Auteursrecht  

Op 27 november 2023 heeft een Chinese rechtbank geoordeeld dat door kunstmatige intelligentie gegenereerde inhoud onder het auteursrecht valt. Deze baanbrekende beslissing staat in directe tegenstelling tot de benadering van de Verenigde Staten ten aanzien van AI-wetten en kan grote Chinese techbedrijven op de lange termijn ten goede komen, zo zeggen experts. De Beijing Internet Court verklaarde vorige week dat een afbeelding, gemaakt met het in de VS gevestigde tekst-naar-afbeelding systeem Stable Diffusion, beschermd wordt door het auteursrecht. Dit gebeurde nadat de maker een rechtszaak had aangespannen tegen een blogger die de afbeelding zonder toestemming had gebruikt. De beslissing, die kan worden aangevochten en mogelijk niet van toepassing is op elke AI-zaak, verschilt van een besluit van het Amerikaanse Copyright Office eerder dit jaar [zie IEF 21355]. Dat besluit stelde dat door AI gegenereerde afbeeldingen "niet het product zijn van menselijk auteurschap" en daarom niet auteursrechtelijk beschermd kunnen worden.

Vzr. Rb. Zeeland-West-Brabant 30 november 2023, IEF 21799; ECLI:NL:RBZWB:2023:8290 (Eiser tegen gedaagde). Kort geding. Gedaagde is de moeder van een voormalige vriend van eiser. Zij heeft eiser benaderd om mee te werken aan een fotoshoot. Tijdens de shoot zijn er foto's gemaakt waarop eiser gekleed is, maar ook foto's waarop eiser weinig tot geen kleding aan heeft. Na toesturing van de foto's heeft eiser gevraagd of gedaagde de foto's wilde verwijderen. Gedaagde heeft aangegeven dat de foto's waarop eiser bloot staat verwijderd zijn. Eiser hoort echter via anderen dat de foto's niet verwijderd zijn, en dat gedaagde deze ook tegen de wil van eiser in aan anderen heeft laten zien. In september 2023 heeft gedaagde de foto's zelfs op haar zakelijke instagramaccount geplaatst. Alle pogingen van eiser om gedaagde de foto's te laten verwijderen hebben niet gewerkt. In dit kort geding vordert eiser om gedaagde alsnog te verbieden om de naaktreportage te verspreiden en te gebieden deze te vernietigen. 

Parket bij de Hoge Raad 27 oktober 2023, IEF 21793; ECLI:NL:PHR:2023:955(Stichting Onderhandelingen Thuiskopievergoeding tegen HP, Dell en Stobi) Rechtbank Den Haag oordeelde dat offline streaming copies als thuiskopie kwalificeren volgens art. 16c lid 1 Aw [zie IEF 18695]. Het gerechtshof van Den haag heeft geoordeeld dat kopieën die een professionele of commerciële opdrachtnemer voor een natuurlijk persoon maakt niet onder de thuiskopieregeling van art. 16c lid 1 Aw vallen en dat offline streaming copies dergelijke opdrachtkopieën zijn, zodat zij niet kunnen worden verdisconteerd in de thuiskopieheffing [zie IEF 20614]. Deze zaak ziet op de thuiskopieregeling van art. 16c Aw en de vraag of smartphones, pc’s en laptops kunnen worden onderworpen aan de thuiskopieheffing voor het maken van ‘offline streaming copies'. Dit betreft reproducties van werken die door betaalde streamingdiensten, zoals Spotify, worden opgeslagen op een gegevensdrager op verzoek van een gebruiker van een dienst.

Vzr. Rb. Oost-Brabant 30 november 2023, IEF 21795; ECLI:NL:RBOBR:2023:5566 (Seven Towns & Boti c.s. tegen Toi-Toys). Kort geding. Seven Towns & Boti c.s. zijn ontwerpers en producenten van innovatieve speelgoedproducten. Samen hebben zij het prodcut "Doctor Squish Squishy maker" op de markt gebracht. Hiermee kunnen gebruikers zogeheten 'squishies' maken. Dit product is in 2022 bekroond tot Speelgoed van het Jaar. De Squishy Maker is een opvolger van een eerder prodcut dat uit dezelfde samenwerkig is voortgekomen, het speelgoedproduct "Stuff-A-Loons". Toi-Toys is een speelgoedleverancier die onder andere aan de Nederlandse winkelketen Action levert. Zij verhandelt een soortgelijk speelgoedproduct onder de naam "Squishy Factory". Seven Towns & Boti c.s. vorderen bij wijze van voorlopige voorziening om, onder andere, Toi-Toys te verbieden het product Squishy Factory te verhandelen, nu dit inbreuk zou maken op de auteursrechten van eiseressen, danwel onrechtmatig zou zijn. 

Rb. Overijssel 14 november 2023, IEF 21786; ECLI:NL:RBOVE:2023:4658 (Eiseres tegen gedaagde) Eiseres is een bedrijf dat zich bezighoudt met marketing en het ontwikkelen van websites en webshops. Gedaagde exploiteert een webshop waarop hij onder andere speelgoed en kleding verkoopt. In deze zaak heeft gedaagde zonder toestemming van eiseres een foto gebruikt voor op zijn website. De kantonrechter moet beoordelen of gedaagde met het gebruik van die foto een inbreuk heeft gemaakt op het auteursrecht van eiseres. Eiseres vordert veroordeling van gedaagde tot betaling van een schadevergoeding van in totaal € 1.103,17,-. Gedaagde voert hiertegen verweer.

Rechtbank Noord-Holland 26 juli 2023, IEF 21774; ECLI:NL:RBNHO:2023:11091 (Eiser tegen Zippé). Zippé is een onderneming die dekbedden ontwikkelt met rondom een rits. Eiser heeft voor Zippé een campagnefilm gemaakt. De factuur hiervoor is niet door Zippé betaald. Eiser vordert de betaling van de factuur en een verklaring voor recht dat Zippé inbreuk heeft gemaakt op de auteursrechten en persoonlijkheidsrechten. Aan de tweede vordering ligt ten grondslag dat Zippé een foto die door eiser is gemaakt op drie plekken op haar website heeft geplaatst zonder toestemming of naamsvermelding. Zippé vordert daarentegen dat de kantonrechter eiser veroordeelt tot betaling van een schadevergoeding, omdat door het handelen van eiser Zippé investeringen is misgelopen en kosten heeft gemaakt.

Rb. Amsterdam 15 november 2023, IEF 21775; C/13/731502 / HA ZA 23-319 (eiser tegen Universal). Universal is de Nederlandse dochtervennootschap van Universal Pictures. Zij distribueert onder andere audiovisuele werken zoals speelfilms in bioscopen, waaronder de fim Yesterday uit 2019. Eiser heeft in 2011 een verhaal geplaatst op de website Make’n Movies, een website waarop iedereen een verhaal van maximaal 500 woorden kon delen. Eiser is van mening dat Universal zijn verhaal heeft gebruikt voor de film Yesterday. Eiser stelt dat Universal hiermee inbreuk heeft gemaakt op de auteursrechten van eiser door openbaarmaking en verveelvoudiging van Yesterday. Universal voert verweer en concludeert tot afwijzing van de vorderingen van eiser.

Rb. Amsterdam 15 november 2023, IEF 21777; ECLI:NL:RBAMS:2023:7180 (Eiser tegen BIND, VPRO, Humanistische omroep). Eiser is (onder andere) een onderzoeksjournalisten en heeft eigen onderzoek gedaan naar “De Deventer Moordzaak”. In 2011 is hij zowel strafrechtelijk als civielrechtelijk veroordeeld voor onrechtmatige publieke uitingen die hij heeft gedaan over de door hem aangewezen verdachte. Over de nasleep in de media van de moord is in 2021 een podcast gemaakt genaamd “De Deventer Mediazaak”. Deze podcast is een coproductie van BIND met Argos van VPRO/Human. Vervolgens is er een film geproduceerd door BIND genaamd “De Veroordeling”, wat een verfilming is van het boek over de zaak dat in 2009 verscheen. In deze zaak dient er gekeken te worden of de podcast en de film onrechtmatig zijn jegens de eiser. Eiser vordert dat BIND, VPRO en Human onrechtmatig jegens hem hebben gehandeld met de openbaarmaking van podcast. Voorts vordert eiser dat BIND onrechtmatig jegens hem heeft gehandeld met de openbaarmaking van de film. Eiser stelt hiertoe dat de podcast en de film onterecht een negatief beeld van hem in de nasleep van de Deventer Moordzaak hebben geschetst.

Artikel geschreven door Dirk Visser over pogingen tot stijlnabootsing met de nieuwste versie van Dall E en wat vragen aan ChatGPT over songteksten. 

In een bijdrage in het NJB heb ik verdedigd dat de opzettelijke en herkenbare nabootsing van de persoonlijke stijl van een nog levende kunstenaar met behulp van kunstmatige intelligentie onrechtmatig is. Ook heb ik verdedigd dat aanbieders van generatieve AI verplicht zijn deze vorm van gebruik van hun generatieve AI software technisch onmogelijk te maken. Zij zijn namelijk verantwoordelijk voor het ontstaan van deze mogelijkheid, zij profiteren ervan, zij moedigen het aan, lokken het uit en zijn in de positie om dit gebruik effectief tegen te gaan. Dit heet alignement.

HR Conclusie P-G 6 oktober 2023, IEF 21771; ECLI:NL:PHR:2023:890 (Buma/Stemra tegen ABMD). Buma/Stemra verleent licentie aan AMBD-leden voor bedrijfsmatig gebruik van muziek. Op basis van deze licentie stelt ABMD achtergrondmuziek ter beschikking aan horecagelegenheden. Buma/Stemra verleent ook aan Spotify licenties voor privégebruik van muziek. Het tarief dat ABMD aan Buma/Stemra aan betaalt is hoger dan het tarief dat Spotify aan Buma/Stemra betaalt per abonnee. Zo lang privégebruik en zakelijk gebruik gescheiden blijven leidt het verschil niet tot een probleem. Er zijn echter abonnees van streamingsdiensten die hun particuliere abonnement bedrijfsmatig gebruiken. Volgens ABMD gaat dit “lek” ten koste van hun marktpositie. Hierdoor rijst de vraag in cassatie of het hof terecht heeft geoordeeld dat Buma/Stemra door niet handhavend op te treden en het bestaande tariefverschil niet aan te passen heeft geschonden op grond van artikel 102 sub c VWEU. Vooraf aan deze zaak hebben partijen in eerste aanleg geprocedeerd bij de rechtbank van Amsterdam [zie IEF 18202]. Vervolgens is er een tussenarrest geweest van het gerechtshof Amsterdam [zie IEF 19472]. Na dit tussenarrest is er een eindarrest geweest bij het gerechtshof Amsterdam [zie IEF 20731]. Tegen het tussen- en eindarrest van het gerechtshof Amsterdam heeft Buma/Stemra cassatieberoep ingesteld. ABMD heeft daarentegen geconcludeerd tot verwerping van dat beroep.