Herkomstaanduidingen  

Rb. Den Haag 9 september 2024, IEF 22231; ECLI:NL:RBDHA:2024:14332 (CIVC tegen Ferminadaza). Het Comité interprofessionnel du vin de champagne (hierna: CIVC) is een bij Franse wet opgerichte instantie die de taak heeft om misbruik van de aanduiding ‘Champagne’ tegen te gaan. Champagne is een door de Europese Commissie beschermde regio in Noordoost-Frankrijk voor de productie van Champagne. Alleen de in die regio geproduceerde wijnen mogen onder deze naam worden aangeduid. Bovendien moet de productie voldoen aan het productdossier dat bij de oorsprongsbenaming staat geregistreerd. Ferminadaza is een dochteronderneming van de Amerikaanse rechtspersoon Cult Gaia LLC. Zij importeert en verhandelt kledingstukken, waaronder jurken, van Cult Gaia in de Europese Unie. Op 30 mei 2024 informeerde de Nederlandse douane het CIVC dat zij een zending jurken van Cult Gaia naar Ferminadaza had tegengehouden, omdat verschillende stickers op de verpakkingen en aan de labels van de jurken het woord Champagne vermeldden (als kleuraanduiding). Nadat Ferminadaza had voorgesteld het woord op zowel de verpakkingen als de labels te laten verwijderen, heeft CIVC de jurken vrijgegeven. Ferminadaza heeft zich echter niet bereid getoond om toe te zeggen dat zij vergelijkbaar gebruik van het woord in de toekomst zal nalaten. CIVC vordert daarom in kort geding dat Ferminadaza wordt veroordeeld om zich te onthouden van ieder toekomstig gebruik van het woord onder straffe van een dwangsom.

OLG München 30 maart 2023, IEF 22214, IEB 3773 (Cubatabaco tegen Davidoff). Het Duitse Bundesgerichtshof (hierna: BGH) heeft recent een verzoek tot cassatie afgewezen in de zaak van Cubatabaco tegen Davidoff. Dit betekent dat de uitspraak van de Duitse hogerberoepsrechter onherroepelijk is geworden. Hierin oordeelde de rechter dat Davidoff met de verkoop van haar sigaren inbreuk maakt op de rechten van Cubatabaco. Door teksten te gebruiken als “Piloto Cubano a powerful tobacco from Cuba” profiteert Davidoff van de Cubaanse herkomstaanduiding waar de sigaren van Cubatabaco bekend om staan. Dat die aanduiding niet staat ingeschreven bij de EU doet daar niet aan af: de Duitse wetgeving biedt ook bescherming aan ongeregistreerde herkomstaanduidingen, zolang die maar voldoende reputatie hebben bij het relevante publiek (art. 127 lid 3 Markengesetz). Het verweer van Davidoff dat zij niet daadwerkelijk sigaren uit Cuba verkoopt, maar slechts sigaren met tabakszaden uit Cuba die vervolgens elders in Zuid-Amerika worden geplant, gaat niet op. Volgens de Duitse rechter zal het Duitse publiek de advertenties van Davidoff niet op die manier interpreteren. Ook het verweer van Davidoff dat “Habanos” (“uit Cuba”) ingeburgerd zou zijn, snijdt geen hout; de indicatie bezit nog altijd onderscheidend vermogen. Sterker nog, deze bezit een bijzondere reputatie bij het relevante publiek, waardoor de indicatie wettelijke bescherming geniet. De rechter oordeelt dan ook dat Davidoff haar huidige handelspraktijken moet staken en de door Cubatabaco geleden schade moet compenseren.

Concl. A-G Sánchez-Bordona 27 juni 2024, IEF 22199, IEB 3771; ECLI:EU:C:2024:561 (Eisers tegen Europese Commissie). Advocaat-generaal Sánchez-Bordona van het Europese Hof van Justitie heeft zijn conclusie gepubliceerd bij een geschil rondom geografische aanduidingen. Eisers in deze zaak willen een aantal herkomstaanduidingen laten registreren voor voedingsmiddelen uit Corsica, maar worden daarin geweigerd door de Europese Commissie (hierna: Commissie). De aanduidingen zouden namelijk te sterk overeenkomen met een drietal geregistreerde geografische aanduidingen voor Corsica. Dit terwijl de Franse autoriteiten de inschrijving hebben goedgekeurd. Eisers zijn tegen het besluit van de Commissie in beroep gegaan, maar zonder succes: het Gerecht van de EU sluit zich bij de Commissie aan. Nu stappen eisers naar het Europese Hof. Hun voornaamste argument is dat de Commissie bij de beoordeling van de aanduidingen buiten haar bevoegdheid is getreden. Voordat het Hof uitspraak doet, buigt de advocaat-generaal (hierna: de AG) zich over de zaak.

HvJEU 23 november 2023, IEF 21796, IEFbe 3701; ECLI:EU:C:2023:916 (Weingut A tegen Land Rheinland-Pfalz). Verzoek om een prejudiciële beslissing betreffende de bescherming van oorsprongsbenamingen, geografische aanduidingen en traditionele aanduidingen in de wijnsector. Weingut A is eigenaar van een wijnbouwbedrijf in de Moezelstreek. Hij produceert wijn van druiven die niet alleen afkomstig zijn uit zijn eigen wijngaard, maar ook uit andere wijngaarden die hij pacht. Een van deze gepachte wijngaarden behoort toe aan wijnbouwer B. Zij hebben een overeenkomst gesloten op grond waarvan wijnbouwer B de gepachte wijnstokken teelt en daarnaast aan Weingut A elk jaar een wijnpersinstallatie verhuurt voor exclusief gebruik. De deelstaat Rheinland-Pfalz heeft verklaard dat Weingut A onder deze omstandigheden niet de aanduidingen 'Weingut' (wijngoed) en 'Gutsabfüllung' (gebotteld op het wijngoed met uitsluitend uit eigen oogst afkomstige druiven) mocht gebruiken. Daartegen heeft Weingut een vordering ingesteld, die door de bestuursrechter in eerste aanleg is toegewezen. In hoger beroep werd dit vonnis alsnog afgewezen. Hiertegen heeft Weingut A beroep in Revision ingesteld bij de hoogste federale bestuursrechter, die het Hof heeft verzocht om een prejudiciële beslissing.

HvJ EU 2 mei 2019, IEF 18458; IEFbe 2882; RB 3313; C-614/17; ECLI:EU:C:2019:344 (Queso manchego) Gebruik van tekens die een voorstelling van de aan de beschermde oorsprongsbenaming (BOB) verbonden regio kunnen oproepen – Begrip ‚normaal geïnformeerde en redelijk oplettende gemiddelde consument’ – Europese consumenten of consumenten van de lidstaat waar het product met de BOB wordt vervaardigd en hoofdzakelijk wordt geconsumeerd. Gebruik van een beeldmerk dat een beeld oproept van het geografisch gebied waarmee een BGA is geassocieerd kan onrechtmatig zijn. HvJ EU:

1)      Artikel 13, lid 1, onder b), van verordening (EG) nr. 510/2006 van de Raad van 20 maart 2006 inzake de bescherming van geografische aanduidingen en oorsprongsbenamingen van landbouwproducten en levensmiddelen moet aldus worden uitgelegd dat het gebruik van beeldtekens een voorstelling van een geregistreerde benaming kan oproepen.

HvJ EU 6 september 2018, IEF 17977; ECLI:EU:C:2018:673; C‑488/16 P (Bundesverband Souvenir tegen EUIPO) Merkenrecht. Freistaat Bayern heeft een inschrijvingsaanvraag gedaan voor 'NEUSCHWANSTEIN'. BSGE heeft daartegen een nietigheidsvordering ingesteld maar de EUIPO heeft dit afgewezen. Daartegen heeft BSGE beroep ingesteld bij het Gerecht. Het Gerecht heeft de vorderingen afgewezen. BSGE verzoekt het Hof van Justitie om vernietiging van het arrest van het Gerecht EU. Het Gerecht heeft geen blijk van een onjuiste rechtsopvatting gegeven. Neuschwanstein kan geen aanduiding van de plaats van herkomst van de erdoor aangeduide waren en diensten zijn. Volgens de conclusie van de AG [IEF 17415] is Neuschwanstein geen aanduiding van de plaats van herkomst. Voor zover de benaming „Neuschwanstein” wijst op het kasteel met die naam, is geoordeeld dat enkel en alleen doordat die benaming is aangebracht op onder meer de betrokken waren, het relevante publiek deze gangbare consumptiegoederen ook als souvenirartikelen kan beschouwen. Dat het souvenirs worden enkel en alleen doordat die benaming erop wordt aangebracht, vormt op zich geen wezenlijk kenmerk dat die waren beschrijft. Het kasteel van Neuschwanstein als zodanig geen plaats is waar waren worden vervaardigd of diensten worden verricht, zodat het litigieuze merk geen aanduiding kan zijn van de plaats van herkomst van de erdoor aangeduide waren en diensten.  De hogere voorziening wordt afgewezen.

Prejudicieel gestelde vragen aan HvJ EU 30 mei 2018, IEF 17870; IEFbe 2675; C-363/18 (PSAGOT ltd tegen Franse Minister van economische zaken) Via Minbuza: PSAGOT Ltd is een wijnbouwbedrijf in Israel. Op hun producten staat: 'uit Israel'. De Franse minister heeft een kennisgeving inzake de vermelding van de oorsprong van goederen uit de sinds juni 1967 door Israël bezette gebieden nietig te verklaren. De Golanhoogte en de Westelijke Jordaanoever (met inbegrip van Oost-Jerusalem) is volgens het internationaal recht geen deel van het Israëlische grondgebied. Daardoor wordt de vermelding “product uit Israël” als onjuist en misleidend beschouwd. Bij producten die afkomstig zijn uit bezet gebied, moet de uitdrukking “Israëlische nederzetting” of vergelijkbaar worden toegevoegd. PSAGOT LTD verzoeken de verwijzende rechter om nietigverklaring van de kennisgeving van de minister wegens bevoegdheidsoverschrijding. De beoordeling of de kennisgeving nietig is, is afhankelijk van de vraag of op het product moet worden vermeld dat afkomstig is uit een sinds 1967 door Israel bezet gebied en of dit gepreciseerd moet worden.

HvJ EU 7 juni 2018, IEF 17753, IEFbe 2595; RB 3145; ECLI:EU:C:2018:415; C-44/17 (Glen Buchenbach; Scotch Whisky Association tegen Michael Klotz) Geen indirect gebruik van beschermde geografische aanduiding. Uit het persbericht (vertaald): Om te kunnen bepalen of een aanduiding verboden is door EU-wetgeving, moet de nationale rechter bepalen of de consument direct denkt aan de beschermde geografische aanduiding 'Scotch Whisky' wanneer deze een vergelijkbaar product met het teken 'Glen' ziet. Het is onvoldoende dat dit bestanddeel bij het doelpubliek op enigerlei wijze een associatie met de geregistreerde geografische aanduiding of het ermee verbonden geografische gebied oproept. HvJ EU:

Conclusie AG HvJ EU 22 februari 2018, IEF 17516; IEFbe 2484; C-44/17; ECLI:EU:C:2018:111 (Glen Buchenbach) Etikettering; bescherming geografische oorsprong; ‘indirect gebruik’. Uit het persbericht: Advocaat-generaal Saugmandsgaard Øe spreekt zich uit over de uitlegging van Unierechtelijke bepalingen inzake geografische aanduidingen voor gedistilleerde dranken in het kader van een geschil over een Duitse whisky met de naam "Glen Buchenbach". Een Duitse rechtbank heeft het Hof van Justitie gevraagd of het gebruik van een dergelijke whisky naam kan een "indirect gebruik" of een "zinspeling" van de geregistreerde geografische aanduiding "Scotch Whisky" vormen of een "valse of misleidende aanduiding die een onjuiste indruk kan wekken met betrekking tot [de] oorsprong" van het betreffende product. Conclusie AG:

Conclusie AG HvJ EU 11 januari 2018, IEF 17415; IEFbe 2454; ECLI:EU:C:2018:3; zaak C‑488/16 P (Bundesverband Souvenir-Geschenke-Ehrenpreise eV tegen EUIPO) Uniemerk. Nietigheidsprocedure. Woordmerk NEUSCHWANSTEIN. Afwijzing van de vordering tot nietigverklaring. Absolute weigeringsgronden. Beschrijvend karakter. Aanduiding van de plaats van herkomst. Kwade trouw. BSGE had een vordering tot nietigheidsverklaring ingediend tegen het Uniemerk Neuschwanstein voor het beroemde kasteel. Volgens BSGE is het Gerecht eraan voorbij gegaan dat de benaming „Neuschwanstein” een geografische herkomstaanduiding is. Rekwirante BSGE verzoekt het Hof van Justitie om vernietiging van het arrest van het Gerecht EU, waarbij zij het beroep tot vernietiging van de beslissing van de kamer van beroep heeft verworpen. Het Gerecht heeft geen blijk van een onjuiste rechtsopvatting gegeven. Neuschwanstein kan geen aanduiding van de plaats van herkomst van de erdoor aangeduide waren en diensten zijn.