Rechtbank Den Haag 9 januari 2013, zaaknr. 415046 / HA ZA 12-354 (Remu Oy tegen Knoop c.s.)

Uitspraak ingezonden door Daan de Lange, Brinkhof NV. en Harold Griede, Slinkman | De Graaf advocaten.

Octrooirecht. Proceskostenveroordeling uitgesteld, zodat partijen zich over Bericap/Plastinnova kunnen uitlaten.

Remu is houdster van EP 1727687 B1 voor een Pontonsamenstel met rupsbanden. Knoop doet in- en verkoop van baggermaterieel, bouwmachines en aanverwanten machines, en toebehoor. In haar brochure en via haar websites biedt zij amfibische graafmachines onder de naam 'Waterking' aan. Er wordt een octrooiverbod gevorderd met enkele nevenvorderingen.

De gemiddelde vakman zou zonder meer tot een oplossing met behulp van aandrijfmiddelen komen, zoals  hydraulische cilinders uitschuifbaar onderstel, en die de oplossing van het octrooi bereiken zodra hij literatuur raadpleegt. Dat landrupsvoertuigen en amfibische rupsvoertuigen strikt genomen tot een andere IPC-classificatie behoren doet daaraan niet af. De vorderingen van Remu worden afgewezen. De rechtbank komt tot een ander oordeel dan haar Franse collega's (Tribunal de Grande Instance de Paris) betreft de inventiviteit en vernietigd conclusie van het Nederlandse deel van EP 687.

Met een verwijzing naar HvJ EU Bericap / Plastinnova [red. IEF 12005] dat kort voorafgaand aan de zitting is gewezen, wordt een volledige proceskostenveroordeling uitgesproken, nu uitsluitend de nietigheid van een IE-recht aan de orde is in (onvoorwaardelijk) reconventie, aangehouden. Partijen kunnen zich daarover nog uitlaten bij akte.

2.12. Bij vonnis van 2 november 2012 heeft de Tribunal de Grande Instance de Paris (rechters Salord, Bessaud en Chretiennot) in een zaak tussen Remu en RDS France SARL enerzijds en Sodineg SARL, Tecman SARL en Enterprise Leriche SAS anderzijds de conclusies 1, 2, 5, 6 en 10 van het Franse deel van EP 687 nieuw en inventief geoordeeld.  

4.2.Partijen verschillen enigszins van mening over de vraag welk document moet worden aangemerkt als de meest nabije stand van de techniek. Knoop c.s. meent dat dit zowel het in EP 687 genoemde Amerikaanse octrooi US 6,315,622 (hierna: 'Wilson') kan zijn, als Prestenbach (vgl. 2.11.). Remu gaat uit van Bruyas (vgl. 2.8.) als vertrekpunt. Alle drie de documenten zien op amfibische voertuigen, zij het dat Prestenbach in het bijzonder ingaat op het gebruik van amfibische rupsvoertuigen voor gebruik op land, onder moerassige omstandigheden. Zo beschouwd komt Prestenbach wellicht niet direct als eerste keuze in aanmerking. Wilson is weliswaar het document waar het octrooi van afbakent, doch, nu de daar beschreven constructie ziet op een pontonsamenstel met pontonelementen die handmatig door middel van schroefverbindingen met elkaar worden verbonden, lijkt Bruyas, om de hierna te noemen redenen, meer nabij te liggen. Nu ook Remu als octrooihouder daar zelf vanuit gaat, en bovendien ook Knoop c.s. (die primair meent dat Bruyas de uitvinding van EP 687 anticipeert) een problem-solution-approach vanuit Bruyas heeft uitgewerkt, zal de rechtbank Bruyas aanmerken als 'most promising springboard'

4.3. Bruyas openbaart een rupsonderstel, in het bijzonder een amfibisch rupsonderstel. Het verschilt hierin van het octrooi dat Bruyas niet zonder meer direct en ondubbelzinnig openbaart op welke wijze een rupsonderstel eenvoudig uitschuifbaar gemaakt kan worden. Bruyas noemt deze mogelijkheid  en het gebruik van hydraulische cilinders daarbij wel expliciet; het document bevat in die zin dus een rechtstreekse pointer naar een door middel van hydraulische cilinders uitschuifbaar rupsonderstel. Dat uit Bruyas, zoals Remu aanvoert, niet zou kunnen worden opgemaakt dat de hydraulische cilinders deel uitmaken van een samenstel van rupsbanddelen en montageframe, maar die cilinders ook 'los' als (hydraulisch) gereedschap zouden kunnen worden gebruikt, is gebaseerd op een niet redelijke en gezochte lezing van het document en wordt verworpen. In regel 21 van Bruyas immers, wordt het gebruik van hydraulische cilinders voor het verstellen van de breedte nu juist afgezet tegen het handmatig bereiken daarvan ('La modification de la largues est obtenue manuellement ou à l'aide de vérins hydrauliques selon les réalisations').

4.6. Zo de gemiddelde vakman al niet op basis van zijn algemene vakkennis tot een met behulp van aandrijfmiddelen, zoals hydraulische cilinders uitschuifbaar onderstel zou komen om aldus het hiervoor geformuleerde probleem op te lossen, dan zou hij zonder meer de oplossing van het octrooi bereiken zodra hij Haest (vgl. 2.9.) of Althais (vgl. 2.10.) raadpleegt. In beide publicaties worden namelijk met hydraulische aandrijfmiddelen verstelbare landrupsonderstellen beschreven en de vakman zou op basis daarvan, uitgaande van het rupsonderstel dat Bruyas openbaart, zonder inventieve denkarbeid door modificatie tot de uitvinding volgens EP 687 komen. Anders dan Remu betoogt, zou de gemiddelde vakman Haest en/of Althaus ook zonder meer raadplegen omdat het hetzelfde vakgebied betreft, althans in ieder geval een zeer nabij vakgebied, zoals ook al blijkt uit het feit dat Prestenbach amfibische- en landrupsvoertuigen in feite op een hoop veegt (vgl. 2.11.). Bovendien bevat Bruyas een rechtstreekse pointer naar een uitschuifbaar rupsonderstel met gebruik van hydraulische cilinders, zodat de gemiddelde vakman ook al om die reden naar genoemde documenten zou kijken. Dat landrupsvoertuigen strikt genomen tot een andere IPC-classificatie behoren, zoals Remu nog heeft aangevoerd, doet daar niet aan af.

4.10. Remu zal als de in het ongelijk gestelde partij worden veroordeeld in de proceskosten in reconventie. Knoop c.s. vordert een volledige proceskostenveroordeling op basis van artikel 1019h Rv. Het arrest dat het Hof van Justitie heeft gewezen in de zaal Bericap v. Plastinnova (HvJ EY 15 november 2012, C-180/11, IEPT20121115) roept de vraag op of dat artikel grond biedt voor een volledige proceskostenveroordeling in een zaak waarin uitsluitend de nietigheid van een intellectueel-eigendomsrecht aan de orde is, zoals de onderhavige zaak in (onvoorwaardelijke) reconventie. In het arrest heeft het hof namelijk onder meer overwogen over het toepassingsbereik van de handhavingsrichtlijn, waarvan onder meer artikel 1019h Rv de implementatie vormt: (...)

UPDATE BBIE Voorlopige beslissing tot weigering Allah 8 januari 2013, depotnr. 1260522 (Allah): Het Bureau heeft besloten de inschrijving van uw merk te weigeren. Wij verwijzen naar artikel 2.11 van het Benelux-verdrag inzake de intellectuele eigendom. De reden voor weigering is de volgende: Het teken ALLAH, de in de islam gehanteerde naam voor God, zal niet als merk worden opgevat en mist derhalve ieder onderscheidend vermogen. Wij verwijzen naar artikel 2.11, lid 1, sub b BVIE.

Editie NL heeft in haar uitzending van dinsdag 8 januari een item gemaakt over de discussie rondom het gedeponeerde beeldmerk met woordelement 'Allah'. De Amsterdamse kunstenaar Teun Castelein had die merknaam gedeponeerd (AD.nl). Castelein wil het beeldmerk onder meer voeren voor kleding, schoenen en andere lederproducten. Het BBIE heeft beeldmerk voorlopig geweigerd.

Merkenadviseur Arnaud Bos vindt het onterecht dat 'Allah' is afgewezen. Geregistreerde merken als Mohammed, Jesus, God en Buddha zijn in het verleden wel geregistreerd, wat de weigering van 'Allah' een opmerkelijke beslissing maakt, volgens merkwaardigheden. Het excuus dat het woord niet onderscheidend genoeg is gaat volgens hem niet op.

De weigeringsgrond van het BBIE is ook volgens merkenbureau Chiever opvallend: waarom heeft het BBIE niet gekozen voor een andere, meer voor de hand liggende weigeringsgrond, die ook in de wet is te vinden [strijd met de openbare orde], vragen zij zich af. Volgens Chiever is het BBIE echter niet erg happig om de zedenmeester te spelen.

Caspar van Woensel is gepromoveerd op dit onderwerp en refererend aan zijn boek 'Merk, God en verbod' over oneigenlijk gebruik en monopolisering van tekens met een grote symbolische waarde, legt hij uit:

"Een religieus symbool registreren als beeldmerk kan in Nederland! Het is raar dat we religieuze symbolen niet hebben uitgesloten van die mogelijkheid, want je kunt een monopolierecht claimen op religieuze symbolen, zoals Allah, Jaweh en God of culturele symbolen als bijvoorbeeld de afbeelding van de nachtwacht, een handtekening van Vincent van Gogh of persoonlijkheden uit de geschiedenis."

OHIM Kamer van Beroep 31 oktober 2012, zaaknr. 1083/2011-3 (J. Neves & Filhos - Comercio e Indústria de Ferragens, S.A.tegen Alcides de Sá Pinto Castro)

Gemeenschapsmodellenrecht. Alcides de Sá Pinto Castro heeft om de nietigverklaring van het litigieuze gemeenschapsmodel 1104889-0007 verzocht, omdat het Gemeenschapsmodel niet voldoet aan de eisen van de artikelen 4 tot 9 CDR (Community Design Regulation). De nietigheidsafdeling heeft het bestreden Gemeenschapsmodel RCD nietig verklaard op grond van artikel 25(1)(b) CDR. De klacht van Alcides richt zich op het deurklink-model dat identiek zou zijn aan haar oudere model. Daarnaast zou het geregistreerde model te kwader trouw zijn geregistreerd, met als enige doel de commerciële activiteiten van Alcides te verstoren.

De totaalindrukken van de RCD en het oudere model worden bepaald door de geometrische vormgeving van deurklink en de montage van een ronde staaf aan een ronde plaat. De verschillen in kleur van het hendel enerzijds en de samenstelling van de ronde plaat, zijn elementen die van geringe invloed zijn op de algemene indruk. De algemene indrukken die de geïnformeerde gebruiker krijgt van beide modellen zullen vrijwel gelijk zijn.

De bestreden RCD is geregistreerd voor 'handvatten'. De geïnformeerde gebruiker is degene die gewoonlijk zo'n item koopt, het gewone gebruik is uitgegroeid tot kennis van het onderwerp door te bladeren in catalogussen van, of met inbegrip van handgrepen, een bezoek aan de desbetreffende winkels en het downloaden van informatie van het internet.

De Kamer van Beroep acht de mate van vrijheid van de ontwerper voor handgrepen bijna onbeperkt omdat handgrepen elke combinatie van kleuren, patronen, vormen en materialen kunnen hebben. De enige beperking voor de ontwerper bestaat er uit dat de handgreep een grip moet hebben en deze moet kunnen worden gemonteerd op iets zoals een deur. De Kamer van Beroep concludeert dat het lichte verschil niet significant van invloed is op de totaalindruk. Een nauwkeurig onderzoek, wat veel verder gaat dan de algemene vergelijking, zou nodig zijn voor de geïnformeerde gebruiker om de twee handvatten te kunnen onderscheiden. Het beroep tegen vernietiging wordt afgewezen.

4. On 26 April 2010, Alcides de Sá Pinto Castro, Lda. (hereinafter ‘the respondent’) filed an application for a declaration of invalidity against the contested RCD. The  respondent indicated as the grounds for invalidity that the challenged Community design does not fulfil the requirements of Articles 4 to 9 CDR.

8. On 21 March 2011, the Invalidity Division issued a decision (hereinafter ‘the contested decision’) declaring the  contested RCD invalid according to Article 25(1)(b) CDR and ordering the appellant to bear the costs.

29. The contested RCD is registered for ‘handles’. Therefore, the informed user to be taken into account is whoever habitually  purchases such an item, puts it to its intended use and has become informed on the subject by browsing through catalogues of, or including, handles, visiting the relevant stores, downloading information from the Internet, etc. (see, by analogy, decision of 18 September 2007, R 250/2007-3, ‘tavoli’). The informed user is familiar with the product at the level indicated in paragraphs 26 to 28 above.

32. In the Board’s opinion the degree of freedom of a designer of handles is almost unlimited since handles can take any combination of colours, patterns, shapes and materials. The only limitation for the designer consists in that the handle must have a grip and it must be able to be mounted onto something, such as a door.

39. The Board further notes that even if  it were found that the RCD does have a slightly elliptical shape, the conclusion would still be the same. This slight difference would also not significantly affect the overall impression produced by the handles since it is a detail which, although not necessarily totally insignificant, relates to what would be seen as an essentially marginal element of the two products. A close examination – going much further than the general comparison required by the Regulation – would be needed before the informed
user could distinguish between the two handles even in this case.

Voorstel van wet houdende wijziging van de Wet van 6 maart 2003, houdende bepalingen met betrekking tot het toezicht op collectieve beheersorganisaties voor auteurs- en naburige rechten, Kamerstukken II, 2012/13, 31 766, nadere memorie van antwoord.

Over de brief van de Vereniging van Organisaties die intellectueel eigendom Collectief Exploiteren (Voice), waarin wordt ingegaan op de problematiek van de one-stop-shop voor onderhandelingen, betalingen en klachten in met name de omroepsector. Bestuurlijke boete bestuurders, gedwongen samenwerking en de gefaseerde inwerkingtreding.

(...) mijn voornemen ([is] kenbaar gemaakt om de inwerkingtreding van de in artikel 2, vierde lid, van het wetsvoorstel opgenomen regeling voor beleggingen van collectieve beheersorganisaties aan te houden in afwachting van de nadere ontwikkelingen rond het richtlijnvoorstel. Op de overige onderdelen kan het wetsvoorstel na aanvaarding door Uw Kamer geheel in werking treden. Mijn voornemen berust op het feit dat het wetsvoorstel en de in het richtlijnvoorstel verankerde visie van de Europese Commissie nog ver uiteenlopen waar het gaat om de regels ten aanzien van beleggingen door cbo’s. (...)

Het wetsvoorstel gaat hierin verder door de mogelijkheid tot beleggen te beperken tot, samengevat, producten met een hoofdsomgarantie aan het einde van de looptijd, vastrentende waarden en van staatswege uitgegeven waardepapieren (artikel 2 lid 4). Om te voorkomen dat we nu op korte termijn een regeling in werking laten treden, die wellicht al gauw weer moet worden herzien als gevolg van Europese ontwikkelingen, lijkt het me goed die laatste eerst even af te wachten. Dat acht ik juist ook vanuit wetgevingsoptiek een valabele reden. Dit betekent overigens niet dat ik nu al bij voorbaat wil afzien van het in dit wetsvoorstel voorgestelde beleggingsregime. Wel meen ik dat er ruimte moet zijn voor een heroverweging als de uiteindelijke EU-richtlijn over collectief beheer daartoe aanleiding geeft. Daarbij zal uiteraard ook de praktische uitvoerbaarheid een punt van aandacht zijn.

Vzr. Rechtbank Zwolle-Lelystad, locatie Zwolle 17 oktober 2012, LJN BY7944 (Onbezorgd Wonen tegen Residence Paasberg c.s.)

Domeinnaamrecht. Handelsnaamrecht. Slechts in reconventie gevorderd: Meewerken aan de tenaamstelling van de domeinnaam en de website www.residencepaasbergkerk.nl op naam van Résidence Paasberg.

Résidence Paasberg c.s. betoogd, onder verwijzing naar notulen van het kerngroepoverleg, dat zij gerechtigd is de domeinnaam te houden en te beheren. Onbezorgd Wonen c.s. heeft aangevoerd dat de notulen zijn vervalst en dat zij niet zijn ondertekend. In kort geding is geen plaats voor nadere bewijsvoering die nodig is om de vraag wie gerechtigd is de domeinnaam te houden en te beheren te beantwoorden. De vordering wordt afgewezen.

De vordering van Résidence Paasberg c.s. om Onbezorgd Wonen c.s. te verbieden om de (handels)namen "Résidence Paasberg" of "Résidence Paasbergkerk" te gebruiken zal ook worden afgewezen, nu Résidence Paasberg c.s. niet heeft onderbouwd op grond waarvan Onbezorgd Wonen c.s. niet gerechtigd is deze namen te gebruiken.

5.7.    Met betrekking tot de domeinnaam www.depaasbergkerk.nl wordt overwogen dat Résidence Paasberg c.s. heeft betoogd dat zij gerechtigd is om deze domeinnaam te houden en te beheren, waarbij zij heeft verwezen naar de notulen van het kerngroepoverleg van 28 december 2011, waarin staat vermeld dat de domeinnaam "Residence Paasberg" al lang geleden door Aktua is vastgelegd en dat Résidence Paasberg de eigenaar/aanvrager van de nieuwe domeinnaam "Résidence Paasbergkerk" dient te zijn. Onbezorgd Wonen c.s. heeft echter aangevoerd dat deze notulen zijn vervalst en heeft erop gewezen dat de notulen niet zijn ondertekend. Naar het oordeel van de voorzieningenrechter is, gelet op de standpunten van partijen en de stukken die zij hebben overgelegd, onduidelijk wat partijen ten aanzien van de domeinnaam en de website www.depaasbergkerk.nl zijn overeengekomen. Voor de beantwoording van de vraag wie gerechtigd is om de domeinnaam www.depaasbergkerk.nl te houden en te beheren is nadere bewijsvoering nodig, waarvoor in kort geding evenwel geen plaats is. De vordering van Onbezorgd Wonen c.s. om Résidence Paasberg c.s. te gebieden deze website van het internet te verwijderen en verwijderd te houden zal daarom worden afgewezen.

6.3.    Résidence Paasberg c.s. heeft ter onderbouwing van haar vordering om de domeinnaam en website www.residencepaasbergkerk.nl op haar naam te doen stellen, verwezen naar de notulen van het kernteamoverleg van 28 december 2011. Zoals in rechtsoverweging 5.7 reeds is overwogen heeft Onbezorgd Wonen c.s. de juistheid van de inhoud van deze notulen betwist. Naar het oordeel van de voorzieningenrechter is ook ten aanzien van de domeinnaam www.residencepaasbergkerk.nl nadere bewijsvoering nodig met betrekking tot de vraag wie gerechtigd is deze domeinnaam te houden en te beheren, waarvoor in dit kort geding geen plaats is. Gelet hierop zal deze vordering van Résidence Paasberg c.s. worden afgewezen.

6.4.  De vordering van Résidence Paasberg c.s. om Onbezorgd Wonen c.s. te verbieden om de (handels)namen "Résidence Paasberg" of "Résidence Paasbergkerk" te gebruiken zal ook worden afgewezen, nu Résidence Paasberg c.s. niet heeft onderbouwd op grond waarvan Onbezorgd Wonen c.s. niet gerechtigd is deze namen te gebruiken.

Op andere blogs:
DomJur 2013-929 (Onbezorgd Wonen B.V. – Résidence Paasberg B.V.)

WIPO 12 november 2012, DNL2012-0059 (Smaragd Music tegen Benson and Partner Ltd.), link

Beslissing ingezonden door Janouk Kloosterboer, QuestIE Advocatuur.

Domeinnaamrecht. Eiser baseert zijn vordering op haar Benelux beeld (2005) en woord (2012) merken en haar handelsnaamrecht Smaragd Music. Verweerder heeft de domeinnaam smaragdmusic.nl in juli 2012 geregistreerd. De domeinnaam is conform artikel 2.1(a) under I van de Regulations identiek aan de handelsnaamrechten. Enkel de handelsnaamrechten zijn voldoende om te voldoen aan het eerste criteria. De website bevat gesponsorde links gerelateerd aan muziekproducten en -diensten. Het wordt daarom gebruikt voor commercieel gewin, door bezoekers aan te trekken via een online locatie die voor verwarring kan zorgen. De domeinnaam dient te worden overgedragen.

Onder A
The Panel finds that the Domain Name is identical to the Complainant’s trade name within the meaning of article 2.1(a) under I of the Regulations.  As the Complainant’s trade name rights are sufficient to fulfill the first requirement of the Regulations, the Panel rules that Complainant has met the first ground of the Regulations.

Onder C
The Respondent did not file any Response.  The Panel considers it likely, as asserted by the Complainant, that the Respondent was able to snap up the Domain Name in a situation where the Complainant had previously registered and used the Domain Name for his business. 

The Complainant has furthermore submitted evidence that the Domain Name is being used for a website containing sponsored links mainly relating to music products and services.  The Panel therefore finds that the Domain Name is being used for commercial gain, by attracting Internet users to a website of the Respondent or other online location through the likelihood of confusion which may arise with the Complainant’s trade name as to the source, sponsorship, affiliation or endorsement of such website or other online location. 

Op andere blogs:
DomJur 2013-930 (Smaragd Music – Benson and Partner Ltd)

Hof Amsterdam 18 december 2012, ECLI:NL:GHAMS:2012:4045 (Lans tegen Monta Street GmbH)

Uitspraak ingezonden door Michiel Ellens, Teurlings & Ellens Advocaten.

In navolging van kort geding-vonnis IEF 11403 en bodemvonnis IEF 9828. Auteursrecht op foto die is verwerkt tot logo. De voorzieningenrechter heeft het standpunt van Lans c.s. dat het logo inbreuk maakt op het auteursrecht op de foto van Wasi gehonoreerd, doch de verbodsvordering niet toegewezen. Het zou namelijk niet aannemelijk zijn dat Lans geen toestemming zou hebben gegeven voor het gebruik van de foto ten behoeve van het logo.

De grieven falen. Monta c.s. hebben onweersproken gesteld dat diverse collecties waarop het gewraakte logo is aangebracht in voortschrijdende staat van voorbereiding zijn. Vanaf de zomer 2013 (de najaarscollectie) zal het logo vervangen worden door een silhouet van Edgar Davids. Het door Lans c.s. gevorderde verbod zal enerzijds zeer ingrijpende gevolgen hebben op het commerciële/financiële vlak voor Monta Street c.s. en anderszijds wordt het belang van Lans c.s. bij het door hen gevorderde verbod beperkt door het feit dat het door hen als inbreukmakend gekwalificeerde gebruik van het logo binnen afzienbare tijd zal eindigen.

Het hof bekrachtigt het kort gedingvonnis waarvan beroep en Lans c.s. worden in de kosten veroordeeld in het hoger beroep.
 

3.3.2. De hiertegen gerichte grieven falen reeds op grond van het volgende. Monta Street c.s. hebben onweersproken gesteld dat de kinderkledingcollectie voor het voorjaar 2013, waarop het door Lans c.s. gewraakte logo is aangebracht, reeds in (voortschrijdende staat van) voorbereiding is en dat zij aanzienlijke schade zouden lijden indien het op de markt brengen daarvan door een verbod zou worden getroffen. Zij hebben ter zitting nader toegelicht dat deze collectie tot juli 2013 in reguliere (sport)winkels verkrijgbaar zal zijn (en daarna nog enige tijd onder meer in genoemde outlet-winkels) en dat deze vanaf deze zomer 2013 vervangen zal worden door de najaarscollectie die niet meer voorzien is van het lititieuze logo maar van een logo met het silhouet van Edgar Davids. Laatstbedoelde stelling is door Monta Street c.s. door middel van producties gestaafd (...).

In het licht van dit een en ander moet worden aangenomen enerzijds dat een verbod als door Lans c.s. gevorderd (zeer) ingrijpende gevolgen zal hebben op het commerciële/financiële vlak voor Monta Street c.s. en anderszijds dat het belang van Lans c.s. bij het door hen gevorderde verbod wordt beperkt door het feit dat het door hen als inbreukmakend gekwalificeerde gebruik van het logo binnen afzienbare tijd zal eindigen. Daarbij komt dat voorshands niet gebleken is dat Lans c.s. door dit gebruik van het logo de in artikel 25 Auteursrecht bedoelde persoonlijkheidsrechten van Lans als maker worden geschonden. Gevoegd bij het feit dat het desbetreffende silhouet van Wasi reeds begin 2010 op de website van Monta Street was te zien als herkenningsteken van de Monta juniors collecties (...) en Lans c.s. daarin toen geen aanleiding hebben gezien om (specifiek) tegen het gebruik van het silhouet/logo op te treden, is er naar het oordeel van het hof geen sprake van een zodanig (dringend/spoedeisend) belang van Lans c.s. dat dit, afgewogen tegen de betrokken belangen van Monta Street c.s., het door hen gevorderde verbod in kort geding rechtvaardigt.

3.3.3. Evenmin bestaat er bij de gevorderde voorziening strekkende tot het verschaffen van informatie omtrent het gebruik van het logo een zodanig (spoedeisend) belang dat dit een voorziening in kort geding rechtvaardigt. De voorzieningenrechter heeft er terecht op gewezen dat de bodemprocedure reeds aanhangig is en dat ook de hierbedoelde vordering in die procedure (die inmiddels in de appelfase verkeert) aan de orde kan komen.

Lees de uitspraak hier
Rechtspraak.nl (link)
ECLI:NL:GHAMS:2012:4045 (pdf)
zaaknr. 200.109/942/01 KG

Bjorn Schipper, Twee kleine juridische kronieken van het muziekrecht; Eerste deel: overzicht van spraakmakende rechtszaken uit 2011, Ntb: Muziekwereld 2012-4.

Een bijdrage van Bjorn Schipper, Bousie advocaten.

Na eerder voor Muziekwereld op willekeurige wijze kleine juridische kronieken gemaakt te hebben op het gebied van elektronische muziek (IEF 9468), jazzmuziek (IEF 9960) en het Nederlandse lied (Bousie.nl 18-04-12), is wat mij betreft de tijd rijp om eens in de zoveel jaar een kleine kroniek te maken van het algemene muziekrecht. Om een kleine inhaalslag te maken in deze bijdrage het jaar 2011. In Muziekwereld 2013/1 komt het jaar 2012 aan bod. In beide jaren is het nodige gebeurd. Het vakgebied staat nooit stil, hetgeen automatisch betekent dat dergelijke kronieken vanwege de beperkte speelruimte niet uitputtend kunnen zijn. Het gaat om kwesties die linksom of rechtsom mijn bijzondere aandacht hebben getrokken.

Om dicht bij de muziekpraktijk te blijven behandel ik enkele spraakmakende rechtszaken zonder al teveel aandacht te besteden aan de meer abstracte uitspraken van de hoogste Europese rechter die vanwege harmonisatie van wetgeving steeds meer invloed blijkt uit te oefenen op de inhoud en uitleg van ons nationale auteursrecht en naburige recht. In deze kronieken van het muziekrecht dan ook geen Thuiskopie en zingende tandartsen. Omdat BREIN het afgelopen jaar ook al genoeg aandacht heeft gekregen6 laat ik het juridische gevecht tegen de illegale (muziek) bestandsuitwisseling
op internet in deze kronieken voor wat het is. Ik benadruk nog maar eens dat, omdat vele kwesties achter de schermen minnelijk geregeld zijn, de uitspraken van de Vaste Commissie Plagiaat (VCP) van Buma/Stemra niet gepubliceerd worden, en lang niet alle zaken externe aandacht hebben gekregen, het kan voorkomen dat kwesties waarvan de lezer denkt dat deze op zijn minst in deze kronieken thuishoren, niet in deze overzichten behandeld worden.

Lees deel 1 van deze kleine juridische kroniek hier.

Een bijdrage van Corina Wolfert, Merkenbureau Abcor.

Merkenrecht. Tv-formatbescherming. Talpa wil stappen ondernemen om de gemeente Hollands Kroon te verbieden om nog langer gebruikt te maken van het logo met de hand waarin een microfoon zit met daaronder de tekstwolk “de STEM van HOLLANDS KROON”. De gehele layout lijkt namelijk wel erg veel op het Talpa’s logo van The Voice of Holland. De gemeente gebruikt het logo om nieuwe medewerkers op een ludieke manier te werven. Zij liet Talpa weten gewoon door te gaan met de wervingscampagne, omdat zij vinden dat het hier om een andere formule gaat. Talpa raadde de gemeente aan om een merkenadviseur in de arm te nemen. Wij [red. Abcor] beamen dit advies, want dan zou deze gemeente hebben geweten dat er spelregels verbonden zijn aan het gebruik van iemands anders merkregistratie en/of auteursrecht.

Sinds 2011 zijn de gemeentes Anna Paulowna, Niedorp, Wieringen en Wieringermeer gefuseerd tot een nieuwe gemeente Hollands Kroon (wikipedia). De gemeente wil nu zes nieuwe medewerkers werven die zij een traineeprogramma aanbieden. Gemeente Hollands Kroon wil geen saai imago dus hadden zij bedacht om de nieuwe medewerkers volgens de Talpa methode te werven. Hierbij zitten drie directieleden van de gemeente op een rode draaistoel met de rug naar de kandidaat toe. De kandidaten krijgen twee minuten de tijd om zich te presenteren. De kandidaat gaat door naar de volgende selectieronde wanneer een directielid op een rode knop drukt en de stoel omdraait. Bij deze selectie is net als bij de Voice of Holland publiek aanwezig. In totaal is er ruimte voor 48 kandidaten die mee mogen doen aan een bootcamp. Tijdens de bootcamp moeten er twee opdrachten uitgevoerd worden. De beste twaalf kandidaten gaan naar de finale waar uiteindelijk 6 kandidaten worden uitgekozen die een traineeprogramma gaan doen. Het gehele programma begint 14 januari en eindigt eind februari van dit jaar. De campagne vooraf aan de werving is een groot succes want inmiddels hebben al 200 kandidaten zich aangemeld.

Talpa heeft echter ook lucht gekregen van deze wervingsactie en deelt dit enthousiasme niet. Talpa brengt namelijk al drieseizoenen het televisie programma The Voice of Holland en twee seizoenen The Voice Kids op de buis. Het symbool van het programma is een microfoon die in een vuist wordt vastgehouden waarbij twee vingers worden opgestoken in de vorm van een V. Onder deze vuist is een tekstballon waarin staat “The VOICE of HOLLAND” of “The VOICE KIDS”. Talpa heeft hiervan verschillende merken geregistreerd. The Voice of Holland is erg populair. In 2011 keken er meer dan 3.6 miljoen mensen naar dit programma. Ook afgelopen jaar was het programma een kijkcijferkanon. De Voice Kids is nu wekelijks te zien op RTL4. The Voice of Holland heeft inmiddels ook aftrek gevonden in het buitenland. Onomstreden staat vast dat The VOICE of HOLLAND een bekend merk is. En bekende merken genieten nu eenmaal een bredere beschermingsomvang. Zo kunnen bekende merken ook optreden tegen gelijkende logo’s of woorden die gebruikt worden voor waren of diensten die anders zijn dan die van het bekende merk. Leggen we het logo van De Stem van Hollands Kroon naast het logo van The Voice of Holland dan lijken de deze logo’s wel erg op elkaar. Ondanks dat de werving van de kandidaten door de gemeente een ander doel heeft, namelijk een geschikte ambtenaar vinden in plaats van een zangtalent, kan Talpa op basis van zijn merkrecht actie ondernemen.

De bedoeling van een juridische actie tegen het oneigenlijk gebruik van je beeldmerk is om verwatering van je merk tegen te gaan. Hierdoor blijft de goodwill in je merk gehandhaafd. Daarnaast liggen op de format van de Voice of Holland auteursrechten. Onder een format verstaan we de vaste elementen die in elk programma terugkeren en die het programma ook origineel maken. In de selectieronde van de Voice of Holland is dit onder andere de combinatie van: de rode draaiende stoelen (blinde auditie), de knop waarop gedrukt wordt, de 1 1/2 minuten die een kandidaat krijgt om zijn liedje ten gehore te brengen. De vraag is of de gemeente inbreuk maakt op deze format zoals zij dit gaat gebruiken. Vindt Talpa dit bezwaarlijk genoeg om hiertegen juridische stappen te ondernemen of kunnen zij hiervan de humor inzien?

Corina Wolfert

Een bijdrage van Emiel Jurjens, Kennedy Van der Laan.

De Rechtbank 's-Gravenhage [IEF 12159] heeft zich eind december uitgesproken over de vraag of het embedden van radiostreams op de websites Nederland.fm en Op.fm inbreuk maakt op de rechten die Buma/Stemra behartigt. De sites worden gerund door Jim Souren (hierna: “Souren”). In het vonnis gaat de rechter in op het openbaarmakingsbegrip in het auteursrecht en concludeert dat Souren verantwoordelijk is voor de openbaarmaking van de beschermde werken in de radiostreams.

Daarmee heeft de rechter een belangrijke stap gezet in het debat over de vraag of, en zo ja welke vormen van hyperlinks auteursrechtinbreuk opleveren. Hieronder zal ik kort ingaan op hyperlinks en auteursrechtinbreuk en daarna het oordeel van de rechter bespreken.

Drie soorten links
Er zijn verschillende soorten links. Hier volgen de drie belangrijkste voor de auteursrechtdiscussie.

Ten eerste kan je op je site verwijzen naar een andere site waar legale content op staat. Door het volgen van de link word je doorgeleid naar een andere site waar je toegang hebt tot deze content. Deze vorm van linken is in principe auteursrechtelijk geoorloofd.

Een tweede vorm van linken is het plaatsen van een link op je site naar inbreukmakende content. Als je op de link klinkt word je doorgeleid naar een andere site waar je toegang hebt tot de inbreukmakende content. Normaliter wordt zo’n hyperlink ook niet gezien als auteursrechtinbreuk. Echter, onder bepaalde omstandigheden kan de rechter oordelen dat door het plaatsen van de hyperlink tóch sprake is van auteursrechtinbreuk. Zo oordeelde recent de rechtbank Amsterdam dat GeenStijl auteursrechtinbreuk pleegde door een link naar de nog niet (elders) gepubliceerde Playboy-fotoreportage van Britt Dekker te plaatsen (zie ook MR 12671 [red. IEF 11743). Op deze uitspraak zijn verschillende kritische commentaren verschenen en er is inmiddels hoger beroep ingesteld.

Minstens zo controversieel (in de context van het auteursrechtendebat) is een derde vorm van hyperlinken, het ‘embedden’. Bij embedden verwijst de hyperlink op een site de gebruiker naar gegevens op de server van een derde. De gegevens blijven staan op deze server (en worden dus niet gekopieerd door de linkende site), maar worden binnen de context van de verwijzende site getoond of afgespeeld. Dit is bijvoorbeeld het geval bij het embedden van YouTube-filmpjes. De gegevens van de filmpjes zelf staan dan op een server van YouTube, maar het is mogelijk om het filmpje binnen de context van je eigen site af te laten spelen.

Zo zit het ook bij Nederland.fm en Op.fm. Als je op Nederland.fm een radiostation aanklikt, vraagt je browser de url van de radiostream op aan de server van het radiostation. De stream wordt vervolgens vanaf de server van het radiostation doorgegeven aan de gebruiker. De stream speelt dan af binnen het kader van de website Nederland.fm.

De rechter moest oordelen of dit auteursrechtinbreuk is (verveelvoudiging of openbaarmaking).

Embedden is geen verveelvoudiging
De rechter maakt meteen korte metten met de claims van Stemra (de organisatie die verveelvoudigingsrechten exploiteert en handhaaft). De auteursrechtelijk beschermde werken staan niet op de server van Nederland.fm en Nederland.fm heeft de werken niet verveelvoudigd. De claims van Stemra worden afgewezen en Stemra wordt veroordeeld in de volledige proceskosten van Nederland.fm.

Embedden is (in dit geval) wel openbaarmaking
Dat ligt anders met de claims van Buma (de organisatie die de openbaarmakingsrechten exploiteert en handhaaft). Voorop staat dat het laten horen van een radiostream openbaarmaking inhoudt van de auteursrechtelijk beschermde werken in die stream. De vraag is echter wie er verantwoordelijk is voor die openbaarmaking: de omroepen (die wel een licentievergoeding betalen) of Nederland.fm (dat geen licentievergoeding betaalt)? De rechter oordeelt: Nederland.fm. De reden: “omdat Souren zijn websites zo heeft ingericht dat de gelinkte radiostreams worden beluisterd in het kader van zijn websites.” Deze inrichting leidt tot een nieuwe openbaarmaking, en daarmee tot auteursrechtinbreuk.

Net als in de eerder genoemde GeenStijl/Playboy-zaak hanteert de rechter een Europeesrechtelijk kader om tot deze conclusie te komen (zie hierover ook MR 11737). De rechter noemt dit kader niet met zoveel woorden maar hanteert wel de begrippen die daaruit voortvloeien: interventie, ander publiek en winstoogmerk. Dit zijn begrippen die door het HvJ EU zijn geïntroduceerd om te beoordelen of er sprake is van een ‘mededeling van werken aan het publiek’ (art. 3 lid 1 Auteursrechtrichtlijn). In dit licht moet ook het Nederlandse begrip ‘openbaarmaking’ worden gezien. De auteursrechthebbende heeft in beginsel het exclusieve recht om dergelijke mededelingen aan het publiek te doen (naar Nederlandse begrippen: openbaar te maken) en kan derden verbieden dit te doen.

De uitspraken die aan dit kader ten grondslag liggen zijn recent en de rechtspraak is volop in beweging. Souren had de rechtbank verzocht prejudiciële vragen te stellen aan het HvJ EU over het begrip ‘mededeling aan het publiek’. Dit verzoek weigert de rechter. Ook wil de rechter niet wachten op het arrest van het EU Hof in een zaak waar de feiten vergelijkbaar zijn [red. IEF 12057] en wel prejudiciële vragen zijn gesteld. Buma/Stemra heeft ter comparitie, zo overweegt de rechter, ‘uitdrukkelijk verklaard’ dat niet te willen omdat ze een snelle uitspraak wil en dit belang dient voorrang te krijgen.

Drie stappen: interventie, ander publiek en winstoogmerk
In de Europese rechtspraak zijn alle feiten en omstandigheden relevant, maar met name de begrippen ‘ander publiek’, ‘interventie’ en ‘winstoogmerk’ zijn doorslaggevend bij de beoordeling of er een mededeling aan het publiek heeft plaatsgevonden.

Het criterium ‘ander publiek’ is ruim: het gaat daarbij volgens het HvJ EU om een publiek waar de auteurs van de beschermde werken geen rekening mee hielden binnen het kader van de toestemming die ze een andere partij hebben verleend. De rechter oordeelt dat het enkele feit dat Nederland.fm een andere site is dan de sites van de radiostations genoeg reden is om te spreken van een ‘ander publiek’. Buma/Stemra heeft, toen zij de radiostations toestemming verleende om de door haar beschermde werken uit te zenden via streams, geen toestemming gegeven voor het gebruik van deze streams op websites van derden. Deze bereiken een publiek dat Buma/Stemra niet voor ogen had bij het verlenen van toestemming aan de radiostations.

De rechtbank oordeelt verder dat er ook sprake is van een interventie. De interventie van Nederland.fm bestaat er volgens de rechter uit dat het de content in de radiostreams binnen een frame van haar homepage toont (en voor Op.fm dat er een popup wordt getoond met daarin de stream). Daardoor is gedurende het afspelen van de radiostream een groot deel van de site van Nederland.fm danwel Op.fm zichtbaar. De rechter concludeert:

“De betrokkenheid van Souren bij de openbaarmaking gaat daarmee verder dan de beschikbaarstelling van faciliteiten om een openbaarmaking mogelijk te maken”

Interessant is dat in de Europese rechtspraak over dit begrip er telkens sprake was van situaties waarin de ‘interventie’ van een derde het mogelijk maakt om beschermde werken te horen. Zonder deze interventie zou dat niet mogelijk zijn. Het gaat bijvoorbeeld om het tonen van voetbalwedstrijden in een café, muziek in de wachtkamer van de tandarts en radio- en tv-doorgifte naar hotelkamers. In de eerder genoemde GeenStijl/Playboy zaak zou volgens de rechter het zonder de interventie van GeenStijl ook niet mogelijk zijn geweest om bij het auteursrechtelijk beschermde bestand te komen waarnaar de link verwees. Bij Nederland.fm is dat echter anders. Zonder Nederland.fm is het ook mogelijk voor de internetgebruiker om de streams te horen – je kan gewoon naar de sites van de radiostations surfen. De vraag is dus of hier wel echt sprake is van een ‘interventie’.

Tot slot oordeelt de rechter dat ook aan het laatste criterium (winstoogmerk) is voldaan en motiveert dat als volgt:

“Dat X de radiostreams presenteert in het kader van zijn eigen websites is auteursrechtelijk relevant omdat hij op die manier de mogelijkheid schept om zelf profijt te trekken uit de radiostreams en de daarin opgenomen muziekwerken. In feite eigent X zich door zijn handelswijze de mogelijkheid toe om de muziekwerken te exploiteren. X maakt ook gebruik van die mogelijkheid. Op de homepage van zijn websites worden namelijk advertenties gepresenteerd.”

Daarmee is het plaatsen van radiostreams op Nederland.fm volgens de rechter een ‘mededeling aan het publiek’ en is Souren verantwoordelijk voor deze mededeling (ofwel de openbaarmaking). De rechter oordeelt dat hij binnen een maand de openbaarmaking van door Buma vertegenwoordigde muziekwerken moet staken en opgave moet doen van alle inkomsten die uit de inbreuk voortkomen.

Webwereld berichtte dat Souren overweegt in hoger beroep te gaan. Over embedden en auteursrecht is het laatste woord zeker nog niet gezegd.

Emiel Jurjens