe behoorden, zich toegang te hebben verschaft tot de besloten ANP nieuwserver ARTOS. Novum zou vervolgens systematisch essentiële delen uit de nieuwsberichten op de ARTOS site overnemen om vervolgens te plaatsen op haar eigen nieuwssite. In reconventie vordert Novum rectificatie voor de in haar ogen onterechte aantijgingen en vergoeding van de daardoor geleden (reputatie-)schade.
Hoewel beide partijen de overwinning claimen, beslist het Hof in feite (vrijwel) niets.
"4.4 Tegenover de gemotiveerde betwisting van de zijde van Novum hebben de stellingen van ANP het hof niet tot het voorlopig oordeel kunnen brengen dat medewerkers van Novum de berichten van ANP op de ARTOS-nieuwsserver - meer dan wellicht incidenteel - hebben gebruikt als grondslag voor hun eigen nieuwsdienst en dat zij deze berichten in bewerkte vorm hebben gepubliceerd. Hoe zeer ook de stellingen van ANP de nodige vragen oproepen omtrent de handelswijze van Novum, de wederzijdse standpunten van partijen laten naar het oordeel van het hof te zeer ruimte voor twijfel om het door ANP aan Novum gemaakte verwijt voorshands gegrond te achten. Die wederzijdse standpunten vergen een nader onderzoek naar de feiten - naar verwachting ook door middel van bewijslevering - waarvoor in het bestek van dit kort geding geen plaats is."
Novum had inmiddels aan ANP verklaard niet meer zonder toestemming gebruik te zullen maken van de ARTOS site; bovendien had Novum het Hof ervan overtuigt dat haar directie niet op de hoogte was van het feit dat enkele van haar werknemers zich op onrechtmatige wijze toegang verschaften tot de ARTOS site. Een en ander was voor het hof voldoende om de verbodsvorderingen van ANP af te wijzen, waarbij het hof een interessant oordeel velt over risico-aansprakelijkheid voor werknemers (6:170 BW):
4.6 (...) ANP heeft weliswaar, onder verwijzing naar art. 6:170 BW, gesteld dat eventuele wetenschap van directie of hoofdredactie voor de beoordeling van de aansprakelijkheid van Novum niet relevant is, maar voor de beoordeling of de vorenbedoelde vrees gerechtvaardigd is en daarmee van belang bij en mitsdien de toewijsbaarheid van de gevorderde verboden acht het hof de aanwezigheid van die door ANP gestelde wetenschap wel van betekenis(...).
Hof vernietigt vonnis en wijst alle vorderingen, in conventie en reconventie af. Lees hier het arrest.
