Auteursrecht  

Kort commentaar Albert Ploeger (Houthoff Buruma) bij Rechtbank Amsterdam, KGZA 06-2115, J. Dijkman Architectenbureau B.V. tegen G.P.M. van Tiggelen.

In de Rozenstraat-uitspraak (eerder bericht en vonnis hier) wordt de aan Richtlijn 2004/48/EG conforme kostenveroordeling door de rechter toegepast. Al eerder wees ik er - naar aanleiding van een zaak over het zogeheten portretrecht (lees dat commentaar hier) - op, dat de Richtlijn slechts toepassing vindt bij de handhaving van een intellectueel eigendomsrecht.

De Rozenstraat-zaak betreft een vordering gebaseerd op artikel 25 Aw: de zogeheten persoonlijkheidsrechten. In dit geval het recht van een architect om zich te verzetten tegen de verminking van zijn ontwerp van een woonhuis. Hoewel eiser wel stelt dat inbreuk op zijn auteursrechten is gemaakt, speelt dit bij de beoordeling geen rol (en lijkt daarvan ook geen sprake te zijn: gedaagde had de toestemming overgedragen gekregen om het ontwerp van de architect te realiseren).

Vormen de persoonlijkheidsrechten een intellectueel eigendomsrecht? Het is in ieder geval geen auteursrecht. De aanhef van artikel 25 lid 1 Aw luidt immers: "De maker van een werk heeft, zelfs nadat hij zijn auteursrecht heeft overgedragen, de volgende rechten: …"  Artikel 25 Aw kent een recht toe om zich te verzetten tegen bepaalde handelingen. Dit 'zich verzetten' is te onderscheiden van het optreden tegen een inbreuk op auteursrecht. Ook hier laat de vraag zich stellen of de reikwijdte van de Richtlijn (de handhaving van IE-rechten) een beroep op deze bijzondere rechten (de persoonlijkheidsrechten) omvat.

Gerechtshof Te Arnhem, 9 januari 2007, rolnumrner 2006/273 KG. Lodger B.V. tegen ID Plus N.V. (met dank aan Daniëlle van der Kolk van Houthoff Buruma).

Geen auteursrecht, modelrecht of slaafse nabootsing in vergelijk babywrappers.

Lodger en ID Plus zijn beide actief op de markt van baby artikelen, waaronder dekentjes van fleece stof waarin baby's kunnen worden gewikkeld. Deze wikkeldoeken worden door partijen aangeduid met het Engelse woord "wrapper". Het hof bekrachtigt het oordeel van de rechtbank van 23 december 2005 dat geen sprake is van auteursrechtinbreuk of slaafse navolging.

Voor de rechtbank bepleitte Lodger dat tevens sprake was van modelrechtinbreuk. De rechtbank oordeelde dat bij vergelijking van de totaalindrukken in onvoldoende mate is gebleken dat het dekentje van ID hetzelfde uiterlijk vertoont als de wrapper van Lodger dan wel bij de geinformeerde gebruiker geen andere algemene indruk wekt. Omdat Lodger de grondslag betreffende de modelrecht inbreuk heeft ingetrokken, oordeelt het hof alleen over de auteursrechtelijke en slaafse navolgings vordering.

In dit kader oordeelt het hof dat de verschillen tussen beide wrappers wezenlijk meer in het oog vallen dan de overeenkomsten. Indien de wrappers in een schap in een winkel liggen waarbij alleen de rand te zien is, lijken ze nog wel op elkaar, maar zodra ze uitgevouwen worden zijn de wezenlijke verschillen al bij eerste beschouwing duidelijk zichtbaar.

Lees het arrest hier.

Voorzieningenrechter Rechtbank Amsterdam, KGZA 06-2115, J. Dijkman Architectenbureau B.V. tegen G.P.M. van Tiggelen e.a. (met dank aan Rob Zimmermann, Höcker Advocaten). 

Eigenaar pand wordt veroordeeld om zijn eigen huis te verbouwen en in overeenstemming te brengen met het ontwerp van de architect. Richtlijnconforme proceskostenveroordeling.

Architect Dijkman heeft in 2000, in opdracht van zijn toenmalige opdrachtgever Witteveen, een ontwerp gemaakt voor een gebouw aan de Rozenstraat 153 te Amsterdam. Op 10 juni 2005 is het perceel door Witteveen overgedragen aan Van Tiggelen, inclusief de rechten op grond van de inmiddels verkregen bouwvergunning. De bouwvergunning is verleend in overeenstemming met het ontwerp van Dijkman.

Toen een deel van het pand in mei 2006 uit de steigers kwam, heeft Dijkman geconstateerd dat Van Tiggelen op diverse punten van zijn ontwerp was afgeweken, zonder dat hij Van Tiggelen daarvoor toestemming had verleend of daarvan door Van Tiggelen vooraf op de hoogte was gesteld. In overleg is besloten dat Dijkman een gewijzigd ontwerp zou maken. Dijkman heeft vervolgens tevergeefs diverse pogingen gedaan om dit voorstel met Van Tiggelen te bespreken. Aan het voorstel van Dijkman is dan ook geen uitvoering gegeven. De werkzaamheden aan het pand zijn inmiddels voltooid en Van Tiggelen heeft het pand thans als woning in gebruik.

The Recasting of Copyright & Related Rights for the Knowledge Economy, P.B. Hugenholtz, M.M.M. van Eechoud, S.J. van Gompel et al., report to the European Commission, DG Internal Market, November 2006, 308 p.

Study carried for the European Commission (DG Internal Market). Heel kort: Alles over EU auteursrecht en naburige rechten. “Examination of the existing 'acquis communautaire' in the field of copyright and related (neighbouring) rights, with special focus on inconsistencies and unclarities (…) an overall assessment of the benefits and drawbacks of the fifteen years of harmonisation of copyright and related rights in the EU and dwells on regulatory alternatives.”

“On balance, the harmonisation process has produced mixed results at great expense, and its beneficial effects on the Internal Market remain largely unproven and are limited at best. This conclusion calls for caution and restraint when considering future initiatives of harmonisation by directive, even it were only a modest ‘recasting’ exercise. In the light of the renewed interest in the EC’s legislative competence and in view of the growing importance of the principles of subsidiarity and proportionality, the authors of this study advise the EC legislature not to undertake any new initiatives at harmonisation, except where a clear need for amendment of the existing acquis can be demonstrated..”

Lees the rapport hier. Website IVIR hier.

Persbericht: “Vandaag publiceert Creative Commons Nederland haar eerste CD/DVD met dertien muziektracks en videocompilaties van Nederlands talent dat gekozen heeft voor een Creative Commons licentie. Uit de meer dan 130 inzendingen voor deze uitgave zijn onder andere Messier84 (winnaar 3Voor12 Plundert Musea) en We vs Death (finalist Grote Prijs van Nederland) geselecteerd. Alle nummers en video's op de CD en DVD zijn ook vrij te downloaden op de website van Creative Commons Nederland.

(…) Helaas kon op deze CD/DVD geen werk van bij Buma/Stemra aangesloten artiesten worden opgenomen. Deze collectieve rechtenorganisatie voor muziekauteurs in Nederland staat het niet toe dat leden delen van hun repertoire onder een Creative Commons licentie publiceren. "En dat is vreemd", zo stellen Keller en Groeneveld, "want precies een jaar geleden kondigde Buma/Stemra het project FlexCo aan op het Noorderslag Festival in Groningen. In dat project zouden ze onderzoeken in welke situaties het mogelijk is om af te wijken van hun collectieve systeem. Wij hebben een jaar lang gesprekken met Buma/Stemra gevoerd maar er lijkt nog immer weinig verandering in deze situatie te komen."

Lees hier meer.

De NVPI bericht op haar website dat “dat geen enkele platenmaatschappij op dit moment nog cd's uitbrengt die beveiligd zijn tegen het maken van digitale kopieën, nu ook de EMI Music Group is gestopt met het toepassen van kopieerbeveiligingen op nieuwe cd-releases. Het is nu duidelijk dat de kosten voor het gebruik van de technologie niet opwegen tegen de resultaten.

Lees hier meer.

Even niet opgelet, maar de auteursrechtelijke problemen in het Groningse Loppersum zijn zo te zien (bijna) opgelost en kunnen nog worden meegenomen in de diverse kronieken en overzichten van 2006.

Uit eerdere berichten bleek dat bij de uitbreiding van de Beatrixschool en de realisatie van een kinderopvang aan de Badweg de rond de openbare basisschool Prinses Beatrixschool geplaatste kunstwerken van het kunstenaarscollectief VOKO Lichen zonder medeweten van de kunstenaars door de gemeente waren verwijderd. De kunstenaars maakten hiertegen bezwaar op grond van de aan hen toekomende auteursrechten.

De kwestie is uitvoerig besproken tijdens diverse raadsvergaderingen. Roerig is een groot woord, hoewel er blijkens de notulen wel werd gevreesd voor het democratisch gehalte van de gemeente Loppersum en het Handboek Mediation van Professor Brenninkmeijer ook nog ter tafel kwam.

Uiteindelijk is het Voorstel Kunstobjecten VOKO Lichen Pomonaweg Loppersum met 9 tegen 6 stemmen aangenomen. Met de kunstenaars is afgesproken dat de kunstobjecten, indien mogelijk, weer herplaatst gaan worden. De herplaatsing van de kunstobjecten is in twee fasen opgesplitst. In fase wordt een schetsontwerp gemaakt voor het herplaatsen van kunstobjecten, een  bijeenkomst georganiseerd met de buurtbewoners en het schoolbestuur van de openbare basisschool “Prinses Beatrix”, een verslag gemaakt van de bijeenkomst, een begroting gemaakt voor de reparatie, herplaatsing en onderhoud van de kunstobjecten en een planning gemaakt voor de daadwerkelijke herplaatsing.

De resultaten van deze eerste fase zal uw raad als uitgangspunt nemen ten aanzien van het daadwerkelijk herplaatsen van de kunstobjecten. Dat is de tweede fase. De kosten van fase 1 (maximaal € 4.000,00) worden gedekt uit de opbrengst van de verkoop van gronden aan de Berea-kerk in Loppersum.

Lees het voorstel hier. De notulen van de beslissende raadsvergadering hier. Persbericht van de gemeente, met afbeeldingen, hier. Eerdere berichten hier en hier.

Herman Cohen Jehoram (emeritus hoogleraar recht van de intellectuele eigendom aan de Universiteit van Amsterdam): De Nederlandse Hoge Raad erkent auteursrecht op een parfumgeur. De Vliegende Hollander - volle zeilen, geen anker. (Geactualiseerde versie van een artikel, verschenen in: Auteurs en Media (Larcier, Brussel) 2006/4, 331 e.v.).

Cohen Jehoram bespreekt nogmaals en nu een stuk feller en min of meer zonder aanziens des persoons het beroemde en beruchte parfumarrest Lancôme/Kecofa, de commentaren en de (gelovige) commentatoren.

“Inderdaad het principe, het ondoordachte idee dat alle creaties die door menselijke zintuigen maar waargenomen kunnen worden in aanmerking komen voor auteursrechtelijke bescherming, geheel ongeacht de maatschappelijke consequenties hiervan. Dit laatste heeft de gelovigen echter niet gehinderd. Verkade wond er geen doekjes om in zijn Conclusie vóór het Parfumgeurarrest: ‘Alles nog eens overziende, meen ik dat bescherming van parfums in het auteursrechtelijke systeem te passen is (sic.) Daarmee lijkt de rechtspolitieke vraag naar de wenselijkheid van het beschermen van parfums via het auteursrecht eigenlijk “een gepasseerd station”.’  Dit is een perfect voorbeeld van wat in Duitsland heet ‘Begriffsjurisprudenz’, een doctrinaire juridische gevolgtrekking die ingaat tegen iedere maatschappelijke realiteit. Wanneer ik, zonder steun in de literatuur hiervoor te vinden, een simpele theorie mag opstellen, dan is het deze. Het object van intellectuele eigendomsrechten, en met name auteurs- en octrooirechten, dienen te appelleren aan het menselijk intellect en niet slechts aan zuiver fysiologische waarneming door reuk-, smaak- of tastzin van mens of dier.

(…) Toch verwacht ik dat de Europese Ministerraad met 26 tegen 1 stemmen en wellicht zelfs - als het Nederlandse Ministerie van Justitie intussen bij zinnen is gekomen - unaniem, het karikaturale auteursrecht op geuren en smaken zal afwijzen.”

Lees het volledige artikel hier.

Rechtbank 's-Gravenhage 5 januari 2007, KG ZA 06-1417, Stichting Brein tegen KPN Telecom.

Stichting Brein vordert van KPN verstrekking van de NAW gegevens van de websitehouder van de torrent website www.dutchtorrent.org. Zowel deze vordering, als Brein's vordering tot afsluiting van de ADSL verbinding van de websitehouder worden door de rechter gehonoreerd. Eerst geeft de rechter kort weer wat een torrent site nu eigenlijk is:

"Op de website worden torrentbestanden aangeboden van onder andere films, muziek en software (deze films, muziek en software verder te noemen: de werken). Door deze torrentbestanden te downloaden wordt het voor de gebruiker van de website mogelijk verbinding te maken met de computers van andere gebruikers. De werken (of delen daarvan) worden vervolgens vanaf de computers van die andere gebruikers gedownload en terstond vanaf de computer van de gebruiker weer geüpload, zodat zij ter beschikking komen van weer andere gebruikers die de bestanden willen downloaden."
 
Het is voldoende aannemelijk dat het merendeel, zo niet alle, van de aangeboden torrents betrekking hebben op beschermde werken van rechthebbenden die bij Brein aangesloten zijn (genoemde voorbeelden zijn de films "The Devil Wears Prada" en "The Da Vinci Code"). Er is geen sprake van een zelfstandige openbaarmaking van de websitehouder omdat de werken rechtstreeks van gebruiker naar gebruiker worden gekopieerd en de rol van de server zich in dit opzicht beperkt tot het regelen van het proces van uploaden en downloaden. Er is desondanks sprake van onrechtmatig handelen omdat de websitehouder structureel inbreuken op auteursrechten en naburige rechten faciliteert en zijn handelen hierdoor in strijd is met de jegens de rechthebbenden in acht te nemen zorgvuldigheid. 

- Rechtbank Roermond 3 januari 2007, KG ZA 06-228, Europochette tegen DSBD Enveloppen

Modellenrecht. "Nu in dit kort geding ervan wordt uitgegaan dat aan de modellen van Europochette bescherming toekomt, is het de vraag of de door Driessen in het verkeer gebrachte bestekenveloppen zodanige overeenkomst vertonen met de door Europochette gedeponeerde modellen, dat de daarop betrekking hebbende vorderingen sub 1 en 2 voor toewijzing in aanmerking komen." Lees hier het vonnis.

- Rechtbank 's-Gravenhage 5 januari 2007, KG ZA 06-1417, Stichting Brein tegen KPN Telecom

De voorzieningenrechter gebiedt KPN aan Stichting Brein te verstrekken de NAW-gegevens van de abonnee van Stichting Brein die via de Direct-ADSL-aansluiting van KPN de website www.dutchtorrent.org op het internet plaatste en gebiedt KPN de toegang tot het internet van de abonnee van KPN, die via de Direct-ADSL-aansluiting van KPN de website www.dutchtorrent.org op het internet plaatste, af te sluiten indien mocht blijken dat genoemde abonnee via die / een
internetaansluiting van KPN opnieuw de website www.dutchtorrent.org op het internet plaatst.
Lees hier het vonnis.