Mediarecht  

Vzr. Rechtbank Amsterdam 12 juli 2018, IEF 17840; ECLI:NL:RBAMS:2018:4895 (ANBO tegen Omroep Max en Follow The Money) Mediarecht. De ANBO is een belangenorganisatie voor senioren. In de uitzending van Meldpunt! van 1 november 2017 op Oproep Max is aandacht besteed aan deze organisatie. De bestuurder van ANBO heeft een uitnodiging om in de uitzending te verschijnen niet geaccepteerd. Verder worden op de websites van Follow The Money (FTM) drie artikelen geplaatst over de ANBO. Er moet een belangenafweging plaatsvinden tussen de vrijheid van meningsuiting en het recht op bescherming van de goede naam. Een belangrijke omstandigheid die meeweegt is dat Omroep Max de ernst van de misstand en het maatschappelijk belang daarvan aan de kaak stelt. De uitzending is niet onrechtmatig. Tevens is het artikel van FTM van 1 november 2017 niet onrechtmatig, want de ANBO wordt er niet in gevolgd dat er feitelijke onjuistheden staan in het artikel. De gevraagde voorzieningen worden geweigerd. Zowel Omroep Max als FTM hoeven hun berichtgeving over ‘misstanden’ bij de ouderenbond niet te rectificeren of te verwijderen.

Hof Amsterdam 10 juli 2018, IEF 17839; ECLI:NL:GHAMS:2018:2382 (Onrechtmatig verspreid beeldmateriaal) Geïntimeerde heeft van 1999 tot en met 2008 een affectieve relatie gehad met Appellant. Partijen hebben in 2008 video-opnamen gemaakt van hun seksleven. Geïntimeerde heeft daarbij als voorwaarde gesteld dat het beeldmateriaal in haar huis blijft en strikt privé dient te blijven. Op enig moment in 2008 heeft Appellant het beeldmateriaal uit het huis van Geïntimeerde ontvreemd en op een website geplaatst, voorzien van de voor- en achternaam van Geïntimeerde, haar professie en woonplaats. Het beeldmateriaal is veelvuldig gekopieerd en gedeeld. In eerste aanleg heeft Appellant niet betwist dat hij onrechtmatig heeft gehandeld en de omvang van de immateriële schadevergoeding van € 35.000,- niet betwist. Het bestreden vonnis wordt bekrachtigd. Er wordt overwogen dat Appellant doelbewust heeft gehandeld en dat het voor hem voorzienbaar was dat het beeldmateriaal zich verder zou verspreiden op het internet. Geïntimeerde ondervindt ook na 2014 nog steeds de gevolgen van het handelen van Appellant. Er is geen grond hem voor deze gevolgen niet aansprakelijk te houden. Al met al wordt het door de rechtbank toegewezen bedrag aan immateriële schadevergoeding passend geacht. De grieven falen.

Vzr. Rechtbank Zeeland-West-Brabant 5 juli 2018, IEF 17836; IT 2603; ECLI:NL:RBZWB:2018:4139 (eisers tegen Talpa TV) Mediarecht. AVG. Privacy. Rechtspraak.nl: Verbod gevraagd om een aflevering van het televisieprogramma ‘Foute boel’ uit te zenden omdat een woning is gefilmd. De wijze waarop de filmbeelden van de woning tot stand zijn gekomen, is niet onrechtmatig. Het uitzenden van die beelden is evenmin onrechtmatig en niet in strijd met de Algemene Verordening Gegevensbescherming. De uitzending mag doorgaan.

Rechtbank Den Haag 27 december 2017, IEF 17819; ECLI:NL:RBDHA:2017:16565 (Yildiz c.s. tegen A c.s.) Mediarecht. Onrechtmatige daad. Yildiz is een multinationale onderneming van Turkse origine en houdt zich bezig met productie, distributie en export van levensmiddelen. A c.s. exploiteert een supermarkt en in die supermarkt worden soepen van Yildiz c.s. verkocht. Deze soepen zijn op de markt gebracht als halal. Op de verpakking van de soepen voor de Europese markt is een ingrediëntenlijst vermeld in veertien talen. Een periode heeft de Nederlandse tekst, voor zover hier van belang als volgt geluid: “Heeft varkensvet of zijn derivaten bevatten”. A c.s. heeft op 10 september 2015 op zijn openbare Twitter-account een tweet geplaatst met daarbij een beëdigde vertaling van de Nederlandse tekst op het etiket. In de Turkse lijst met ingrediënten staat juist dat het product geen varkensvet of andere varkensmiddelen bevat. Volgens Yildiz c.s. gaat het om een vertaalfout. Om te beoordelen of er door A c.s. onrechtmatig is gehandeld moet een belangenafweging plaatsvinden tussen het recht op bescherming van eer en goede naam en de uitingsvrijheid. In dit geval weegt de uitingsvrijheid van A c.s. zwaarder. Hij stond in zijn recht om via Twitter deze kwestie onder de aandacht te brengen. Yildiz c.s., die als onderneming ook zelf de publieke ruimte opzoekt, dient te dulden dat zij kritisch wordt gevolgd. De vorderingen van Yildiz c.s. worden afgewezen.

Vzr. Gerecht in Eerste Aanleg van Aruba 29 juni 2018 IEF 17817 ECLI:NL:OGEAA:2018:387 (Aruba tegen gedaagde) Rectificatie. Vrijheid van meninguiting. Land Aruba is doende met de voorbereiding van de aanbesteding van de sanering van de openbare vuilstortplaats Parkietenbos en de verandering van de wijze van afvalverwerking. Gedaagde heeft zich publiekelijk uitgelaten over deze aanbesteding en daarbij te kennen gegeven dat sprake is van “corruptie”. Aruba vordert rectificatie. De vordering wordt afgewezen. Er is onvoldoende aangetoond dat de aanbesteding gehinderd wordt door de uitlatingen en dat zijn meningsvrijheid daarom beperkt moet worden door rectificatie.

Rechtbank Amsterdam 6 juni 2018, IEF 17807; ECLI:NL:RBAMS:2018:3957 (Handelaar gestolen bromfietssloten) Mediarecht. In een deelgeschil is geoordeeld dat SBS onrechtmatig heeft gehandeld door eiser in het programma “Undercover in Nederland” in beeld te brengen als handelaar in gestolen bromfietssloten, zonder wederhoor toe te passen en dat SBS aansprakelijk is voor de daardoor geleden schade. Dit is een bindende eindbeslissing, de argumenten die in dit geding worden aangevoerd om op die beslissing terug te komen worden verworpen. Vervolgens is de vraag aan de orde welke schade toerekenbaar is in de zin van art. 6:98 BW. Daarbij gaat de rechtbank uit van een betrekkelijk geringe verwijtbaarheid en de schending van een gewone zorgvuldigheidsnorm. De gestelde schade is grotendeels niet het redelijkerwijs te verwachte gevolg van de onrechtmatige publicatie en wordt daarom afgewezen. De rechtbank acht de zaak onvoldoende vergelijkbaar met zaken waarin letselschade ook werd toegerekend als het een weinig voorzienbaar gevolg betrof, samenhangend met een bijzondere psychische gesteldheid (HR 8 februari 1985, NJ 1986/137 (renteneurose) en HR 1 juli 1993, NJ 1993/667). De rechtbank wijst wel een vergoeding toe voor de aantasting van eer en goede naam.

EHRM 9 mei 2018, IEF 17775; IEFbe 2610; Application no. 52273/07 (Stomakhin tegen Rusland) Mediarecht. Vrijheid van meningsuiting. Uit het persbericht: Stomakhin heeft de Russische nationaliteit en woont in Rusland. Hij was de redacteur en uitgever van een maandelijks nieuwsblad tussen 2000 en 2004. De artikelen die hij schreef in het nieuwsblad gingen voornamelijk over de oorlog in Tsjetsjenië. In 2006 werd Stomakhin op basis van de door hem geschreven artikelen veroordeeld voor het aanzetten tot haat en rechtvaardiging van terrorisme en geweld. Hem werd een gevangenisstraf van vijf jaar en een verbod op de uitoefening van journalistiek van drie jaar opgelegd. Hij heeft de complete straf uitgezeten en werd vrijgelaten in maart 2011. Het EHRM constateert dat sommige artikelen de grenzen van acceptabele kritiek hebben overschreden en dat dit neerkwam op oproepen tot geweld en de rechtvaardiging van terrorisme. Andere uitspraken lagen echter binnen aanvaardbare grenzen van kritiek. Over het geheel genomen was er geen dringende maatschappelijke behoefte om de rechten van Stomakhin te beperken door hem voor sommige van zijn opmerkingen te straffen. Bovendien zijn door de hoogte van de straf zijn rechten geschonden. Er heeft een schending van artikel 10 EVRM plaatsgevonden. Het EHRM drong er bij de regeringen op aan voorzichtig te zijn bij het overwegen wat hate speech was en wat kritiek was op de autoriteiten.

Vzr. Rechtbank Amsterdam 15 juni 2018, IEF 17773; ECLI:NL:RBAMS:2018:4056 (recensent tegen Stichting Nationale Opera & Ballet) Mediarecht. De Nationale Opera hoeft een recensent niet langer te voorzien van vrijkaarten of hem uit te nodigen voor besloten bijeenkomsten. De recensent kreeg – op zijn verzoek – vrijkaarten. De Opera is daarmee gestopt nadat hij in Het Parool een kritisch artikel over de programmering van de Opera had geschreven. De Opera gaf als reden hiervoor dat zij de recensent niet langer serieus nam als journalist vanwege zijn activistische houding. De recensent stelt zich op het standpunt dat de beslissing van de Nationale Opera om hem niet langer uit te nodigen voor de persbijeenkomsten en hem niet langer persvrijkaarten voor haar voorstellingen te verstrekken, neerkomt op censuur en een schending oplevert van zijn grondrecht op vrijheid van meningsuiting en vrije nieuwsgaring, verankerd in artikel 7 van de Grondwet en artikel 10 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM).  Het belang van de voor- en nazit lijkt vanuit journalistiek oogpunt beperkt te zijn, informatie is ook langs andere weg te verkrijgen.

Vzr. Rechtbank Noord-Nederland 15 juni 2018, IEF 17772; ECLI:NL:RBNNE:2018:2252 (Huurstunt tegen NDC-Sikkom.nl) Mediarecht. Onrechtmatige publicaties. Huurtstunt is een website waarop dagelijks huurwoningadvertenties worden geplaatst. Indien een woningzoekende echter wil reageren op advertenties, moet een maandelijks betaald premiumaccount worden afgesloten. Sikkom heeft voorafgaand aan de publicatie veel klachten ontvangen. Een journalist bij Sikkom publiceert een artikel "(...) : samen op boevenpad om studenten dubbel te verneuken". Er is nader onderzoek nodig, voor de beantwoording van de vraag of in hoeverre de beschuldiging van Sikkom ongegrond is, waarvoor een kort geding zich niet leent. Er kan niet met voldoende mate van zekerheid worden vastgesteld dat de beschuldiging in het artikel op onjuistheden berust (net zo min als kan worden vastgesteld dat de beschuldiging juist is). Vordering wordt afgewezen.

Rechtbank Amsterdam 6 juni 2018, IEF 17751 (X tegen SBS Broadcasting) Mediarecht. SBS heeft op 9 oktober 2016 een aflevering van Undercover uitgezonden gewijd aan polygame huwelijken in Nederland. Insteek was de aanname dat imams in Nederland dergelijke huwelijken ondanks het verbod toch inzegenen. In de uitzending werd aandacht besteed aan het contact tussen Mohammed en Bouchra. Bouchra was in werkelijkheid een medewerkster van Undercover. Zij zocht voor het programma een al getrouwde man die bereid was een (islamitisch) huwelijk (een nikah) met haar aan te gaan. Vervolgens werd een bezoek gebracht aan een moskee. Met behulp van een verborgen camera werd een gesprek tussen X, Bouchra en Mohammed. Op de beelden is X herkenbaar, ookal wordt zijn naam niet genoemd. X stelt onder andere dat SBS onrechtmatig jegens hem heeft gehandeld. Er zijn echter voldoende rechtvaardigingen voor de wijze waarop en de methode waarmee SBS X in beeld heeft gebracht. Gelet op zijn positie moet X in het kader van het onderhavige onderwerp als publiek figuur worden aangemerkt. SBS is binnen de toelaatbare grenzen gebleven door de inbreuk op X’s privacy te beperken tot datgene wat met zijn positie in de moskee en zijn handelen als imam bij het meewerken aan nikahs als in de uitzending besproken verband houdt. SBS heeft niet onrechtmatig gehandeld en de vorderingen worden afgewezen.