DOSSIERS
Alle dossiers

Proceskostenveroordeling (bijzondere uitspraken)  

IEF 7436

Slechts een handvat voor de beoordeling

Klik voor vergrotingRechtbank ’s-Gravenhage, 17 december 2008, HA ZA 07-2143, Henkel KGaA c.s. tegen Dramers S.A.

Proceskostenvervolg op de Perfecte Mannen-zaak (IEF 7054). Bij het eerdere tussenvonnis heeft de rechtbank geoordeeld dat gedaagde Dramers als de in conventie en reconventie in het ongelijk gestelde partij in de redelijke en evenredige proceskosten in de zin van artikel 1019h dient te worden veroordeeld. Partijen zijn in verband met de proceskostenveroordeling in de gelegenheid gesteld zich bij akte uit te laten over de toepassing van de indicatietarieven voor IE-zaken aangezien die nog niet waren gepubliceerd ten tijde van de comparitie.

De rechtbank oordeelt dat de tarieven van toepassing zijn op alle procedures waarin na 1 augustus 2008 vonnis wordt gewezen. Blijkens de tekst van de indicatietarieven is de datum waarop vonnis wordt gewezen (en dus niet de datum waarop het vonnis aanvankelijk was bepaald) beslissend. De vorderingen van eiser worden toegewezen. In conventie: €20.259,85 (niet-eenvoudige zaak, met pleidooi) en in reconventie  € 10.000,00 (eenvoudige bodemzaak).

“2.7. De rechtbank verwerpt het betoog van Henkel dat de indicatietarieven in dit geval niet van toepassing zijn. De tarieven zijn van toepassing op alle procedures waarin na 1 augustus 2008 vonnis wordt gewezen. Daarvan is in dit geval sprake aangezien het tussenvonnis dateert van 10 september 2008 en dit eindvonnis wordt gewezen op 17 december 2008. Dat het vonnis in deze zaak aanvankelijk was bepaald op een datum voorafgaand aan 1 augustus 2008, maakt dat niet anders. Blijkens de tekst van de indicatietarieven is de datum waarop vonnis wordt gewezen (en dus niet de datum waarop het vonnis aanvankelijk was bepaald) beslissend . Daar komt bij dat Henkel, anders dan zij meent, niet wordt benadeeld door toepassing van de tarieven. De tarieven veranderen de aanspraak van Henkel op een redelijke en evenredige kostenveroordeling niet. De indicatietarieven en de toelichting daarop bieden de rechtbank en partijen slechts een handvat voor de beoordeling van de redelijkheid en evenredigheid van de kosten. Dat handvat kan Henkel in haar voordeel gebruiken om haar aanspraak te onderbouwen, zoals zij ook heeft gedaan in haar akte.

2.8. De rechtbank merkt de zaak in conventie aan als een niet-eenvoudige zaak in de zin van de indicatietarieven. Daarbij weegt mee dat de vorderingen zijn gebaseerd op verscheidende grondslagen, dat relevant feitenonderzoek is gedaan en dat vertaalkosten noodzakelijk waren omdat Dramers in het buitenland is gevestigd. Daarnaast is de rechtbank met Henkel van oordeel dat het een zaak “met pleidooi” betreft aangezien de rechtbank partijen uitdrukkelijk in de gelegenheid heeft gesteld ter comparitie een pleitnota voor te dragen en over te leggen, en Henkel ook van die gelegenheid gebruik heeft gemaakt. Gelet daarop wordt een bedrag van maximaal € 25.000,00 redelijk en evenredig geacht. Aangezien het gevorderde bedrag van € 20.259,85 onder die grens ligt, is de in conventie gevorderde kostenveroordeling volledig toewijsbaar.

2.9. De zaak in reconventie betreft minder grondslagen dan de zaak in conventie en verweer daartegen was ook overigens niet complex. Bovendien hangt de zaak in reconventie inhoudelijk samen met de zaak in conventie, zodat aangenomen moet worden dat verweer tegen de eis in reconventie relatief weinig extra tijd kost. Daarom zal in reconventie het indicatietarief voor een eenvoudige bodemzaak met pleidooi als maximum worden gehanteerd, te weten € 10.000,00. 

2.10. Henkel heeft niet gemotiveerd waarom in reconventie een hogere vergoeding dan de voornoemde tarieven redelijk en evenredig is. De door haar genoemde argumenten voor overschrijding van de tarieven hebben uitsluitend betrekking op de zaak in conventie. In reconventie heeft Henkel zelf juist voorgesteld het tarief voor een eenvoudige bodemzaak te hanteren. De gevorderde proceskosten in reconventie zullen daarom worden toegewezen tot een bedrag van € 10.000,00.

Lees het vonnis hier.

IEF 7321

Audiri et alteram partem necesse est?

Dirk VisserProf.  mr. D.J.G. Visser (Klos Morel Vos & Schaap): Het Amsterdamse ex-parte verbod met wederhoor. Enkele bespiegelingen naar aanleiding van het Amsterdamse ex-parte verbod met wederhoor.

“In geen enkel land in Europa gebeuren naar mijn weten zo veel gekke nieuwe dingen naar aanleiding van de implementatie van de IE-handhavingsrichtlijn  als in Nederland. (…) Op het gebied van de volledige proceskostenveroordeling bevinden we ons ook al weer twee jaar in een creatieve rollercoaster. Volledige proceskostenveroordelingen konden en moesten ineens in IE-zaken, advocaten waren heel creatief met het opvoeren van (pizza-)kosten  en rechters minstens zo creatief in het matigen ervan.

Daardoor moet iedereen de hele tijd goed opletten door welke hoepels nu weer gesprongen moet worden. (Vergeet u niet, ook als gedaagde, in kort geding uw eigen vordering tot volledige proceskostenveroordeling volledig te motiveren volgens de regels van het Endstra-arrest  en aan te tonen dat het een ingewikkeld of juist een eenvoudig IE-geschil betreft, en waarom de bijbehorende indicatie-tarieven wel of niet van toepassing zijn én de onderbouwing van de proceskosten vordering van de wederpartij (die pas ter zitting wordt overgelegd) gemotiveerd te betwisten én uw eigen proceskostenvordering uitdrukkelijk uitvoerbaar bij voorraad te vorderen?)”

Lees het gehele artikel hier.

IEF 7232

De Galerij der Gouverneurs

Leendert van Dijk, portret van Gouverneur Sjeng KremersVzr. Rechtbank Maastricht, 30 oktober 2008, LJN: BG2967, Eiser tegen het publiekrechtelijk lichaam Provincie Limburg.

Auteursrecht. Ruzie tussen kunstenaar Leendert van Dijk en provincie Limburg over de verplaatsing van een portret van Sjeng Kremers uit de Galerij der Gouverneurs naar de centrale hal. Van Dijk verzet zich hiertegen en beroept zich op contractuele afspraken, aantasting van goede eer en naam en, het er een beetje bijgesleepte, auteursrecht. De voorzieningenrechter begrijpt de teleurstelling van de kunstenaar, maar wijst alle vorderingen af. De proceskostenredenering is enigszins curieus: forfaitaire kostenveroordeling lijkt in Maastricht het laagste indicatietarief voor IE-zaken.

Auteursrecht: “3.3 Eiser keert zich voorts tegen de verplaatsing van het door hem vervaardigde schilderij op grond van artikel 25 lid 1 sub d Aw. Hij stelt dat vanwege het feit dat het portret is vervaardigd voor een specifieke plaats, verwijdering van het werk een aantasting van het werk oplevert. Zo deze stelling al niet faalt op grond van hetgeen hiervoor is overwogen –hetgeen de voorzieningenrechter van oordeel is- oordeelt de voorzieningenrechter dat een aantasting als bedoeld in voormeld artikel, mede gelet op het gemotiveerde verweer zijdens de provincie, niet aannemelijk is gemaakt. Naar het oordeel van de voorzieningenrechter zou een verplaatsing van een schilderij onder omstandigheden een aantasting als bedoeld in artikel 25 Aw kunnen opleveren, doch is dit in casu niet het geval.

Eiser heeft niet aannemelijk gemaakt dat door de verplaatsing, zijn eer en goede naam zou kunnen worden aangetast. Daarbij acht de voorzieningenrechter van belang dat het schilderij niet is verplaatst naar bijvoorbeeld “de kolenkelder”, doch naar de centrale hal van het Gouvernementsgebouw, alwaar het bij de ingang van die hal is tentoongesteld tegenover de geplaatste gedenksteen ter gelegenheid van de eerste-steenlegging door [Naam gouverneur]. Als onbetwist staat vast dat dit een prominente plek is die bezoekers bij zowel het binnengaan als bij het verlaten van het Gouvernementsgebouw passeren.

In dit verband overweegt de voorzieningenrechter nog dat de facto onduidelijk is welk belang eiser nu eigenlijk heeft bij zijn vordering onder 1, gelet op het feit dat als onweersproken vast staat dat het schilderij in de hal een veel grotere toegang heeft tot het publiek dan toen het nog in de Galerij hing. Anders gezegd: in de centrale hal komen meer bezoekers dan in de Galerij. Het ligt toch in de rede dat het de wens van een schilder is om zijn werken aan een zo groot mogelijk publiek te tonen.

(…) De voorzieningenrechter begrijpt dat Eiser op zijn zachtst gezegd teleurgesteld is over het feit dat de provincie het portret heeft verplaatst zonder hierover overleg met eiser te voeren. Hoewel de voorzieningenrechter die teleurstelling kan begrijpen, kan dit enkele feit er niet toe leiden dat een verplaatsing onrechtmatig is.’

Proceskosten: “3.6 Eiser] dient als de in het ongelijk gestelde partij te worden veroordeeld in de proceskosten. De provincie heeft bepleit dat de proceskosten ex artikel 1019h van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv) dienen te worden gesteld op € 6.000,-. Eiser  heeft daartegen aangevoerd dat met de gebruikelijke forfaitaire kostenveroordeling kan worden volstaan. De voorzieningenrechter deelt wat dit betreft de visie van eiser. In casu is er allereerst sprake van een gemengde vordering. (…) Voor zover onderhavige geschil raakt aan het intellectuele eigendomsrecht, is de voorzieningenrechter van oordeel dat de aard van het geschil, en de moeilijkheidsgraad van de zaak, maken dat het redelijk is dat met de gebruikelijke forfaitaire kostenveroordeling kan worden volstaan. Daarbij betrekt de voorzieningenrechter dat uit de toelichting op artikel 1019h Rv volgt dat bij bijvoorbeeld grootschalige namaak of piraterij, een volledige proceskostenveroordeling is gerechtvaardigd.”

Lees het vonnis hier. Krantenbericht De Limburger hier.

IEF 6109

Over de volledige proceskostenveroordeling

atst.gifPersbericht: “Jonge Balie Amsterdam: lezing over IE-proceskostenveroordeling op 15 mei. Alexander Tsoutsanis (advocaat bij Klos Morel Vos & Schaap en universitair docent aan de Universiteit Leiden) spreekt over de volledige proceskostenveroordeling in IE-zaken. In tegenstelling tot de gebruikelijke forfaitaire proceskostenveroordeling, is in IE-zaken een volledige proceskostenveroordeling mogelijk. Al naar gelang de complexiteit van de zaak zijn kostenveroordelingen tussen de EUR 20.000 en 100.000 niet ongebruikelijk. De hoogte- en dieptepunten uit de praktijk zullen in deze lezing worden besproken.

Ook is er ruimte voor discussie over de impact die deze volledige proceskostenveroordeling mogelijk zou kunnen hebben op de opleiding van advocaat-stagiaires. Zullen stagiaires meer of minder pleiten door het verhoogde proceskostenrisico? Is wanneer patroon en stagiaire gezamenlijk pleiten het verweer dat “mr. X zijn stagiaire niet over de rug van cliënt Y mag opleiden” wel of geen valide proceskostenverweer ? Een dergelijk verweer is inmiddels voor de rechtbank Amsterdam gevoerd: wie dat meer of minder steekhoudend vindt mag dat op 15 mei zeggen. Komt dus allen!

De lezing vangt aan om 18.30 uur en duurt ongeveer een uur. Lokatie: Café Wilschut, Roelof Hartplein 1-3, 1071 TR Amsterdam.

Het bijwonen van Jonge Balie lezingen levert tevens punten op die kunnen worden aangewend voor de 34 door de Amsterdamse Raad van Toezicht verplicht gestelde plaatselijke opleidingspunten. Daarbij geldt dat één Jonge Balie lezing overeenkomt met één opleidingspunt. Het maximale aantal lezingen dat meetelt voor het voldoen aan de opleidingseisen is twaalf. Nadere informatie hierover is te vinden in de Opleidingsmaatregel 2007: www.advocatenorde-amsterdam.nl.

De lezing is vooral bedoeld voor advocaten van de Jonge Balie Amsterdam. Andere belangstellenden zijn ook welkom (bijvoorbeeld RAIO’s, griffiers en gerechtssecretarissen die ook te maken met de IE-proceskostenveroordeling).

IEF 6035

Een ruimere ‘gewone’ proceskostenveroordeling

Rechtbank ’s-Hertogenbosch, 21 april 2008, KG ZA 08-121, MF Beheer B.V. tegen My Global Factory. (met dank aan Peter Kok, The Law Factor).

Inhoudelijke bespreking volgt, nu eerst even deze passage:

“4.8. Nu het onderhavige geschil nog slechts zeer ten dele aan te merken is als een merkenrechtelijk geschil, doch veeleer de nakoming van een vaststellingsovereenkomst inhoudt, ziet de voorzieningenrechter beperkt ruimte voor een proceskostenveroordeling als bedoeld in artikel 1019 Rv en zal deze doen opgaan in een ruimere ´gewone´ proceskostenveroordeling”

Tentamenvraag: Beargumenteer dit oordeel en betrek daarbij de regionale verschillen in de merkenrechtspraak aan de hand van o.a. Rb Amsterdam, 10 januari 2008, ACS Filtertechniek tegen Group Air Cooling Services B.V.:

““4.7 Group Air Cooling Services zal als de grotendeels in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. Hierbij worden de volledige kosten als bedoeld in artikel 1019h Rv toegewezen, aangezien hier sprake is van inbreuk op de intellectuele eigendomsrechten van ACS, Aan het verweer dat het hier een andersoortig geschil betreft, te weten een geschil over een vaststellingsovereenkomst, zal worden voorbijgegaan aangezien de kern van die overeenkomst bestaat uit bescherming van de intellectuele eigendomsrechten van ACS.”

Lees het eerste, Bossche, vonnis hier, het tweede, Amsterdamse, hier

IEF 5947

Niet zwaarder

Gerechtshof ’s-Gravenhage, 3 april 2008, rolnr. 05/6, Stichting Paralegal Expertise & Management tegen Stichting Het Juridisch Loket (met dank aan Gregor Vos, Klos Morel Vos & Schaap).

Spoedappèl, incidentele vordering over proceskostenveroordeling. In beginsel geen schorsing van de tenuitvoerlegging bij betalingsonmacht.

“6. Het hof overweegt als volgt. De voorzieningenrechter heeft op voet van artikel 1019h Rv de werkelijke proceskosten van het Juridisch loket vastgesteld op € 19.235,-. (…) Maar ook indien aangenomen moet worden dat, zoals Paralegal stelt, uitoefening door het Juridisch Loket van haar bevoegdheid de kostenveroordeling te executeren, het faillissement van Paralegal zou meebrengen, is het hof van oordeel dat het belang van Paralegal bij het (vooralsnog) uitblijven van een faillissement inde gegeven omstandigheden niet zwaarder weegt dan het belang van Het Juridisch Loket dat de door haar gemaakte kosten worden voldaan. Betalingsonmacht kan in beginsel geen grond zijn voor schorsing van de tenuitvoerlegging van een rechterlijke uitspraak; dat geldt naar het oordeel van het hof evenzeer als het gaat om betaling van (werkelijke) proceskosten.”

Lees het arrest hier.

IEF 3781

Proceskostenveroordeling in gemengde zaak

Rechtbank Leeuwarden, 21 maart, 2007, KG ZA 07-67. Hood Holding Corp. C.s. tegen Red Mountain Trade B.V. c.s. (met dank aan M. Russchen, Dommerholt).

Merkenrecht. Uitgebreidere bespreking volgt, nu eerst alleen de proceskosten. Mr. Russchen bericht bij toezending van het vonnis: “Dit vonnis is interessant voor de vraag hoe om te gaan met een kostenveroordeling in een gemengde zaak. Visser en Tsoutsanis haalde deze vraag al eerder naar voren (afl. 2006/35 NJB) en in Zeist onlangs werd hierover gesproken op het middagdebat ‘Handhavingsperikelen: beschrijvend beslag, exhibitieplicht en ex parte korte geding.’
 
De helft van de werkelijk gemaakte kosten van deze procedure hebben betrekking op het handhaven van intellectuele eigendomsrechten. “De rechter ziet dan ook aanleiding -zoals eisers hebben betoogd- ter zake daarvan de helft van de werkelijk door eisers gemaakte kosten toe te wijzen.” Met betrekking tot de andere helft overweegt de rechter: “Ter zake van de vordering strekkende tot opheffing van het beslag zal de helft van het toepasselijke liquidatietarief worden toegewezen” (in tegenstelling tot deze zaak Vzr. Rb. Utrecht 3 januari 2007, LJN AZ5424, waarin met betrekking tot het overige gedeelte van de procedure geen proceskostenveroordeling conform het liquidatietarief wordt toegewezen).”

Lees het vonnis hier.

IEF 2918

Bescheiden (3)

tsl.gifNa Lex Bruinhof van Wieringa Advocaten (eerder bericht hier) laat ook Michael Gerrits van De Gier & Stam zich op het weblog van zijn kantoor uit over de laatste ontwikkelingen op het gebied van de richtlijnconforme proceskostenveroordeling:

 “Ten eerste beoordeelt de rechter of ‘de communicatie van de zijde van de advocaat van Tell Sell’ wel adequaat is geweest. Deze overweging is niet alleen betuttelend, maar de rechter gaat hiermee naar mijn mening ook veel te ver. Gaat de rechter straks ook zeggen dat de dagvaarding of de pleitnota (en daarmee het pleidooi) veel te lang was en dat de advocaat ook met een korter verhaal had kunnen volstaan om het punt van zijn cliënt(e) te maken?

Ten tweede is de rechter van oordeel dat ‘gelet op de aard van de onderhavige zaak’(…) de zaak bescheidener had kunnen worden aangepakt’. Bij het lezen van dergelijke passages ontstaan bij mij irritaties. Allereerst had de rechter mogen toelichten wat hij met ‘de aard van de zaak’ dan precies bedoelt (makkelijke zaak, tegenpartij voert geen deugdelijk verweer, IE-zaak, etc?). Maar belangrijker nog, de rechter heeft mijns inziens op zijn minst de plicht – als hij deze mening is toegedaan – te motiveren waarom de zaak bescheidener had kunnen én moeten worden aangepakt en waarom de kosten niet billijk zijn als het niet bescheiden is aangepakt. Artikel 14 van de Handhavingsrichtlijn bepaalt immers dat de kosten worden vergoed door de verliezende partij, tenzij de billijkheid zich daartegen verzet. De rechter heeft het zich er echter gemakkelijk vanaf willen maken, maar dat leidt alleen maar weer tot meer rechtsonzekerheid (en wij als advocaten moeten onze cliënten weer adviseren dat we van tevoren niet goed kunnen inschatten of een volledige proceskostenveroordeling erin zit, omdat dit klaarblijkelijk van geval tot geval verschilt).”

Lees hier meer.

IEF 2708

Herstel

Herstelvonnis Rechtbank ’s-Gravenhage, in kort geding van 6 oktober 2006, KG ZA 06-1088. The Procter & Gamble Company tegen Reckitt Benckiser  B.V.

"De advocaat van Procter & Gamble, mr. W.A. Hoyng te Amsterdam, heeftverzocht het vonnis te verbeteren aangezien Reckitt Benckiser heeft aangegeven niet aan de kostenveroordeling te willen voldoen nu deze niet in het dictum is opgenomen. (…) Nu duidelijk sprake is van een kennelijke fout in het vonnis die zich vooreenvoudig herstel leent als bedoeld in artikel 31 lid 1 van het Wetboek van Burgerlijke echtsvordering, zal het verzoek tot verbetering worden toegewezen."

Lees het herstelvonnis hier.Oorspronkelijk vonnis hier.

IEF 2680

Voor rechters en rechtzoekenden

Prof. mr. D.J.G. Visser en Mr. A. Tsoutsanis:  De volledige proceskostenveroordeling in IE-zaken. Gepubliceerd in NJB 2006/34.

 

“De financiële risico's van procederen in IE-zaken zijn flink toegenomen en er is nog veel onduidelijk. Er is al gesuggereerd dat er snel een nieuw, hoger en eventueel gedifferentieerd liquidatietarief zou moeten komen voor IE-zaken om het voor rechters en rechtzoekenden eenvoudiger en overzichtelijker te maken. Daarvan wordt dan weer opgemerkt dat het in strijd met de richtlijn zou zijn. Misschien zou de wetgever meer moeten doen door een aparte 'kostenvaststellingsprocedure' in het leven te roepen zoals in Engeland bestaat, of andere meer gedetailleerde regels zoals in Duitsland. Misschien is het inderdaad een goed idee om de volledige proceskostenveroordeling naar de bodemprocedure te verwijzen. Omdat de nationale wetgever echter vrijwel niets heeft gedaan en zekerheid alleen door het HvJ EG kan worden geboden, zal het mogelijk nog jaren duren voor er meer duidelijkheid is.”

 

Lees het artikel hier.