Onrechtmatige publicaties  

Vzr. Rb. Amsterdam 1 juli 2025, IEF 22787; ECLI:NL:RBAMS:2025:4534 (eiser tegen De Telegraaf). Eiser is advocaat en heeft deel uitgemaakt van het laatste team van strafadvocaten dat de hoofdverdachte heeft bijgestaan in het hoger beroep in het zogenoemde Marengo proces. Eiser is gearresteerd op grond van verdenking van deelname aan de criminele organisatie van de hoofdverdachte. In De Telegraaf verschijnt wekelijks een column van een misdaadverslaggever (hierna: de columnist). Voor een column heeft de columnist contact gezocht met de advocaat van eiser. Hij vroeg aan de advocaat van eiser of het klopte dat eiser zich niet hield aan het vier-ogen principe bij het bezoeken van de hoofdverdachte. Dit principe is een instructie van de landelijke Deken van de Orde van Advocaten en houdt in dat er altijd een tweede raadsman bij moet zijn. De advocaat van eiser gaf aan dat de informatie onjuist was en dat eiser zich wel aan dit principe heeft gehouden, behalve tijdens de kennismakingsbezoekjes, maar toen was er nog geen instructie van de Deken. De columnist heeft uiteindelijk in de column geschreven dat rechercheurs ontdekten dat de tweede raadsman meerdere keren uit de bezoekersruimte verdween en dat eiser dan wel één op één kon communiceren met zijn cliënt.

Vzr. Rb. Midden-Nederland 26 juni 2025, IEF 22784, ECLI:NL:RBMNE:2025:3066 (eiseres tegen gedaagde). In deze procedure gaat het om een conflict waarbij de zoon van gedaagde onderwijs volgt aan scholen die onder het gezag van eiseres vallen. Gedaagde heeft eiseres en haar medewerkers herhaaldelijk ernstig beschuldigd, bijvoorbeeld van kindermishandeling, per e-mail en via recensies. Deze uitlatingen zijn actief verspreid naar derden, waaronder diverse overheidsinstanties en via een publiek toegankelijke reviewwebsite. Eiseres is naar aanleiding hiervan naar de voorzieningenrechter gestapt. Zij verzoekt de voorzieningenrechter onder meer om gedaagde te verbieden nog langer negatieve, smadelijke of lasterlijke uitlatingen over haar of haar medewerkers te verspreiden. Daarnaast vordert ze een contactverbod voor iedere vorm van communicatie van gedaagde met eiseres of haar personeel. Ook vordert ze dat gedaagde binnen een termijn van zeven dagen na betekening alle op een specifieke website geplaatste recensies, voor zover deze haar of de betrokken scholen betreffen, verwijdert en verwijderd houdt, en zich in de toekomst onthoudt van soortgelijke online uitlatingen. Ter versterking van deze vorderingen vraagt eiseres om het opleggen van dwangsommen en een veroordeling in de proceskosten.

Rechtbank Den Haag 16 juni 2025, IEF 22773, RB 3916; ECLI:NL:RBDHA:2025:10948 (Wonderbox tegen de Consumentenbond). Eind 2023 voerde de Consumentenbond een onderzoek uit naar diverse belevenisbonnen, waaronder die van Wonderbox. Naar aanleiding van dit onderzoek heeft Wonderbox  maatregelen genomen ter verbetering.  De Consumentenbond vond deze maatregelen onvoldoende en startte een procedure bij de RCC. Het oordeel van de RCC luidde, kort gezegd, dat de verpakking in strijd was met het misleidingverbod en de prijsvermeldingsregel. Wonderbox verwijderde daarop het product uit de schappen en stelde een actieplan op voor verdere aanpassingen. Ondanks toezeggingen van Wonderbox bleef de Consumentbond kritisch en publiceerde hij in april 2025 een artikel in de Consumentengids en een nieuwsbericht op zijn website over de belevenisbonnen van Wonderbox. Volgens Wonderbox bevat het artikel meerdere feitelijke onjuistheden en misleidende beweringen die haar reputatie ernstig schaden. Daarnaast acht zij de publicatie ongepast, gezien de context en het moment van verschijnen. Zij stelt dat het artikel geen recht doet aan de wijze waarop zij in de afgelopen anderhalf jaar heeft geopereerd en verbeteringen heeft doorgevoerd. Wonderbox vordert verwijdering van het artikel en het nieuwsbericht van de website van de Consumentenbond en eist dat deze permanent ontoegankelijk blijven. Daarnaast wil zij een rectificatie, zowel per e-mail aan leden als in de eerstvolgende editie van de Consumentengids. Ook vordert zij een dwangsom voor iedere dag dat de Consumentenbond in gebreke blijft, een verbod op toekomstige onjuiste of misleidende uitlatingen over haar belevenisbonnen, en vergoeding van de proceskosten. De Consumentenbond voert verweer.

Vzr. Rb. Gelderland 15 mei 2025, IEF 22701; ECLI:NL:RBGEL:2025:3747 (RU tegen gedaagde). De zaak betreft een geschil tussen de Radboud Universiteit (hierna: RU) en gedaagde, een voormalige student, die zich in 2023 voorwaardelijk had aangemeld voor een masteropleiding. Hierbij gold de voorwaarde dat hij tijdig bewijs van een geldige verblijfsstatus zou overleggen. Ondanks herhaalde verzoeken en uitstel van de deadline heeft gedaagde dit bewijs niet geleverd, waarna zijn inschrijving is geannuleerd. Vervolgens heeft gedaagde RU publiekelijk en richting derden herhaaldelijk beschuldigd van fraude, machtsmisbruik en andere ernstige misstanden, onder andere via e-mail, sociale media en reviews. RU vordert in kort geding dat gedaagde wordt verboden om onrechtmatige uitlatingen over RU te doen, contact op te nemen met RU en haar medewerkers, en dat hij reeds geplaatste negatieve reviews verwijdert. Ook wordt een dwangsom gevorderd voor iedere overtreding van deze verboden.

Rb. Overijssel 30 april 2025, IEF 22680; ECLI:NL:RBOVE:2025:2692 (Eiser tegen gedaagden). Noordkaap produceert een tv-programma waarin zij mensen bijstaan die te maken hebben met uiteenlopende problemen en niet geholpen worden door instanties. Gedaagde presenteert dit. Bij Noordkaap en gedaagde hebben zich twee personen gemeld met klachten over het bouwbedrijf van eiser en twee andere partijen. Gedaagde heeft hier onderzoek naar gedaan en eiser vervolgens in de uitzending geconfronteerd met de vermeende misstanden. Eiser stelt dat hij in zijn eer en goede naam is aangetast nu hij in de uitzending ongegrond is beschuldigd van malversaties, en vordert een rectificatie en schadevergoeding. De rechtbank oordeelt als volgt. Allereerst verwerpt de rechtbank de stelling van eiser dat hij ten onrechte wordt geassocieerd met een eerdere, omvangrijke fraudezaak, waarin hij is vrijgesproken. Ondanks een reconstructie van de zaak in de uitzending waarin een afgebeelde eiser en zijn toenmalige zakenpartner elkaar een “high-five” geven, vermeldt de voice-over expliciet dat dit een reconstructie betreft en dat eiser is vrijgesproken. De rechtbank oordeelt dat voldoende duidelijk is gemaakt dat eiser zich niet schuldig heeft gemaakt aan fraude. 

Vzr. Rb. Amsterdam 17 april 2025, IEF 22659, IT 4838; ECLI:NL:RBAMS:2025:2543 (SZ tegen RTL Nieuws). RTL Nieuws bericht op 1 maart 2025 in een uitzending en een artikel over een Utrechts uitzendbureau. Kern van de berichtgeving is dat het bureau 60 zzp’ers zou hebben laten werken in de zorg die niet beschikten over het juiste diploma, dan wel beschikten over een vervalst diploma. Tegen 15 van hen is aangifte gedaan. RTL Nieuws baseert zich op een onderzoek van onder andere de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd ("IGJ"), samenwerkingspartners en diverse anonieme bronnen die bij de redactie wel bekend zijn. Volgens het uitzendbureau is de berichtgeving onrechtmatig op basis van artikel 6:162 BW omdat de uitingen schadelijk zijn voor haar reputatie. De rechtbank oordeelt dat RTL Nieuws over het bureau mag berichten nu de geschetste situatie een serieus onderwerp van maatschappelijk belang is. Op grond van de uitingsvrijheid voor RTL Nieuws moet er dus veel ruimte zijn om dit onderwerp aan de orde te stellen. Ook oordeelt de rechtbank dat RTL Nieuws voldoende gelegenheid tot wederhoor heeft geboden en haar berichtgeving voldoende steun vindt in het feitenmateriaal. De vorderingen worden afgewezen.

Vzr. Rb. Midden-Nederland 11 april 2025, IEF 22658; ECLI:NL:RBMNE:2025:1680 (Elvestia c.s. tegen gedaagde). Elvestia c.s. is eigenaar van een perceel en wil dit ontwikkelen. In januari 2025 informeert zij de omwonenden per brief over een mogelijk plan met het COA voor de huisvesting van alleenstaande minderjarige asielzoekers. Een dag later sturen [gedaagde sub 1] en [gedaagde sub 2], beiden omwonenden en kritisch op eerdere en huidige plannen, een e-mail aan buurtgenoten en de gemeente. Volgens Elvestia c.s. bevat dat bericht onrechtmatige uitlatingen. Zij vordert rectificatie en een verbod op herhaling van die uitlatingen. [gedaagde sub 2] heeft inmiddels aan deze vorderingen voldaan. [gedaagde sub 1] weigert dat te doen. De uitlating in kwestie betreft een passage in een e-mail van [gedaagde sub 1] en [gedaagde sub 2], waarin wordt gesuggereerd dat directe familieleden van [eiser sub 2] criminele contacten hadden en dat een Bibob-onderzoek daarom noodzakelijk zou zijn.

Rb. Den Haag 19 maart 2025, IEF 22618, IT 4821; ECLI:NL:RBDHA:2025:4367 (O1 International tegen Zembla). Deze zaak gaat over een uitzending van Zembla over ‘Sluitroute Iran’. O1 International stelt dat zij in deze uitzending ten onrechte is beschuldigd van het werven van fondsen voor de Iraanse Islamitische Revolutionaire Garde en betrokken is bij mensenrechtenschendingen. Zij vordert in dit geding een verklaring van onrechtmatige publicatie, verwijdering van de publicatie, een verbod op soortgelijke beschuldigingen, het plaatsen van een rectificatie en vergoeding van de geleden schade. Volgens O1 vinden de beschuldigingen geen steun in de feiten. Zembla betwist de onrechtmatigheid van de uitingen en stelt dat er wel voldoende steun in het feitenmateriaal is. Voorafgaand aan de uitzending is immers voldoende uitgebreid en zorgvuldig onderzoek gedaan, met ruimte voor hoor en wederhoor. 

Rb. Amsterdam 20 maart 2025, IEF 22612, IT 4816; ECLI:NL:RBAMS:2025:1678 (Eiser tegen de Groene Amsterdammer). Eiser heeft op zijn eigen website artikelen geplaatst waarin hij de resultaten van de officiële onderzoeken naar het neerstorten van vlucht MH17 in twijfel trekt. De Groene Amsterdammer (hierna: DGA) publiceerde in 2020 op haar website een artikel met als titel: ‘Nederlandse MH17-activist blijkt schaakstuk voor Russische inlichtingendienst’. In dit artikel wordt gesuggereerd dat eiser desinformatie verspreidt over de MH17-ramp en nauw samenwerkt met een Russische inlichtingendienst. Er wordt verwezen naar een rapport van het internationale collectief van onderzoeksjournalisten Bellingcat (hierna: het Bellingcat-rapport). Eiser vordert in deze procedure een rectificatie en schadevergoeding, stellende dat de beschuldigingen van DGA feitelijk onjuist zijn. DGA voert verweer en concludeert tot afwijzing van de vorderingen.

Rb. Den Haag 12 Maart 2025, IEF 22608; ECLI:NL:RBDHA:2025:3453 (Eisers tegen gedaagden). Eisers zijn twee vastgoedondernemers, van wie één jarenlang wethouder is geweest van de gemeente. Zij hebben samen een lokale partij in Noordwijk opgericht. Drie oud-wethouders, een voormalig ambtenaar en een voormalig gemeenteraadslid zijn de gedaagden. In opdracht van de toenmalige burgemeester maakte een ambtenaar eind 2018 een document over ondermijning in de lokale democratie. In het document wordt met name een van de vastgoedondernemers in verband gebracht met verwijtbare ondermijning. Voor het document baseerde de voormalige ambtenaar zich onder meer op eerder verschenen rapporten en krantenartikelen en nam hij interviews af met vier (oud-)wethouders.. Het document is daarna door de burgemeester vertrouwelijk doorgestuurd naar de waarnemend gemeentesecretaris en is door één van de gedaagden, die op dat moment ook Statenlid was, in verkorte vorm gedeeld met een aantal commissieleden van Provinciale Staten. De gemeente heeft het document en aanverwante stukken in 2021 geanonimiseerd en met gedeeltelijk zwartgemaakte passages openbaar gemaakt na een WOB-verzoek van de vastgoedondernemers.