Mediarecht  

Gerechtshof Amsterdam 16 mei 2023, IEF 21434;  ECLI:NL:GHAMS:2023:1062 (Appellant tegen geïntimeerde) Het Gerechtshof heeft uitspraak gedaan in een zaak tussen een schrijver en een lid van het kunstcollectief KIRAC. De schrijver is bekend in Frankrijk en heeft regelmatig in de aandacht gestaan in verband met controversiële uitlatingen in en buiten zijn boeken. Het lid van het kunstcollectief KIRAC is een Nederlandse filmmaker en kunstenaar. De zaak draait om een overeenkomst waarin de schrijver toestemming heeft gegeven aan KIRAC om beeldmateriaal van hem te verzamelen voor een pornofilm. 

Rechtbank Den Haag 3 februari 2023, IEF 21211; C/09/639212/KG ZA 22-1080 (Aachboun tegen Diekstra en AD) Het gaat hier om een botsing tussen het recht op vrijheid van meningsuiting van Diekstra en het recht op eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer van Aachboun. Dit wordt bepaald door een afweging van alle omstandigheden van het geval. Aachboun, die als een "public figure" beschouwd kan worden, moet meer laten welgevallen. Er zal dus minder snel van onrechtmatigheid van uitlatingen gesproken kunnen worden in vergelijking met personen die geen publieke bekendheid genieten. Er is een politiemelding gedaan tegen Diekstra door iemand genaamd B, die later afstand heeft genomen van haar beschuldigingen, waardoor de betrouwbaarheid in twijfel wordt getrokken. Aachboun wordt nog steeds als verdachte beschouwd in een strafzaak. Daarnaast is er nog onduidelijkheid over zijn schuld of betrokkenheid bij de politiemelding. Omdat er nog geen duidelijkheid is over de feiten, is de rechter niet geneigd om Diekstra te veroordelen tot een rectificatie. Het artikel van AD is een weergave van beschuldigingen van Diekstra en AD had voldoende reden om het artikel te publiceren.

8 september ging de kogel door de kerk. De NPO kondigde in een persbericht aan dat artiesten die optreden bij de Publieke Omroep vanaf 1 oktober een redelijke vergoeding zullen ontvangen: “Voor artiesten en musici die optreden in programma’s van de publieke omroep is voortaan duidelijker welke vergoeding daar tegenover staat. Het gaat om een minimumvergoeding en duidelijkere regels over eventuele aanvulling van dit bedrag.”

Vzr. Rechtbank Amsterdam 18 november 2022, IEF 21107; ECLI:NL:RBAMS:2022:6753 (Taxeco Adviseurs tegen NRC Media) NRC heeft op haar website een journalistiek artikel gepubliceerd over twee adviseurs van de onderneming Taxeco adviseurs. Eisers vorderen veroordeling van NRC tot het plaatsen van een rectificatie. De voorzieningenrechter oordeelt onder meer dat toewijzing van die vordering een beperking zou vormen van het in artikel 10 lid 1 EVRM  vastgelegde recht op vrijheid van meningsuiting. Het journalsitieke artikel draagt bij aan een publiek debat van algemeen belang; Als publieke figuren hebben eisers meer kritiek te dulden dan een ander willekeurig persoon; Beweringen in het journalistieke artikel hebben voldoende steun in de feiten. De gevraagde voorzieningen worden geweigerd.

SRC 3 oktober 2022, IEF 21091, RB 3722; 2022/00337 (Milieudefensie) Milieudefensie heeft het weerbericht van de toekomst gemaakt, in het kader van haar campagne ‘Geen geld naar vervuilende bedrijven’. Het doel van het betreffende weerbericht is tweeledig. Aan de ene kant creëert Milieudefensie bewustwording voor het probleem van klimaatverandering en aan de andere kant roept zij het publiek op om in actie te komen tegen grote vervuilende bedrijven die geen adequaat klimaatplan hebben. Meer specifiek wordt het publiek aangespoord om de website van Milieudefensie te bezoeken, waar meer informatie te vinden is en een petitie over dit onderwerp getekend kan worden. 

Gerechtshof ’s-Hertogenbosch 11 oktober 2022, IEF 21023, IT 4118; ECLI:NL:GHSHE:2022:3450 (Appellant tegen Nieuw Amsterdam) Nieuw Amsterdam is een uitgeverij. Appellant is bij strafvonnis van 23 juni 2009 veroordeeld tot 42 maanden gevangenisstraf wegens verduistering, oplichting en valsheid in geschrifte. Op l juli 2009 heeft Nieuw Amsterdam het boek "De Club van Dollars" gepubliceerd en in omloop gebracht. De ondertitel van het boek is "Hoe de weduwe X en andere BN'ers werden bedrogen". Op de omslag van het boek is een foto afgedrukt waarop onder meer appellant staat met een zwart balkje voor zijn ogen. Het boek wordt niet meer aangeboden via de website van Nieuw Amsterdam, maar is (onder meer) tweedehands op de website van Bol.com te verkrijgen. Het hof oordeelt onder andere dat het betoog dat het zwarte balkje had moeten worden weggelaten omdat het criminaliserend is, niet opgaat vanwege de al vóór publicatie van het boek uitgesproken strafrechtelijke veroordeling en het waarschuwende karakter van het boek. Het boek is een journalistieke activiteit en is er sprake van verwerking van persoonsgegevens voor uitsluitend journalistieke doeleinden. De aan Nieuw Amsterdam gemaakte verwijten treffen geen doel treffen en er is geen sprake is van onrechtmatig handelen. Ten aanzien van de vordering betreffende het laten verwijderen van verwijzingen van Google en van internet, geldt dat onvoldoende onderbouwd is dat Nieuw Amsterdam hiertoe verplicht en in staat is.

Vzr. Rechtbank Midden-Nederland 6 september 2022, IEF 20939, IT 4058; ECLI:NL:RBMNE:2022:3558 (Eiseres tegen AVROTROS) Kort geding. In het tv-programma Radar is aandacht besteed aan een klacht rondom eiseres, een schildersbedrijf. Volgens eiseres heeft AVROTROS door in de reportage bepaalde onjuiste uitlatingen te doen en een eenzijdig en tendentieus beeld te schetsen onrechtmatig jegens haar gehandeld en zij vordert verwijdering en een rectificatie. De voorzieningenrechter is van oordeel dat AVROTROS aandacht heeft mogen besteden aan een klacht van een consument over eiseres. Dit mag zij op kritische en opiniërende wijze aan de kaak stellen. De grenzen van de journalistieke vrijheid zijn in dit concrete geval niet overschreden. Er is van tevoren contact geweest met eiseres over de klachten en er is voldoende wederhoor geboden, hetgeen ook terugkomt in de reportage. Voor de belangenafweging weegt (zwaar) mee dat alle uitlatingen voldoende steun vinden in het ten tijde van de uitzending van de reportage beschikbare feitenmateriaal. Overige relevante omstandigheden leggen onvoldoende gewicht in de schaal voor het belang van eiser. De vorderingen worden afgewezen.

Rechtbank Den Haag 31 augustus 2022, IEF 20936, IT 4057; ECLI:NL:RBDHA:2022:8625 (GIB tegen Zembla) Zie ook [IEF 20387]. Op 6 februari 2020 heeft het programma Zembla in een tv-uitzending aandacht besteed aan het verondiepingsproject Over de Maas, waarvoor granuliet van het bedrijf Graniet Import Benelux B.V. is gebruikt. De uitzending heeft aandacht gekregen in landelijke en regionale media en tot onrust geleid. Door Zembla is na de uitzending in 2020 op verschillende manieren nadien veelvuldig gepubliceerd over de toepassing van granuliet. Op 7 december 2020 heeft de RvdJ een conclusie genomen in een klachtprocedure aangespannen door GIB en diens klacht gegrond verklaard. BNNVARA heeft daarop aangegeven zich niet te kunnen vinden in de conclusie en heeft besloten de RvdJ niet langer te erkennen. Tevens heeft Zembla aangegeven dat zij geen gehoor zal geven aan het verzoek van GIB over te gaan tot rectificatie. In deze civiele procedure vordert GIB een verklaring voor recht en rectificatie. Zij stelt zich in de eerste plaats op het standpunt dat Zembla door in de televisie-uitzendingen en in andere publicaties meerdere beschuldigingen te uiten die geen steun vinden in het feitenmateriaal onrechtmatig handelt. In de tweede plaats stelt GIB dat Zembla onrechtmatig heeft gehandeld door los van specifieke ongefundeerde beschuldigingen, sinds de uitzending, onvolledig, eenzijdig en tendentieus te berichten over granuliet.

Rb. Midden-Nederland 15 juni 2022, IEF 20792; zaaknr. 9246026 MC EXPL 21-3571 FB!22 154 (X tegen Vincent en Talpa)  Meneer X verwijt producent Vincent en zender Talpa onrechtmatig te hebben gehandeld, omdat hij in het televisieprogramma Betrapt! valselijk zou zijn beschuldigd van het kopen van een auto zonder de aankoopprijs te voldoen. Hij stelt dat Vincent en Talpa hem aldus schade hebben berokkend en hij vordert in deze procedure onder meer een verklaring voor recht dat onrechtmatig is gehandeld en een rectificatie.
De rechtbank oordeelt op de eerste plaats dat meneer X heeft nagelaten te concretiseren dat en waarom Talpa onrechtmatig heeft gehandeld zodat de vorderingen tegen die partij hoe dan ook moeten stranden. De verwijten van meneer X zien op de inhoud van de uitzending, waarvoor Vincent verantwoordelijk is.

Vzr. Rechtbank Midden-Nederland 7 juni 2022, IEF 20781, IT 3964; ECLI:NL:RBMNE:2022:2136  (Clintel tegen KRO-NCRV) Kort geding. Onrechtmatige uitlating in het televisieprogramma Pointer (van KRO-NCRV) en het door Pointer op haar website gepubliceerde artikel. De uitlating dat Clintel, een stichting die bericht over klimaatverandering en klimaatbeleid, wordt gefinancierd door de olie-industrie, vindt onvoldoende steun in het beschikbare feitenmateriaal. Daarnaast is het standpunt van Clintel over deze uitlating ten onrechte niet in het programma weergegeven. De uitlating is daarom onrechtmatig. De overige zeven uitlatingen zijn niet onrechtmatig. De gevorderde rectificatie kan vanwege de wijze waarop deze is gevorderd, niet worden toegewezen.
Lees meer over deze uitspraak in de databank JUROU.