Mediarecht  

Vzr. Rb. Amsterdam 10 november 2023, IEF 21822, IT 4447; ECLI:NL:RBAMS:2023:7874 (Eiser tegen Noordkaap TV Producties B.V.) Noordkaap TV Producties B.V. (hierna: Noordkaap) produceert het programma ‘Undercover in Nederland’. Eiser was eigenaar van een autorijschool die gespecialiseerd was voor mensen met rijangst en autisme. Tussen de eiser en oud-leerlingen van eiser zijn ontuchtige handelingen geweest. Hiervan is proces-verbaal opgemaakt door de politie en eiser is hiervoor in 2022 veroordeeld. Eiser heeft beroep ingesteld tegen dit vonnis, de mondelinge behandeling heeft nog niet plaatsgevonden. Eiser mocht na deze veroordeling geen rij- en theorielessen meer geven. Op 20 december 2022 heeft een voormalig bestuurslid van de brancheorganisatie Landelijke Beroepsvereniging kwaliteitsbevordering Rijschoolbranche het programma Undercover in Nederland bericht over het feit dat eiser, ondanks de veroordeling, nog steeds (theorie)les geeft. Hierop heeft Noordkaap onderzoek ingesteld. Noordkaap heeft op meerdere momenten verborgen camera-acties uitgevoerd. Noordkaap wil beelden van aan de kaak gestelde misstanden uitzenden. Eiser vordert onder andere Noordkaap te verbieden beeld- en/of geluidsmateriaal van eiser openbaar te maken. Noordkaap voert verweer.

Rechtbank Midden-Nederland 30 augustus 2023, IEF 21678, ECLI:NL:RBMNE:2023:4484 (eiser tegen gedaagde). Eiser is werkzaam als accountant en belastingadviseur, voorheen was eiser tevens advocaat. In 2020 is eiser echter door de Raad van Discipline van het tableau geschrapt, waardoor hij niet langer het beroep als advocaat mag uitoefenen. Eiser werd behandeld door een coach wegens zijn handelen. In een zending van AVROTROS is aandacht besteed aan de tuchtrechtelijke veroordelingen van eiser, zijn handelen en de coaching. Daarnaast werd in de zending een brief met een verklaring over de coaching getoond, welke door eiser in zijn tuchtrechtelijke procedure is gebruikt. In het programma geeft gedaagde aan dat de brief nep zou kunnen zijn. Hierna heeft eiser cliëntverlies geleden en verschillende dreigementen ontvangen. Eiser vordert een verklaring voor recht dat gedaagde onrechtmatig heeft gehandeld door in de uitzending uitspraken te doen over gedaagde en de brief te laten zien. Daarnaast eist hij dat gedaagde een rectificatie plaatst in verschillende kranten.

20 juli 2023 is een advies van de Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken aan de Commissie cultuur en onderwijs gezonden, inzake het voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Europese Raad tot vaststelling tot vaststelling van een gemeenschappelijk kader voor mediadiensten op de interne markt. Dit voorstel wordt aangeduid als de verordening mediavrijheid en is ontstaan uit een wens om de toenemende druk die door zowel de overheid als machtige bedrijven op journalisten wordt uitgeoefend. Aangezien de mediamarkt steeds meer een grensoverschrijdenden karakter krijgt, vindt de Europese Unie het raadzaam om hier een gemeenschappelijk kader voor op te stellen. Met dit kader wordt beoogd een veilige en eerlijke omgeving voor de activiteiten van de media te waarborgen.

Onderaan dit bericht vindt u de eerste studenteneditie van Mediaforum. Een klein jaar geleden ging de call for papers, die tot de in dit exemplaar verzamelde bijdragen leidde, de deur uit. “Het doel van deze studenteneditie”, zo schreven we daarin, “is om studenten die gefascineerd zijn door juridische vraagstukken op het snijvlak van media en recht de kans te bieden daarover te publiceren.” Met trots kunnen we als redactie concluderen dat dat doel bereikt is. Het resultaat is kleurrijk; het geheel van de verschillende inzendingen laat de breedte van het mediarechtelijke landschap duidelijk zien. De artikelen in deze editie variëren van meer positiefrechtelijke onderwerpen zoals sharenting en de digitale voetafdruk van een kind, tot meer filosofische onderwerpen zoals de grenzen van de vrijheid van meningsuiting.

Rechtbank Amsterdam 10 december 2021, IEF 21543, ECLI:NL:RBAMS:2021:8247 (BNNVARA/Gedaagde) In dit kort geding kijkt de voorzieningenrechter naar een actie die is ingesteld in het kader van het programma 'BOOS'. BNNVARA komt op voor de belangen van een anonieme eiser en vordert gedaagde te verbieden om op enerlei wijze adresgegevens van de anonieme eiser openbaar te maken, op straffe van dwangsom. Na een bezoek van het programma BOOS is gedaagde bij eiser langs gegaan om verhaal te halen over de uitzendingen van BOOS. De beelden van dit gesprek wil gedaagde op Youtube zetten, waar eiser zich tegen wil verzetten.

Rechtbank Amsterdam 15 juni 2023; IEF 21497; ECLI:NL:RBAMS:2023:3727 (Groene Amsterdammer/Eiser) In deze zaak kijkt de voorzieningenrechter naar een publicatie van de Groene Amsterdammer en het onderzoekscollectief Spit. Eiser, die notaris is, wordt in de publicatie aan alle kanten betrokken in vastgoedfraude en wordt, onder andere, een 'notaris van de onderwereld' genoemd. Hij vordert een verbod op de verdere verspreiding van het artikel door de Groene Amsterdammer en de journalist die het stuk heeft geschreven, de publicatie van de website af te halen en een rectificatie te plaatsen, alles onder last van dwangsom. 

Rechtbank Midden-Nederland 15 mei 2023, IEF 21484; ECLI:NL:RBMNE:2023:2516 (Eisers/BNNVARA) In dit kort geding hebben eisers een beroep op de rechter gedaan om te voorkomen dat het bekende programma BOOS, gepresenteerd door Tim Hofman, een uitzending publiceert. BOOS is een programma waarin gedupeerden verhaal halen bij vermeende wanprestanten. De eisers in dit geding, die beschuldigd worden van het niet betalen van achterstallig salaris en in dat verband bezocht zijn door BOOS, stellen dat een bewerkte foto van een van de eisers op het Instagramaccount van BOOS een inbreuk op het portretrecht is en de begeleidende tekst dermate diffamerend is dat zij een onrechtmatige daad oplevert. Eisers vorderen verwijdering van online gepubliceerde aflevering, verwijdering van de portretfoto op Instagram en een video-rectificatie door BNNVARA, alles onder last van dwangsom. Als laatste vorderen eisers voorschot op een schadevergoeding. BNNVARA verzoekt deze vorderingen af te wijzen. 

Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 23 mei 2023, IEF 21446; ECLI:NL:GHARL:2023:4344 (Appellanten tegen AvroTros) Het Gerechtshof heeft uitspraak gedaan in een zaak omtrent bepaalde uitingen in het programma 'Opgelicht?!' van AvroTros. In de uitzending is aandacht besteed aan de appellanten van deze zaak. De centrale vraag was of de uitingen in de uitzending en de teksten bij de vooraankondiging daarvan onrechtmatig zijn.

Gerechtshof Amsterdam 16 mei 2023, IEF 21434;  ECLI:NL:GHAMS:2023:1062 (Appellant tegen geïntimeerde) Het Gerechtshof heeft uitspraak gedaan in een zaak tussen een schrijver en een lid van het kunstcollectief KIRAC. De schrijver is bekend in Frankrijk en heeft regelmatig in de aandacht gestaan in verband met controversiële uitlatingen in en buiten zijn boeken. Het lid van het kunstcollectief KIRAC is een Nederlandse filmmaker en kunstenaar. De zaak draait om een overeenkomst waarin de schrijver toestemming heeft gegeven aan KIRAC om beeldmateriaal van hem te verzamelen voor een pornofilm. 

Rechtbank Den Haag 3 februari 2023, IEF 21211; C/09/639212/KG ZA 22-1080 (Aachboun tegen Diekstra en AD) Het gaat hier om een botsing tussen het recht op vrijheid van meningsuiting van Diekstra en het recht op eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer van Aachboun. Dit wordt bepaald door een afweging van alle omstandigheden van het geval. Aachboun, die als een "public figure" beschouwd kan worden, moet meer laten welgevallen. Er zal dus minder snel van onrechtmatigheid van uitlatingen gesproken kunnen worden in vergelijking met personen die geen publieke bekendheid genieten. Er is een politiemelding gedaan tegen Diekstra door iemand genaamd B, die later afstand heeft genomen van haar beschuldigingen, waardoor de betrouwbaarheid in twijfel wordt getrokken. Aachboun wordt nog steeds als verdachte beschouwd in een strafzaak. Daarnaast is er nog onduidelijkheid over zijn schuld of betrokkenheid bij de politiemelding. Omdat er nog geen duidelijkheid is over de feiten, is de rechter niet geneigd om Diekstra te veroordelen tot een rectificatie. Het artikel van AD is een weergave van beschuldigingen van Diekstra en AD had voldoende reden om het artikel te publiceren.