Dossiers

Kamervragen Tweede Kamer, vraagnummer 2010Z14577. Vragen van het lid Van Dam (PvdA) aan de ministers van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en van Justitie over de rechterlijke uitspraak over de uitzending van flitsen van beeldmateriaal van eredivisiewedstrijden door regionale omroepen (ingezonden 11 oktober 2010). [Vraag 6 ontbreekt – IEF]

Vraag 1 Bent u bekend met de uitspraak van de rechter – die afgelopen mei werd gedaan – over de uitzending van flitsen van beeldmateriaal van eredivisiewedstrijden door regionale omroepen? ¹

Vraag 2 Welke gevolgen verbindt u aan de interpretatie van de rechtbank dat artikel 5.4 van de Mediawet de regionale omroepen wel het recht geeft flitsen op te vragen, maar dat dit artikel noch de beperkingen op de Auteurswet en de Wet op de Naburige Rechten hen het recht geven om deze beelden ook daadwerkelijk uit te zenden?

Vraag 3 Deelt u de mening dat het de bedoeling van de wetgever was dat omroeporganisaties die de beelden mogen opvragen, deze ook mogen uitzenden en dat artikel 5.4 anders een betekenisloos artikel is? Zo ja, gaat u de wetgeving dan aanpassen zodat omroeporganisaties de betreffende beelden ook mogen uitzenden?

Vraag 4 Welke gevolgen verbindt u aan de mening van de rechtbank dat ook de nieuwsexcepties op de Auteurswet een wel zeer beperkte uitleg geeft, namelijk dat een nieuwsmedium op basis van die excepties slechts nieuws mag verslaan met beelden die men zelf heeft geregistreerd of met beelden die worden overgenomen uit andere nieuwsprogramma’s, maar niet uit programma’s die een ander doel nastreven dan het verslaan van het nieuws?

Vraag 5 Deelt u de mening dat in het huidige tijdperk van veel verschillende (soorten) media en veel verschillende soorten programma’s die allemaal in potentie nieuws kunnen opleveren, de mogelijkheden van nieuwsprogramma’s om dat nieuws met gebruik van beelden te verslaan zo wel zeer beperkt worden?

Vraag 7 Deelt u de mening dat dit in potentie een risico betekent voor de vrije nieuwsgaring?

Vraag 8 Wordt dit risico veroorzaakt door de inhoud van onze wetgeving of door de inhoud van de Europese richtlijn?

Vraag 9 Bent u bereid de Kamer nader te informeren, bijvoorbeeld per brief voorafgaand aan de behandeling van de mediabegroting, over de belemmeringen die het auteursrecht nu kennelijk oplevert voor de vrije nieuwsgaring en de stappen die u zou kunnen nemen om die belemmeringen weg te nemen?

Lees de kamervragen ook hier.

¹ Zaaknummer 285 245, rolnummer KG ZA 10-332 , 12 mei 2010

HvJ EG, 14 oktober 2010, conclusie A-G Bot in zaak C-393/09, Bezpečnostní softwarová asociace (de BSA)  tegen Ministerstvo kultury (prejudiciële vragen Nejvyšší správní soud, Tsjechië)

Auteursrecht. In de onderhavige zaak wordt het Hof gevraagd de omvang van de door richtlijn 91/250/EEG(2) aan computerprogramma's verleende auteursrechtelijke bescherming te verduidelijken. (…) De vragen hebben meer bepaald betrekking op de grafische gebruikersinterface ('die doorgaans met de term „look and feel” wordt aangeduid,' dat wat je ziet, kort gezegd) van een computerprogramma. Deze interface beoogt, zoals verder zal blijken, een interactieve band tussen het programma en de gebruiker ervan te creëren. Hij maakt een intuïtiever, vlotter gebruik van het programma mogelijk, bijvoorbeeld door op het scherm bepaalde iconen of symbolen te tonen.

De zaak betreft de afwijzing door het ministerie van Cultuur van een vergunning (aangevraagd door de BSA) voor het collectief beheer van vermogensrechtelijke auteursrechten op computerprogramma's. Het ministerie heeft met name opgemerkt dat de wet inzake het auteursrecht enkel de doel- en de broncode van een computerprogramma beschermt, maar geenszins de grafische gebruikersinterface.

'Het probleem van de verwijzende rechter in de onderhavige zaak is dat de richtlijn het begrip computerprogramma niet definieert.'  De verwijzende rechter vraagt zich af of de grafische gebruikersinterface van een computerprogramma een uitdrukkingswijze van dit programma vormt in de zin van artikel 1, lid 2, van richtlijn 91/250 en aldus wordt beschermd door het op computerprogramma's van toepassing zijnde auteursrecht. Bovendien stelt de verwijzende rechter de vraag aan de orde of het tonen van een dergelijke interface tijdens een televisie-uitzending een mededeling van een werk aan het publiek is in de zin van artikel 3, lid 1, van richtlijn 2001/29/EG(3).” De A-G is van mening dat een grafische gebruikersinterface geen uitdrukkingswijze van een computerprogramma vormt en aldus niet valt onder de rechtsbescherming die computerprogramma's genieten.

(…) 75. Het is moeilijk om vast te stellen of een grafische gebruikersinterface oorspronkelijk is, aangezien de meerderheid van de samenstellende elementen ervan een functioneel doel dient, namelijk het gebruik van het computerprogramma vereenvoudigen. Bijgevolg kunnen deze elementen noodzakelijkerwijs slechts op een beperkt aantal wijzen worden uitgedrukt, aangezien deze uitdrukking – zoals de Commissie in haar schriftelijke opmerkingen heeft opgemerkt(29) – wordt bepaald door de technische functie die deze elementen vervullen. Dit is bijvoorbeeld het geval voor de muis die over het scherm beweegt en waarmee men een commandoknop kan aanklikken om een opdracht uit te voeren, of voor het rolmenu dat verschijnt wanneer een tekstbestand wordt geopend.

76. In dergelijke gevallen lijkt niet te zijn voldaan aan het oorspronkelijkheidscriterium, aangezien de verschillende manieren om een idee uit te voeren zodanig beperkt zijn dat de idee samenvalt met de uitdrukking ervan. Indien de interface toch als oorspronkelijk zou kunnen worden beschouwd, zou dit tot gevolg hebben dat aan bepaalde ondernemingen op de markt voor computerprogramma's een monopolie werd toegekend, waardoor de ontwikkeling en de innovatie op deze markt aanzienlijk zouden worden afgeremd, hetgeen zou ingaan tegen de doelstelling van richtlijn 2001/29.(30)

(…) Gelet op het voorgaande geef ik het Hof in overweging de Nejvyšší správní soud te antwoorden als volgt:

„1)  De grafische gebruikersinterface vormt geen uitdrukkingswijze van een computerprogramma in de zin van artikel 1, lid 2, van richtlijn 91/250/EEG van de Raad van 14 mei 1991 betreffende de rechtsbescherming van computerprogramma's en geniet dus niet de door deze richtlijn geboden bescherming.

2) Wanneer de grafische gebruikersinterface een eigen intellectuele schepping van de maker is, geniet hij auteursrechtelijke bescherming als werk in de zin van artikel 2, sub a, van richtlijn 2001/29/EG van Europees Parlement en de Raad van 22 mei 2001 betreffende de harmonisatie van bepaalde aspecten van het auteursrecht en de naburige rechten in de informatiemaatschappij.

3) Het tonen van een grafische gebruikersinterface tijdens een televisie-uitzending vormt geen mededeling van een werk aan het publiek in de zin van artikel 3, lid 1, van richtlijn 2001/29, aangezien de interface hierdoor zijn hoedanigheid van werk in de zin van artikel 2, sub a, van deze richtlijn verliest.”

Lees de conclusie hier.

Hoge Raad, 15 oktober 2010, C07/034, Makro Zelfbedieningsgroothandel CV, Metro Cash & Carry BV en Remo Zaandam BV tegen Diesel SpA (met gelijktijdige dank aan Sven Klos, Klos Morel Vos & Schaap).

Merkenrecht. Uitputting. Hoge Raad na prejudiciële antwoorden in  HvJ EG, 15 oktober 2009, zaak C-324/08, IEF 8270. Korte samenvatting rechtspraak.nl: “Uit het antwoord van het HvJ EU volgt dat de in de Davidoff-rechtspraak van het HvJ EU ontwikkelde maatstaf voor de beoordeling of sprake is van impliciete toestemming van de merkhouder (…) ook geldt voor goederen die door een derde die niet economisch is verbonden met de merkhouder zonder diens expliciete toestemming voor het eerst direct binnen de EER in het verkeer zijn gebracht.

Omdat in dit geval het antwoord van het HvJ EU meebrengt dat de maatstaf uit de Davidoff-rechtspraak alleen toegepast dient te worden bij afwezigheid van economische verbondenheid tussen de merkhouder en de derde als bedoeld in HvJEU (Ideal Standard), had het gerechtshof de Davidoff-maatstaf niet mogen toepassen zonder een onderzoek naar die economische verbondenheid te verrichten.

3.3.2 Dit betekent dat het bestreden arrest van het hof niet in stand kan blijven. Verwijzing zal moeten volgen. Met het oog op de procedure na verwijzing wordt het volgende overwogen.

3.3.3 De verwijzingsrechter zal alsnog de vraag moeten beantwoorden of tussen Cosmos en Diesel ten tijde van het in het verkeer brengen in Spanje van de betrokken schoenen een economische verbondenheid bestond in de zin van het arrest IHT Danziger/Ideal Standard. (…)

3.3.4 Indien de verwijzingsrechter de hiervoor in 3.3.3 genoemde vraag in ontkennende zin beantwoordt, dan is hij gebonden aan de beslissing van het hof in het bestreden arrest die erop neer komt dat de toestemming van Diesel tot het door Cosmos in Spanje in het verkeer brengen van de betrokken schoenen ontbrak, welke beslissing berust op toepassing van de Davidoff-maatstaf. Die maatstaf is in dat geval immers terecht door het hof aangelegd, zoals blijkt uit het antwoord van het HvJEU, en daarvan uitgaande is die beslissing van het hof als zodanig in cassatie niet (voldoende) bestreden.

3.3.5 Ingeval de verwijzingsrechter tot het oordeel komt dat tussen Cosmos en Diesel wèl sprake was van verbondenheid in de zin van het arrest IHT Danziger/Ideal Standard, dan zal hij tot uitgangspunt moeten nemen dat Diesel toestemming heeft gegeven tot het in het verkeer brengen van de betrokken schoenen.

3.3.6 Hij zal echter vervolgens op grond van het Copad-arrest van het HvJEU alsnog de vraag moeten beantwoorden of de feiten die de Hoge Raad in zijn arrest van 11 juli 2008 in rov. 4, tweede alinea heeft genoemd, meebrengen dat niettemin gezegd moet worden dat die toestemming ontbrak op de in het Copad-arrest genoemde, aan art. 8 lid 2 van de Merkenrichtlijn ontleende gronden (zie hiervoor in 3.2.5). De bewijslast ter zake van deze uitzondering rust in beginsel op Diesel. Aangezien partijen met (dit aspect van) het Copad-arrest geen rekening hebben kunnen houden, zullen zij in de procedure na verwijzing met het oog op de beantwoording van deze vraag hun stellingen mogen aanpassen.

Lees  het arrest hier of hier (Rechtspraak.nl, incl. conclusie Verkade)

Rechtbank Amsterdam, 6 oktober 2010, Verzoeker tegen SENA 

Arbeidsrechtelijk conflict in auteursrechtenwereld. Het FD bericht over deze zaak: “De directeur van de in de financiële problemen geraakte muziekrechtenorganisatie Sena is op onjuiste wijze aan de kant gezet door bestuursvoorzitter, en prominent VVD'er, Ed Nijpels.

(…) Sena betoogde in de ontslagprocedure dat hun directeur 'op het financiële vlak onacceptabel en onverantwoord handelde'. Ook had hij een 'negatieve' leiderschapsstijl die 'een zware hypotheek' legde op de organisatie.  In het vonnis van vorige week legt de rechter de schuld vooral neer bij het bestuur. De rechter noemt het 'onaannemelijk' dat het bestuur al die tijd niet wist hoe de directeur handelde.” Exitpremie van bijna euro 500.000, waarvan euro 25.000 smartengeld.

Lees het vonnis hier. 

Rechtbank Amsterdam, 26 mei 2010, LJN: BO0292, Vereniging Buma & St. Stemra  tegen St. Commerciële Omroep Exploitatie Zh (Scoezh) c.s (Fresh FM)

Auteursrecht. Bodem na Rechtbank Amsterdam, 9 juli 2009, IEF 8058. Inbreuk op auteursrechten BUMA door het niet voldoen van volgens overeenkomst verschuldigde voorschotten voor radio uitzendingen, webcasting zonder licentie en het zonder toestemming ten gehore brengen van BUMA -repertoire op strandfeesten. Afdracht van toegangsgelden. Niet-ontvankelijkheid eiser Stemra, omdat (althans niet weersproken is dat) van verveelvoudiging geen sprake is. Buma (openbaarmaking) is wel ontvankelijk.

Voorschotten: Buma & Stemra stellen dat Fresh FM inbreuk heeft gemaakt op de auteursrechten van Buma, nu zij de voorschotfacturen niet heeft voldaan. Fresh FM stelt dat zij het verschuldigde bedrag kan verrekenen met  door haar ingevolge het eerdere kort geding vonnis aan Buma betaalde beslag- en proceskosten  Die stelling wordt afgewezen, aangezien er geen grond is voor een vordering tot terugbetaling van deze kosten. Hernieuwde oplegging verbod na algemeen verbod in kort geding, aangezien de inbreuk door de radio-uitzendingen dateert van na het kort gedingvonnis. Geen matiging dwangsommen, integendeel: “Kennelijk was de in het kort geding opgelegde dwangsom een onvoldoende prikkel tot nakoming.”

Webcasting: Fresh FM stelt dat zij van PRS - de Engelse zusterorganisatie van Buma - een licentie heeft verkregen voor deze webcasting activiteiten en dat zij de domeinnaam fresh.fm heeft overgedragen aan de vennootschap naar vreemd recht Hawta Ltd. en dat de webcasting sinds 6 juni 2009 onder verantwoordelijkheid van Hawta plaatsvindt. “Buma heeft dat niet betwist. Om die reden kan niet worden vastgesteld dat, zoals Buma kennelijk meent, Fresh FM ook na die datum inbreuk heeft gemaakt met de webcasting activiteiten, nu in dit geval immers niet Fresh FM, maar Hawta voor de gestelde inbreuk verantwoordelijk is. Het enkele feit dat de personen achter Hawta dezelfde zijn als de personen achter Fresh FM maakt nog niet dat, zoals Buma kennelijk meent, deze rechtspersonen kunnen worden vereenzelvigd. Daartoe heeft Buma te weinig gesteld.” (…) “De door Buma geleden schade wordt daarom geacht te zijn vergoed, zodat de rechtbank dit deel van de vordering zal afwijzen.”

Strandfeesten: 3.17.  Nu vast staat dat Fresh FM het eerste strandfeest zonder toestemming heeft doorgezet, staat ook vast dat zij inbreuk heeft gemaakt op de auteursrechten van Buma. Het betoog van Fresh FM dat zij te goeder trouw zou hebben gehandeld en dat Buma misbruik zou hebben gemaakt van haar machtspositie, doet daar niet aan af. Indien Fresh FM het niet eens was met het door Buma verlangde voorschot, had het op haar weg gelegen het conflict aan de voorzieningenrechter voor te leggen, in plaats van het feest simpelweg zonder toestemming door te zetten.

3.18.  Buma heeft niet (onderbouwd) gesteld dat met het tweede strandfeest inbreuk is gemaakt. Voor dit strandfeest geldt dat de voorzieningenrechter op grond van hetgeen partijen ter zitting hebben aangevoerd heeft bepaald welk bedrag aan voorschot diende te worden voldaan, dat Fresh FM daarop, voorafgaand aan het feest, dit bedrag heeft voldaan, en dat Buma dit bedrag zonder protest heeft behouden. Onder die omstandigheden mocht Fresh FM er dan ook redelijkerwijs op vertrouwen dat sprake was van toestemming van Buma, en kan er van inbreuk geen sprake zijn.

3.41.  Ten tweede vordert Buma - met een beroep op artikel 27a lid 1 Auteurswet - afdracht van de met de strandfeesten genoten winst, en ten derde - met een beroep op artikel 28 lid 2 sub a Auteurswet - afdracht van de toegangsgelden die zijn betaald voor het bijwonen van de strandfeesten. De rechtbank is van oordeel dat deze vorderingen niet cumulatief kunnen worden ingesteld. (…)

3.42.  (…) Uit de gecertificeerde opgave blijkt dat de recette van het eerste strandfeest EUR 2.975,- (inclusief BTW) bedraagt. Buma heeft de juistheid van dit bedrag niet, dan wel onvoldoende betwist, zodat Fresh FM zal worden veroordeeld dit bedrag aan Buma af te dragen. Daarmee komt de rechtbank niet meer toe aan de vordering tot afdracht van winst.

Lees het vonnis hier.

Gerechtshof ’s-Gravenhage, 12 oktober 2010, zaaknr. 200.019.990/01, Connect tegen KSI Gastronomiezubehör (met dank aan Diederik Stols, Boekx).

Auteursrecht. Horeca-sfeerlampen. Nieuw tussenarrest na Gerechtshof ’s-Gravenhage, 22 december 2009, IEF 8581. Geen Electrolux-opdrachtgeversauteursrecht (naar oordeel van partijen), wel fictief makerschap ex artikel 8 Aw. Inbreuk op auteursrecht KSI.

Slaafse nabootsing m.b.t. het gebruik van de nummering van de navullingen. “Het is evident dat de aldus ontstane verwarring wordt vergroot door daarnaast ook dezelfde nummeraanduidingen te gebruiken. De toevoeging van enkele letters en het vermelden van de firmanaam is naar het oordeel van het hof onvoldoende om deze verwarring weg te nemen.” Aanhouding m.b.t. opmaken accountantsverklaring. Citaat dat in de auteurswet zelf niet zou misstaan: “Aan het uitoefenen van het auteursrecht stelt de wet geen nadere voorwaarden.”

Artikel 8 AW: 5. (…) Weliswaar is artikel 8 vooral in de auteurswet opgenomen om te bewerkstelligen dat ook ingeval sprake is van een opdracht buiten een arbeidsrelatie tussen de rechtspersoon en de feitelijke maker om - en artikel 7 Aw dus toepassing mist - het auteursrecht toe te laten komen aan de instelling of rechtspersoon, maar dat impliceert nog niet dat de bepaling toepassing mist indien ook een echte opdrachtgever - opdrachtnemer relatie ontbreekt. Voorwaarde voor de toepasselijkheid van artikel 8 Aw is slechts dat de rechtspersoon het werk als eerste openbaar heeft gemaakt zonder vermelding van een natuurlijke persoon als maker. In dat kader is van belang dat als onbetwist vaststaat dat MSI in ieder geval sinds 1992 sfeerlampen op de markt brengt (…) terwijl Sauer [de ‘opdrachtnemer’-IEF] zijn collectie eerst na de breuk met KSI, gaandeweg 2005, op de markt heeft gebracht. (…) Een en ander leidt tot de conclusie dat - wat er zij van de vraag wie in het onderhavige geval de feitelijke maker van de litigieuze lampen is geweest, partijen verschillen daarover van mening - KSI als (fictief) maker en auteursrechthebbende in de zin van artikel 8 Aw moet worden beschouwd. Grief 11 wordt derhalve verworpen.

Inbreuk Auteursrecht: 9. (…)  Het hof is op grond van de in het geding gebrachte foto's van de litigieuze lampen van oordeel dat de ter vergelijking voorliggende lampen steeds een treffende gelijkenis vertonen. Voor alle te vergelijken lampenstellen afzonderlijk geldt dat de door het hof in rechtsoverweging 9 van voormeld tussenmest reeds genoemde auteursrechtelijk beschermde trekken, de vormgeving van zowel de voet en de kap afzonderlijk als het samenstel daarvan in combinatie met de keuze van het materiaal en de kleur van de door Mieras op de mark gebrachte lampen, in zodanige mate overeenstemmen met die van de KSI-lampen dat daardoor een gelijke totaalindruk wordt gemaakt. De nog door Mieras genoemde detailverschillen (MvGr onder 27) acht het hof van volstrek ondergeschikt belang; zij doen aan het evenbeeld in totaalindruk niet af. Bij een dergelijke mate van overeenstemming kan het feit dat de beschermingsomvang gering moet worden geacht, niet van invloed zijn.

11. De stelling dat M. de lampen slechts inkoopt (het hof begrijpt: en dus niet verveelvoudigen) kan niet tot een ander oordeel leiden, omdat M. de lampen wel openbaar maakt door deze in Nederland te distribueren en aldus inbreuk maakt op het aan KSI toekomend auteursrecht. (…) Hetzelfde geldt voor de nog door Mieras opgeworpen stelling dat KSI de lampen niet meer zelf verhandelt. Aan het uitoefenen van het auteursrecht stelt de wet geen nadere voorwaarden. Bovendien kan het enkele niet optreden tegen andere inbreukmakers niet leiden tot rechtsverwerking.

Slaafse nabootsing nummering: 17. Het gebruik van de nummers 40, 45, 50 en 80 is naar het oordeel van het hof nodeloos verwarringwekkend. Uit de in het geding gebrachte afbeeldingen en de bij pleidooi overhandigde exemplaren blijkt dat de vorm en maatgeving van de vullingen als verhandeld door M. exact gelijk zijn aan die van KST, over de noodzaak waartoe partijen kennelijk niet (meer) van mening verschillen. Hierdoor bestaat reeds het gevaar dat het in aanmerking komend publiek de vullingen met elkaar zal verwarren. Het is evident dat de aldus ontstane verwarring wordt vergroot door daarnaast ook dezelfde nummeraanduidingen te gebruiken. De toevoeging van enkele letters en het vermelden van de firmanaam is naar het oordeel van het hof onvoldoende om deze verwarring weg te nemen. Tenslotte blijkt uit de door Mieras in het geding gebrachte producties niet dat de door KSI gehanteerde nummering beschouwd moet worden als een ook door andere bedrijven gehanteerde standaardnummering, waardoor deze geen onderscheidende plaats op de markt zou innemen. Zo gebruikt de firma Candola juist andere cijfer/lettercombinaties, terwijl de voorts nog opgevoerde Zweedse firma OKAI weliswaar dezelfde nummering gebruikt, maar - naar KSI onbetwist heeft gesteld - evenals M. klant is van Sauer: zodat daaraan geen betekenis kan worden gehecht.

18. (…) Met het verhandelen van de vullingen heeft ook M. gebruik gemaakt van nodeloos verwarringwekkende type-aanduidingen, dit terwijl hij door zijn voormalige relatie met KSI zich daarvan bewust moest zijn en hij als importeur had kunnen verzoeken om het gebruik van andere type-aanduidingen, hetgeen uiteindelijk na de uitspraak van dit hof in kort geding d.d. 12 juli 2007 ook is gebeurd. Daaemee heeft ook Mieras onrechtmatig jegens KSI gehandeld.

Lees het arrest hier.

Rechtbank ’s-Gravenhage, 13 oktober 2010, HA ZA 10-299, Vereffenaar nalatenschap tegen De Staat der Nederlanden (met dank aan Sikke Kingma, Pels Rijcken & Droogleever Fortuijn).

Auteursrecht. Concept. Eiser stelt dat de staat inbreuk maakt op een eerder aan de Staat gepresenteerde (maar door de Staat afgewezen) methode om paspoorten en andere identiteitsbewijzen fraudebestendig te maken. De inmiddels door de Staat voor paspoorten gebruikte ‘chip waarin een foto is opgeslagen’ zou inbreuk maken op de methode. De rechtbank oordeelt, kort gezegd, dat de bewuste methode niet auteursrechtelijk beschermd is en dat, als dat al anders lag, de Staat geen inbreuk maakt.

4.3. De Staat heeft gesteld dat het kernelement van de methode zoals uitgewerkt in het rapport, het digitaliseren van een foto van de houder op een in het document aangebrachte chip, niet oorspronkelijk is. In de eerste schriftelijke reactie van de Staat aan de heer […] van 11 april 1997, heeft de Staat al aangegeven dat systemen gebaseerd op dit principe reeds bestonden. De Staat heeft ter onderbouwing van deze stelling een offerte van drukkerij Sdu van 1993 en het CRI themaboek, "een haalbare card" van de divisie Centrale Recherche van 1996 overgelegd. Daartegenover heeft […] gesteld dat er aanzienlijke verschillen bestaan tussen de door […] ontwikkelde methode en de bestaande systemen waarop de Staat heeft gewezen. Derhalve komt aan de methode van […] volgens […] wel een oorspronkelijk en eigen karakter toe.

4.4. Naar het oordeel van de rechtbank is de door […] ontwikkelde methode, zoals uitgewerkt in het rapport, niet aan te merken als een auteursrechtelijk beschermd werk. Zonder nadere toelichting, die ontbreekt, valt niet in te zien dat het element uit de door […] ontwikkelden methode waaraan […] het meeste gewicht toekent, te weten het digitaal opslaan van een foto op een in het paspoort aangebrachte chip, wezenlijk anders is dan de methode zoals geopenbaard in de door de Staat overgelegde stukken, zodat daaraan geen eigen en oorspronkelijk karakter kan worden ontleend. Het rapport bevat voorts niets anders dan het idee zelf, voorzien van technische uitwerkingen en een kostenberekening, die niet voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking komen. Het beramen van de kosten behelst geen creatieve keuze. Het uitleggen van de manier waarop het idee praktisch kan worden uitgevoerd, de beschrijving van de benodigde hardware en software en dergelijke elementen, zijn bij uitstek technisch te noemen. De rangschikking van de elementen die voorkomen in het rapport, is door […] in de dagvaarding aangebracht en volgt niet direct uit het rapport, zodat niet valt in te zien hoe die rangschikking eigen karakter of persoonlijk stempel aan het werk zou kunnen verlenen. Op grond van dat alles is de rechtbank van oordeel dat de door […] bedachte methode voor het fraudebestendig maken van identiteitsbewijzen geen auteursrechtelijk beschermd werk is.

4.5. Als het uitgewerkte idee van […] al bescherming zou genieten op grond van het auteursrecht, dan is de rechtbank van oordeel dat de Staat daar geen inbreuk op maakt. Weliswaar maakt de Staat ook gebruik van een op een chip opgeslagen foto in het paspoort, maar die enkele overeenkomst is onvoldoende om ontlening aan te nemen. De door de Staat gebruikte methode voor beveiliging en fraudepreventie van paspoorten is voor het overige immers geheel verschillend van de door […] bedachte methode. De essentiële verschillen tussen de methode van […] en  het systeem van de Staat overheersen naar het oordeel van de rechtbank. (…)

4.7. Nu vast is komen te staan dat de methode van […] niet auteursrechtelijk beschermd is en dat de Staat daar - als de methode al auteursrechtelijke bescherming zou genieten - evenmin inbreuk op maakt, zullen de vorderingen worden afgewezen.

1019h Proceskosten: Hoewel deze kosten aanzienlijk hoger liggen dan het bedrag dat naar het oordeel van de rechtbank onder de gegeven omstandigheden als redelijk en billijk kan worden aangemerkt, (…) kan de rechtbank, gelet op de uitspraak van de Hoge Raad d.d. 26 februari 2010, niet anders dan de gevorderde kosten volledig toewijzen, nu deze zijdens […] niet zijn bestreden.

Lees het vonnis hier.

Handelingen 2010-2011, nr. 3, Tweede Kamer, p. 12-16, wetsvoorstel 32 137.  Vaststellings- en Invoeringswet Boek 10 Burgerlijk Wetboek) (32137).

De heer Van der Steur (VVD): “Als vandaag alle partijen zich uitspreken voor de invoering van Boek 10 BW zal het Nederlands Burgerlijk Wetboek bijna af zijn, of af zijn. Wij beschikken dan over Boek 1 tot en met 7, Boek 7a, Boek 8 en Boek 10. De eerste vraag aan de minister van Justitie of de regeringscommissaris is dan ook of IEForum, waarin de rechten van intellectueel eigendom zouden moeten worden opgenomen, nog als wetsvoorstel aan de Kamer wordt aangeboden.”

Minister Hirsch Ballin: “In de tijd dat Meijers de eerste voorontwerpen voor het nieuw Burgerlijk Wetboek leverde, was er nog maar sprake van negen boeken. "Nog maar" is een relatief begrip, want het aantal van negen boeken is natuurlijk wel heel wat meer dan het aantal boeken dat het oude Burgerlijk Wetboek telde, waarbij je het Wetboek van Koophandel wel moet optellen. Het boek over het recht op de intellectuele eigendom of, zoals dat destijds werd genoemd, het recht op de voortbrengselen van de geest, was gedacht als het eindpunt van de reeks boeken van het Burgerlijk Wetboek. Mijn vader heeft nog deelgenomen aan de beantwoording van de vraagpunten die Meijers toen voorlegde over de inhoud van IEForum van het Burgerlijk Wetboek. Dat was voor mij in de levensfase dat ik zelf nog niet kon zeggen dat het recht mij met de paplepel werd ingegoten, want dat zou wel erg vroeg zijn geweest, namelijk begin jaren vijftig. IEForum was gedacht als de afronding. Een van de vragen van de heer Van der Steur was hoe het zit met IEForum. Je zou haast kunnen vragen: lopen we niet te hard met Boek 10? Wie de uitgave van de Nederlandse wetgeving raadpleegt, telt op dit moment immers tot en met 8. Als uw Kamer met dit wetsvoorstel instemt en als de Eerste Kamer haar daarin volgt, komt straks Boek 10. Waar is IEForum dan gebleven? IEForum, waar de vraagpunten van Meijers rond 1950 over gingen, is nog steeds in gedachte en ligt nog steeds in de voornemens – die herbevestig ik bij deze gelegenheid graag – voor de totstandkoming van een volledige codificatie van het burgerlijk recht.

Het recht van de intellectuele eigendom ziet er anno 2010 echter heel anders uit dan toen mijn vader 60 jaar geleden die vraagpunten van E.M. Meijers beantwoordde. Het recht van de intellectuele eigendom was toen alleen nog maar enigszins internationaal geordend in internationale verdragen. Inmiddels is het veel meer Europees en internationaal geworden. Dat heeft ertoe geleid dat de verwachtingen over de inhoud van IEForum van het Burgerlijk Wetboek nu anders zijn dan destijds. Het is voor een deel geordend in Europese wetgeving. Er zijn zelfs nog meer wensen voor Europese wetgeving. Ik noem bijvoorbeeld de kwestie van de heffingen op gegevensdragers, een indirecte bijdrage aan de bescherming van de rechten van de intellectuele eigendom. Dat kunnen wij in Nederland, los van de ons omringende landen en los van de andere lidstaten van de EU, eigenlijk niet meer goed regelen.

Daarentegen heeft het auteurscontractenrecht op dit moment veel meer aandacht dan het destijds in de fase van de vraagpunten van Meijers ooit heeft gehad. Daaraan wordt nu op mijn ministerie gewerkt. Inmiddels is een wetsvoorstel in consultatie gegeven. Dat zou zeker deel moeten gaan uitmaken van een IEForum van het Burgerlijk Wetboek. Ook het wetsvoorstel met bepalingen over het toezicht op collectieve beheersorganisaties behoort tot de materie die wij nu bij de voorbereidingen voor IEForum van het Burgerlijk Wetboek moeten betrekken. Mijn antwoord aan de heer Van der Steur is dus: IEForum van het Burgerlijk Wetboek zit nog steeds in de planning. De plannen zien er nu anders uit dan destijds, maar ik denk dat dit een betekenisvol laatste onderdeel van de hercodificatie van het burgerlijk recht kan worden, dat nu vooraf wordt gegaan door Boek 10 over het internationaal privaatrecht.

Lees het gehele kamerstuk hier.

Rechtbank ’s-Gravenhage, 13 oktober 2010, HA ZA 10-431, Ronald Bussink Amusement Design GmbH tegen J. Otten

Octrooirecht.  EP Kermisattractie (merry-go-round /carrousel). Eiser stelt tevergeefs dat de ‘Dominator’ van gedaagde inbreuk maakt op zijn EP. Vorderingen afgewezen. 1019H proceskosten ook m.b.t.  voorwaardelijke reconventionele vordering tot vernietiging. In citaten:

2.7. Deze rechtbank heeft bij vonnis van 25 augustus 2010 [Rechtbank ’s-Gravenhage, 25 augustus 2010, IEF 9048 ] in een procedure tussen KMG en Bussink geoordeeld dat de ‘Inversion’ van KMG (welke machine, zo hebben partijen ter zitting aangevoerd, identiek is aan de door Otten geëxploiteerde ‘Dominator’) geen inbreuk maakt op octrooi EP 184.

(…) 4.6. De rechtbank houdt dan ook vast aan haar in het vonnis van 25 augustus 2010 gegeven oordeel dat de in de ‘Dominator’/’Inversion’ van de kolom uitstekende structuur (…) inclusief de daarop gefixeerd aangebrachte benches dient te worden aangemerkt als een met de seating facility overeenkomende maatregel, waarbij geldt dat aan de kenmerkende maatregel van conclusie 1, inhoudende dat de benches – niet de seating facility – scharnierend zijn opgehangen, niet wordt voldaan omdat bij de ‘Dominator’/ ´Inversion’ het roteerpunt, als dit al als een scharnierpunt kan worden opgevat, zich bevindt tussen de kolom en de seating facility.

4.7. Voor het betoog van Bussink dat deze maatregel van conclusie 1 aldus moet worden uitgelegd dat het mede omvat een scharnierende seating facility, bestaat geen goede grond. Het octrooi maakt een duidelijk onderscheid tussen de benches en de seating facility. De uitleg die Bussink aan conclusie 1 wil geven verdraagt zich niet met dit duidelijke onderscheid in zowel de conclusie als de beschrijving en de tekeningen van het enige uitvoeringsvoorbeeld en zou in strijd komen met de hiervoor in r.o. 4.4. weergegeven maatstaf.

4.8. Eerst bij pleidooi heeft Bussink het in r.o. 4.7. weergegeven argument ook in een equivalentie-context aan de orde gesteld. Hoewel als uitgangspunt heeft te gelden dat aan dergelijk laattijdige argumentatie in het kader van een VRO-zaak voorbij dient te worden gegaan, wordt Bussink in dit geval gesauveerd nu hiertegen van de zijde van Otten ter zitting in het geheel geen bezwaar is gemaakt. Inhoudelijk stuit haar stelling evenwel af op het feit dat Bussink deze onvoldoende overtuigend motiveert. (…)

(…) 5.2. Bussink wordt ook veroordeeld in de kosten van de reconventie omdat de voorwaardelijke vordering in reconventie tot vernietiging van het octrooi onder de gegeven omstandigheden als een redelijke vorm van verdediging van Otten moet worden aangemerkt. (…)

Lees het vonnis hier. 

Vzr. rechtbank Amsterdam, 1 oktober 2010, KG ZA 10-1748, WT/PvV, Eiseres tegen SBS Broadcasting B.V. & Eyeworks B.V. (met dank aan Joep Meddens en Willem Roos, Höcker)

Auteursrecht. Portretrecht. Mediarecht. Proceskosten. Gedaagden SBS/Eyeworks hebben voor het progamma  “De leukste verborgen cameragrap van Nederland” opnames gemaakt van eiseres. Eiseres wordt door haar buren gewezen op een vooraankondiging met de beelden van eiseres, voor de uitzending waarvan zij niet om toestemming is gevraagd (geen quit claim)en maakt bezwaar tegen de (verdere) uitzending.

SBS/Eyeworks zegt toe de beelden niet uit te zenden, maar partijen komen pas zeer kort voor de zitting tot een volledig akkoord, waardoor “de rechtsstrijd beperkt is gebleven tot de vraag of de door eiseres  gevorderde (proces)kosten nodeloos zijn aangewend of veroorzaakt. De voorzieningenrechter oordeelt echter dat  SBS “bewust het risico heeft genomen dat eiseres zich op het standpunt zou stellen dat zij een redelijk belang heeft om zich tegen (verdere) uitzending van haar portret te verzetten en een advocaat zou inschakelen om haar ongenoegen over die opname en uitzending kenbaar te maken. Het is in beginsel dan ook redelijk dat de kosten die de werkwijze van SBS c.s. voor [eiseres] tot gevolg heeft, voor zover het Nederlands procesrecht in zaken die niet betrekking hebben op industriële eigendom dat mogelijk maakt, worden gedragen door SBS c.s.”

4.3. (…) Nu Eyeworks pas om 14:26 uur, dus na 13:30 uur, heeft toegezegd om de opname van de harde schijf te zullen wissen en er dus voor het tijdstip waarop door de rechtbank was bepaald dat de dagvaardingen dienden te te zijn uitgebracht, er nog geen volledig akkoord tussen partijen was, wordt SBS c.s. niet gevolgd in haar stelling dat de proceskosten door [eiseres] nodeloos zijn gemaakt. Dat, zoals door SBS c.s. gesteld het technisch onmogelijk was om de band met de opname aan [eiseres] af te staan, omdat er ook andere opnamen opstonden, maakt dat niet anders. Eyeworks en SBS zijn immers zelf verantwoordelijk voor de wijze van inrichting van die banden. Dat er ook nog andere informatie op die banden staat is een omstandigheid die voor rekening en risico van SBS c.s. komt. Bovendien wordt niet ingezien waarom SBS c.s. in dat geval dan niet eerder heeft aangeboden om de opname van de harde schijf te wissen. Ook de omstandigheid dat [eiseres] niet direct bij haar eerste sommaties de advocaatkosten heeft gevorderd, vormt geen aanleiding om die kosten daarom voor rekening van [eiseres] te laten. Voldoende aannemelijk is, zoals door [eiseres] gesteld, dat door de korte termijn waarop [eiseres] van de uitzending op de hoogte is geraakt en de daardoor ontstane tijdsdruk, in eerste instantie is vergeten om de vergoeding van de kosten als eis naar voren te brengen. Deze aanvullende eis is in het onderhandelingsverloop voldoende tijdig neergelegd en komt ook niet onredelijk of onjuist voor. SBS c.s. heeft een louter commercieel doel, zijnde de met een amusementsprogramma te  verwerven reclame-inkomsten, zonder haar toestemming gefilmd, bovendien zonder haar nadien over de opname of het tijdstip van uitzending te informeren. Ook heeft SBS c.s. een deel van [eiseres] gemaakte beelden in de vooraankondigingen van dit programma uitgezonden. SBS c.s. heeft aldus bewust het risico genomen dat [eiseres] zich et standpunt zou stellen dat zij een redelijk belang heeft om zich tegen (verdere) uitzending van haar portret te verzetten en een advocaat zou inschakelen om haar ongenoegen over die opname en uitzending kenbaar te maken. Het is in beginsel dan ook redelijk dat de kosten die de werkwijze van SBS c.s. voor [eiseres] tot gevolg heeft, voor zover het Nederlands procesrecht in zaken die niet betrekking hebben op industriële eigendom dat mogelijk maakt, worden gedragen door SBS c.s. In hetgeen SBS c.s. in deze procedure heeft betoogd wordt geen aanleiding gezien om daarvan af te wijken.

Lees het vonnis hier.