Portretrecht  

(Niet-auteursrechtelijk) portretrecht. Diverse media berichten dat de Vrij Nederland gisterochtend door de Amsterdamse kortgedingrechter 'op de vingers is getikt' voor de publicatie van een foto van voormalig advocaat Bram Zeegers. 

“Volgens de rechtbank brengt het weekblad met de publicatie de veiligheid van Zeegers in gevaar. De voormalig juridisch adviseur van vastgoedhandelaar Willem Endstra is een belangrijke getuige in het proces tegen Heineken-ontvoerder Willem Holleeder. De eis van Zeegers om de oplage van Vrij Nederland uit de handel te halen, werd afgewezen omdat dat praktisch niet meer mogelijk is.

Vrij Nederland zelf bericht: “Het plaatsen van de foto van Zeegers vloeit voort uit deze zelfgekozen positie en ook uit het feit dat hij zelf de aandacht op zich vestigt door op te treden als kroongetuige tegen Holleeder. In de dagvaarding wordt gewezen op het verhoogd veiligheidsrisico dat Zeegers zou lopen door publicatie en verspreiding van de foto. VN ziet dit niet zo. VN vindt dat de foto op zich niet het veiligheidsrisico doet ontstaan, maar dat andere factoren daarvoor verantwoordelijk zijn."

Lees hier (NRC) en hier (VN) meer.

Geen commentaar.nl bericht dat het lijkt of SP kamerlid Harry van Bommel “bijklust als aanprijzer van verschillende website-pakketten bij de internetprovider PINS. (…) Zijn reactie? Hij baalt er stevig van, aangezien hij van niets weet. Volgens hem heeft PINS de foto zonder toestemming geplaatst. Van Bommel: "Samen met onze juristen ben ik nu bezig te bezien wat wijsheid is. Vermoedelijk wordt het eerst een vriendelijk verzoek om mijn afbeelding daar weg te halen. Natuurlijk zullen we onderzoeken wat we nog meer kunnen doen. In het uiterste geval zal ik via de rechter verwijdering afdwingen. Zover hoeft het wat mij betreft echter niet te komen." Volgens PINS zou het gaan om een zogenaamde stockfoto, de foto’s op de site zijn inmiddels vervangen.

Lees hier meer.

Kamervragen met antwoord,  nr. 2152, 2e Kamer. Antwoord op vragen van het lid Haverkamp (CDA) aan de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over foto's van politieagenten op Internet.

“(…) Indien er sprake is van een portret dat niet in opdracht van de geportretteerde is gemaakt, is openbaarmaking niet toegestaan voor zover een redelijk belang van de geportretteerde zich daartegen verzet (art. 21 Auteurswet 1912).  (…) In zijn algemeenheid valt er dus geen uitspraak te doen over eventuele schending van privacy van de agenten door plaatsing van hun foto op de site. In het licht van het bovenstaande zie ik geen aanleiding om nadere regels te stellen met betrekking tot de bescherming van het portretrecht van politieambtenaren.

Indien agenten menen in hun recht geschonden te zijn ten gevolge van de normale uitoefening van hun taak, worden zij in beginsel ondersteund in het halen van hun recht door het korps waarbij zij in dienst zijn. Dit is ook uitgewerkt in art. 69a tweede lid van het Besluit algemene rechtspositie politie. Verder staat de rechtsgang bij de burgerlijke rechter open.

Uit jurisprudentie blijkt dat een van de uitgangspunten bij de belangenafweging is dat personen die in het kader van een onderwerp van maatschappelijk belang in het openbaar in de uitoefening van hun functie optreden, zoals politieambtenaren, als publieke personen onder omstandigheden meer kritiek en een grotere inbreuk op hun persoonlijke levenssfeer moeten toestaan dan privépersonen.  (…) Ook voor [andere openbare ambtsdragers, zoals officieren van justitie of rechters- IEF] geldt de algemene regeling van de auteurswet 1912, met de daarbij behorende belangenafweging. Voor zover deze personen in de openbaarheid hun functie uitoefenen, geldt dezelfde redenering als voor politieambtenaren, en zie ik geen reden voor aanpassing van de bestaande mogelijkheden.”

Lees het kamerstuk hier.

Is Bas Kist de Albert Verlinde van het IE recht? Of is dat zo’n smadelijke suggestie dat de zaak Kist vs. IEForum.nl prominent kan worden opgenomen in de volgende druk van Kists laatste boek  “Blijf van mijn naam af! BN’ers in conflict over merk, portretten en privacy”?

Mocht dat zo zijn, dan zal de verdediging geweest zijn dat een boek als dit juist daarom zo aardig is, omdat Kist als een volleerd anekdotikus de smakelijkste pers- en portretrechtzaken over bekende Nederlanders op toegankelijke wijze en met juist geplaatste titels (“Bretels versus Befje”), illustraties en citaten (“Joling gilde het uit: tyfushoer, kankerwijf”) presenteert aan de lezer, waardoor een dergelijke vergelijking als vanzelf komt bovendrijven. En gezien de op zijn minst onfatsoenlijk afbeeldingen op het omslag zou het bovendien veel te ver gaan om te stellen dat Kist een imago of reputatie bezit waaraan een eenvoudige vergelijking met een keurige presentator nog nader afbreuk zou kunnen doen.

Het is geen proefschrift, maar dat is natuurlijk ook helemaal niet de bedoeling van het boek. “Blijf van mijn naam af! is prima entertainment voor leken (“met eenvoudiger taalgebruik worden vonnissen en arresten toegankelijk gemaakt”), maar ook voor juristen, die in aansluiting op  het inmiddels al weer 4 jaar oude  “Portretrecht voor iedereen” van Visser en Schuijt , een aantal zaken nog een keer overzichtelijk gepresenteerd krijgen -met dien verstande dat het in dit boek alleen gaat om bekende Nederlanders en belangrijke portretrechtzaken over niet-bekende Nederlanders dus ontbreken.

Naast een recensie-exemplaar heeft uitgeverij Podium voor de lezers van IEForum.nl vijf gratis exemplaren ter beschikking gesteld. Die vijf exemplaren worden verloot onder diegenen die het antwoord weet op een vraag die in dit boek niet ter sprake komt: Hoe lang overleeft in Nederland het portretrecht de geportretteerde? Inzendingen kunnen tot en met 1 augustus worden gemaild aan IEForum.nl

Bas Kist, Blijf van mijn naam af! Uitgeverij Podium, Amsterdam 2007, € 17,50. 

Kamerstukken. Niet-dossierstuk just070356, 2e Kamer. Handhaving. Brief van de minister van Justitie over uitstelbericht Kabinetsstandpunt richtlijn handhaving intellectuele eigendomsrechten

“Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 4 juni 2007

Onder verwijzing naar uw brief van 25 mei 2007, met kenmerk 07-Just-B-033, met het verzoek om uiterlijk dinsdag 5 juni a.s. het kabinetsstandpunt over de richtlijn betreffende de maatregelen en procedures om de handhaving van intellectuele eigendomsrechten te waarborgen aan de Kamer te doen toekomen, deel ik u mee dat de genoemde datum -vanwege de interdepartementale overlegstructuur- helaas niet kan worden gehaald.

Naar verwachting zal het kabinetsstandpunt, dat neergelegd wordt in een BNC-fiche, u in week 25 toekomen. 

De Minister van Justitie, E.M.H. Hirsch Ballin

Photoq.nl bericht: “De Stichting Ideële Reclame is bezig met de samenstelling van een jublieumboek en vroeg fotografen om bijdragen met het thema solidariteit, maar één daarvan komt zeker niet in het boek te staan. Het is een fotomontage van Bert Sissingh waarop Pim Fortuyn en Theo van Gogh als klaar-overs drie jonge vrouwen met een hoofddoekje over een zebrapad laten oversteken.

(…) Verder voert SIRE juridische bezwaren aan, met name op het gebied van portretrecht. Uit het advies van de juriste van SIRE: ‘(…) De foto geeft niet hun denkbeelden weer (is zelfs in tegenspraak met hun denkbeelden) en dit geeft de nabestaanden een redelijk belang bij verzet tegen de foto. De nabestaanden kunnen daarom het gebruik van de foto verbieden. Dit maakt het gebruik van de foto door SIRE riskant. Als de rechter de nabestaanden gelijk geeft kan dit resulteren in een schadevergoeding (een boekverbod lijkt mij minder waarschijnlijk).'

Lees hier meer.

Persbureau Novum bericht: “In het kader van het Amsterdam Fantastic Film Festival liepen op 15 april tientallen mensen geschminkt als zombie door de hoofdstad. De optocht zou vroegtijdig zijn beëindigd toen agenten de deelnemers van het Leidseplein wegstuurden. Een fotograaf zou door de politie zijn gedwongen de foto's die hij van de 'actie' maakte te verwijderen. De agenten beriepen zich hierbij op het portretrecht.

De NVJ heeft een formeel protest ingediend en et ministerie van Binnenlandse Zaken gevraagd om de instructie aan agenten te verbeteren 'om nieuwe incidenten te voorkomen'.

Lees hier meer.

Let op: Vandaag treedt in werking de Wet van 8 maart 2007 tot aanpassing van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering, de Auteurswet 1912, de Wet op de naburige rechten, de Databankenwet, de Handelsnaamwet, de Wet van 28 oktober 1987, houdende regelen inzake de bescherming van oorspronkelijke topografieën van halfgeleiderprodukten (Stb. 484), de Zaaizaaden plantgoedwet 2005 en de Landbouwkwaliteitswet ter uitvoering van Richtlijn nr. 2004/48/EG van het Europees Parlement en de Raad van 29 april 2004 betreffende de handhaving van intellectuele-eigendomsrechten (PbEG L 195).

Lees alle wijzigingen hier nog eens na in Stb 2007, 108.

Het boek “Portretrecht voor iedereen”  van Gerard Schuijt en Dirk Visser gaat zijn titel waarmaken. Met dank aan de auteurs ligt voor iedere borrelaar op de IEForum.nl Wereld IE Dag een gratis exemplaar van deze handige portretrechtpocket klaar (zolang de voorraad strekt etc.). Auteur Dirk Visser zal aanwezig zijn en uw exemplaar desgevraagd signeren en voorzien van een persoonlijk stempel.

Wel graag even aanmelden voor de borrel, voor wie dat nog niet heeft gedaan.

Rechtbank Amsterdam, 10 juli 1996, publicatie op rechtspraak.nl: 6 april 2007, LJN: BA2473. Eiseres tegen De Geïllustreerde Pers B.V.

Portretrecht. Roemruchte, al eerder elders gepubliceerde, wasteland-zaak. In de zomer van 1995 heeft eiseres samen met haar toenmalige partner een zogenaamde 'Wasteland-party'. Eiseres is tijdens het feest staande op een loopbrug over de Reguliersdwarsstraat gefotografeerd door gedaagde 2, zonder dat zij daarvoor toestemming had verleend. Deze foto toont eiseres met één been over de naar schatting 1 1/2 meter hoge reling van de loopbrug geslagen waarbij haar jurk openvalt. Voor haar bevindt zich een gehurkte man die zijn gezicht tegen haar schaamstreek drukt. Deze foto is ongeveer vijf maanden na het bewuste feest paginagroot afgedrukt in de Nieuwe Revu.

De gefotografeerde vrouw beroept zich op het portretrecht van artikel 21 Auteurswet (AW). De publicatie van de foto vormt volgens eiseres een ernstige inbreuk op haar persoonlijke levenssfeer. De rechtbank is met eiseres van oordeel dat het door haar gestelde belang zich verzet tegen openbaarmaking van de foto.