Merkenrecht  

Promotie Caspar van Woensel: Merk, God en Verbod. Oneigenlijk gebruik en monopolisering van tekens met een grote symbolische betekenis. Universiteit Leiden, dinsdag 19 juni 15.00 uur, promotor: prof.mr. D.W.F. Verkade.

“Het boek ‘Merk, God en Verbod. Oneigenlijk gebruik en monopolisering van tekens met een grote symbolische waarde’ gaat over symbolen in de context van het recht. Voorbeelden van symbolen van nationale, cultuurhistorische en religieuze aard zijn: de Nederlandse Leeuw, de Nachtwacht en Michiel de Ruyter, en Kruistekens. Commercieel gebruik van tekens met een grote religieuze symboolwaarde, bijvoorbeeld, kan als aanstootgevend of als misbruik worden ervaren. Voorbeelden te over: een chocolade Jezus als alternatief voor paaseitjes, hindoe-god Ganesh op een wc-bril, spotprenten over de profeet Mohammed. Hoe ver gaan het burgerlijk recht en het strafrecht met de bescherming van symbolen en daaraan verbonden behoeften van mensen, in het licht van de vrijheid van meningsuiting? Ook symbool-monopolisering kan een probleem vormen. Een voorbeeld: de naam van een belangrijke hindoegod als merk voor erotische dvd’s, mag dat? Is monopolisering uit te sluiten? Maakt de aard van symbolen – nationaal, cultuurhistorisch of religieus – daarbij verschil? De beide invalshoeken vertellen in ‘Merk, God en Verbod’ één verhaal over tekens die voor mensen van de meest wezenlijke betekenis zijn.”

Lees hier meer. 

Benelux merkenrecht? Wie het vonnis in deze zaak heeft mag het mailen. De Belgische krant  De Morgen bericht:  “De nieuwe directie van de culinaire gids Henry Lemaire heeft naar eigen zeggen gelijk gekregen van de rechtbank van eerste aanleg van Brussel. De vorige uitgever, Hugo Van Mossevelde, had de distributie van de editie 2007 kunnen tegenhouden door het eigendomsrecht op de gids aan te vechten en aan te voeren dat vorige edities "namaak" waren. De rechtbank oordeelde dat Van Mossevelde zich ten onrechte uitgaf als auteur en eigenaar van de gids.”

Lees hier meer.

Rechtbank Groningen , 23 mei 2007, LJN: BA7149. Versteeg Wigman Sprey tegen Martix B.V.

Maatschap beroept zich op merkrecht op domeinnaam van haar afkorting te bemachtigen, vws.nl, maar slaagt daar niet in. Onderscheidend vermogen lettercombinaties. Merk niet nietig, geen inbreuk, geen afbreuk, geen kwade trouw, geen onrechtmatige daad. Wel beroep op, maar geen veroordeling in de  werkelijke proceskosten.

Versteeg Wigman Sprey heeft een Benelux-registratie van het woordmerk VWS, voor diensten in de klasse 35 (het verlenen van zakelijke en administratieve diensten) en in de klasse 42 (advocatuur en verlenen van juridische diensten in de meest ruime zin). Gedaagde Martix heeft de domeinnaam vws.nl teruggekocht nadat deze in juni 2005 was opgeheven en uitgegeven aan een derde. De maatschap heeft conservatoir beslag gelegd onder Martix op de domeinnaam vws.nl en vindt dat Martix ieder gebruik van het merk VWS, waaronder het gebruik van dit merk in de domeinnaam vws.nl, onmiddellijk dient te staken. De Rechtbank Groningen oordeelt anders.

HvJ EG, 14 juni 2007, zaak C-246/05. Armin Häupl tegen Lidl Stiftung & Co. KG.

Prejudiciële beslissing over normaal gebruik van merk en het begrip “ datum waarop ‚de inschrijvingsperiode is voltooid’”

Lidl is houdster van het woord- en beeldmerk „Le Chef De Cuisine”. Het Duitse basismerk geniet sinds 8 juli 1993 bescherming. Het internationale merk – dat ook voor Oostenrijk is ingeschreven – wordt sinds 12 oktober 1993 beschermd en is op 2 december 1993 door het Internationale Bureau gepubliceerd.

Op 13 oktober 1998 heeft Häupl verzocht, het genoemde merk voor het grondgebied van de Republiek Oostenrijk nietig te verklaren op grond dat het niet werd gebruikt. Volgens hem begon de in voormelde bepaling gestelde termijn van vijf jaar te lopen vanaf het begin van de periode van bescherming, namelijk op 12 oktober 1993. Lidl heeft het verzoek om nietigverklaring bestreden. Zij heeft betoogd dat de bedoelde termijn op 2 december 1993 is ingegaan en bijgevolg pas op 2 december 1998 is verstreken.

Op deze laatste datum bood zij producten onder het betrokken merk te koop aan in haar eerste Oostenrijkse supermarkt. Voorts heeft zij benadrukt dat vanaf 1994 aan een uitbreiding naar Oostenrijk was gedacht, maar dat de opening van nieuwe supermarkten in deze lidstaat vertraging had opgelopen door „bureaucratische hindernissen”, in het bijzonder vertragingen bij de afgifte van de exploitatievergunningen.

GvEA, 14 juni 2007, T-207/06. Europig SA tegen OHIM (alleen beschikbaar ik het Frans). 

Gemeenschapsmerkaanvrage  woordmerk "EUROPIG" voor waren van de klassen 29 en 30 (kort gezegd: vlees) Het Gerecht concludeert dat de weigering van de inschrijving, omdat deze beschrijvend zou zijn en geen onderscheidend vermogen zou hebben, terecht was. Inburgering is niet aangetoond.

“34 À cet égard, force est de constater que, ainsi que l’a indiqué à juste titre la chambre de recours, le signe EUROPIG consiste en la combinaison de l’abréviation « euro », qui renvoie en une de ces significations potentielles à l’adjectif « européen », et du terme « pig », qui désigne le cochon. Ce signe est ainsi composé exclusivement d’indications pouvant servir à désigner certaines caractéristiques des produits en cause. Associé à ces derniers, ce signe pourra en effet être perçu par le public concerné comme l’indication qu’il s’agit de produits prélevés sur des cochons et de provenance européenne. Cette conclusion n’est pas remise en cause par le fait que, comme l’allègue la requérante, les éléments « euro » ou « pig » peuvent avoir d’autres significations.

35 En outre, le néologisme « europig » ne présente pas une structure inhabituelle, mais courante au vu des règles lexicales de la langue anglaise. La marque demandée ne crée donc pas, auprès du public ciblé, une impression suffisamment éloignée de celle produite par la simple juxtaposition des éléments verbaux qui la composent de nature à en modifier le sens ou la portée.

36 Il s’ensuit que, considéré dans son ensemble, le signe EUROPIG présente un rapport suffisamment direct et concret avec les produits visés par la demande d’enregistrement.

Lees het arrest hier.

Kamerstukken. Niet-dossierstuk just070356, 2e Kamer. Handhaving. Brief van de minister van Justitie over uitstelbericht Kabinetsstandpunt richtlijn handhaving intellectuele eigendomsrechten

“Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 4 juni 2007

Onder verwijzing naar uw brief van 25 mei 2007, met kenmerk 07-Just-B-033, met het verzoek om uiterlijk dinsdag 5 juni a.s. het kabinetsstandpunt over de richtlijn betreffende de maatregelen en procedures om de handhaving van intellectuele eigendomsrechten te waarborgen aan de Kamer te doen toekomen, deel ik u mee dat de genoemde datum -vanwege de interdepartementale overlegstructuur- helaas niet kan worden gehaald.

Naar verwachting zal het kabinetsstandpunt, dat neergelegd wordt in een BNC-fiche, u in week 25 toekomen. 

De Minister van Justitie, E.M.H. Hirsch Ballin

Rechtbank Amsterdam, 23 mei 2007, HA ZA 04-2822, N.V. Subaru Benelux c.s. tegen Automobielbedrijf A c.s.

Nog een Subaru-zaak, dit keer tussen Subaru c.s. en de individuele (in Cosis verenigde) autodealers. Gebruik beeldmerk van Subaru door Subaru-specialisten is niet toegestaan wanneer zij reeds gebruik maken van het woordmerk Subaru. Gebruik beeldmerken voorbehouden aan erkende distributeurs van merkhouder.

Subaru heeft in 2003 de dealercontracten met de 16 gedaagden beëindigd. Samen met anderen hebben gedaagden vervolgens een coöperatie van specialisten in Subaru-voertuigen opgericht, Cosis. Subaru c.s. vordert onder meer een verbod om nieuwe Subaru-auto's te betrekken en een verbod om inbreuk te maken op de merkrechten van Subaru.

Met inachtneming van de uitputtingsregel van BMW/Deenik beoordeelt de Rechtbank in welke gevallen gedaagden gebruik mogen maken van de Subaru-merken. Daarbij maakt de Rechtbank een onderscheid tussen woord- en beeldmerken. Wat de beeldmerken betreft oordeelt de rechtbank:

Het gebruik van (woord-)beeldmerken is echter niet noodzakelijk om de aard van de auto aan te duiden naast de mededeling dat A c.s. specialist zijn in de verkoop en de reparaties en het onderhoud van Subaru-auto’s. De verdere verhandeling, dan wel de reparaties en het onderhoud, van Subaru-auto’s kan immers ook zonder het gebruik van deze beeldmerken worden verzekerd. De rechtbank neemt daarbij in aanmerking de door Subaru c.s. gestelde gebruiken in de autobranche, die A c.s. onvoldoende gemotiveerd weerspreken. Juist in deze branche geldt dat specialisten, anders dan dealers die tot een distributienetwerk behoren, hun specialiteit kenbaar plegen te maken door vermelding van alleen de woordmerken, zonder gebruikmaking van de beeldmerken. Beeldmerken worden immers veeleer gebruikt door erkende distributeurs als teken van authenticiteit van auto en distributeur.

"5.19.  Gelet hierop is de rechtbank met Subaru c.s. van oordeel dat louter door het gebruik van de beeldmerken en het (woord-)beeldmerk van Subaru in de autobranche, de gebruiken binnen die branche in aanmerking genomen, de indruk kan worden gewekt dat A c.s. zijn aangesloten bij de Subaru-dealerorganisatie of dat een bijzondere band tussen hen bestaat. Het feit dat A c.s. in hun reclame-uitingen vermelden dat zij in het samenwerkings-verband Cosis opereren, doet hier niet aan af, nu het publiek niet geacht kan worden te weten wat dit samenwerkingsverband inhoudt. Het wijzen op een samenwerkings-verband kan zelfs de indruk versterken dat het zou gaan om een tot het distributienet van Subaru behorende dealer.

5.20.  Op grond van het hiervoor overwogene komt de rechtbank tot het oordeel dat het gevaar bestaat dat A c.s. door het gebruik van de beeldmerken en het (woord-) beeldmerk de indruk wekken dat zij behoren tot het distributienet van Subaru c.s., dan wel dat anderszins een commerciële band bestaat tussen A c.s. en Subaru c.s. Derhalve mogen gedaagden niet de hiervoor onder 2.1 d en e weergegeven beeldmerken of het onder 2.1 b weergegeven (woord-)beeldmerk SUBARU gebruiken."

Het lijkt dat de Rechtbank hier een andere maatstaf hanteert dan het Hof Amsterdam in 2005, waarin het in eenzelfde soort zaak oordeelde dat 'het louter gebruik van beeldmerken om kenbaar te maken dat een dealer een specialist is in die auto's in zijn algemeenheid onvoldoende is om de indruk te wekken dat er een (relevante) commerciële band bestaat tussen hen en Subaru.

Ten aanzien van de woordmerken is de Rechtbank van oordeel dat het gebruik van het woordmerk in beginsel noodzakelijk is om aan het publiek kenbaar te maken om welke auto’s het gaat. Het gebruik van het woordmerk Subaru is dan ook in beginsel toegestaan, zeker indien dat in combinatie met de woorden “specialist in” geschiedt. Dat is anders indien het woordmerk op zodanige wijze wordt gebruikt dat de indruk kan ontstaan dat A c.s. zijn aangesloten bij de dealerorganisatie van Subaru c.s. De Rechtbank gaat vervolgens per gedaagde na welk merkgebruik inbreukmakend is en komt tot de conclusie dat er in vrijwel alle gevallen sprake is van merkinbreuk (door met name gebruik van het beeldmerk).

Verbod op inbreuk merk- en auteursrechten toegewezen, gedeeltelijke doorverwijzing naar de Rechtbank Den Haag, die dient te oordelen over de vorderingen met betrekking tot de Gemeenschapsmerken.

Ook hier een forfetaire proceskostenveroordeling, aangezien de zaak is aangebracht vóór de handhavingsrichtlijn.

Lees het vonnis hier.  Arrest van het Hof Amsterdam van 7 juli 2005: AU5317 . Eerder vonnis van 23 mei 2007 Subaru tegen Cosis: IEF 4135.

GvEA EGm 13 juni 2007, zaak T 441/05. IVG Immobilien AG tegen OHIM.

Weigering inschrijving als Gemeenschapsmerk van een beeldmerkdat bestaat uit de grafische weergave in de kleur donkerkoningsblauw van de letter „i” in hoofdletter of het Romeinse cijfer één die aan de top en de voet ervan is voorzien van twee dwarse horizontale lijnen die dunner en langer zijn dan die van de overeenkomstige lettertekens van het standaardlettertype Times New Roman.

“60- De kamer van beroep heeft haar weigering om het gedeponeerde teken in te schrijven dus ten onrechte gebaseerd op het ontbreken van opvallende specifieke grafische kenmerken en het feit dat het niets uitdrukt, zonder eerst te onderzoeken – daarbij rekening houdend met alle relevante elementen van de specifieke omstandigheden van het onderhavige geval – of dit teken feitelijk geschikt is om in de geest van het publiek waarvoor het is bedoeld, de door de merkaanvrager verrichte diensten te onderscheiden van die welke door zijn concurrenten worden verricht.”

Lees het arrest hier.

GvEA EGm 13 juni 2007, zaak T-167/05, Grether AG tehen OHIM/ Crisgo (Thailand) Co. Ltd. (Nog geen Nederlandse versie beschikbaar)

Oppositiezaak. Gemeenschapsmerkaanvrage beeldmerk FENNEL, ouder Geemschapswoordmerk FENJAL. “In the present case, it was held at paragraphs 73 to 80 above that the difference between the signs at issue made it impossible to find a likelihood of confusion, however well known the earlier sign may be. It must therefore be held that recognition of the fact that the earlier sign was well known in Germany could not have altered the operative part of the contested decision.”

Lees het arrest hier.

Rechtbank Utrecht, 8 juni 2007, KG ZA 07-387. Wannahaves B.V. tegen Wannahaves Support Breukelen B.V. (met dank aan Willem Hoorneman, CMS Derks Star Busmann).

Merken- en handelsnaamrecht. Wannahaves Support maakt inbreuk op merk- en handelsnaamrechten van Wannahaves. Verwarring door verband met bekend merk: inbreuk sub b. Matiging proceskosten.

In het vonnis wordt niet aangegeven waarvoor de merken van eiseres en gedaagde zijn ingeschreven, de voorzieningenrechter geeft alleen aan waar de merken voor worden gebruikt. Wannahaves is houdster van het Benelux woordmerk WANNAHAVES. Zij gebruikt het merk ter ontwikkeling van een multimedia lifestyle concept voor mannen tussen de 18 en 34 jaar, en onder meer kort gezegd voor het aanprijzen van gadgets en maakt daartoe onder meer gebruik van het televisieprogramma met de naam “Wannahaves”, een tijdschrift, internet en mobiele diensten. Gedaagde heeft een woord- en een beeldmerk (zie onderste afbeelding) en gebruikt de merken WANNAHAVES SUPPORT en DE WANNAHEBBIES voor het verkopen van op CD’s ingesproken kinderverhalen, met bijbehorende kartonnen kaarten.

Rechtbank Amsterdam 23 mei 2007, LJN: BA6820: Subaru c.s. tegen Coöperatie Cosis.

Uitleg van tussen partijen gesloten vaststellingsovereenkomst. Gebruik handelsnaam, beeld- en woordmerken in strijd met overeenkomst. Auteursrechtinbreuk door plaatsen van foto’s van Subaru’s personenauto’s op website.

Cosis, een coöperatie die wordt gevormd door diverse leden, waaronder ex-dealers van Subaru, presenteert zich als zijnde gespecialiseerd in Subaru. Op 4 juli 2003 is er een vaststellingovereenkomst tussen partijen gesloten. Subaru vordert onder meer een verklaring voor recht dat Cosis door gebruik van de naam ‘Coöperatie Cosis Specialisten in Subaru’ en de Subaru-merken de vaststellingovereenkomst overtreedt en maakt aanspraak op contractuele boetes.