Dossiers

AI en het auteursrecht
Op dit moment is er veel te doen over de vraag of door artificiële intelligentie (AI) gegenereerde output voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking komt. Om voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking te komen, is immers vereist dat sprake is van een zekere mate van menselijke creativiteit:

“De eis dat het voortbrengsel het persoonlijk stempel van de maker moet dragen betekent dat sprake moet zijn van een vorm die het resultaat is van scheppende menselijke arbeid en dus van creatieve keuzes, die aldus voortbrengsel is van de menselijke geest”

Dat deze vraag de gemoederen bezighoudt, is dus goed te verklaren; is er sprake van de vereiste menselijke creativiteit wanneer de maker van een werk uitsluitend verantwoordelijk is voor de input die aan AI wordt gegeven? De maker heeft nadat hij op ‘enter’ drukt, immers geen (directe) invloed op de output. Ter illustratie: wanneer ‘een kat op een fiets’ als input wordt gebruikt, bestaan er oneindig veel mogelijke uitkomsten. Wanneer deze prompt wordt ingevoerd in bijvoorbeeld Midjourney, komen er in ons geval al vier totaal verschillende resultaten uit (zie hierboven).

Op donderdag 5 september organiseert deLex het Benelux Merkencongres 2024, een dag vol inspirerende discussies, leerzame sessies en waardevolle netwerkmogelijkheden. We nodigen u van harte uit om deel te nemen aan dit jaarlijkse evenement.

Onder de deskundige leiding van dagvoorzitters Tobias Cohen Jehoram (EUR, De Brauw Blackstone Westbroek) en Martin Senftleben (IViR, Bird & Bird) hebben we een gevarieerd programma samengesteld. Tijdens het congres bieden wij u de kans om actuele ontwikkelingen en jurisprudentie binnen het merkenrecht te verkennen en te bespreken.

Oscar Wilde schreef ooit “Imitation is the sincerest form of flattery that mediocrity can pay to greatness”. Merkhouders zullen deze vorm van vleierij in de vorm van namaak producten echter minder kunnen waarderen. Nu we ons ook allemaal weer opmaken voor de zomervakantie zullen we op markten in verschillende vakantielanden worden geconfronteerd met namaak producten waaronder kleding, speelgoed, tassen en parfums.

Overigens zijn ook buiten de zomerperiode, het hele jaar rond, online veel namaak merkproducten te vinden, de mode-industrie is geregeld slachtoffer van de namaakproblematiek. Wat doet dit voor onze merkbeleving en wat kunt u hier als merkhouder aan doen?  

De belangrijkste functie van een merk is dat deze de herkomst van een product kan communiceren. Het merk is een duidelijk handvat waarmee de consument een positieve aankoopervaring kan herhalen. Maar wat als derden met uw merk aan de haal gaan en uw producten namaken. Wat doet dit met de merkbeleving van de consument? Door het veelvoud aan namaak verliest de merkhouder haar exclusiviteit en prestige. Slecht ontworpen of geproduceerde namaak producten kunnen bovendien de reputatie van een merk aantasten. Voor een consument die onbewust een namaak product heeft aangeschaft kan slechte kwaliteit van het product tot gevolg hebben dat zij originele producten voorzien van het merk niet meer aankoopt, zodat de reputatie ook op deze wijze kan worden aangetast.  

Hof Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 2 juli 2024, IEF 22128, IT 4581; ECLI:NL:GHARL:2024:4353 (Appellanten tegen Mediahuis Noord B.V.). Aanleiding van dit kort geding in hoger beroep is een aantal publicaties van Mediahuis Noords B.V. (hierna: Mediahuis) op de website www.sikkom.nl (hierna: Sikkom). Zowel appellanten zelf als de firma van appellanten, Pronkjewail Vastgoed Groningen C.V. (hierna: Pronkjewail), worden in die publicaties geassocieerd met fraude. Zij worden in verband gebracht met een aantal bindende uitspraken van de Huurcommissie waaruit blijkt dat van 700 woningen in Groningen de energielabels niet kloppen, alsmede het daarop ingestelde onderzoek door het OM naar Pronkjewail. In eerste aanleg heeft de voorzieningenrechter geoordeeld dat de publicaties niet onrechtmatig zijn [zie IEF 21589]. Appellanten zijn daartegen in beroep gegaan bij het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden.

Vzr. Gerecht in eerste aanleg van Curaçao 21 juni 2024, IEF 22126; ECLI:NL:OGEAC:2024:115 (Eisers tegen gedaagde). Eisers 1, 2 en 3 en gedaagde hebben een gemeenschappelijk auteursrecht over liederen 'Bon Tené' en 'Chula Chula'. Gedaagde heeft de liederen eigenmachtig en zonder instemming van eisers op internet gezet. Bovendien heeft gedaagde het laatstgenoemde lied in een uitvoering van de band One Flavaz geüpload, wederom zonder toestemming van eisers. Eisers vorderen bij de voorzieningenrechter de ongedaanmaking van beide handelingen. Opvallend is dat partijen twee jaar eerder ook al tegenover elkaar stonden, echter in omgekeerde rollen en met betrekking tot het lied 'Amor Real' [zie IEF 20801]. Dit betrof een kort geding waarbij nooit een bodemprocedure werd gestart en waartegen niet in beroep is gegaan. De rechter oordeelde destijds, vooruitlopend op een in een bodemprocedure te treffen beheersregeling, dat de onwettige openbaarmaking niet hoefde te worden teruggedraaid, zolang de toenmalige eisers maar bij de openbaarmaking werden vermeld en zolang eisers aanspraak konden maken op eventuele met het lied te genereren inkomsten.

HR 31 mei 1991, IEF 22127; ECLI:NL:HR:1991:ZC0259 (Borsumij/Stenman) 
Onderwerp:
Slaafse nabootsing

Feiten:
Stenman heeft een raamuitzetter ontwikkeld waarvan het octrooirecht inmiddels verlopen is. Borsumij heeft deze raamuitzetter exact nagemaakt.

Rechtsregel (rechtsoverweging 3.4):
De omstandigheid dat een model gedurende de looptijd van het octrooi bescherming heeft genoten brengt op zichzelf niet mee dat dat model na het verstrijken van de octrooitermijn geen bescherming tegen ongeoorloofde nabootsing meer verdient. Het na afloop van de beschermingsduur van een octrooi onnodig mogen nabootsen van een product, is niet in het belang van eerlijke mededinging.

HR 27 juni 1986, IEF 22123; ECLI:NL:HR:1986:AD7158 (Holland Nautic/Decca) [IEF 19198].
Onderwerp:
Onrechtmatige mededinging, quasi- octrooirecht.

Feiten:
Decca heeft een radio-navigatiesysteem ontwikkeld, dit systeem is niet beschermd door een IE-recht. Holland Nautic importeert en verkoopt ontvangers voor dit systeem.

Rechtsregel (rechtsoverweging 4.2):
Het enkel profiteren van het bestaan van een ander product is op zichzelf niet onrechtmatig, ook niet als de andere partij daarvan nadeel ondervindt. In bijzondere omstandigheden kan dit anders zijn. Een terughoudende toets is vereist, omdat anders een quasi-octrooirecht tot stand komt.

De pagina Klassiekers wordt vernieuwd. Naast onze reguliere artikelen zullen wij een paar keer per week IE-klassiekers op een nog bondigere manier samenvatten door kort het onderwerp, de feiten en de rechtsregel inclusief rechtsoverweging weer te geven. Handig indien u een snelle opfrissing nodig heeft en ideaal voor studenten.

UPC CoA 4 juni 2024, IEF 22122; UPC_CoA_183/2024 (Daedalus tegen Xiaomi DE en Xiaomi NL). In eerste aanleg waren vijf verweerders partij, maar wees het Gerecht in Eerste Aanleg af om de memorie van eis te betekenen aan drie van de vijf verweerders. Hiertegen gaat Appellant, Daedalus, in beroep. Aan twee verweerders, te weten Xiaomi DE en Xiaomi NL, is wel betekend. In de verklaring van beroep worden echter alle vijf de verweerders genoemd. Later heeft Daedalus het verzoek ingediend om het beroep met betrekking tot Xiaomi NL en Xiaomi DE in te trekken.

Ter gelegenheid van de oratie van Charlotte Vrendenbarg op 5 juli 2024 presenteerde haar Doktorvater Dirk Visser bijgaande Academischer Stammbaum van prof. Vrendenbarg.

De voorlopige conclusie was dat Charlotte en haar academische voorvaderen afstammen van grootheden als Cleveringa en Meijers, maar (voorlopig) uiteindelijk van Johan Westenberg die in 1687 in Harderwijk promoveerde. De Universiteit van Harderwijk bestond van 1648 tot 1811 en had een reputatie die aanleiding gaf tot het volgende rijmpje: “Harderwijk is een stadje van negotie, men koopt er bokking en bullen van promotie”.

Met dank aan allen die input en inmiddels al enkele correcties verstrekten wordt deze versie hier gepubliceerd met het uitdrukkelijke verzoek om verdere correcties en aanvullingen door te geven aan d.j.g.visser@law.leidenuniv.nl. Dirk Visser en Michiel Smit zullen een en ander verwerken tot een wetenschappelijke publicatie.