Portretrecht  

Rechtbank Overijssel 25 april 2023, IEF 21614, IT 4347; ECLI:NL:RBOVE:2023:3033 (Eisers/Only-M) Eisers, die zijn aangesloten bij het modellenbureau van eiseres 1, hebben voor het maken van foto’s een boekingsovereenkomst gesloten met Only-M. Only-M heeft deze foto’s aan wederverkopers verstrekt en gebruik heeft gemaakt van de foto’s na het verlopen van de buy-out periode. Eisers stellen dat dit in strijd is met de boekingsovereenkomst, de Algemene Verordening Gegevensbescherming en het portretrecht van de modellen. Zij vorderen staking van het gebruik van de foto’s en een vergoeding van gederfde winst.  

Rechtbank Limburg 5 juli 2023, ECLI:NL:RBLIM:2023:4201, IEF 21579 (Eiser/Gedaagde) Eiser en eiseres (samen: eisers) zijn getrouwd. Eiseres werkt als fotomodel, maar alleen met eiser. Gedaagde verkoopt kleding. Eisers en gedaagde hebben samen een TFP-shoot gedaan, waarbij eisers geposeerd hebben in trouwpakken die gedaagde leverde. Een TFP-shoot is voor alle partijen bedoeld als een gratis toevoeging aan hun portfolio’s. Gedaagde heeft deze foto’s zowel off- als online gepubliceerd, ter promotie van zijn producten. Eisers stellen dat hiermee inbreuk is gemaakt op hun portretrecht en sommeren staking. Gedaagde stelt dat tijdens de TFP-shoot is afgesproken dat de foto’s in vrijelijk gebruik aan gedaagde zijn gegeven. Eisers vorderen staking van het gebruik van de foto’s.

Mede door de opkomst van grote internationale contentplatforms neemt de vraag naar het werk van fotografen, beeldend kunstenaars, illustratoren en ontwerpers toe. Toch neemt hun verdienvermogen af. Dit blijkt uit onderzoek van de Federatie Beeldrechten naar de waarde van de beeldsector binnen de culturele en creatieve sector in Nederland. Een beeld kan viral gaan, maar de maker krijgt hier vaak niet een redelijke beloning voor. Een belangrijk thema voor beeldmakers is dan ook het vooralsnog ontbreken van eerlijke vergoedingen voor het gebruik van auteursrechtelijk beschermd beeld door contentplatforms en social media. Ondanks de verslechterde financiële positie van beeldmakers, levert de beeldsector een toegevoegde waarde van 3,4 miljard voor de Nederlandse economie. Het is daarmee verantwoordelijk voor ruim achttien procent van de waarde die de gehele culturele en creatieve sector realiseert. De beeldsector biedt ook aan veel mensen werk. De sector vertegenwoordigt met 112 duizend werkzame personen dertig procent van de werkgelegenheid in de culturele en creatieve sector. Dit is 1,2 procent van de totale werkgelegenheid in Nederland.

Sinterklaas voor de rechter...?

Sinterklaas speelt een hoofdrol in opmerkelijke rechtszaken, over een zeer ongepast gedicht, een dronken Sinterklaas, een brandende tabberd, een horrorsint. Een bloemlezing van 12 spraakmakende uitspraken over Sinterklaas. Boekx zette het voor u op een rij.

Ktr. Rechtbank Amsterdam 24 november 2022, IEF 21119; 9737113 CV22-3600 (eiseres tegen Picnic) Eiseres is werkzaam geweest bij Picnic als bestuurder van bestelbusjes en leidinggevende. Op 3 december 2019 heeft Picnic eiseres benaderd voor een fotoschoot, eiseres heeft daarmee ingestemd. De gemaakte foto's zijn gebruikt voor reclame uitingen in Nederland en Duitsland, Picnic heeft hiervoor niet afzonderlijk toestemming gevraagd van eiseres. Picnic heeft de afbeeldingen van eiseres na een gesprek met haar verwijderd van de bestelbusjes in Nederland, daarmee is ongveer een maand gemoeid geweest. Ook het gebruik van het portret van eiseres op internet en sociale media is gestaakt, met uitzondering van een video op TikTok. De zusteronderneming van Picnic in Duitsland heeft eiseres €2500,- betaald en de afbeelding van de bestelbusjes verwijderd. Eiseres vordert de kantonrechter voor recht te verklaren dat Picnic inbreuk maakt op haar portretrecht omdat eiseres er geen toestemming voor heeft gegeven dat Picnic op grote schaal foto's van haar gebruikte. De kantonrechter wijst de vordering toe en gebiedt Picnic €10.000,- te betalen aan immateriële schadevergoeding.

Bundesgerichtshof 24 februari 2022, IEF 20933, IEFbe 3537; I ZR 2/21 (Tina Turner tegen producent tribute-show) Uit het persbericht: Eiseres, die de artiestennaam Tina Turner draagt, is een wereldberoemde zangeres. Verweerder is producent van een show waarin zanger F. optreedt en de grootste hits van eiseres ten gehore brengt. Verweerder adverteerde met posters waarop F. was afgebeeld en waarop de show werd aangekondigd met de woorden "SIMPLY THE BEST - THE tina turner STORY". Eiseres is van mening dat door de overeenkomst tussen F. en haar en genoemde tekst de kijker ervan uitgaat dat zij zelf op de affiches is afgebeeld en betrokken is bij de voorstelling. Eiseres had niet ingestemd met het gebruik van haar beeltenis of haar naam en eist dat de gedaagde met het gebruik stopt.

HR 22 april 2022, IEF 20670; ECLI:NL:HR:2022:621 (Max Verstappen tegen Picnic) Zie [IEF 17658], [IEF 19239] en [IEF 20319]. Het filmpje van online supermarkt Picnic waarin de bekende coureur Max Verstappen wordt nagespeeld door een lookalike is een portret in de zin van art 21 Aw. Voor de beoordeling of het openbaar gemaakt mocht worden is een nog te maken belangenafweging noodzakelijk. De Hoge Raad vernietigt het arrest van het hof.

Ktr. Rechtbank Rotterdam 17 december 2021, IEF 20433; ECLI:NL:RBROT:2021:13048 (Eiser tegen Coolblue) Centraal in de onderhavige zaak staat de vraag of Coolblue met het gebruik van het portret van eiser op haar bestelbussen en het beeldmateriaal van eiser in de promotievideo die is geplaatst op YouTube, inbreuk heeft gemaakt op het portretrecht danwel heeft gehandeld in strijd met de AVG. Geoordeeld wordt dat er geen sprake is van een inbreuk op het portretrecht van eiser en evenmin van ander onrechtmatig handelen door Coolblue.Coolblue is aan de belangen van eiser tegemoet gekomen doordat het portret op de bestelbussen zal worden uitgefaseerd, het portret niet in andere of nieuwe uitlatingen zal worden gebruikt en de promotievideo op YouTube inmiddels is verwijderd.

Rechtbank Midden-Nederland 21 mei 2021, IEF 20004, IT 3537; KL ZA 21-122 (Eiseres tegen Talpa) Eiseres vordert in dit kort geding een verbod op de uitzending van een aflevering van het programma Gestalkt. De rechter maakt in deze zaak een afweging tussen enerzijds de vrijheid van meningsuiting van Talpa en anderzijds het recht op eerbiediging van de eer en goede naam van eiseres, waarbij het belang van Talpa zwaarder weegt. Talpa heeft voldoende aannemelijk gemaakt dat er sprake is van stalking en de rechter acht het niet aannemelijk dat er ook aan de zijde van de ex-partner van eiseres sprake is geweest van stalking. Ook is Talpa ter zitting aan de wensen van eiseres tegemoet te komen door de belofte het gezicht van eiseres te vervagen. De vorderingen van eiseres worden afgewezen. 

EUIPO Vierde Kamer van Beroep 19 mei 2021, IEF 19980; R 468/2021-4 (Portret jonge vrouw II) Beroep betreffende de aanvraag voor Uniemerk. Er werd verzocht om inschrijving van het beeldmerk (foto) als Uniemerk voor de volgende diensten: Klasse 35 - Diensten van mannequins en fotomodellen voor publiciteit of verkooppromotie; Klasse 41 - Diensten van modellen en mannequins voor ontspannende of recreatieve doeleinden. Dit verzoek werd geweigerd op grond van artikel 7, lid 1, sub b) van de Verordening inzake het Uniemerk (‘UMV’) omdat het elk onderscheidend vermogen miste met betrekking tot de diensten waarvoor bescherming werd gevraagd. Aanvraagster YW Holding verzoekt de Kamer van Beroep de weigering met betrekking tot het aangevraagde merk op te heffen en dit in te schrijven voor alle aangevraagde diensten. Het beroep wordt gegrond geacht en de bestreden beslissing vernietigd. Zie ook [IEF 17285] en [IEF 19979].