Publicaties & Noten  

Hieronder een selectie van de hoofdartikelen uit de vakbladen van deze maand. Voor de losse tijdschriftensites dient u apart in te loggen.

AMI 2015-5	BIE 2015-10	BMM Bulletin 2015/2
Mediaforum 2015-6	Informatie / aanvragen
Deze tijdschriften zijn ook opgenomen in de database Praktijkgebied IE.

AMI september-oktober 2015
Schadevergoeding bij online auteursrechtinbreuk: stand van zaken 2015
A.P. Engelfriet

De vele gedaantes van het vernieuwde artikel 45d
H.C. Klaassen

Jurisprudentie
Nr. 7 • Rb. Amsterdam 10 juni 2015, Pictoright/Stadsarchief Gemeente Rotterdam m.nt. M.M.M. van Eechoud

Nr. 8 • Rb. Gelderland 10 juni 2015, Heksenkaas m.nt. M.R. de Zwaan

Rechtspraak in het kort

Berichten IE
Artikelen
Auteursrecht op smaak? De grenzen van het auteursrechtelijk werkbegrip na het Kecofa/Lancôme-arrest
– Tobias Cohen Jehoram 198

Over rasnamen en rasmerken
– Paul van der Kooij 207

Rechtspraak
Octrooirecht
Nr. 46 Rechtbank Den Haag 15 juli 2015, Resolution/Shionogi c.s., IEF 15120, ECLI:NL:RBDHA:2015:8197 (Europees octrooi; beschermingscertificaat; beschermingsomvang; equivalentie; afstand van een gedeelte van de bescherming waarop het octrooi aanspraak geeft (‘afstandsleer’))
– met noot van R.M. Kleemans 211

Rechtspraak in het kort
Octrooirecht
Nr. 47 Vzr. Rechtbank Den Haag 22 april 2015, Matador/Bick en Little Jumbo Klimmaterieel, IEF 14898, ECLI:NL:RBDHA:2015:8869 (octrooi betreffende een trekhaakslot; gerede kans octrooi niet inventief; geen inbreuk) 228

Merkenrecht
Nr. 48 Gerechtshof Amsterdam 30 april 2015, X B.V./ de Inspecteur, IEF 15219 (douanewaarde; geen verplichting tot bijtelling van royalties als bedoeld in art. 32 lid 1 onder c CDW) 229
Nr. 49 Vzr. Rechtbank Den Haag 7 augustus 2015, FKP Sojuzplodoimport/Spirits, IEF 15170, ECLI:NL:RBDHA:2015:9255 (onrechtmatig faciliteren van merkinbreuk) 230

Modellenrecht
Nr. 50 Gerecht EU 10 september 2015, T-525/13, H&M/BHIM en YSL, IEF 15238 (gemeenschapsmodel; vrijheid van de ontwerper; eigen karakter) 231

Reclamerecht
Nr. 51 Vzr. Rechtbank Den Haag 6 augustus 2015, Oculus/I-Optics, IEF 15169 (vergelijkende reclame; spoedeisend belang; pan-Europees verbod; art. 6:194a BW) 231

Procesrecht
Nr. 52 HvJ EU 16 juli 2015, C-580/13, Coty/Stadtsparkasse Magdeburg, IEF 15116, ECLI:EU:C:2015:243 (beroep op bankgeheim geen onbeperkt en onvoorwaardelijk verweer tegen plicht ex art. 1019f Rv) 232

BMM Bulletin
Het interview - Kor Blumenstock - nr. 2 2015 pag.98/99
Redactioneel - de la rédaction Marten Bouma - nr. 2 2015 pag.77/77
3D-printen: een revolutie in het modellenrecht (?) Marjolein Driessen - nr. 2 2015 pag.78/82
Internationale depotstrategieën in het modellenrecht Manon Rieger-Jansen - nr. 2 2015 pag.83/89
Onder de hamer - affaires pendantes - nr. 2 2015 pag.90/93
Opmerkelijk of merkwaardig - remarquable Yvonne Noorlander - nr. 2 2015 pag.94/95
Bescherming in het buitenland - protection à l'étranger Marten Bouma - nr. 2 2015 pag.96/97
MediaForum 2015-7
OPINIE Wordt de consument beter van een herziening van het Telecomkader?
Marianne Minnecré-Kracht
WETENSCHAP Alleen het telecommunicatiegeheim: Of toch maar niet? Van brief naar e-mail, WhatsApps en andere bits
Jan Smits
BOEKBESPREKING Economisering van het informatierecht
Johan Wolswinkel
Jurisprudentie
Nr. 23 • HvJEU 6 oktober 2015, Maximilian Schrems/Data Protection Commissioner

1. Annotatie P. Katz bij Rb. Amsterdam 9 mei 2012, AMI 2013/1, p. 37 (Nanada c.s./Kooymans c.s.). Van het arrest in hoger beroep in deze zaak (Hof Amsterdam 31 maart 2015, ECLI:NL:GHAMS:2015:1201) is cassatieberoep ingesteld; schrijver dezes is als cassatieadvocaat betrokken. De in die zaak aan de orde zijnde vraag hoe de ontbindingsbevoegdheid zich verhoudt tot de klachtplicht van art. 6:89 BW, valt buiten het bestek van deze bijdrage.
2. Kamerstukken II 2011/12, 33 308, nr. 3, p. 18; Kamerstukken II 2012/13, 33 308, nr. 6, p. 8; Kamerstukken I 2014/15, 33 308, nr. C, p. 2, 9.
3. Kamerstukken II 2011/12, 33 308, nr. 4, p. 13.
4. Handelingen II, 2014/15, nr. 52, item 24, 10 februari 2015, p. 11.
5. Behoudens in het geval dat de tekortkoming deze ontbinding met haar gevolgen niet rechtvaardigt.
6. HR 11 januari 2002, NJ 2003/255 (Schwartz/Gnjatovic); HR 20 januari 2006, NJ 2006/80 (Robinson/Molenaar v.o.f.) en HR 22 juni 2007, NJ 2007/343 (Fisser/Tycho).
7. Kamerstukken II 2011/12, 33 308, nr. 3, p. 19-20.
8. Kamerstukken II 2011/12, 33 308, nr. 3, p. 18: "Op de exploitant rust gedurende de duur van het auteursrecht een voortdurende inspanningsverplichting."
9. Kamerstukken II 2011/12, 33 308, nr. 4, p. 13.

Erwin Angad-Gaur, Reflecties: De Publieke Omroep, Performers Magazine, 4 -2015, p. 10-11.
Bijdrage ingezonden door Erwin Angad-Gaur secretaris/directeur Ntb en voorzitter sectie Uitvoerend Kunstenaars Sena. Wat onder druk van toenmalig gedoogpartner PVV werd afgebroken door het kabinet Rutte I lijkt de afgelopen jaren voorzichtig naar een herstel te bewegen. Regering en Tweede Kamer staan weer positief ten opzichte van de waarde van cultuur. Reden tot te groot optimisme is dat niet: wat letterlijk werd afgebroken (zoals diverse orkesten en andere culturele instellingen) zal vermoedelijk nooit heropgebouwd kunnen worden. Maar stap voor stap ontstaat bij kabinet en Tweede Kamer hernieuwde aandacht voor talentontwikkeling en zelfs aandacht voor de inkomenspositie van de kunstenaar, iets wat jarenlang – ook voor de komst van Rutte I – een taboe was.

Schreeuwen om cultuur lijkt niet langer nodig; de overheid en de cultuurwereld zijn weer gewoon met elkaar in gesprek. Een goede zaak. Maar nu wij toch met elkaar in gesprek zijn een paar punten over de publieke omroep, als dat mag.

(...) VOORBEELDFUNCTIE
Dit gezegd hebbende en nu we toch met elkaar spreken, opnieuw zonder te schreeuwen: Uw kabinet en uw kamer voerden dit jaar (tien jaar na de landen om ons heen) het auteurscontractenrecht in. Steeds meer heeft u oog voor de marktpositie van auteurs en artiesten, zoals ook uw adviesorganen, waaronder niet in het minst De Raad voor Cultuur.

Opeenvolgende bewindspersonen van opeenvolgende kabinetten hebben de contractpraktijk van de publieke omroep (met gedwongen uitgavecontracten en kickbackregelingen) veroordeeld, maar u heeft werkelijk ingegrepen. In het nieuwe auteurscontractenrecht worden dergelijke bepalingen vernietigbaar, via een gang naar de rechter, of via de nog op te richten geschillencommissie auteurscontractenrecht. Wat ik u, namens de Ntb, de VCTN, Sena Performers en alle bij Platform Makers aangesloten belangenorganisaties voor auteurs en artiesten wil vragen is het volgende: zou u willen overwegen de publieke omroep te verplichten te contracteren conform de wet? Zou u de bedoeling van de nieuwe wet in de subsidievoorwaarden voor de publieke omroep willen opnemen, met relevante financiële consequenties bij overtreding? et zou veel procedures kunnen voorkomen en een uiterst eenvoudige bijdrage zijn aan uw beleidsdoelen.
Ik dank u zeer.

Erwin Angad-Gaur

White paper ‘The Legal Aspects Of 3D Printing From A European Perspective’.
Bijdrage ingezonden door Willem Balfoort, Natascha van Duuren, Teun Pouw, De CLERCQ Advocaten Notarissen. This white paper discusses the extent to which current laws and regulations address legal issues raised in the wake of the rapid development in the area of 3D printing. The emphasis lies on the issues that arise from intellectual property law (IP), and more specifically copyright law, patent law, design rights law, and trademark law. In addition to these IP issues, this white paper also discusses the doctrine of product liability as it relates to 3D printing.
Lees verder

Het handboek Merkenrecht van Françoise Alsters bevat een beknopte bespreking van alle facetten van het Benelux merkenrecht, begeleid door veel voorbeelden. Ieder hoofdstuk wordt afgesloten met een samenvatting, uitleg van de centrale begrippen en toetsvragen.

Het boek besteedt ook de nodige aandacht aan verwante onderwerpen als Gemeenschapsmerken, handelsnamen en domeinnamen.

Françoise Alsters is advocaat bij Poelmann van den Broek Advocaten te Nijmegen. Daarnaast doceert zij het mastervak Merkenrecht aan de Radboud Universiteit Nijmegen.

Het handboek Merkenrecht is in eerste instantie geschreven voor studenten die zich het vak Merkenrecht eigen willen maken. Daarnaast leent het boek zich mede door de vele voorbeelden en de gekozen opzet ook goed als naslagwerk voor praktijkjuristen.

Meer informatie over het boek, waar dit te bestellen is en hoe lezers het boek hebben ervaren is te vinden op het nieuwe blog Intellectuele eigendom en ICT van Françoise Alsters.

Björn Schipper, Het nieuwe auteurscontractenrecht. Wat heeft de nieuwe wet muziekauteurs en artiesten te bieden?, Muziekwereld 2015-3
Bijdrage ingezonden door Björn Schipper, Schipper Legal. Na jarenlange discussie is op 1 juli 2015 eindelijk de nieuwe Wet auteurscontractenrecht in werking getreden(1). Deze wet ziet in het algemeen toe op de verbetering van de positie van makers in relatie tot exploitatiecontracten met exploitanten. In de muziekwereld gaat het dan met name om muziekauteurs en artiesten die ter exploitatie van hun muzikale creaties en prestaties een exploitatiecontract sluiten met bijvoorbeeld publishers en labels. De nieuwe Wet Auteurscontractenrecht heeft betrekking op alle categorieën creatieve makers van auteursrechtelijk beschermde werken en uitvoerende kunstenaars in de zin van het naburige recht. In deze bijdrage ga ik specifiek in op de positie van de muziekauteurs en artiesten in verband met de exploitatie van hun muzikale creaties en prestaties.

Lees verder

P.G.F.A. Geerts  & G.A.C. van den Hout, 'Het openbaarmakingsauteursrecht: een (hernieuwde) oproep tot een restrictieve uitleg van art. 8 Aw', IEF 15438; eerder in: IER 2015/38, p. 254-258.
Bijdrage ingezonden door Paul Geerts en Gertjan van den Hout, RUG. 1. Het toeval wil dat onlangs vier uitspraken zijn gewezen waarin art. 8 Aw centraal staat. IEF 14921; IEF 15084; IEF 14951; IEF 14997. Het valt op dat in al die uitspraken een ruime interpretatie aan art. 8 Aw wordt gegeven. In de kern wordt in alle uitspraken beslist dat de rechtspersoon op grond van art. 8 Aw als maker moet worden aangemerkt, omdat bij de eerste openbaarmaking van de afzonderlijke werken in kwestie de naam van ‘enig natuurlijk persoon als maker’ niet is vermeld.
2. Die ruime interpretatie van art. 8 Aw is opvallend, omdat dit artikel de laatste tijd in de literatuur (weer) onder vuur ligt.  Uit de jurisprudentie blijkt dat rechters zich van deze kritiek (nog) weinig aan lijken te trekken. Ten onrechte onzes inziens.

(...) lees de bijdrage

23. Ook zonder toepasselijkheid van art. 8 Aw zou de universiteit gebruik hebben mogen blijven maken van de door het reclamebureau ontworpen advertenties. Er zijn dus meerdere wegen die naar Rome leiden. Maar dat neemt niet weg dat bij niet-toepasselijkheid van art. 8 Aw de fysieke maker zijn auteurschap behoudt. Dat is en blijft het principiële verschil en daar gaat het ons uiteindelijk om. Zo lang de werkelijke maker niet bewust afstand van zijn auteurschap heeft gedaan, dient hij over zijn auteursrecht en persoonlijkheidsrechten te kunnen blijven beschikken. Dat hij bij niet-toepasselijkheid van art. 8 Aw mogelijk aan (stilzwijgende) contractuele afspraken is gebonden, brengt daarin geen verandering. Waar het om gaat is dat de fysieke maker zijn auteurschap behoudt. Dat fundamentele (mensen)recht mag hem niet worden ontnomen door het enkele feit dat zijn naam niet wordt genoemd bij de eerste openbaarmaking van zijn werk door de rechtspersoon. Dat is ongerijmd en vandaar een hernieuwde oproep tot het restrictief uitleggen van art. 8 Aw.

24. Twee slotopmerkingen. Wij zijn voorstanders van een restrictieve uitleg van art. 8 Aw: alleen wanneer de fysieke maker bewust afstand heeft gedaan van zijn auteurschap kan de rechtspersoon als maker in de zin van dat artikel worden aangemerkt. Dat neemt niet weg dat vanwege de economische machtsverhoudingen in de praktijk, het zo kan zijn dat (economisch sterke) opdrachtgevers (die hun zaken juridisch goed geregeld hebben) zullen bedingen dat de fysieke maker van zijn auteurschap afstand doet, dan wel zijn auteursrecht overdraagt.  Dat zijn de wetten van de markt en daar is op zichzelf niets mis mee. De fysieke maker hoeft daar niet mee in te stemmen. Hij kan kiezen en als hij instemt kan hij onderhandelen over de hoogte van de vergoeding. Is sprake van een exploitatieovereenkomst in de zin van art. 25b Aw dan heeft hij sinds 1 juli 2015 zelfs recht op een billijke vergoeding (zie art. 25c Aw).

25. De tweede slotopmerking is deze. Uiteindelijk menen wij dat art. 8 Aw afgeschaft moet worden. Dat geldt wat ons betreft ook voor art. 3.8 lid 2 BVIE en art. 3.29 BVIE.  Aan de auteursrechtelijke gevolgen van die BVIE-regeling hebben wij in deze bijdrage geen aandacht besteed. Die regeling dient uiteraard wel goed in de gaten gehouden te worden: het auteursrecht van werken die voor modelrechtelijke bescherming in aanmerking komen en dus voldoen aan de vereisten van nieuwheid en eigen karakter (denk bijvoorbeeld aan logo’s), komt krachtens genoemde BVIE-regeling toe aan de opdrachtgever en niet aan de werkelijke ontwerper/maker. Zelfs een restrictieve uitleg van art. 8 Aw kan dat onwenselijke resultaat niet voorkomen. Dat kan alleen door het afschaffen van de BVIE-regeling. Wanneer de wetgever daartoe zou overgaan, kan hij meteen art. 8 Aw meenemen.

Erfgoedinstellingen dienen als goed huisvader voor hun collectie te zorgen. Dat houdt voor de Federatie Auteursrechtbelangen ook in dat zij als een goed huisvader zorg dragen voor de rechten van de makers van de werken die zij in bewaring hebben. Dat verhoudt zich niet tot de oproep om dat auteursrecht gedeeltelijk af te nemen, zeker niet als daar goede alternatieven voor zijn. Dat schrijft voorzitter Pim van Klink in een brief aan de ministers van OCW en V&J.

Verbaasd en teleurgesteld
De Federatie Auteursrechtbelangen is verbaasd en teleurgesteld dat de branchevereniging Archiefinstellingen Nederland namens de Nederlandse erfgoedinstellingen in een brief van 29 oktober 2015 (link naar brief BRAIN) het kabinet oproept om zich onder het mom van ‘modernisering’ van het auteursrecht sterk te maken voor het verruimen van de uitzonderingen voor erfgoedinstellingen in de Europese Auteursrechtrichtlijn. Blijkbaar willen deze instellingen zonder toestemming en zonder vergoeding aan de rechthebbenden digitale reproducties van werken uit hun collectie online toegankelijk maken. Deze oproep werd geïllustreerd met voorbeelden van de beeldbanken van het Stadsarchief Rotterdam en het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis, die naar aanleiding van gerechtelijke procedures ‘op zwart’ gingen, waarbij geconcludeerd werd dat de uitvoerbaarheid van het beleid van OCW en van instellingen onder druk staat.

In deze brief wordt niet vermeld dat voornoemde instellingen geen regelingen met rechthebbenden hadden getroffen en geen gebruik wilden maken van het herhaaldelijk uitgebrachte aanbod van de desbetreffende CBO’s om een collectieve regeling te treffen. Men gaf de voorkeur aan het voeren van gerechtelijke procedures boven het treffen van een vergoedingsregeling, procedures die verloren werden waardoor de online beschikbaarstelling moest worden gestaakt totdat alsnog een regeling wordt getroffen.

Evenwichtig kabinetsbeleid met Extended Collective Licensing
De minister van OCW heeft op 12 oktober 2015, na overleg met de ministeries van Veiligheid en Justitie en Economische Zaken, aan de voorzitter van de Tweede Kamer de kabinetsreactie gestuurd op het onderzoeksrapport over Extended Collective Licensing (‘ECL’). Het kabinet kondigt daarbij aan een wetsvoorstel voor te bereiden voor een wettelijke verankering van ECL gelet op de positieve ervaringen die in Nederland in de afgelopen jaren zijn opgedaan met vrijwillige licentieovereenkomsten tussen collectieve beheersorganisaties (‘CBO’s) en erfgoedinstellingen. Het brede draagvlak daarvoor blijkt uit het gezamenlijke verzoek van zowel erfgoedinstellingen als, bij monde van de Federatie Auteursrechtbelangen, rechthebbenden en CBO’s, zoals ook bevestigd werd tijdens het seminar dat het ministerie van OCW afgelopen voorjaar organiseerde. Invoering van ECL past binnen het kabinetsbeleid om uit het oogpunt van cultuur- en informatiebeleid massadigitalisering en ontsluiting van de collecties door erfgoedinstellingen waar mogelijk te ondersteunen op een wijze waarbij recht gedaan wordt aan de belangen van auteursrechthebbenden op het te digitaliseren materiaal.

De in de Federatie Auteursrechtbelangen vertegenwoordigde organisaties van rechthebbenden Platform Makers, Platform Creatieve Media Industrie en de vereniging van CBO’s VOI©E onderschrijven dit kabinetsbeleid en zijn blij met de aankondiging.

Waarborgen voor erfgoedinstellingen en rechthebbenden
Voor het opnieuw openbaar maken van iemands werk is in beginsel toestemming van de maker of zijn rechtverkrijgende vereist. Als het ondoenlijk is toestemming te regelen met individuele rechthebbenden, kunnen CBO’s daarbij behulpzaam zijn. In Nederland zijn voorbeelden van collectieve licenties aan erfgoedinstellingen, waarbij de CBO’s tevens gemaximeerde vrijwaringen verlenen voor aanspraken van (nog) niet vertegenwoordigde rechten of rechthebbenden. Dergelijke collectieve regelingen vormen een belangrijke voorwaarde voor de realisatie van digitaliseringsprojecten en doen, indien verantwoord ingezet, geen afbreuk aan de belangen van individuele rechthebbenden. Zo hebben onder meer de Koninklijke Bibliotheek en het Nationaal Archief met Pictoright en Lira collectieve licenties met vrijwaringen gesloten die hen in staat stellen om grote collecties te digitaliseren en te ontsluiten.

Het onder bepaalde voorwaarden wettelijk uitbreiden van het mandaat van een CBO kan het voor erfgoedinstellingen nog makkelijker maken collectieve licenties te sluiten voor digitalisering van erfgoed – met inbegrip van verweesde werken – terwijl de belangen van individuele rechthebbenden worden gewaarborgd.

In de Wet toezicht en geschillenbeslechting collectieve beheersorganisaties auteurs- en naburige rechten zijn waarborgen opgenomen met betrekking tot transparantie, good governance en de (toetsing van de) billijkheid van de vergoeding.