Handelsnaamrecht  

Het cassatieberoep betreft een aantal een procesrechtelijke kwesties: Is voldaan aan de eis van hoor en wederhoor (ja) en levert de vermelding in een proces-verbaal dat partijen de visie van de rechter ter zitting hebben onderschreven een gerechtelijke erkenning in de zin van art. 154 lid 1 Rv. op?

Nee. "Overigens heeft het hof niet blijk gegeven van een miskenning van het begrip gerechtelijke erkentenis in de zin van art. 154 Rv. en de gebondenheid daaraan, als bepaald in het tweede lid van dat artikel. Een partij die ter zitting ervan blijk geeft zich te verenigen met een aldaar door de rechter, vooruitlopend op zijn uitspraak en al of niet voorlopig, gegeven oordeel waarbij een of meer van de stellingen van de wederpartij worden aanvaard, geeft daarmee niet zonder meer te kennen dat zij de waarheid van die stelling of stellingen erkent in de zin van art. 154 lid 1 Rv. Daartoe is immers vereist dat die erkenning uitdrukkelijk en, mede met het oog op de slechts zeer beperkte gronden waarop de erkenning volgens het tweede lid van dat artikel kan worden herroepen, ondubbelzinnig betrekking heeft op de waarheid van de betrokken stellingen. Indien genoemd oordeel vervolgens in de uitspraak is neergelegd, kan daarom de eerstgenoemde partij, indien zij van een tegen die uitspraak openstaand beroep gebruik maakt, alsnog bezwaren tegen dat oordeel inbrengen."

Verzoekster Life Fit maakt ook bezwaar tegen de overweging van het hof dat Life Fit bij gelegenheid van de mondelinge behandeling in hoger beroep heeft erkend dat ook "Life Fit" een handelsnaam van haar is. Het onderdeel bestrijdt dat van een zodanige erkenning sprake is geweest. Maar zelfs al zou dat zo zijn, dan zou ook daarmee het oordeel van het hof dat het woord "Life" in de door Life Fit ook volgens haarzelf gevoerde handelsnamen "Life Fit Centre Hengelo B.V." en "Life Fit Centre" verwarringsgevaar oplevert niet worden aangestast, noch 's hofs beslissing dat Life Fit die handelsnamen zodanig dient te wijzigen dat daarin het woord "Life" niet meer voorkomt.

Daarnaast vloeit uit de in art. 6 Handelsnaamwet aan de rechter gegeven bevoegdheid om degene die een handelsnaam voert in strijd met de wet, te veroordelen in de verboden handelsnaam zodanige wijziging aan te brengen dat de gebleken onrechtmatigheid wordt opgeheven, voort dat de wijziging in dier voege openbaar gemaakt wordt dat zij blijkt uit de handelsnaam die op een voor het publiek waarneembare wijze wordt gevoerd zoals onder meer in correspondentie, brochures, gevelaanduidingen en reclame-uitingen. In deze zin moet het bevel tot openbaarmaking worden begrepen en daarom levert het geen strijd met de wet op en is het met het oog op de tenuitvoerlegging niet ontoelaatbaar onduidelijk.

Lees de beschikking hier

De eerste grief van Stadsvervoer is gericht tegen het oordeel van de kantonrechter dat de naam Eemland Express als handelsnaam wordt gebruikt. Zij stelt dat de naam uitsluitend gebruikt wordt ter aanduiding van haar haar diensten. Het Hof bekijkt de foto's van de bussen van Stadsvervoer en oordeelt:

"De zijkanten van de bussen (waarop prominent 'Eemland Express' is aangebracht, red) beslaan een groot oppervlak  en zijn ook het meest zichtbaar. In het licht hiervan is het hof van oordeel dat het publiek de aanduiding 'Eemland Express zal opvatten als de naam van de onderneming die de dienst verricht en niet als aanduiding van de dienst zelf, te weten openbaar vervoer in het oostelijk deel van de provincie Utrecht.

Grief 2 betreft het gebruik van de geografische aanduiding Eemland. Stadsvervoer stelt hierover dat het eenieder vrij moet staan deze aanduiding te gebruiken als handelsnaam.

Het Hof is van oordeel dat 'Eemland' als het kenmerkende deel van beide handelsnamen moet worden aangemerkt. De woorden 'Express' en 'Reizen' zijn algemener; zij hebben beide betrekking op vervoer en hebben in die zin een gelijksoortige betekenis. Het Hof overweegt dat in dit verband 'Eemland' voldoende onderscheidend vermogen heeft, zeker nu het hier een handelsnaam betreft. Beide ondernemingen bieden als dienst personenvervoer met bussen aan, deels - naar onvoldoende is weersproken - in dezelfde regio van Nederland. Het vorenstaande in aanmerking genomen is het Hof van oordeel dat bij het publiek gevaar voor verwarring tussen beide ondernemingen is te duchten.

Lees beschikking hier

Eiseres wil nu dat gedaagde ieder gebruik van het merk en de handelsnaam CHI NENG staakt en gestaakt houdt, alsmede iedere inbreuk op auteursrechten van Van Walstijn te staken en gestaakt te houden.

De rechtbank wijst de vorderingen inzake de merken en de handelsnaam toe. De vordering inzake inbreuk op auteursrecht, alsmede de nevenvorderingen (i.c. het doen van opgave, het vernietigen voorraad en het opnemen op een website van een rectificatie) worden als te verstrekkend beschouwd en zijn derhalve niet toewijsbaar.

Over de geldigheid van het gemeenscahpsmerk merkt d erechtbank nog het volgende op:

"5.2. Van Walstijn heeft betoogd dat de voorzieningenrechter dient uit te gaan van de geldigheid van het ingeroepen Gemeenschapsmerk, zulks op grond van hetgeen is bepaald in artikel 95, eerst lid, van de Gemeenschapsmerkenverordening, welke bepaling luidt als volgt:

“De rechtbanken voor het Gemeenschapsmerk beschouwen het Gemeenschapsmerk als geldig, tenzij dit door de gedaagde bij een reconventionele vordering tot vervallen- of nietigverklaring wordt bestreden.”

5.3. Dit betoog faalt evenwel, nu genoemde bepaling niet van toepassing is op de procedure in kort geding, waarin voor de gedaagde immers niet de mogelijkheid bestaat om een reconventionele vordering in te stellen die strekt tot een -definitievemaatregel als vervallen- of nietigverklaring van het Gemeenschapsmerk.

5.4. Dat neemt niet weg dat er aanleiding is bij wege van analogie van bedoelde bepaling in een procedure in kort geding het Gemeenschapsmerk in elk geval voor geldig te houden, indien niet blijkt dat in enige reeds aanhangige bodem( inbreuk)procedure de geldigheid van dat merk onderwerp is van een eis in reconventie dan wel bij het OHIM een vordering tot vervallenverklaring of nietigverklaring van het Gemeenschapsmerk als bedoeld in artikel 55 van de Gemeenschapsmerkenverordening is ingesteld. Gesteld noch gebleken is dat één van voormelde situaties zich voordoet, hetgeen met zich brengt dat het beroep van Hering op nietigheid van het Gemeenschapsmerk moet worden gepasseerd."

Lees hier het vonnis.

ECM heeft allereerst gesteld dat zij sinds 2 juni 2005 exclusief rechthebbende is van het woord- / beeldmerk ECM. Volgens ECM is dan ook tussen partijen niet alleen sprake van een geschil betreffende handelsnaam - handelsnaam, maar ook betreffende handelsnaam - merknaam. Ten aanzien van het merkenrecht is de kantonrechter echter niet bevoegd. Het had volgens ECM dan ook voor de hand gelegen dat EBM onderhavige zaak bij de rechtbank / voorzieningenrechter aanhangig had gemaakt.

De kantonrechter overweegt allereerst ten aanzien van het beroep van verweerders op rechtsverwerking dat het enkele tijdsverloop - ECM is reeds gevestigd op 1 juli 1997 - onvoldoende redengevend is voor het aannemen van rechtsverwerking. ECM is weliswaar gedurende een aantal jaren gedoogd door EBM, maar dat maakt niet dat EBM het gerechtvaardigd vertrouwen zou hebben gewekt bij ECM dat zij akkoord zou gaan met het voeren door partijen van gelijkluidende handelsnamen bij een gewijzigde marktpositie van partijen. Tussen partijen is immers tot eind 2003 geen sprake geweest van een elkaar op de markt beconcurrerende positie.

Ten aanzien van de door verweerders in deze procedure genoemde jurisprudentie overweegt de rechtbank dat in die zaken een verjaringstermijn van twintig jaren speelde. Van een dergelijke verjaringstermijn is in deze zaak geen sprake.

Rest vervolgens de vraag of door het voeren van de jongere handelsnamen door verweerders met de letters ECM verwarring met de ondernemingen van verzoeksters is te duchten. De kantonrechter overweegt dienaangaande dat EBM voldoende aannemelijk heeft gemaakt dat bij het publiek ten aanzien van partijen, bekend als respectievelijk EBM en ECM, naamsverwarring is te duchten en dat een dergelijke naamsverwarring bij (potentiële) klanten van partijen ook reeds heeft plaatsgevonden. Niet alleen wijken verweerders handelsnamen met de letters ECM slechts in geringe mate af van de handelsnamen van verzoeksters, partijen zijn bovendien gelijksoortige bedrijven die in dezelfde regio, op dezelfde markt actief zijn. Waarbij als bijkomende factor een rol speelt dat [vennoot 1 ECM] van ECM jarenlang het gezicht van EBM is geweest.

Dat sprake zou zijn geweest van het door ECM te kwader trouw voeren van genoemde handelsnamen kan in deze procedure niet worden vastgesteld en ligt vooralsnog niet voor de hand nu partijen in het tijdsbestek van 1997 tot eind 2003 hebben samengewerkt en partijen eind 2003 vooralsnog geen aanleiding hebben gezien om wijzigingen in hun handelsnamen aan te brengen. In de periode van 1997 tot eind 2003 waren partijen door hun samenwerkingsverband aan elkaar gekoppeld en konden zij zich bovendien van elkaar onderscheiden door hun niet (geheel) overeenkomende bedrijfsactiviteiten. Een eventuele naamsverwarring bij het publiek kon in dat tijdsbestek door partijen gemakkelijk worden recht getrokken, zonder voor partijen financieel nadelige gevolgen.

Doordat partijen hun samenwerking hebben verbroken en als concurrenten op de evenementenmarkt tegenover elkaar zijn komen te staan - ECM is door het gaan verrichten van beveiligingsactiviteiten een volwaardige concurrent van EBM geworden - dient aan de (te duchten) naamsverwarring tussen partijen een ander gewicht te worden toegekend. Door de ontstane concurrentiepositie is immers voor EBM van essentieel belang geworden dat zij zich naar buiten toe van ECM kan onderscheiden, waarbij zij niet langer het risico loopt om te worden geassocieerd met [vennoot 1 ECM].

Gelet op het vorenoverwogene komt het verzoek van verzoeksters van 4 november 2005 voor toewijzing in aanmerking, waarbij door de kantonrechter nog wordt overwogen dat de naamsverwarring tussen partijen, met name in het spraakgebruik, kan worden weggenomen door aan ECM een woord toe te voegen. Bijvoorbeeld: ECM-Hakra, ECM-Hakra group, ECM-Hakra Security, ECM-Hakra Advertising en ECM-Hakra Event Supply, h.o.d.n. ECM-Hakra. Verweerders lopen dan niet het risico hun inmiddels opgebouwde naamsbekendheid en eigen identiteit volledig kwijt te raken. In ieder geval wordt verweerders verboden om de handelsnamen ECM, ECM group, ECM Security, ECM Advertising en ECM Event Supply te voeren zonder een aan ECM gekoppeld woord, dan wel dienen verweerders hun handelsnamen volledig te wijzigen. Lees het vonnis hier.

Tussen partijen staat vast dat zij niet dezelfde activiteiten verrichten. Van de vennootschappen die van Palladio deel uitmaken, richt Palladio Organisatieontwikkeling B.V. zich op het verstrekken van strategische adviezen en het begeleiden van bedrijven ter verbetering van hun bedrijfsvoering en houdt Palladio Interimmanagement B.V. zich bezig met management op interimbasis. PGLM heeft als hoofdtaak het verzorgen van drukwerk. De omstandigheid dat Palladio opdrachtgevers zou kunnen adviseren hun drukwerk uit te besteden, brengt niet mee dat daarmee ten aanzien van de aard van de ondernemingen van partijen gevaar voor verwarring is te duchten.

Verder hebben beide partijen vrijwel uitsluitend professionele opdrachtgevers in de vorm van grotere en kleinere bedrijven en bij Palladio ook overheidsinstellingen, zoals uit de door haar overgelegde brochure Facility management & inkoop blijkt. Dat betekent dat van het relevante publiek een groter onderscheidend vermogen mag worden verwacht dan van het op normale wijze – dus niet goed – oplettend en onderscheidend publiek.

Ook als partijen in een enkel geval dezelfde opdrachtgever zouden hebben – maar dat is gesteld noch gebleken –, zal bij deze ten aanzien van de identiteit van zijn dienstverlener dan ook geen gevaar voor verwarring te duchten zijn. Hieraan doet niet af dat één klant van Palladio naar aanleiding van een wervingsbrief van PGLM bij Palladio naar het mogelijke verband tussen partijen zou hebben geïnformeerd, nu dit om een enkel en overigens niet nader toegelicht incident gaat.

De naam Palladio wordt door Nederlandse ondernemingen van zeer verschillende aard gebruikt, zowel als handelsnaam als in de vorm van een merknaam. Bij Palladio noch PGLM is deze naam in zoverre onderscheidend dat de daarmee beoogde verwijzing naar de Italiaanse architect uit de zestiende eeuw ook een associatie wekt met de door partijen geleverde diensten en producten.

Hetzelfde geldt voor het gebruik van de naam (Villa) Rotonda, die bovendien, naar algemeen bekend is, onlosmakelijk met Andrea Palladio is verbonden. Voorts bestaat tussen partijen in die zin verschil dat PGLM de Villa Rotonda in haar logo heeft opgenomen en dat Palladio Rotonda en Rotonda Mediation als handelsnamen gebruikt. Anders dan Palladio stelt, wordt het verwarringsgevaar door die verschillende vormen van gebruik eerder verkleind dan vergroot.

Bovenstaande omstandigheden leiden voorshands tot de conclusie dat ten aanzien van de aard van de ondernemingen van partijen geen gevaar voor verwarring te duchten is. Dit geldt ook met betrekking tot hun plaats van vestiging, nu de ondernemingen van beide partijen landelijk opereren en hun plaats van vestiging met betrekking tot het mogelijke verwarringsgevaar geen rol speelt.

Ten slotte stelt Palladio dat bij de beoordeling van de aanwezigheid van verwarringsgevaar in aanmerking moet worden genomen dat de website van PGLM grote gelijkenissen met die van haar vertoont, onder meer door de inrichting en het gebruik van enkele identieke zinnen. Deze stelling dient te worden verworpen, omdat de inrichting van beide websites zodanig voor de hand ligt en aansluit bij vele andere websites dat ook ten aanzien daarvan geen gevaar voor verwarring te duchten is.

Lees het arrest hier.

Verwarringsgevaar wordt aangenomen omdat de toe of achtervoeging van de woorden "auto camping sport" niet vergelijkbaar is met het gebruik van de woorden "bakker" of "slager". Er zijn  immers vele soortgelijke zaken die zich niet bedienen van deze specifieke combinatie. gedaagde wordt verboden deze specifieke combinatie van woorden in zijn handelsnaam te gebruiken, maar kan niet worden verboden om ten minste één van de woorden in combinatie met andere woorden in zijn handelsnaam te gebruiken. Volledige uitspraak hier.

Terecht merkt de voorzieningenrechter op dat de door Technical Service overgelegde uitdraaien van de zoekmachine “Google” niet kunnen leiden tot de conclusie dat de naam “AVIATION TECHNICS” beschrijvend is, omdat de resultaten zijn bepaald door de wijze van zoeken.

Het betoog van Technical Service dat er geen sprake zou zijn van verwarring faalt. Stella Aviation Technics is ook bevoegd ten aanzien van vliegtuigen onder de 5.700 kg en Aviation Technics kan op eenvoudige wijze een certificaat voor boven de 5.700 kg verkrijgen. Nu drie keer een leverancier, deskundig publiek,  beide ondernemingen door elkaar heeft gehaald, waarbij zelfs een keer een vliegtuigmotor verkeerd werd bezorgd, heeft de voorzieningenrechter terecht geoordeeld dat er sprake is van verwarring bij het publiek. Technical Service is verboden de handelsnaam AVIATION TECHNICS in haar handelsnaam te gebruiken. Lees het vonnis hier.