“35. Indien artikel 4, lid 1, van de auteursrechtrichtlijn zo wordt uitgelegd dat „distributie onder het publiek” ook het beschikbaar stellen van beschermde goederen voor tijdelijk gebruik omvat, hetgeen zou betekenen dat de rechthebbende een dergelijk gebruik kan verbieden, zou het vrije verkeer van goederen kunnen worden beperkt. Overeenkomstig artikel 30 EG kan een dergelijke beperking gerechtvaardigd zijn op grond van onder meer de bescherming van de industriële en commerciële eigendom. Het is echter vaste rechtspraak dat een afwijking om deze reden slechts is toegestaan voor zover zij gerechtvaardigd is ter bescherming van de rechten die het specifieke voorwerp van die eigendom vormen.

36. De door verzoekster en de Poolse regering bepleite ruime uitlegging van artikel 4, lid 1, zou derhalve slechts met artikel 30 EG stroken indien de uitoefening van het distributierecht van het aldus uitgelegde artikel 4, lid 1, het specifieke voorwerp van het auteursrecht beschermt. Zoals de Commissie aanvoert, heeft het Hof zich bij de beoordeling van de rechtmatigheid van afwijkingen van het vrije verkeer van goederen om redenen van auteursbescherming geconcentreerd op de vraag of een vermeend inbreukmakend gedrag een commercieel karakter had en inkomsten genereerde die aan de rechthebbende werden onthouden. Het vermeende inbreukmakende gedrag in gevallen als het onderhavige is daarentegen duidelijk van heel andere aard. Het is voor mij verre van evident dat de rechten die het specifieke voorwerp van het auteursrecht vormen, worden beschermd wanneer een rechthebbende in dergelijke omstandigheden een persoon die de beschermde goederen rechtmatig in een andere lidstaat heeft gekocht, zou mogen beletten die goederen voor tijdelijk gebruik ter beschikking van het publiek te stellen.

38. Verzoekster stelt dat indien het Hof het uit artikel 4, lid 1, van de auteursrechtrichtlijn voortvloeiende distributierecht enger zou uitleggen dan het distributierecht in de voornoemde gevallen, die betrekking hadden op de intellectuele eigendom van onstoffelijke objecten zoals muziek, dergelijke werken veel beter zouden worden beschermd dan stoffelijke werken, hetgeen ongerechtvaardigd zou zijn. Maar zelfs al was dat het geval, acht ik dit geen geschikt argument voor een ruime lezing van artikel 4, lid 1. Onstoffelijke werken worden per definitie op andere wijze verspreid dan stoffelijke. Juist daarom hebben eerst het Hof in zijn vaste rechtspraak en vervolgens de communautaire wetgever in de richtlijn inzake het verhuur- en het uitleenrecht de auteursrechtelijke bescherming van onstoffelijke werken uitgebreid.

45. Aangezien ik van mening ben dat beide delen van de eerste vraag ontkennend moeten worden beantwoord, zal ik geen antwoord op de tweede vraag voorstellen.

“56. In het licht van het voorgaande geef ik het Hof in overweging de vragen van het Bundesgerichtshof als volgt te beantwoorden:

„Er is geen sprake van distributie onder het publiek, door verkoop of anderszins, in de zin van artikel 4, lid 1, van richtlijn 2001/29/EG van het Europees Parlement en de Raad van 22 mei 2001 betreffende de harmonisatie van bepaalde aspecten van het auteursrecht en de naburige rechten in de informatiemaatschappij, wanneer auteursrechtelijk beschermde meubels ofwel beschikbaar worden gesteld voor tijdelijk gebruik door derden zonder dat deze derden het recht hebben over deze meubels te beschikken, dan wel in de etalage van een winkel tentoon worden gesteld zonder dat het publiek de mogelijkheid heeft ze te gebruiken of te verkrijgen.”

Lees de conclusie hier.

3 Vraag: Deelt u de mening dat er door de korpsen voldoende betaald wordt voor de rechten op bladmuziek en dat het niet nodig is om nog een deel van de inkomsten af te staan aan Buma Stemra?

Antwoord: Het betalen van een vergoeding door korpsen voor het maken van kopieën van bladmuziek verschilt van de betaling van een vergoeding aan Buma. De rechten op bladmuziek worden door de muziekvereniging betaald om, als zij voor ieder lid originele bladmuziek heeft gekocht, van deze originelen fotokopieën te kunnen maken voor een enkel nieuw lid, om aantekeningen op te maken, om beschadigde of zoekgeraakte exemplaren te vervangen, etc. Met het betalen van deze vergoeding wordt nog geen toestemming verkregen voor het in het openbaar uitvoeren van de muziekwerken. Daarvoor is toestemming van Buma nodig, die belast is met het collectief beheer van de muziekrechten.

4 Vraag:  Deelt u de mening dat er niet dubbel betaald hoeft te worden voor de rechten op bladmuziek?

Antwoord:  Zie het antwoord op vraag 3.

5 Vraag:  Waarom moet dezelfde muzikant in een iets andere samenstelling, bijvoorbeeld een dweilorkest, opnieuw voor deze rechten op bladmuziek betalen?
Antwoord:  De auteursrechtelijke vergoedingen voor uitvoeringen en het kopiëren van bladmuziek worden afgerekend op basis van afspraken per orkest. De muzikant die in verschillende orkesten speelt, hoeft dus niet per orkest afzonderlijk rechten te betalen. Er wordt per orkest afgerekend, ongeacht welke muzikanten daarin spelen; individuele afspraken met de afzonderlijke muzikanten in een orkest zou de inning nodeloos omslachtig maken.

6 Vraag: In hoeverre is er sprake van willekeur in het beleid van Buma/Stemra?

Antwoord:  Willekeur kan geen basis voor het beleid van Buma/Stemra zijn. Buma/Stemra baseert haar beleid en de uitvoering daarvan op wet- en regelgeving. Die uitvoering geschiedt zoveel mogelijk aan de hand van standaard-regelingen en standaardovereenkomsten. Het is mij niet bekend dat bij de voorbeelden die u noemt afgeweken wordt van vaste standaardregelingen van Buma/Stemra, noch in bevoordelende zin, noch in benadelende zin.  

7 Vraag: Kunt u aangeven hoe de regelgeving op dit punt luidt?

Antwoord:  De auteur heeft het exclusieve recht zijn werk openbaar te maken en zijn bladmuziek te verveelvoudigen (artikel 1 van de Auteurswet 1912). De auteur kan anderen toestemming geven tot openbaarmaking en verveelvoudiging en hij kan daaraan voorwaarden verbinden, zoals de betaling van een vergoeding. De auteur kan het recht om toestemming te verlenen en om vergoedingen te innen en te verdelen collectief uitoefenen door middel van collectieve beheersorganisaties. Voor de openbaarmaking van een muziekwerk dient dat via Buma te geschieden, die door de Minister van Justitie met uitsluiting van anderen is aangewezen te bemiddelen inzake muziekauteursrecht (zie artikel 30a Auteurwet en de aanwijzing van BUMA bij beschikking van 24 maart 1933, Stcrt. 60).

8 Vraag: Deelt u de mening dat het niet wenselijk is dat er veel geld van amateurverenigingen en stichtingen naar Buma/Stemra gaat terwijl deze verenigingen en stichtingen geen winst maken en daarnaast veel moeite moeten doen om sponsoren te krijgen?

Antwoord:  In de Auteurswet noch bij de uitoefening van het auteursrecht bestaat een onderscheid tussen gebruik door op winst gerichte licentienemers of gebruik door non-profit instellingen. Buma hanteert evenwel voor amateurmuziek een aangepast tarief. De vraag of weinig of veel moeite moet worden gedaan om sponsorgeld te verkrijgen kan geen criterium zijn bij de uitoefening van intellectuele eigendomsrechten.

9 Vraag: Bent u van plan maatregelen te treffen om dit soort situaties in de toekomst te voorkomen? Is aanpassing van de wet mogelijk, bijvoorbeeld door het afschaffen van de heffing door Buma/Stemra bij amateurmuziekverenigingen of stichtingen?

Antwoord:  Voor beperkingen en uitzonderingen ten aanzien van het auteursrecht en de naburige rechten geldt Europese regelgeving. Richtlijn nr. 2001/29/EG van het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie van 22 mei 2001 betreffende de harmonisatie van bepaalde aspecten van het auteursrecht en de naburige rechten in de informatiemaatschappij (PbEG L 167) geeft in artikel 5, tweede lid, een limitatieve opsommingen van beperkingen en uitzonderingen. Een uitzondering van de aard zoals in de vraag bedoeld, komt daarin niet voor. Een wijziging van de wet zoals door vragenstellers voorgesteld, is dan ook niet mogelijk.

Bovendien kunnen belanghebbenden die klachten hebben over de inning van vergoedingen zich wenden tot het College van Toezicht Auteursrechten. Dit college oefent op basis van de Wet toezicht collectieve beheersorganisaties auteursrecht en naburige rechten toezicht uit op de inning en verdeling van auteursrechtgelden en behandelt geschillen daarover tussen de collectieve beheersorganisatie en belanghebbenden (Stb. 2003, 111).

“8.1  Het hof is van oordeel dat uit de enkele aanvaarding van het hiervoor bedoelde voorstel van de gemeente (inclusief de daarin opgenomen "kwijtingsclausule" [“partijen verklaren over en weer dat zij (…) over en weer niets meer van elkaar te vorderen hebben” – IEF]) niet kan worden afgeleid dat daarmee een overeenkomst van afstand als bedoeld in art. 6:160 BW tot stand is gekomen, waarbij VOKO afstand heeft gedaan van zijn recht om vorderingen wegens schending van zijn (persoonlijkheids)rechten jegens de gemeente in te stellen, ook in het geval de gegeven opdracht niet tot het (op enigerlei wijze) herplaatsen van de beelden zou leiden. Gelet hierop slaagt (sub)grief 4-2, die is gericht tegen het oordeel van de voorzieningenrechter dat de tussen partijen bereikte overeenstemming inzake het geven van een opdracht aan VOKO het tot dan toe bestaande geschil over de verwijderde kunstwerken heeft beëindigd, zodat er volgens hem geen grond is voor toewijzing van enige hierop gebaseerde vordering.”
“10.  Wat betreft de vraag of de verwijdering van de kunstobjecten in strijd met enige uit de Auteurswet voortvloeiende norm heeft plaatsgevonden, overweegt het hof als volgt. Voorop moet worden gesteld dat noch de Auteurswet noch enige andere wettelijke regeling de verplichting kent voor de eigenaar van een werk om dit werk openbaar te maken en/of na openbaarmaking hiermee voor onbepaalde tijd door te gaan. Een en ander geldt te meer nu het in deze zaak om kunstwerken gaat die gedurende een periode van bijna twintig jaren ter plaatse aanwezig zijn geweest, deels zijn vergaan, en waarvan voldoende aannemelijk is geworden dat het merendeel van de resterende (afzonderlijke) kunstwerken vanwege een herinrichting en gedeeltelijke functiewijziging van de directe omgeving niet op de oorspronkelijke plek gehandhaafd kon blijven. Overigens leidt het hof uit de gedingstukken af dat VOKO ook niet heeft beoogd te stellen dat op de gemeente de verplichting rust om de kunstwerken blijvend ten toon te stellen, nu hij onder punt 50 van de appeldagvaarding heeft opgemerkt dat de gemeente als eigenaar van de kunstwerken bevoegd is om, nadat de beelden zijn "hersteld", te beslissen wat zij met de kunst wil en hij voorts heeft betoogd dat de kunstenaar geen "eeuwigdurend recht" heeft om zich te verzetten tegen verwijdering van de kunstobjecten (zie punt 28 van de pleitnota in hoger beroep).

10.1  Gelet op het vorenstaande is het hof voorshands van oordeel dat de verwijdering van de afzonderlijke kunstobjecten niet in strijd met de Auteurswet heeft plaatsgevonden. De enkele omstandigheid dat hierover geen voorafgaand overleg met VOKO heeft plaatsgevonden, geeft geen aanleiding voor een andersluidend oordeel, nu de beslissingsbevoegdheid omtrent de verwijdering uitsluitend bij de eigenaar van het werk berust en er geen norm valt aan te wijzen op grond waarvan de eigenaar gehouden zou zijn om met de maker van het werk overleg te plegen alvorens tot verwijdering over te gaan.

11.  Het hof kan VOKO evenmin volgen in zijn stelling dat als gevolg van het optreden van de gemeente sprake is van een wijziging in het kunstwerk in zijn totaliteit, nu het gehele kunstwerk is gesplitst, een beeld is herplaatst en twee kunstwerken (de betongaasvormen met buxusbeplanting) zijn achtergebleven, terwijl de rest is opgeslagen.

11.1  Nog daargelaten of de verwijdering van de kunstobjecten als een wijziging in de zin van art. 25, eerste lid, aanhef en onder c, Auteurswet van het kunstwerk in zijn geheel gezien kan worden, is het hof voorshands van oordeel dat - zoals de gemeente tot haar verweer heeft aangevoerd - het recht van VOKO om zich te verzetten tegen de wijziging in het werk gelet op alle omstandigheden van het geval in strijd zou zijn met de redelijkheid.

Het gaat in dit geval immers om een situatie waarbij het voorheen openbare plein tussen de beide (oorspronkelijke) scholen gedeeltelijk een met een hek afgezet schoolplein is geworden en een aantal kunstobjecten als gevolg daarvan op het schoolplein kwam te staan. De oorspronkelijk aan het kunstwerk ten grondslag liggende gedachte - het verbeelden van de samenhang tussen de kleuterschool en de lagere school tot een basisschool - was daarmee uitgewerkt. Bovendien is onbestreden door de gemeente gesteld dat de kunstobjecten - die door kinderen als speeltoestellen werden gebruikt - niet voldoen aan de huidige wettelijke vereisten die gelden voor speeltoestellen op of nabij een schoolplein en dat zowel de schoolleiding als buurtbewoners vanwege deze veiligheidsaspecten in 2005 hebben aangedrongen op verwijdering van (een aantal) kunstobjecten. De gemeente heeft dan ook op goede gronden betoogd dat in het kader van de op grond van art. 25, eerste lid, aanhef en onder c, Auteurswet te verrichten belangenafweging haar belangen in deze kwestie dienen te prevaleren nu - nadat de kunstobjecten bijna twintig jaar tentoongesteld zijn geweest - het voorheen openbare plein gedeeltelijk de functie van schoolplein heeft gekregen, welke functie zich niet verdraagt met de aanwezigheid van voor spelende kinderen niet geschikte kunstobjecten. Daar komt bij dat door VOKO niet is betwist dat het beeld "Wachter" ten tijde van de verwijdering al ernstig door de tand des tijds was aangetast, terwijl het verbindingsstuk tussen de boom en de stoel van de "Boomstoel" vanwege stormschade op dat moment al niet meer aanwezig was.

11.2  Hetgeen in r.o. 12.1 is overwogen lijdt naar het oordeel van het hof mogelijk uitzondering voor zover het om het beeld "Waait" gaat, ten aanzien waarvan immers niet in geschil is dat dit door de gemeente uit zijn oorspronkelijke context is gehaald door het ter beschikking te stellen aan de eigenaar van de voormalige kleuterschool, die het vervolgens in zijn tuin heeft geplaatst. Volgens VOKO heeft hij de gemeente om die reden herhaaldelijk verzocht om dit beeld bij de andere beelden op te slaan (inleidende dagvaarding, onder punt 2). De gemeente heeft in reactie hierop gesteld dat zij in december 2005 (kort na de verplaatsing van het beeld) al aan VOKO heeft aangeboden om de plaatsing van dit beeld opnieuw te overwegen, maar dat VOKO hierop nooit is ingegaan. Zij heeft vervolgens bij gelegenheid van het pleidooi in hoger beroep "onverplicht" aangeboden om "Waait" uit de tuin van de voormalige kleuterschool te verwijderen en bij de overige kunstobjecten op te slaan. Gelet hierop bestaat geen afzonderlijk belang bij beoordeling van de grieven voor zover het (uitsluitend) om bedoeld beeld gaat.

12.  Wat betreft het door VOKO gedane beroep op art. 25, eerste lid, aanhef en onder d, Auteurswet (beschadiging door onoordeelkundige verwijdering en opslag) is het hof van oordeel dat in dit geding onvoldoende aannemelijk is gemaakt dat de gemeente bij de verwijdering en de opslag van de beelden onzorgvuldig heeft gehandeld, als gevolg waarvan de beelden beschadigd zijn geraakt. VOKO heeft dit weliswaar gesteld, maar de gemeente heeft een en ander gemotiveerd betwist. Volgens de gemeente bevinden - met uitzondering van "Wachter" - alle kunstobjecten zich nog in dezelfde staat als ten tijde van de verwijdering. Voor zover er beschadigingen zijn aan te wijzen, zijn deze - aldus de gemeente - het gevolg van natuurlijk verval door een jarenlange opstelling in weer en wind en het jarenlange gebruik als speeltoestel.

12.1  Overigens overweegt het hof dat, indien in weerwil van het vorenstaande er al vanuit gegaan zou kunnen worden dat de door VOKO bedoelde beschadigingen het gevolg zijn van onzorgvuldig handelen door of namens de gemeente, toewijzing van de zeer verstrekkende vorderingen die VOKO mede op deze grondslag (zowel primair als subsidiair) jegens de gemeente heeft ingesteld in ieder geval niet gerechtvaardigd is.

13. Het vorenstaande leidt het hof tot de conclusie dat er geen gronden aanwezig zijn voor het oordeel dat de gemeente de persoonlijkheidsrechten van VOKO heeft geschonden dan wel met betrekking tot de verwijdering en opslag onrechtmatig heeft gehandeld en evenmin dat zij misbruik zou hebben gemaakt van haar bevoegdheid om tot verwijdering over te gaan. Zowel de primair als subsidiair ingestelde vorderingen stuiten reeds hier op af.”

19.  Gelet op het vorenstaande zal het vonnis waarvan beroep worden vernietigd, doch uitsluitend voor zover VOKO daarbij is veroordeeld in de proceskosten ad € 1.067,00. Het hof zal, in zoverre opnieuw rechtdoende, Van Haagen en De Boer hoofdelijk veroordelen tot vergoeding van de proceskosten voor de eerste aanleg en deze kosten tot aan deze uitspraak begroten op een bedrag van € 6.273,54.

Lees het arrest hier, of inmiddels hier op Rechtspraak.nl.

Het merk “Autorent” is volgens de Voorzieningenrechter niet gebruikelijk en beschrijvend en heeft onderscheidend vermogen, maar dat Autorent wel al een soortnaam dreigt te worden: De voorzieningenrechter overweegt denaangaande dat het woord ‘Autorent’ in haar geheel niet voorkomt m het woordenboek. ‘Autorent’ is Nederlands-Engels, een combinatie van het Nederlandse woord ‘auto’ en het Engelse woord voor ‘huren’. Dat het woord ‘Autorent’ dan ook de status van algemeen geldende term heeft, wordt door Autorent4You onvoldoende aannemelijk gemaakt. Het feit dat er meerdere bedrijven met in hun naam ‘Autorent’ op de markt zijn, is daarvoor onvoldoende. Autorent heeft immers onweersproken gesteld dat van de thans bestaande bedrijven met ‘Autorent’ in hun naam, het merendeel toebehoort tot haar franchiseorganisatie en dat de overigen op verzoek van Autorent zijn gestopt met het gebruik van het woord ‘Autorent’ in hun handelsnaam, danwel dat daar thans een procedure tegen loopt om het gebruik van die naam te staken. Het woord ‘Autorent’ is derhalve noch gebruikelijk noch beschrijvend. Daarnaast heeft Autorent onbetwist gesteld dat zij heeft opgetreden en nog steeds optreedt, tegen alle gebruikers van het woord ‘Autorent’. Dit brengt mee dat het woord ‘Autorent’ thans al een soortnaam dreigt te worden voor de door Autorent geboden diensten. Het verweer dat ‘Autorent’ een algemeen gebruikelijk en gebezigd woord is en niet onderscheidend is, wordt dan ook verworpen.

De voorzieningenrechter is verder van oordeel dat op de woordcombinatie ‘Autorent’ de nadruk ligt en dat ook hierin het verwarringsgevaar schuilt. Het standpunt dat de woordcombinatie ‘Autorent’ wordt gevolgd door ‘4You’danwel door een eigennaam of plaatsnaam van een franchisenemer van Autorent en daardoor niet verwarrend zou zijn, deelt de voorzieningenrechter dan ook niet. De (nadruk op de) woordcombinatie van en Autorent én Autorent4You stemmen auditief zoveel met elkaar overeen, althans wijken slechts in geringe mate van elkaar af, dat verwarring valt te duchten. Weliswaar vertonen de tekens/handelsnamen in visueel opzicht enige verschillen, maar - gelet op hetgeen hiervoor reeds is overwogen- acht de voorzieningenrechter de verschillende schrijfwijzen van ondergeschikt belang. Ook dit verweer zal worden verworpen.

Gelet op de grote overeenkomst/geringe afwijking tussen de handelsnamen/tekens Autorent en Autorent4You en het opereren van beide ondernemingen binnen dezelfde markt en binnen dezelfde sectoren en in dezelfde plaats is naar het oordeel van de voorzieningenrechter voldoende aannemelijk dat sprake is van verwarring- danwel associatiegevaar bij tenminste een deel van het relevante publiek van partijen, in die zin dat dit publiek zal aannemen dat de diensten dezelfde herkomst hebben (directe verwarring), dan wel dat tussen de ondernemingen van partijen enig verband aanwezig is.

Autorent had een termijn verzocht op het (eveneens) verouderde en inmiddels vervallen artikel 260 Rv. De Voorzieningenrechter bepaalt desalniettemin een termijn “als bedoeld in art. 260 Wetboek van rechtsvordering”.

Lees het vonnis hier.

De Kamer, gehoord de beraadslaging, overwegende dat door het gebruik van losse opslagmedia op mp3-spelers en harddiskrecorders veel kunstenaars de vergoeding aan de rechthebbenden niet terugzien; verzoekt de regering om in navolging van andere Europese landen de vergoeding voor kunstenaars ten aanzien van thuiskopieën aan te passen,en gaat over tot de orde van de dag.
De voorzitter:  Deze motie is voorgesteld door de leden Van der Ham en Halsema. Naar mij blijkt, wordt de indiening ervan voldoende ondersteund. Zij krijgt nr. 120 (31200-VIII). Ik betwijfel of deze motie hier thuishoort, en niet bij EZ. De heer Van der Ham (D66): Het is de regering! Ik heb nog een vraag aan de minister gesteld waarop hij schriftelijk zou terugkomen. Dan weet ik niet precies of de motie nog nodig is. Ik ga haar wel indienen.

Lees hier meer